- Κάπου μέσα στον Δεκέμβρη του 2015 ξεκληρίστηκε ένα κοπάδι, 40 πρόβατα*, του βοσκού κ. Β., ο οποίος ανέφερε το ζήτημα στον δήμο Αριστοτέλη. Τα πρόβατα ήπιαν νερό από...
ένα μικρό ρέμα, στην περιοχή Χειλαντάρη, ανάμεσα σε Στρατώνι και Ιερισσό – εκεί όπου ενώνεται ο Κοκκινόλακας (που κατεβαίνει από την προϋπάρχουσα μεταλλευτική ζώνη του Μαντέμ Λάκου) και ο Ασπρόλακας (που κατεβαίνει από την καινούρια μεταλλευτική ζώνη των Σκουριών), και μετά χύνεται στον κόλπο της Ιερισσού. Τα πρόβατα ψόφησαν άμεσα.
- Πριν από τα Χριστούγεννα έγινε σχετική υδροληψία από την ΚΕΠΑΜΑΧ, παρουσία μελών του δημοτικού συμβουλίου, η οποία έδειξε υψηλή παρουσία βαρέων μετάλλων, ενώ στο αρσενικό ο δείκτης σύμφωνα με πληροφορίες έδειξε 580μg/l με όριο το 10!
- Ο βοσκός, αφού αρχικά ανέφερε το θέμα στον δήμο, σύντομα έπαυσαν οι διαμαρτυρίες του. Φήμες στην περιοχη λένε ότι αποζημιώθηκε αδρά για τη σιωπή του, κάτι που φυσικά παραμένει άνευ τεκμηρίου!
- Τα παραπάνω ήρθαν σε γνώση μου το πρώτο 10ήμερο του Γενάρη. Μιας και προσωπικοί λόγοι δεν μου επέτρεπαν να ερευνήσω συστηματικά το ζήτημα, ανέμενα σχετικές ανακοινώσεις από τον δήμο ή μέλη του κινήματος ενάντια στην εξόρυξη, για τις οποίες ήμουν βέβαιη λόγω της σοβαρότητας του ζητήματος. Αυτές δεν υπάρξαν, όπως επίσης δεν διαπίστωσα κάποια αναφορά ούτε στα κοινωνικά δίκτυα από ντόπιους.
- Σε επαφή μου στα τέλη Γενάρη 2016, και ξανά τέλη Φλεβάρη, με μέλος του δημοτικού συμβουλίου που γνώριζα από την επιστημονική συμβολή του στο ντοκιμαντέρ για το νερό στην περιοχή των μεταλλείων, Σταγώνες, δήλωσε άγνοια. Άλλον υπεύθυνο για το θέμα στάθηκε αδύνατον να προσεγγίσω μέχρι πρότινος.
- Στις 25 Φλεβάρη 2016 συμμετείχα σε εκδήλωση της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης “Καλλιστώ” στο σινεμά “Αλέξανδρος” στη Θεσσαλονίκη με θέμα: “Κινήματα και περιβάλλον: Το Νερό και το Χρυσό”. Στην παρέμβασή μου μέσω Skype (λόγω κωλύματος να παραβρεθώ) αποφάσισα να κάνω δημόσια αναφορά στο θέμα, ώστε μέλη του κινήματος που ήταν καλεσμένα να έχουν την ευκαιρία να διορθώσουν ή να επιβεβαιώσουν την είδηση, αλλά και να έχουν το έναυσμα να το δημοσιοποιήσουν στη συνέχεια. Μέλη της Επιτροπής Αγώνα Μεγάλης Παναγιάς επιβεβαίωσαν την τοποθέτησή μου αναφέροντας τα εξής:
Από την αρχή δεν ξέραμε ακριβώς, υπήρχαν μόνο φήμες. Επειδή υπήρχαν και άλλα ζητήματα που θέλαμε να συζητήσουμε, μαζέψαμε 41 υπογραφές για να ζητήσουμε συνάντηση με τον δήμαρχο, κ. Ζουμπά και το δημοτικό συμβούλιο. Αφού προσπάθησε επανειλημμένα να την αποφύγει, τελικώς συναντηθήκαμε γύρω στα τέλη Γενάρη, όπου μας είπε ότι όντως υφίσταται το περιστατικό, και ότι ο δήμος δεν πήγε αμέσως για δειγματοληψία μιας και το ρέμα αυτό δεν τρέχει μόνιμα – φήμες πάλι λένε ότι τρέχει μόνο όταν ανοίγει μια στρόφυγγα η εταιρεία. Έτσι ο δήμαρχος ζήτησε από τον κόσμο να το κρατήσει μυστικό για να μην το μάθει η εταιρεία, και να τον ειδοποιήσει όταν δει το ρέμα να τρέχει για να πάρει δείγμα [σ.σ.: η εταιρεία όμως ήδη το ήξερε, αφού έγινε δειγματοληψία πριν τα Χριστούγεννα από τον δήμο, και ενημερώθηκε και η ΚΕΠΑΜΑΧ, στην οποία είναι μέτοχος η Ελληνικός Χρυσός!]. Ταυτόχρονα είπε ότι δεν έχει δημοσιοποιήσει το θέμα επειδή το έχει αναλάβει εισαγγελέας, στον οποίον στάλθηκαν δείγματα νερού, και διαβεβαίωσε τους πολίτες ότι οι αναλύσεις είναι στη διάθεσή τους άμα τις ζητήσουν.
