Η δημοσιογραφία είναι στο «απόσπασμα» αυτές τις μέρες. Η υπόθεση της...
αδειοδότησης των τηλεοπτικών καναλιών δεν αποκάλυψε κάποιο καλά κρυμμένο μυστικό, αλλά υπενθύμισε με τρόπο αποκαρδιωτικό κάτι που έχει εμπεδώσει πλέον το πανελλήνιο: οι δεσμοί ανάμεσα στην πολιτική εξουσία και τα μίντια είναι «θερμοί» – με κάθε δυνατό τρόπο και ερμηνεία. Από κει λοιπόν ξεκινάει όλο το κακό; Σίγουρα είναι μια σημαντική παράμετρος, αλλά υπάρχει ένας παράγοντας σημαντικότερος κι απ’ αυτόν. Όχι η σχέση των μίντια με την (εκάστοτε) κυβέρνηση -και τούμπαλιν- αλλά η σχέση των μίντια με τον επιχειρηματικό κόσμο, μια σχέση που συχνά διαμεσολαβείται ή και επικαθορίζει τη σχέση τους με την εκάστοτε κυβέρνηση.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα μίντια είναι πρώτα απ’ όλα επιχειρήσεις αυτά τα ίδια. Ο πρώτος τους στόχος είναι πάνω απ’ όλα να κερδοφορούν ή τουλάχιστον να επιβιώνουν. Τι γίνεται όμως όταν δεν έχουν φροντίσει να «απλώνονται» όσο τους επιτρέπουν τα έσοδά τους ή το διαθέσιμο μπάτζετ των ιδιοκτητών τους, αλλά «ξανοίγονται» πολύ πέρα απ’ αυτό το όριο; Είναι απλό, και είναι αυτό που συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας: Κάποια μίντια μικρής εμβέλειας, ή δημοσιογράφοι σε μίντια μικρής εμβέλειας, καταφεύγουν ακόμη και στον εκβιασμό για να αντλήσουν «υπεραξίες» που θα καλύψουν τα ανύπαρκτα έσοδα που συνήθως συνδυάζονται με φαραωνικές βλέψεις…
Όσο για τα μίντια μεγάλης εμβέλειας, αυτά πάσχουν από άλλου είδους κακοδαιμονίες. Η βασικότερη εξ αυτών είναι ότι πλέον δεν είναι κατά κύριο λόγο επιχειρήσεις που προσπαθούν να κερδοφορήσουν μέσω μίντια, αλλά επιχειρήσεις που αποσκοπούν στην άσκηση επιρροής ώστε να εξυπηρετηθούν επιχειρηματικές δραστηριότητες των ιδιοκτητών τους εκτός μίντια. Για να εξυπηρετήσουν τέτοια επιχειρηματικά συμφέροντα εκτός μίντια, πρέπει να συντηρούν τις επιχειρήσεις τους στο χώρο των μίντια ακόμη και όταν είναι πρακτικά χρεοκοπημένες. Και πράγματι, με τα κριτήρια οποιουδήποτε άλλου επιχειρηματικού «αντικειμένου», με τα κριτήρια της αγοράς, όλα σχεδόν τα μεγάλα κανάλια της χώρας είναι πρακτικώς χρεοκοπημένα: με αναλογία χρεών (δανείων) προς ετήσιο τζίρο 3/1 ή 4/1 και ταυτόχρονα με ζημιογόνους ισολογισμούς. Είναι λογικό λοιπόν να επιβιώνουν με νέα δάνεια για να καλύπτουν τρέχουσες ζημίες και να ξεπληρώνουν τα παλιά. Για μια τέτοια «φάμπρικα» διαρκούς δανεισμού, η διαπλοκή με την κυβερνητική εξουσία γίνεται αναπόφευκτα όρος επιβίωσης. Το γνωρίζουν πλέον και οι γάτες των Ιμαλαΐων…
Η ρευστότητα ελκύει τους μεγάλους μιντιάρχες
Σε προηγούμενο άρθρο με αφορμή την υπόθεση Ψυχάρη αναφερθήκαμε στα μεγάλα τηλεοπτικά μίντια (κανάλια) παίρνοντας σαν παράδειγμα το MEGA, την πιο «κοινοπρακτική» περίπτωση Ελλήνων επιχειρηματιών στο χώρο (Ψυχάρης, Μπόμπολας, Βαρδινογιάννης, Κοπελούζος, Ρέστης). Σήμερα θα επιχειρήσουμε μια πρώτη περιπλάνηση στα αχαρτογράφητα νερά των ηλεκτρονικών μίντια σε συνδυασμό με τον ηλεκτρονικό τζόγο.
