της Λυδίας Παπαευαγγέλου
Είναι µικρό, αλλά θαυµατουργό. Η υπαρξή του χρονολογείται πριν από την εποχή των παγετώνων. Στην αρχαιότητα, οι στρατιώτες το έδιναν στα άρρωστα και πληγωµένα...άλογά τους για να αναρρώσουν πιο γρήγορα και να είναι έτοιµα για µάχη. Ρώσοι και Κινέζοι επιστήµονες το τοποθετούν στην πρώτη δεκάδα των πιο ισχυρών θεραπευτικών φυτών στον κόσµο. Ο λόγος για το ιπποφαές, έναν καρπό που κατατάσσεται στα super-foods της εποχής µας – και όχι άδικα!
Ας πάρουµε όµως τα πράγµατα από την αρχή. Η λέξη ιπποφαές, εµφανώς ελληνικής προέλευσης, είναι σύνθετη, από το ίππος (=άλογο) και το φάος (=φως, λάµψη). Σηµαίνει δηλαδή φωτεινό, λαµπερό άλογο. Το όνοµά του το οφείλει στα στρατεύµατα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που παρατήρησαν ότι τα άρρωστα και τραυµατισµένα άλογα, που έτρωγαν τα φύλλα και τους καρπούς του φυτού ανάρρωναν γρηγορότερα, αποκτούσαν περισσότερη δύναµη, ενώ το τρίχωµά τους δυνάµωνε και γινόταν πιο λαµπερό.
Βέβαια, υπάρχουν ενδείξεις ότι το ιπποφαές φυόταν στον πλανήτη Γη πολύ παλιότερα, µάλλον πριν και από την εποχή των παγετώνων. Το ότι άντεξε στις τόσο χαµηλές θερµοκρασίες και δεν εξαφανίστηκε όπως πολλά άλλα φυτά οφείλεται, σύµφωνα µε τους επιστήµονες, στη µεγάλη ανθεκτικότητά του σε ένα ευρύ φάσµα καιρικών φαινοµένων και θερµοκρασιών που κυµαίνεται ανάµεσα σε -43°C και 40°C.
Σχεδόν 200 ωφέλιµα συστατικά
Σύµφωνα µε τους επιστήµονες, το ιπποφαές περιέχει 190 πολύτιµες ουσίες, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Οι περισσότερες και δραστικότερες (106) έχουν εντοπιστεί στο έλαιο που περιέχουν οι καρποί του. Σύµφωνα µε τους µελετητές, το σηµαντικότερο επιστηµονικό εύρηµα για το ιπποφαές δεν είναι µόνο ότι περιέχει πολύτιµες ουσίες για την υγεία του ανθρώπου, αλλά και το ότι τόσο οι συγκεντρώσεις τους όσο και ο συνδυασµός τους έχουν συνταιριαστεί από τη φύση µε τέτοιον τρόπο, ώστε προσφέρουν την καλύτερη δυνατή κάλυψη στον ανθρώπινο οργανισµό.
Το ιπποφαές περιέχει έναν µοναδικό συνδυασµό αντιοξειδωτικών συστατικών, που δρουν προληπτικά κατά της γήρανσης, των καρδιαγγειακών νοσηµάτων και του καρκίνου. Ειδικότερα, περιέχει βιταµίνες C, Ε και Α, όλα τα µεταλλικά στοιχεία (ασβέστιο, µαγνήσιο, σίδηρο, φώσφορο, χαλκό, κάλιο, σελήνιο και ψευδάργυρο), καροτενοειδή (β-καροτένιο, λυκοπένιο, α-καροτίνη, ζεαξανθίνη και λουτεΐνη), πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (ω-3, ω-6, ω-7 και ω-9). Επιπλέον, είναι πηγή βιταµινών του συµπλέγµατος Β, βιταµίνης D, βιταµίνης Κ β-σιτοστερόλης και φλαβονοειδών.
Τι προσφέρει στον άνθρωπο;
Σύµφωνα µε µελέτες, το ιπποφαές έχει ισχυρή αντιοξειδωτική, αντιφλεγµονώδη, αντιµικροβιακή, αναλγητική και επουλωτική δράση. Προσφέρει τόνωση, ευεξία και ενέργεια, γρήγορη ανάρρωση και επούλωση των πληγών. Επιπλέον, βοηθά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού και προστατεύει από τον καρκίνο, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει το νευρικό σύστηµα και µειώνει το άγχος. Σηµαντική θεωρείται η συµβολή του και στη ρύθµιση του µεταβολισµού.
Σε επίπεδο πρόληψης και αντιµετώπισης ασθενειών και σοβαρών παθήσεων, το ιπποφαές βοηθάει στην υπερπλασία του προστάτη, στις ηπατικές παθήσεις, στα γαστρεντερικά προβλήµατα όπως η ελκώδης κολίτιδα, η οισοφαγίτιδα και η νόσος του Crohn. Θωρείται επίσης ότι ενισχύει την προστασία από τα καρδιαγγειακά νοσήµατα, µειώνει την κακή χοληστερίνη και το σάκχαρο στο αίµα, παρέχει προστασία στα αγγεία και ενισχύει την κυκλοφορία του αίµατος.
