Ο νόμος 4368(ΦΕΚ Α 21/ 21-2-2016), επιφέρει σημαντικές αλλαγές που προστατεύουν... τα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων στα προγράμματα Κοινωφελούς Εργασίας σε δήμους, περιφέρειες και άλλες δημόσιες υπηρεσίες. Η σύμβαση εργασίας διαρκεί μόνο για το συγκεκριμένο διάστημα που προβλέπει το πρόγραμμα και δεν μπορεί να επεκταθεί-ανανεωθεί για τον ίδιο εργαζόμενο.
Tην δεκαετία του ’90, εμφανίστηκαν στην Ελλάδα τα λεγόμενα stage προγράμματα απασχόλησης ανέργων, τα οποία χωρίζονταν σε 16μηνα, σε 18μηνα και σε 24μηνα, ανάλογα με τον τομέα απασχόλησης.Τα προγράμματα αυτά αντικαταστάθηκαν από την κοινωφελή εργασία.Με το μοντέλο λοιπόν της κοινωφελής εργασίας, οι Δημόσιοι φορείς αντικαθιστούν τα stage προγράμματα,με ωφελούμενους και όχι εργαζόμενους,με εργασία προσωρινής διάρκειας και χωρίς δυνατότητα ανανέωσης,ώστε τα στοιχεία να αποδεικνύουν μείωση της ανεργίας προς στιγμή.
Οι επιβλέποντες φορείς εκτέλεσης των προγραμμάτων υποχρεούνται να διασφαλίζουν την ασφάλεια και την υγεία των ωφελουμένων στον τόπο απασχόλησης τους ως προς όλες τις πτυχές της εργασίας και στο ίδιο επίπεδο προστασίας που παρέχεται και στους άλλους εργαζόμενούς τους. Επίσης υποχρεούνται να απασχολούν τους εργαζόμενους στις ειδικότητες για τις οποίες έχουν προσληφθεί και εφόσον εξασφαλίσουν ότι είναι κατάλληλοι για την εργασία για την οποία θα απασχοληθούν.Οι αρμόδιοι υπουργοί μπορούν να επιβάλλουν κυρώσεις στις περιπτώσεις που οι επιβλέποντες φορείς της Κοινωφελούς Εργασίας παραβιάζουν τους όρους του προγράμματος και τους κανόνες ασφάλειας και υγείας. Σε περίπτωση παραβίασης των όρων,από διευθυντή ή προ'ι'στάμενο του τμήματος,ο εργαζόμενος δικαιούται να απευθυνθεί στον αρμόδιο υπουργό(π.χ. με έγγραφη καταγγελία),ο οποίος θα επιβάλλει τις νόμιμες κυρώσεις.
Για τους ωφελούμενους που θα απασχοληθούν σε βαριές και ανθυγιεινές εργασίες καταβάλλεται στο ΙΚΑ- ΕΤΑΜ της αντίστοιχης εισφοράς του κλάδου βαρέων και ανθυγιεινών.
Οι ωφελούμενοι υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ –ΕΤΕΑ με πλήρη ιατροφαρμακευτική κάλυψη.
Κατά τη διάρκεια του Προγράμματος στο οποίο συμμετέχουν οι Ωφελούμενοι δικαιούνται να απουσιάζουν δύο (2) εργάσιμες ημέρες μηνιαίως. Διευκρινίζεται ότι το δικαίωμα αυτό δεν αποδίδεται σωρευτικά στη διάρκεια του Προγράμματος και οι μέρες απουσίας δεν αποζημιώνονται σε περίπτωση μη χρήσης του εν λόγω δικαιώματος από τον Ωφελούμενο. Απαιτείται δε προηγούμενη συμπλήρωση αίτησης από τον Ωφελούμενο, η οποία υποβάλλεται προς έγκριση στον Επιβλέποντα Φορέα. Τα έντυπα αίτησης απουσίας των Ωφελουμένων και της έγκρισης του Επιβλέποντος Φορέα συνοδεύουν τα έντυπα παρουσιολογίου, υπογεγραμμένα από τους Ωφελούμενους και τον υπεύθυνο του αρμόδιου φορέα. Για τις παραπάνω ημέρες απουσίας δεν περικόπτονται οι αποδοχές των Ωφελουμένων του Προγράμματος. Στην περίπτωση που ο Επιβλέπων Φορέας για υπηρεσιακούς λόγους δεν συναινέσει στην αίτηση απουσίας του Ωφελουμένου, τότε οι μέρες απουσίας μεταφέρονται στον επόμενο μήνα.