Στην αγορά όλοι λένε πως άμεση ρευστότητα και καλά κέρδη δίνουν πλέον κατεξοχήν τρεις κατηγορίες επενδύσεων: ο τζόγος, τα διόδια (συνυφασμένα με τις μεγάλες συμβάσεις παραχώρησης εθνικών οδών και μεγάλων οδικών αξόνων όπως η Αττική οδός) και τα καύσιμα (είτε με τη μορφή νόμιμων επενδύσεων -διυλιστήρια, νόμιμη εμπορία- είτε με τη μορφή του λαθρεμπορίου). Υπάρχει και μια τέταρτη, η «μαύρη» επιχειρηματικότητα του λαθρεμπορίου ναρκωτικών και όπλων και του trafficking, που εκτός από «μαύρη» είναι για προφανείς λόγους και «σκοτεινή»: ειδήσεις βγαίνουν μόνο από αλληλοκαρφώματα μεταξύ των μεγάλων «παικτών», όταν ο μεταξύ τους ανταγωνισμός παροξύνεται… Και -ω του θαύματος!- θα συναντήσουμε μεγάλους επιχειρηματίες του χώρου των μίντια να επιχειρούν και στις τρεις αυτές χρυσοφόρες πηγές: τον Μπόμπολα να αντλεί «μήνας μπαίνει μήνας βγαίνει» πολύτιμη ρευστότητα από τη χρυσοφόρο όρνιθα των διοδίων και τον Βαρδινογιάννη να επιχειρεί στο χώρο της διύλισης και της εμπορίας καυσίμων. Αλλά επ’ εσχάτω κανείς απ’ ό,τι φαίνεται δεν αποφεύγει τον πειρασμό να «σκάψει» στο χρυσοφόρο «κοίτασμα» του τζόγου…
Η χρυσοτόκος όρνιθα του (ηλεκτρονικού) τζόγου
Τζόγος σημαίνει πάνω απ’ όλα ΟΠΑΠ και ηλεκτρονικό στοίχημα. Και -ω του θαύματος!- και οι δύο αυτοί τομείς εμπλέκονται επίσης άμεσα στους ανταγωνισμούς του χώρου των μίντια…
Πώς συνδέεται η δημοσιογραφία με τον χώρο του τζόγου; Μέχρι πριν λίγα χρόνια, η σύνδεση γινόταν μέσω των πλουσιοπάροχων διαφημιστικών χορηγιών του ΟΠΑΠ σε μίντια. Αυτή η «φάμπρικα» ασφαλώς συνεχίζεται – δεν είναι υπερβολή να πούμε πως όλα τα προηγούμενα χρόνια πολλά ΜΜΕ ζούσαν με την κατανομή, με «μεσάζοντα» την εκάστοτε κυβέρνηση, του διαφημιστικού μπάτζετ του ΟΠΑΠ κατά κύριο λόγο, ύστερα των τραπεζών και τέλος άλλων ΔΕΚΟ. Όμως η «φάμπρικα» των διαφημιστικών χορηγιών αυτού του τύπου είναι παιδική χαρά μπροστά στο «πάρτι» του ηλεκτρονικού τζόγου…
Κεντρικό πρόσωπο σε αυτό το νέο τομέα είναι ο Δημήτρης Μάρης, ραγδαία ανερχόμενος επιχειρηματίας του χώρου τα τελευταία χρόνια. Η εμπλοκή του είναι ήδη πολλαπλή και το «ξεπέταγμά» του τα τελευταία χρόνια εντυπωσιακό: ιδιοκτήτης της εφημερίδας «Δημοκρατία» (μαζί με τον Φιλιππόπουλο, που είναι επίσης ιδιοκτήτης της Espresso), εκ των βασικών επιχειρηματιών που χρηματοδότησαν την ελληνική έκδοση του ιστότοπου Huffington Post συμπράττοντας με την πάμπλουτη Ελληνοαμερικανίδα Αριάννα Χάφινγκτον (μαζί με τη Μαριάννα Λάτση και τον εφοπλιστή Πέτρο Παππά), πρόεδρος του Δ.Σ. της ΕΝ.Ε.Δ. (Ένωσης Εκδοτών Διαδικτύου, δηλαδή της ένωση των ιδιοκτητών σάιτ στην Ελλάδα). Όμως η πραγματικά «καυτή» και «παραγωγική» ιδιότητα του κ. Μάρη είναι αυτή του ιδιοκτήτων πάμπολλων αθλητικών και στοιχηματικών ιστοσελίδων (News 247, Sport 24, Stoiximan, In Kasino, Poket.gr, Ola Paok, Prasina Nea, Red Planet, Daily Motion κ.ά.).