Και δεν είναι µόνον αυτά… Το µικρό αυτό πορτοκαλί «σταφύλι», όπως το αποκαλούν πολλοί, ανακουφίζει από τα συµπτώµατα της εµµηνόπαυσης, τους πόνους της περιόδου και προστατεύει το αναπαραγωγικό σύστηµα. Επίσης, επανορθώνει τους ιστούς και τα κύτταρα µετά από µεγάλη έκθεση σε ακτινοβολία και έχει προληπτική δράση εναντίον των οφθαλµικών παθήσεων, όπως ο καταρράκτης και η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Σίγουρα, µετά απ’ όλα αυτά θα αναρωτιέστε πώς µπορείτε να το προµηθευτείτε και σε τι µορφές κυκλοφορεί στην αγορά. Το ιπποφαές χρησιµοποιείται ως συµπλήρωµα διατροφής, ως συστατικό φαρµακευτικών και καλλυντικών σκευασµάτων, αλλά και ως αυτούσιο φαρµακευτικό σκεύασµα για πλήθος παθήσεων, ενώ από τους καρπούς του παρασκευάζονται χυµοί και µαρµελάδες.
Θα το βρείτε ως:
Αποξηραµένο φυτό σε καταστήµατα που πουλάνε βότανα, για να φτιάξετε αφέψηµα ή έγχυµα.
Έλαιο, που προκύπτει από την έκθλιψη των καρπών του. Περιέχει τα θρεπτικά συστατικά του ιπποφαούς στην πιο ισχυρή τους µορφή. Χρησιµοποιείται κυρίως για την αντιµετώπιση δερµατικών προβληµάτων (εξωτερική επάλειψη) και για την τόνωση του κυκλοφορικού (λαµβάνεται διαλυµένο σε νερό ή χυµό).
Συµπυκνωµένο χυµό, που προκύπτει από την πολτοποίηση των καρπών και των φύλλων του φυτού και έχει πιο ήπια δράση από το έλαιο. Είναι κατάλληλο για την τόνωση και ενδυνάµωση του οργανισµού.
Κάψουλες: Πρόκειται για το ξηρό εκχύλισµα των φύλλων και των καρπών του φυτού. Είναι πιο εύκολο στη χρήση του και έχει ικανοποιητικά αποτελέσµατα. Επίσης, κυκλοφορούν κάψουλες που περιέχουν έλαιο ιπποφαούς.
Όσον αφορά στη δοσολογία, αν αντιµετωπίζετε κάποιο πρόβληµα υγείας, θα πρέπει να συµβουλευτείτε πρώτα έναν γιατρό, ώστε να σας υποδείξει τη δόση που είναι κατάλληλη για την περίπτωσή σας. Διαφορετικά, αν θέλετε απλώς να τονώσετε τον οργανισµό σας, µπορείτε να πίνετε αφέψηµα ή έγχυµα 2-3 φορές την ηµέρα ή να παίρνετε 1 κάψουλα την ηµέρα. Εναλλακτικά, µπορείτε να πίνετε 2 κουταλάκια σιρόπι διαλυµένα σε ένα ποτήρι χυµό ή νερό 3 φορές την ηµέρα.
Λίγα λόγια για την καλλιέργεια
Το ιπποφαές μπορεί να καλλιεργηθεί σε μία ποικιλία εδαφών: γόνιμα, λιγότερο γόνιμα, ακόμη και σε άγονα εδάφη. Το ρΗ του εδάφους μπορεί να κυμαίνεται από 5,5 μέχρι 8,0. Οι ρίζες του αναπτύσσονται καλά σε ελαφρά αεριζόμενα εδάφη, αμμώδη ή χαλικώδη και μπορούν να αναπτυχθούν ακόμη και σε εδάφη με υψηλές συγκεντρώσεις χλωριούχου νατρίου. Μπορεί να καλλιεργηθεί επίσης επιτυχώς σε αργιλώδη και αργιλοπηλώδη εδάφη, αφού βέβαια ενσωματωθεί μία ποσότητα 2000-2500 κιλών / στρέμμα καλά χωνευμένης κοπριάς ή άλλης οργανικής ουσίας. Το ιπποφαές είναι ένα φυτό μοναδικό, που μπορεί να καλλιεργηθεί και να αξιοποιήσει ακόμη και εγκαταλελειμμένα γεωργικά εδάφη, ακαλλιέργητες εκτάσεις, αμμώδεις παραθαλάσσιες εκτάσεις, πυρόπληκτα εδάφη ή βραχώδη νησιά, ενώ ταυτόχρονα, λόγω του ότι συμβιώνει στις ρίζες του με ένα αζωτοβακτήριο, λαμβάνει το άζωτο που έχει ανάγκη για την ανάπτυξή του από τον ατμοσφαιρικό αέρα, εμπλουτίζοντας ταυτόχρονα το έδαφος με άζωτο, βελτιώνοντας ταυτόχρονα τη γονιμότητα του εδάφους. Το φυτό αυτό θεωρείται ανθεκτικό στην ξηρασία, αλλά τα καλύτερα αποτελέσματα ως αυτοφυές τα δίδει σε περιοχές που δέχονται τουλάχιστον 400mm έως 600mm βροχής ετησίως και επάνω.