Οι Ωφελούμενοι που είναι γονείς παιδιών ηλικίας 4 έως 16 ετών δικαιούνται να απουσιάσουν συνολικά στη διάρκεια του Προγράμματος έως δύο (2) ημέρες για κάθε παιδί, σε ώρες ή ολόκληρη ημέρα κάθε φορά, προκειμένου να διευκολυνθούν στην παρακολούθηση της σχολικής επίδοσης των τέκνων τους. Τις παραπάνω ημέρες απουσίας συνοδεύουν τα έντυπα αιτήσεων του Ωφελουμένου και της έγκρισης του Επιβλέποντα Φορέα, και για αυτές δεν περικόπτονται οι αποδοχές των Ωφελουμένων.
Στις περιπτώσεις που οι Ωφελούμενοι απουσιάζουν λόγω ασθένειας, απαιτείται η προσκόμιση σχετικού πιστοποιητικού θεράποντος ιατρού. Οι ημέρες απουσίας λόγω ασθένειας που καλύπτονται από το Πρόγραμμα ανέρχονται συνολικά σε δεκατρείς (13) ημέρες. Η καταβολή στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ της αντίστοιχης εισφοράς αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη του Προγράμματος. Σε περίπτωση που οι Ωφελούμενοι κάνουν χρήση αναρρωτικής άδειας πέραν των δεκατριών (13) ημερών, παρατείνεται η δυνατότητα απασχόλησής τους μέχρι τη συμπλήρωση εκατόν είκοσι πέντε (125) ημερομισθίων και κατά ανώτατο όριο έως έξι (6) μήνες και δεκαπέντε (15) ημερολογιακές ημέρες.
Οι Ωφελούμενες σε κατάσταση κυοφορίας δικαιούνται επιπλέον να απουσιάζουν για να υποβληθούν σε εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου, εφόσον οι εξετάσεις αυτές πρέπει να γίνουν σε ώρες απασχόλησής τους. Εν προκειμένω απαιτείται σχετικό δικαιολογητικό από τον θεράποντα ιατρό με το οποίο να βεβαιώνεται η αναγκαιότητα διενέργειας των συγκεκριμένων εξετάσεων σε ώρες απασχόλησης. Η καταβολή στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ της αντίστοιχης εισφοράς αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη του Προγράμματος.
Σε περιπτώσεις απουσίας λόγω: α) επαπειλούμενης κύησης, β) κύησης και γ) λοχείας, οι οποίες βεβαιώνονται με τα προβλεπόμενα εκ του νόμου ιατρικά δικαιολογητικά, οι Ωφελούμενες δεν εκπίπτουν του Προγράμματος στο οποίο συμμετέχουν, αλλά αναστέλλεται η απασχόλησή τους κατά τη διάρκεια απουσίας τους, ενώ το χρονικό διάστημα απασχόλησης δύναται να ανέλθει κατά ανώτατο όριο στους δέκα (10) μήνες.
Κάθε γονέας παιδιού ηλικίας 4 έως 18 ετών δικαιούται να απουσιάζει δύο (2) ημέρες, σε ώρες ή ολόκληρη ημέρα κάθε φορά, προκειμένου να διευκολυνθεί για την παρακολούθηση της σχολικής επίδοσης. Τις παραπάνω ημέρες απουσίας θα συνοδεύουν τα έντυπα αιτήσεων του ωφελούμενου και της έγκρισης του επιβλέποντος φορέα.
Στο εξής προβλέπεται η αμοιβή και κατά τη βραδινή εργασία του προαναφερόμενου προσωπικού, οριζόμενη σε 24,76 ευρώ ημερησίως και όχι υψηλότερη από 619 ευρώ μηνιαίως για ωφελούμενους ηλικίας 25 ετών και άνω και σε 21,59 ευρώ ημερησίως και όχι υψηλότερη από 539,75ευρώ μηνιαίως για ωφελουμένους κάτω των 25 ετών. Δηλαδή,οι καθαρές αµοιβές ορίζονται, κατά παρέκκλιση της ισχύουσας νοµοθεσίας: α) για ωφελούµενους ηλι- κίας 25 ετών και άνω σε 19,81 ευρώ ηµερησίως και όχι υ- ψηλότερες από 495,25 ευρώ µηνιαίως και σε 24,76 ευρώ ηµερησίως για βραδινή εργασία και όχι υψηλότερες από 619 ευρώ µηνιαίως και β) για ωφελούµενους ηλικίας κά- τω των 25 ετών σε 17,27 ευρώ ηµερησίως και όχι υψηλό- τερες από 431,75 ευρώ µηνιαίως και σε 21,59 ευρώ ηµε- ρησίως για βραδινή εργασία και όχι υψηλότερες από 539,75 ευρώ µηνιαίως. Εκτός από τα παραπάνω καταβαλλόµενα ποσά, ο Ο.Α.Ε.Δ. δεν υποχρεούται να καταβάλει οποιαδήποτε άλλη παροχή ή ενίσχυση στους ωφελούµενους.
