Δεν έχει μείνει ασχολίαστη η «οικογενειακή φωτογραφία» του... Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος με όλους τους «γραβατωμένους» σοσιαλιστές και μαζί τον Τσίπρα σε μια άκρη και με τα χέρια στις τσέπες, λες και είναι βαριεστημένο γκαρσόνι που περιμένει να πάρει παραγγελία μόλις τελειώσει η φωτογράφιση.
Όλοι συμφωνούν στην αίσθηση πως αυτός ο Μάρτιος θα είναι μήνας-κλειδί για τις πολιτικές εξελίξεις, καθώς η κυβέρνηση δεν αντέχει πέραν του Μαρτίου την εκκρεμότητα της αξιολόγησης. Στο μεταξύ, όμως, συσσωρεύτηκαν σημαντικοί λόγοι ώστε και οι δανειστές να βιάζονται επίσης ώστε να μην επιλέγουν τη γνωστή τακτική «εμείς δεν βιαζόμαστε, όταν είστε έτοιμοι…». Τα σημάδια κινδύνου για επερχόμενη υποτροπή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και το προσφυγικό είναι οι βασικοί.
Ας ξεκινήσουμε με τις συμπτώσεις που δεν είναι καθόλου συμπτώσεις.
Ο «κεραυνός εν αιθρία» με αφορμή τη γνωστή δήλωση Μουζάλα γίνεται την παραμονή της μετάβασης της ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής για το προσφυγικό και μερικές μέρες πριν τη μετάβαση του πρωθυπουργού στη Ν. Υόρκη για την εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Εκεί θα πρέπει να γίνει το «μεγάλο deal» κατ’ αρχάς μεταξύ Ουάσινγκτον – ΔΝΤ από τη μία πλευρά και Βερολίνου – Ευρώπης από την άλλη για τους όρους συμμετοχής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.
Το ΔΝΤ έχει θέσει δύο εναλλακτικές: Είτε «βαθιά» αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους σε συνδυασμό με πιο ήπιο πρόγραμμα (πιο χαλαρό τρίτο και… ήπιο τέταρτο μνημόνιο) είτε «σκέτη» αναδιάρθρωση χρέους σε συνδυασμό με σκληρό πρόγραμμα προσαρμογής. Πάνω σε αυτό το δίλημμα προσπαθεί να παρεμβληθεί στο deal η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα. Διαθέτει όμως κάποιο «ισχυρό χαρτί» ώστε να έχει λόγο, ή απλώς θα της ανακοινωθεί η απόφαση των δύο πλανητικών εταίρων;
Δυστυχώς, όπως σε όλη τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων της κρίσης, έτσι και τώρα, οι ελληνικές κυβερνήσεις συνήθισαν να διαπραγματεύονται με βάση την πιθανή αρνητική διεθνή επίπτωση των προβλημάτων της χώρας. Ήταν ο λόγος που ο Τσίπρας πίστευε αφελώς κάποτε πως θα είναι «μέρα μεσημέρι» όταν η Μέρκελ θα συμφωνούσε να … αλλάξει η Ευρώπη.
Έτσι, η κυβέρνηση Τσίπρα, από τον περασμένο Ιούλιο που υπέγραψε το τρίτο μνημόνιο, ακολουθεί αυτή την πεπατημένη. Και το μόνο «χαρτί» που κρατάει πλέον είναι το προσφυγικό, αλλά – και εδώ είναι το κρίσιμο σημείο- η διμερής εκκρεμότητα του ονόματος των Σκοπίων. Αυτό το τελευταίο μαζί με την παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο θα μπορούσαν να είναι οι κινήσεις «καλής θέλησης» της κυβέρνησης ώστε να έχουν όλες οι πλευρές ισχυρό κίνητρο για μια συνολική συμφωνία. Η οποία -δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία- θα προσεγγίζει τις θέσεις του ΔΝΤ μάλλον παρά της ευρωπαϊκής πλευράς. Θα είναι δηλαδή σκληρή.
Γιατί όμως η ελληνική κυβέρνηση να δεχτεί μια συμφωνία που δεν μπορεί να «αντέξει» και άρα μπορεί να σημάνει το τέλος της; Μόνο για ένα λόγο: επειδή θα έχει πάρει διαβεβαιώσεις ότι θα στηριχτεί ώστε να παραμείνει στην εξουσία. Τι διάρκεια ισχύος και πόση στιβαρότητα θα έχει μια τέτοια συμφωνία; Εκ των πραγμάτων μικρή. Σε μια συγκυρία που αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα ακόμη και η Μέρκελ, ποιος μπορεί να εγγυηθεί, ακόμη και αν το ήθελε, διάρκεια και στιβαρότητα στον κ. Τσίπρα; Εκ των πραγμάτων θα ισχύσει η γνωστή -και ανατριχιαστικά ωμή- παλαιότερη δήλωση της κ. Λαγκάρντ: «Θα κλοτσήσουμε το τενεκεδάκι λίγο μακρύτερα και βλέπουμε»!
Εν προκειμένω το πόσο μακριά θα πάει το… τενεκαδάκι σχετίζεται ευθέως με την τεκτονικών διαστάσεων ανασύνθεση του πολιτικού σκηνικού, η οποία άρχισε ήδη με δύο «επεισόδια» φαινομενικά άσχετα μεταξύ τους: την υπόθεση Μουζάλα, που ξέσπασε σαν “κεραυνός εν αιθρία”, και τη διαγραφή του Φαήλου Κρανιδιώτη από τη ΝΔ. Είναι απλώς τα «προεόρτια» καθώς ακολουθούν, οσονούπω, τα κυρίως επεισόδια. Διότι αυτό που συνδέει τους «έξω», με την υπόθεση Μουζάλα και τη διαγραφή του Φαήλου Κρανιδιώτη, είναι φυσικά οι όροι παραμονής της κυβέρνησης στην εξουσία. Όχι γιατί δεν μπορούν να βρεθούν οι βουλευτικές ψήφοι για να περάσουν τα μέτρα από τη Βουλή, αλλά γιατί αυτό το απαιτούν οι δανειστές.
