Γνωστός κυρίως για το τεράστιο γλυπτό που απεικονίζει τον Περσέα να κρατάει το κεφάλι της Μέδουσας, ηταν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ρεύματος του μανιερισμού. Εξίσου γνωστός έγινε εξαιτίας της γεμάτης περιπέτειες ζωής του, τις οποίες φρόντισε να εξιστορήσει ο ίδιος στην Αυτοβιογραφία του. Ο Cellini γεννήθηκε στη Φλωρεντία το 1500. “Ειδικός” στην ελεύθερη εξερεύνηση και τον εορτασμό του αισθησιακού έρωτα -ιδιαίτερα του ομοφυλοφιλικού- ανέδειξε αυτό το χαρακτηριστικό του πολιτισμού της αναγεννησιακής Φλωρεντίας.
Tαξίδευε τόσο πολύ ώστε μέχρι τα 45 του χρόνια δεν έμεινε για πάνω από πέντε χρόνια στον ίδιο τόπο. Οι λόγοι για την συχνή φυγή του από τα μέρη όπου διέμενε -πέρα από τις πολιτικές αναταραχές - σχετίζονταν και με την επιθετική του ιδιοσυγκρασία.
Ο Cellini μέσα στα ξέσπασματά του διέπραξε μέχρι και φόνους. Έκανε τέσσερις δολοφονίες στη ζωή του, επίσης αντίπαλοι του προσπάθησαν να τον δολοφονήσουν χωρίς να το καταφέρουν. Ωστόσο οι φόνοι που έκανε αποτελούν αντικείμενο καυχήματος στην αυτοβιογραφία του. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει: «δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα δικαιολογημένο ατύχημα πάνω σε μια έντονη διαφωνία».
Στην Φλωρεντία έμαθε την τέχνη του χρυσοχόου και έφτασε σε τόσο υψηλό επίπεδο που τα έργα του πωλούνταν σε όλο τον ιταλικό χώρα και στην Γαλλία. Εργάστηκε επί σειρά ετών στη Ρώμη για τον πάπα Clementius VII και τον πάπα Paulus III σχεδιάζοντας κοσμήματα, νομίσματα, σφραγίδες και μετάλλια. Από τα έργα του της περιόδου αυτής, που έχουν διασωθεί, είναι ένα νόμισμα με τον πάπα Clementius VIΙ(1530), ένα μετάλλιο του Καρδινάλιου Pietro Bembo (1536) και πολλά άλλα νομίσματα.
Την ίδια περίοδο ολοκλήρωσε την περίφημη χρυσή αλατιέρα (1543) για τον Γάλλο βασιλιά François όπως και γλυπτά για το παλάτι του Fontainebleau. Από το 1545 μέχρι το τέλος της ζωής του έζησε στην πατρίδα του, την Φλωρεντία. Την εποχή εκείνη η Φλωρεντία ήταν γνωστή περιπαικτικά ως η πόλη Σόδομα. Η σεξουαλική επαφή μεταξύ αντρών και αγοριών ήταν συχνό φαινόμενο στην αναγεννησιακή Φλωρεντία.
Ο Cellini είχε καταδικαστεί για σοδομισμό (ομοφυλοφιλικό) στην Φλωρεντία το 1523 και το 1557 (αλλά αθωώθηκε για τις κατηγορίες περί σοδομισμού ετεροφυλοφιλικού στην Γαλλία). Το 1554 ολοκλήρωσε το διασημότερο γλυπτό του, τον γυμνό Περσέα που κρατάει το κομμένο κεφάλι της Μέδουσας, ο οποίος βρίσκεται στην Φλωρεντία. Ακολούθησαν πολλά έργα που απεικονίζουν ανδρικές φιγούρες με ευδιάκριτο το στοιχείο του ερωτισμού σε αυτά. Ένα από τα σημαντικότερα γλυπτά της τελευταίας περιόδου του είναι ένας πραγματικών διαστάσεων γυμνός εσταυρωμένος, σκαλισμένος σε μάρμαρο (1556).
Ο Cellini πέθανε σε ηλικία 71 ετών ενώ ήταν ήδη διάσημος και έχοντας προσβληθεί από σύφιλη ήδη από την νεαρή του ηλικία. Η κηδεία του ήταν μεγαλοπρεπής και τελέστηκε στην εκκλησία Santissima Annunziata. H οικογένεια που άφησε πίσω του ήταν η αδελφή του και οι έξι κόρες της.
Πηγή