tromaktiko: Μάγοι χωρίς δώρα…

Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2015

Μάγοι χωρίς δώρα…



Ο Άγιος Βασίλης δεν αναμένεται να κάνει στάση στο...
Μέγαρο Μαξίμου το βράδυ της Πέμπτης. Ούτε καν στην πρωθυπουργική κατοικία. Φήμες θέλουν να είναι χολωμένος με τον Αλέξη Τσίπρα. Με ίδιες δυνάμεις θα πρέπει να παλέψει στο 2016 η κυβέρνηση με το βάρος να πέφτει στους πρώτους μήνες μιας και η κρίσιμη αξιολόγηση πρέπει να είναι επιτυχής ώστε να εισρεύσουν επιτέλους στα ταμεία τα απαραίτητα δισεκατομμύρια της πολυπόθητης δόσης.

Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας έχει δώσει ξεκάθαρη γραμμή στους υπουργούς του να είναι συγκαταβατικοί με τους δανειστές και να αποφευχθεί με κάθε τρόπο μια ρήξη. Έχει γίνει κατανοητό πως η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να την αντέξει και ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα είχε ως μόνο αποτέλεσμα το Grexit.

Η όποια συμφωνία όμως θα δώσει στην κυβέρνηση αέρα τριών ετών, διάστημα ικανό για να μπορέσει να ανατρέψει κάποια από τα αρνητικά και στην ολοκλήρωση της θητείας της να δώσει την εικόνα πως η Ελλάδα στέκεται και πάλι στα πόδια της. Όλα αυτά ενώ η εκλογή νέου προέδρου στη Νέα Δημοκρατία βρίσκεται σε εξέλιξη. Αμέσως μετά τις 10 Γενάρη θα καταλήξουν και στις πρώτες εκτιμήσεις για τις συνέπειες που θα έχει στο πολιτικό σκηνικό το αποτέλεσμα της κάλπης.

Μέχρι τότε όμως το βάρος πέφτει στην αξιολόγηση η οποία συνδέεται άμεσα με το ασφαλιστικό. Και το ασφαλιστικό ξεφεύγει από τα όρια της ελληνικής κυβέρνησης μιας και πρέπει να έχει τη σύμφωνη γνώμη και των δανειστών. Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν εκείνοι θα σεβαστούν την κόκκινη γραμμή του πρωθυπουργού για τις κύριες συντάξεις ή αν θα επιμείνουν μέχρι τέλος για μαχαίρι παντού.

Σε αυτό ουσιαστικό ρόλο θα διαδραματίσει το ΔΝΤ το οποίο παρά τις προσπάθειες τις ελληνικής πλευράς, παραμένει στο παιχνίδι… Εκείνο που τρομάζει είναι το ενδεχόμενο το ΔΝΤ να επιμείνει σε περικοπές στις κύριες συντάξεις για «ιδεολογικούς» λόγους, οδηγώντας τις συζητήσεις είτε σε πλήρες αξιέξοδο ή σε μεγάλη χρονική παράταση που θα επισωρεύσει σημαντικό οικονομικό, αλλά και πολιτικό κόστος, καθώς η χώρα θα εμφανίζεται εκ νέου «μετέωρη».

Επίσης, στο κυβερνητικό επιτελείο δεν αποκλείουν ο σχεδιασμός του Ταμείου να προβλέπει η Αθήνα να υποχρεωθεί σε έναν επώδυνο συμβιβασμό στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης και εν συνεχεία το ΔΝΤ να ανακοινώσει ότι αποχωρεί από το ελληνικό πρόγραμμα. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Αθήνα, ενώ θα έχει προβεί ήδη σε σημαντικές παραχωρήσεις, θα χάσει τον μόνο ουσιαστικό σύμμαχο που θα είχε στη συζήτηση που θα ακολουθήσει με τους εταίρους για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.

Όλες οι πλευρές πάντως θα επιθυμούσαν η αξιολόγηση να κλείσει το συντομότερο δυνατόν. Μόνο που αυτό δεν πρόκειται να συμβεί κάτι που φάνηκε ξεκάθαρα και από τις δηλώσεις του Βάλντις Ντομπρόφσκις. «Η Ελλάδα γενικά είναι ξανά στο σωστό δρόμο», διαπίστωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν συμπληρώνοντας πως «υπάρχει μία σαφής δέσμευση να συνεxιστεί το πρόγραμμα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η δήλωσή του για την αξιολόγηση: «Σχεδιάζαμε την πρώτη αξιολόγηση το φθινόπωρο. Τώρα θα ξεκινήσουμε στις αρχές του 2016. Η Ελλάδα πρέπει να υλοποιήσει κάποιες προϋποθέσεις. Οι προετοιμασίες έχουν ξεκινήσει». Με άλλα λόγια και η Κομισιόν δεν θεωρεί τίποτε δεδομένο αλλά εξετάζει τις εξελίξεις για να κρίνει πότε θα είναι η ιδανική στιγμή.