Όπως όλα δείχνουν η κυβερνητική σύμπραξη με τον Πάνο Καμμένο φτάνει στο τέλος της. Ήδη από την πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, αυτή η σύμπραξη ήταν «κόκκινο πανί» για τους δανειστές. Ύστερα από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου το ζήτημα τέθηκε ξανά στο τραπέζι, αλλά τότε δεν ήταν ώριμο κανένα άλλο σενάριο κυβερνητικής συνεργασίας. Τώρα, η ανάγκη να κλείσει το ζήτημα της αξιολόγησης, αλλά και το «μέτωπο» με τη FYROM στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης και σχεδιασμών που φτάνουν μέχρι τη… Συρία, αναγκάζουν σε δομικό ανασχηματισμό των κυβερνητικών συμμαχιών.
Τώρα πλέον έχουν ετοιμαστεί επιμελώς οι εναλλακτικές στο παρασκήνιο – ή και στο προσκήνιο για όσους έχουν μάτια να βλέπουν. Η προσέγγιση του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ με τη Σοσιαλιστική Διεθνή των Ολάντ και Σουλτς έχει φτάσει ένα βήμα πριν την επίσημη εισδοχή του κυβερνώντος κόμματος σε αυτήν. Αλλά το επίσημο ελληνικό τμήμα της Σοσιαλιστικής Διεθνούς είναι το ΠΑΣΟΚ! Σε κάθε περίπτωση πάντως η επισημοποίηση της σχέσης του ΣΥΡΙΖΑ με τη Σοσιαλιστική Διεθνή σημαίνει δύο πράγματα: Πρώτο, να σπάσει η κυβερνητική συμμαχία με τον Καμμένο, δεύτερο να «ζεσταθεί» η συμμαχία με το ΠΑΣΟΚ και -γιατί όχι;- προοπτικά να συγχωνευτούν ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ σε έναν ενιαίο σχηματισμό του σοσιαλφιλελεύθερου κέντρου.
Έτσι, λοιπόν, η ολοκλήρωση της συμφωνίας για την αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος αλλά και ένα συνολικό deal για προσφυγικό και ΝΑΤΟ στη νοτιοανατολική Μεσόγειο απαιτούν, με όλους τους δυνατούς τρόπους και για όλους τους λόγους, μια άλλη κυβέρνηση, χωρίς τον Καμμένο αλλά με τη Φώφη. Μόνο; Όχι. Σίγουρα και με το Ποτάμι και, εφόσον ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξαναπεί όχι, και με την Ένωση Κεντρώων. Έτσι θα παρακαμφθεί ο «κάβος» της αξιολόγησης και ύστερα… «καλή τύχη σε όλους». Αν οι συγκυρίες είναι ευνοϊκές, μια τέτοια κυβέρνηση μπορεί να μακροημερεύσει, και ο Κυριάκος Μητσοτάκης να περιμένει ήσυχα τη σειρά του – εξάλλου δεν τον πήραν και τα χρόνια. Αν πάλι δεν μακροημερεύσει επειδή το «τενεκεδάκι» δεν πάει πολύ μακριά, τότε θα έρθει νωρίτερα «η ώρα του Κυριάκου».
Υπό το φώς όλων των παραπάνω, πάντως, ας μη μας διαφύγουν κάποιες «λεπτομέρειες»:
• Πολλά κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσαν υποστήριξη στον Γιάννη Μουζάλα, εκτός από ένα, που όταν μιλάει, πάντα κάτι σημαίνει: τον Γιάννη Δραγασάκη.
• Ο Μουζάλας ήταν πολύ προσεκτικός στις δηλώσεις του σχετικά με τη γειτονική χώρα.
• Η διαγραφή του Φαήλου Κρανιδιώτη, επισήμως διότι «το παράκανε» με την αναφορά του στο Γουδί, είναι άραγε εντελώς άσχετη με την άποψη του Φαήλου σχετικά με το όνομα των Σκοπίων; Μην ξεχνάμε ότι η οικογένεια Μητσοτάκη έχει συνδεθεί με «ενδοτικές» απόψεις για το ζήτημα αυτό.
• Το γεγονός ότι το αποφασιστικό ραντεβού Τσίπρα – Καμμένου μετατίθεται για μετά την επιστροφή τους από την Ουάσινγκτον δεν είναι μόνο για να «καταλαγιάσουν τα πάθη», αλλά και γιατί αμφότεροι θέλουν να ξέρουν αν το deal μεταξύ ΔΝΤ και Ευρώπης και ύστερα κυβέρνησης – δανειστών θα ευδοκιμήσει και με ποιους όρους.
ΥΓ: Με βάση το «παραγωγικό πρότυπο» της χώρας, ανάπτυξη σημαίνει… οικοδομή. Καλώς ή κακώς και μέχρι να βρούμε άλλο – αν βρούμε ποτέ- αντί να ιδεολογικοποιούμε ανοήτως ένα σοβαρό πρόβλημα όπως το προσφυγικό, θα έπρεπε ήδη να έχει ξεκινήσει η χωροθέτηση δυο τριών νέων πόλεων για να πάρουν οι μηχανές μπροστά. Ο νέος Λαλιώτης που θα μοιράσει την πίτα έτσι ώστε να είναι όλοι happy, λείπει ακόμη.