Σε τηλεφωνική συνομιλία μου με μέλος της Επιτροπής Αγώνα Μεγάλης Παναγιάς επισήμανε ότι το ζήτημα είναι πολύ σοβαρό και για λόγους υγειονομικής ασφάλειας. Όπως μου είπε, “ένα πρόβατο να πεθάνει κινητοποιούνται όλοι οι μηχανισμοί, το υγειονομικό, μπαίνουν σε εξέταση και άλλα ζώα, διερευνούνται οι αιτίες εξονυχιστικά... Εδώ έχουμε, όχι ένα, αλλά 40. Και το πιο σημαντικό, που θάφτηκαν αυτά τα 40 πρόβατα; Αποσιωπήθηκε ένα τόσο σοβαρό θέμα από τον δήμο και όλες τις αρχές, γιατί”;
Τέλος, όπως μου επιβεβαίωσε άλλος ντόπιος που ήταν παρών εξ αρχής στη διαδικασία, ο δήμαρχος προσπαθούσε να αποφύγει αυτό το δημοτικό συμβούλιο (π.χ. προφασιζόμενος μη απαρτία, ή λέγοντας ότι δεν είναι καλό να διαρεύσουν αυτά τα θέματα κλπ) και καλούσε τους ντόπιους που ζήτησαν επίσημη ενημέρωση σε άτυπη συνάντηση σε επίπεδο δημοτικής παράταξης. Αυτό, εκτιμούν όλοι, έγινε προκειμένου να μην καταγραφούν τα πρακτικά σε καμερα, όπως γίνεται στα δημοτικά συμβούλια. Τα συνολικά θέματα για τα οποία ήθελαν να ενημερωθούν οι 41 υπογράφοντες από το δημοτικό συμβούλιο τέθηκαν τελικώς αναγκαστικά μετά από καθυστερήσεις, αλλά καμία επί της ουσία απάντηση δεν δόθηκε για κανένα από αυτά, πάρα μόνο ασάφειες και αντικρουόμενες απαντήσεις. "Παίζει ομερτά στην περιοχή. Διαφορετικά, που είναι η κτηνοτροφική υπηρεσία; Ένα πρόβατο να πεθάνει πρέπει να το δηλώσεις, αφού όλα έχουν σκουλαρίκι. Πρέπει αμέσως μετά το συμβάν να πάρουν ιστούς, να γίνουν τοξικολογικές εξετάσεις... Αυτοί αφήσαν τα πρόβατα, και το όλο θέμα, να θαφτεί για να μπει στις καλένδες στη συνέχεια καθώς δεν θα υπάρχουν πλέον στοιχεία. Και την ανάλυση που λένε ότι έκαναν μετά με την ΚΕΠΑΜΑΧ, που έδειξε μεγάλη επιβάρυνση, έγινε για να καλύψουν την πρώτη που έγινε άμεσα και να την εξαφανίσουν. Που είναι η ανάλυση που έγινε και βάση της οποίας ο ίδιος ο αντιδήμαρχος μας ανέφερε κατ' ιδίαν πριν τα χριστούγεννα ότι το αρσενικό είναι πάνω από τα 500";
- Μετά την εκδήλωση ζήτησα από την περιβαλλοντική οργάνωση Καλλιστώ να ενεργήσουμε μαζί, με αφορμή την εκδήλωση όπου με είχαν καλέσει, ώστε να δημοσιοποιήσουμε το θέμα. Άλλωστε η οργάνωση έχει δείξει ένα σχετικό ενδιαφέρον για τις επιπτώσεις των μεταλλείων σε ό,τι αφορά τρία είδη πανίδας της περιοχής: το λύκο, το τσακάλι και τη βίδρα. Η απάντηση ήταν ότι “δεν επαρκούν οι δυνάμεις μας να το τρέξουμε και έτσι δεν μπορούμε να βοηθήσουμε σε αυτό”.