Η απασχόληση των Ωφελουμένων υπάγεται στο καθεστώς πενθήμερης εργασίας. Το δε ωράριο απασχόλησης των Ωφελουμένων ακολουθεί το ωράριο που έχουν οι μόνιμοι εργαζόμενοι με την ίδια ειδικότητα στην υπηρεσία τοποθέτησης των Ωφελουμένων.
Οι Ωφελούμενες που είναι μητέρες δικαιούνται μετά τον τοκετό είτε να προσέρχονται αργότερα είτε να αποχωρούν νωρίτερα από την εργασία τους κατά μία (1) ώρα κάθε μέρα και μέχρι το τέκνο να φτάσει στην ηλικία των τριάντα (30) μηνών. Σημειώνεται ότι το μειωμένο ωράριο για τη φροντίδα παιδιού έχει ως αφετηρία τη λήξη της άδειας λοχείας, δηλαδή εννέα (9) εβδομάδες μετά τον τοκετό. Το μειωμένο ωράριο για λόγους φροντίδας παιδιού χορηγείται με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις στους γονείς και των δύο φύλων. Χορηγείται δε στον απασχολούμενο γονέα ακόμη και στην περίπτωση που ο άλλος γονέας δεν εργάζεται. Σε περίπτωση διαζυγίου, διάστασης ή γέννησης τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του, το μειωμένο ωράριο για τη φροντίδα του παιδιού λαμβάνει ο γονέας που έχει την επιμέλεια του παιδιού, εκτός αν συμφωνήσουν διαφορετικά. Το δικαίωμα αυτό αποδίδεται έπειτα από κοινή δήλωση των γονέων προς τον Επιβλέποντα Φορέα ή τους Επιβλέποντες Φορείς/εργοδότες τους για το ποιος θα κάνει χρήση. Το δικαίωμα καθυστερημένης προσέλευσης ή πρόωρης αποχώρησης της μητέρας και εναλλακτικά του πατέρα για τη φροντίδα του παιδιού έχουν και οι θετοί γονείς παιδιού ηλικίας έως έξι (6) ετών, υπό τους ίδιους ως άνω όρους των φυσικών γονέων και με χρονική αφετηρία την υιοθεσία.
Οι Ωφελούμενοι ΑμεΑ ή Ωφελούμενοι που έχουν παιδιά με πνευματική, ψυχική ή σωματική αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω ή παιδιά έως 15 ετών που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη ινσουλινοεξαρτώμενο ή τύπου 1 με ποσοστό αναπηρίας 50% και άνω ή έχουν σύζυγο με αναπηρία 80% και άνω, τον/την οποίο/α συντηρούν, έχουν δικαίωμα στο μειωμένο ωράριο κατά μία (1) ώρα την ημέρα, χωρίς ανάλογη περικοπή των αποδοχών τους.
Ειδικά όσον αφορά την κατηγορία «ΥΕ Γενικών Καθηκόντων – Απασχολούμενοι στην Καθαριότητα» ισχύουν οι διατάξεις των Ν. 3863/2010άρθρο 17, Ν. 3790/2009άρθρο 20 και η Υ.Α. ΦΕΚ Β/2778/2-12-2011 για το νέο κανονισμό των ΒΑΕ. Επίσης, ισχύουν οι διατάξεις για τη χορήγηση ειδών ατομικής προστασίας στο μόνιμο προσωπικό των δήμων και των δημοτικών ΝΠΔΔ σύμφωνα με την ΚΥΑ ΦΕΚ 1503/Β/11-10-2006 (53361/2006), όπως αυτή τροποποιήθηκε με την ΚΥΑ ΦΕΚ 1323/Β/30-07-2007 (ΤΤ 36586/2007) και την ΚΥΑ ΦΕΚ 990/Β/28-05-2008 (31119/2008). Τα ίδια μέσα χορηγούνται και στους υπαλλήλους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου ή ορισμένου χρόνου, οι οποίοι εμπίπτουν στις ειδικότητες ή στις θέσεις εργασίας των ανωτέρω υπουργικών αποφάσεων. Τα είδη ατομικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένου του γάλακτος, χορηγούνται αποκλειστικά σε όσους απασχολούνται στις θέσεις που αναφέρονται στην ΚΥΑ 53361/2006, όπως ισχύει (Εγκ. Υπ. Εσωτ. 67194/15-12-2006).
Σε περιπτώσεις εργατικών ατυχημάτων που σημειώνονται στο πλαίσιο υλοποίησης των Προγραμμάτων Κοινωφελούς Χαρακτήρα, ο Ωφελούμενος ο οποίος υπέστη ατύχημα κατά τη διάρκεια της απασχόλησής του και διαθέτει τα κατάλληλα ιατρικά δικαιολογητικά δεν εκπίπτει του Προγράμματος. Το μισθολογικό και ασφαλιστικό κόστος θεωρείται επιλέξιμη δαπάνη του Προγράμματος.