Πίσω στην Ελλάδα, η ταχεία ολοκλήρωση της αξιολόγησης παρουσιάζει πλεονεκτήματα και σε σχέση με την εγχώρια πολιτική σκηνή: Η Ν.Δ. από τις 10 Ιανουαρίου θα εισέλθει σε φάση ανασύνταξης, καθώς θα αρθεί η πολύμηνη εσωστρέφεια στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης με την εκλογή νέας ηγεσίας, ενώ η παράταση της διαπραγμάτευσης λειτουργεί αρνητικά και στο εσωτερικό της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ που ούτως ή άλλως είναι αμφίβολο κατά πόσο μπορεί να σηκώσει το βάρος των επερχόμενων αλλαγών στο ασφαλιστικό.

Οι εκκρεμότητες
Από την Δευτέρα, θα αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για το πακέτο της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος. Το ασφαλιστικό κυριαρχεί σε αυτό και ουδείς αυτή τη στιγμή έχει μια καθαρή εικόνα για το τι πρόκειται να συμβεί ή ποια είναι η ακριβής θέση της κυβέρνησης. Το μόνο που είναι σαφές είναι οι δεσμεύσεις, δηλαδή:
– Η ενοποίηση των ταμείων κύριας ασφάλισης ή, για την ακρίβεια, την απορρόφησή τους από το ΙΚΑ.
– Περιορισμός των 300.000 δικαιούχων ΕΚΑΣ και τον καθορισμό των εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων για την καταβολή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, δηλαδή της σύνταξης των 380 ευρώ.
– Η ολοκλήρωση του (ηλεκτρονικού) Μητρώου Ασφαλισμένων ώστε να είναι εφικτό να γίνονται ρεαλιστικές αναλογιστικές μελέτες αλλά και να απονέμονται οι συντάξεις εντός μηνός.
– Η καταβολή οριστικών συντάξεων στους περίπου 350.000 ασφαλισμένους που έχουν υποβάλει τα χαρτιά τους για σύνταξη και περιμένουν από έξι μήνες ως και δύο χρόνια.

Για να ισορροπήσει αλλά και να περάσει η ασφαλιστική μεταρρύθμιση από το Κοινοβούλιο η κυβέρνηση θα προτείνει οι περικοπές να εξαντληθούν στις επικουρικές συντάξεις και στις άλλες παροχές των Ταμείων, να προχωρήσει ο επανυπολογισμός των κύριων συντάξεων, αλλά σε όσες συντάξεις επέρχονται μειώσεις να μη γίνουν, αλλά το επιπλέον ποσό να παραμείνει ως προσωπική διαφορά, όπως έγινε μετά τις περικοπές του 2012 με το ενιαίο μισθολόγιο στο Δημόσιο. Είναι προφανές ότι στις μεγάλες διαφορές μπορεί να μπει «οροφή» και από εκεί και πάνω να κοπούν.

Τον Μάρτιο αναμένεται να συζητηθούν εκτενώς οι μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία και στη Δικαιοσύνη. Τότε επίσης αναμένεται να ανακοινωθεί σχέδιο δράσης – εγκεκριμένο και χρηματοδοτημένο από τα ευρωπαϊκά ταμεία – για την απασχόληση 150.000 ανέργων.

Επίσης ως τον Μάρτιο θα πρέπει να ψηφιστεί από τη Βουλή ο Κώδικας Δεοντολογίας Βουλευτών, ένα λεπτό ζήτημα που αφορά την οικονομική διαχείριση και τη χρηματοδότησή τους.

Τον ίδιο μήνα θα αρχίσει και η αξιολόγηση των διοικήσεων των τραπεζών από το ΤΧΣ.

Τα δύσκολα ζητήματα, με πρώτο την επανεξέταση των ειδικών μισθολογίων καθηγητών, γιατρών, δικαστικών και στρατιωτικών (εκκρεμεί από το 2013), οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις και η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας θα ανοίξουν μετά τον Ιούνιο, το δεύτερο εξάμηνο του έτους.

Οι αλλαγές στη φορολογία ακίνητης περιουσίας και στον ΕΝΦΙΑ που θα ισχύσουν το 2017 θα πρέπει να νομοθετηθούν ως τον Σεπτέμβριο.

Οι αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος με την ενσωμάτωση των συντελεστών της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης, την αύξηση των συντελεστών φορολόγησης του εισοδήματος από ενοίκια και την αύξηση των συντελεστών του φόρου εισοδήματος στους αγρότες θα έρθουν πακέτο στη Βουλή αν κριθεί ότι η κυβέρνηση μπορεί να περάσει το σύνολο των μέτρων. Διαφορετικά, όπως προβλέπεται στην ατζέντα, τα τελευταία μέτρα για τους αγρότες, μπορούν να αποφασιστούν ως τον Δεκέμβριο του 2016.