- Ταυτόχρονα, τέλη Φλεβάρη, κατάφερα να επικοινωνήσω με τον αντιδήμαρχο κ. Ψιλιάγκο και να του ζητήσω τις αναλύσεις. Αφού δεσμεύτηκε να μου απαντήσει αφού ρωτήσει τον δήμαρχο, και αφού χρειάστηκε να τον αναζητήσω εγώ ξανά, η απάντηση ήταν ότι δεν μπορούν να μου δώσουν τις αναλύσεις επειδή το θέμα έχει σταλεί στον εισαγγελέα και στις αρμόδιες αρχές. Σε ερώτησή μου σχετικά με τη δέσμευσή τους στα μέλη της επιτροπής Μεγάλης Παναγιάς ότι κάθε πολίτης μπορεί να έχει πρόσβαση στις αναλύσεις αν τις ζητήσει, μου απάντησε ότι αυτή η δέσμευση ήταν παλιότερη, και δεν ισχύει εφόσον το θέμα ανέλαβε η εισαγγελία. Βέβαια, όταν τους έδωσε τη σχετική διαβεβαίωση τους είπε ότι είχε ήδη πάει στον εισαγγελέα. Τέλος, σε ερώτησή μου γιατί δεν αναρτούν τις αναλύσεις, όπως υποχρεούται να κάνει ο δήμος στην ιστοσελίδα του, μου είπε ότι αυτή είναι έκτακτη υδροληψία και γι αυτό δεν υποχρεούνται να την αναρτήσουν.
- Το θέμα έχει αναφερθεί στους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, ενώ η εισαγγελία Πολυγύρου αρνείται να απαντήσει αν της έχει γίνει καταγγελία.
- Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει δημοσιοποίηση της υπόθεσης από κανέναν, αν και όλοι το γνωρίζουν. Μεταξύ αυτών και η ντόπια βουλευτής Κατερίνα Ιγγλέζη, η οποία όταν ενημερώθηκε κατά τη διάρκεια πορείας στις Σκουριές από ντόπιο στα τέλη Ιανουαρίου, απάντησε: “έχει δημοσιογράφους εδώ για να το καταγγείλεις αν θες”...
Μέχρι σήμερα δεν έχω λάβει τις αναλύσεις στα χέρια μου, και αν ο αριθμός του αρσενικού ανά λίτρο δεν είναι αυτός που αναφέρω, ζητώ συγνώμη εκ των προτέρων που ο δήμος Αριστοτέλη δεν μου τις έδωσε ούτε τις δημοσιοποίησε στην ιστοσελίδα του, και επιφυλάσσομαι να διορθώσω αν χρειαστεί. Σε κάθε περίπτωση, είναι σίγουρα πολύ μεγάλος μιας και πέθαναν 40 πρόβατα και το θέμα πήγε στις αρμόδιες αρχές - και κυρίως μιας και το θέμα έχει τόσο έντεχνα και καθολικά αποσιωπηθεί...
* Μετά τη δημοσίευση του άρθρου, με ειδοποίησαν ότι δεν ήταν πρόβατα αλλά γίδια τα ζώα που πέθαναν. Το επισημαίνω, χωρίς να αλλάξω την ανάρτηση μιας και δεν αλλάζει το περιεχόμενου του άρθρου.
Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν αυτό το άρθρο προέρχονται από την Ολυμπιάδα, από έναν ερειπωμένο πλέον οικισμό
δίπλα στις μεταλλευτικές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα εδώ και δεκαετίες στην περιοχή. Με αυτή την έννοια, είναι εικόνες από το μέλλον της υπόλοιπης ΒΑ Χαλκιδικής, που έχει χαρακτηριστεί μεταλλευτική ζώνη. Αυτά τα πρόβατα (που εικονίζονται στη φωτογραφία στην αρχή του άρθρου), τελευταίο κοπάδι ενός ανύπαρκτου πια οικισμού, βόσκουν δίπλα στον χώρο εργασιών που φαίνεται στη φωτογραφία..
Η περιοχή αυτή δεν είναι απλώς μολυσμένη, από τους αγωγούς που πέφτουν ακριβώς μέσα στα ρέματα και τα δημόσια ποτάμια, αλλά είναι και απαγορευμένη: κανείς δεν μπορεί να πλησιάσει αν ενοχλεί την εταιρεία, παρόλο που παραμένει δημόσια και τα λίγα χαμόσπιτα αποτελούν ακόμα ιδιοκτησίες ντόπιων.
Έτσι, στο σημείο που στην πρώτη φωτογραφία έβοσκαν αμέριμνα τα πρόβατα κι εμείς τραβούσαμε βίντεο και φωτογραφίες κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων για το ντοκιμαντέρ Σταγώνες, (Νοέμβριος
2013), στις επόμενες φωτογραφίες βρίσκονται οι υπεύθυνοι ασφαλείας της εταιρείας για να μας πουν ότι είμαστε παράνομες και να φύγουμε από το σημείο! Το ίδιο είχαν κάνει λίγο πριν, όταν περνούσαμε το (δημόσιο φυσικά) ποτάμι. Ο τραμπουκισμός τους θα συνεχιζόταν αν δεν βρίσκονταν εκεί 1-2 ντόπιοι, που άρχισαν να τους "ξεφωνίζουν" για το γεγονός ότι οι ίδιοι, οι security της εταιρείας, βρίσκονται σε ξένη ιδιοκτησία την οποία καταπατούσαν και έπρεπε να φύγουν αμέσως...