Ο άγνωστος παράγοντας για το ασφαλιστικό
«Και ποιος σας είπε ότι ο Κατρούγκαλος θα λύσει το ασφαλιστικό; Ποιος πραγματικά μπορεί να ξέρει σήμερα τι θα συμβεί όταν όλα είναι ανοιχτά;» υποστήριξε φανερά εκνευρισμένο κυβερνητικό στέλεχος σε συνάντηση με δημοσιογράφους το βράδυ της Τρίτης. Η συζήτηση άναψε όταν στο τραπέζι έπεσε το θέμα του ΟΓΑ για τον οποίο ένα από τα σενάρια θέλουν το συνταξιοδοτικό του να κατευθύνεται στο νέο υπερταμείο και ο Οργανισμός να παραμένει μόνο για την περίθαλψη και τα επιδόματα.

«Το ασφαλιστικό μπορεί να το λύσει μόνο ο Αλέξης Τσίπρας. Οι υπουργοί έχουν πάρει εντολή να βρουν εναλλακτική αλλά βιώσιμη χρηματοδότηση μέσω της οποίας θα μπορέσουν να καμφθούν οι απαιτήσεις των δανειστών» σημείωσε.

Σε κάθε περίπτωση στόχος είναι να βρεθούν περίπου 700 εκατ. ευρώ που χωρίζουν τις δύο πλευρές. Η μία σκέψη είναι ένα ποσό να καλυφθεί από τις επικουρικές συντάξεις και το υπόλοιπο από αύξηση των εσόδων.

Οι δυο εναλλακτικές εκδοχές είναι η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών εργοδοτών ή/και εργαζομένων και η επιβολή ενός τέλους στις τραπεζικές συναλλαγές. Σύμφωνα με υπολογισμούς κυβερνητικών στελεχών, το τέλος ένα τοις χιλίοις στις τραπεζικές συναλλαγές θα απέδιδε 700 εκατ. ευρώ, αν επιβαλλόταν σε όλες τις συναλλαγές ανεξαρτήτως ύψους, με βάση όμως τα στοιχεία για τις τραπεζικές συναλλαγές του 2014, δηλαδή προ της επιβολής των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων, που περιόρισε σημαντικά το ύψος των συναλλαγών.

Αν έμπαινε πλαφόν 1.000 ευρώ για την επιβολή του τέλους στις συναλλαγές, τα έσοδα θα περιορίζονταν περίπου στα 500 εκατ. ευρώ, ενώ αν εξαιρούνταν οι μεταφορές εντός του τραπεζικού συστήματος, θα κατέβαιναν περίπου στα 300 εκατ. ευρώ. Μετά την επιβολή των capital controls όλα τα παραπάνω μεγέθη υπολογίζεται ότι πρέπει να αναθεωρηθούν σημαντικά προς τα κάτω.

Η εναλλακτική λύση της αύξησης της εισφοράς των εργοδοτών κατά 1% (ή κατά 0,5% των εργοδοτών και 0,5% των εργαζομένων) εκτιμάται ότι μπορεί κι αυτή να εξασφαλίσει τα 400 εκατ. ευρώ που αναζητούνται. Εναλλακτικά εξετάζεται και το σενάριο αύξησης των εισφορών των εργοδοτών κατά 1% και των εργαζομένων κατά 0,5%.

Το Μέγαρο Μαξίμου περιμένει στις αρχές Ιανουαρίου μία μελέτη εμπειρογνωμόνων η οποία θα αποδεικνύει ότι δεν χρειάζεται να περικοπούν οι κύριες συντάξεις για να γίνει βιώσιμο το ασφαλιστικό, αλλά αρκεί μία αύξηση των εσόδων από εργοδοτικές εισφορές (κατά τουλάχιστον 0,5%-1%) αλλά και άλλους νέους έμμεσους φόρους που θα καταλήγουν στα ταμεία των Ασφαλιστικών Φορέων.

Σε τέτοιες λύσεις, όμως οι δανειστές έχουν ήδη λάβει καταρχάς αρνητική στάση. Εξάλλου, ήταν οι ίδιοι που επέβαλαν την κατάργηση μεγάλου μέρους των φόρων υπέρ τρίτων αλλά και τη μείωση των ποσοστών των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3,9% από τις αρχές του 2014. Ωστόσο, η κυβέρνηση εξακολουθεί να επιμένει σ’ αυτή τη «γραμμή» η οποία προβλέπει συγκεκριμένα:

– Μία αύξηση των εργοδοτικών εισφορών 1%.

– Τη δημιουργία ενός «κουμπαρά» του αποθεματικού κεφαλαίου των Ταμείων στον οποίο α μπορούσαν να ενσωματωθούν τα έσοδα από τυχερά παιχνίδια, πρόστιμα παντός τύπου, μέρος των εισπράξεων των αποκρατικοποιήσεων και πόροι από τις συμβάσεις παραχώρησης δημοσίων έργων, αλλά και φορολογία των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών.

– Την καλύτερη αξιοποίηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας.

– Τη σύσταση, οργάνωση και λειτουργία ενός φορέα είσπραξης των εισφορών για όλο το ασφαλιστικό σύστημα.

     



Εδώ σχολιάζεις εσύ!