Λέγεται ότι ο Δημήτρης Μάρης έχει «θερμές» σχέσεις με τον πρώην επικεφαλής του γραφείου του Αλέξη Τσίπρα και νυν υπουργό Επικρατείας κ. Νίκο Παππά. Προς απόδειξη αυτού του ισχυρισμού προσκομίζονται διάφορα τεκμήρια: Μια πραγματικά «ερωτευμένη» ευχαριστήρια επιστολή του κ. Μάρη προς τον κ. Παππά, στις 30/7/2015, για τις ρυθμίσεις στο σχέδιο νόμου «Εθνική επικοινωνιακή πολιτική, οργάνωση της επικοινωνιακής διπλωματίας και σύσταση Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας και Μητρώου Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης» (απολύτως λογικό, αφού δόθηκαν προσωρινές άδειες στις στοιχηματικές ιστοσελίδες του…), την «περίεργα» φιλοκυβερνητική γραμμή της εφημερίδας «Δημοκρατία» (παρότι εφημερίδα με κοινό και προφίλ λαϊκής Δεξιάς), το γεγονός ότι πρόσφατα αρθρογράφησε στο σάιτ του News 247 ο επικεφαλής του γραφείου του κ. Νίκου Παππά, κ. Παναγιώτης Σκούτας κ.λπ. Κατά τους ίδιους ισχυρισμούς, ο κ. Νίκος Παππάς αναγνώρισε πολύ νωρίς την πολιτική δύναμη της ηλεκτρονικής δημοσιογραφίας και ασχολήθηκε με το χώρο – έτσι «βρέθηκε» και με τον κ. Μάρη…
Μάρης – Μπόμπολας εναντίον Ψυχάρη – Μελισσανίδη…
Όταν όμως μιλάμε για ηλεκτρονικό τζόγο, τα βήματα μας φέρνουν στον… ΟΠΑΠ, κι όταν μιλάμε για ΟΠΑΠ, ξαναγυρνάμε στην «κόντρα» Μπόμπολα – Ψυχάρη! Έτσι κλείνει εντυπωσιακά ο κύκλος σε αυτό το «γαϊτανάκι»! Εντελώς αναμενόμενο: πώς θα μπορούσαν να αγνοήσουν και οι «μεγάλοι» του χώρου, τη δύναμη του τζόγου γενικά (που σημαίνει ΟΠΑΠ) και του ηλεκτρονικού τζόγου ιδιαίτερα;
Το ρεπορτάζ σε αυτό το αντικείμενο είναι ιδιαίτερα «σκοτεινό» για την αδέσμευτη δημοσιογραφία, αλλά ανέλπιστος βοηθός μας εμφανίζεται εδώ η δημόσια και συχνά εκτός ελέγχου «κόντρα» των πρωταγωνιστών, με αποκαλυπτικά εκατέρωθεν δημοσιεύματα. Μάθαμε έτσι μερικά απολύτως διαφωτιστικά πράγματα:
Ότι ο κ. Μπόμπολας κατέχει το 50% της στοιχηματικής ιστοσελίδας stoiximan.gr, ότι δηλαδή έχει μπει ήδη στον ηλεκτρονικό τζόγο, σε συμμαχία με τον κ. Μάρη. Η διακριτικά φιλοκυβερνητική γραμμή του «Έθνους» έχει λοιπόν κοινή βάση με την αντίστοιχη της «Δημοκρατίας».
Ότι οι Μάρης – Μπόμπολας, μέσω του ηλεκτρονικού τζόγου σπάνε το μονοπώλιο του ΟΠΑΠ, ερχόμενοι σε εύλογη αντίθεση με τον Δημήτρη Μελισσανίδη και το τσεχικό fund με το οποίο ο τελευταίος έχει συμμαχήσει για να πάρει τον ΟΠΑΠ.
Σε αυτό το πλαίσιο, ερμηνεύεται απόλυτα το ξαφνικό «μπουρίνι» που ξέσπασε το φθινόπωρο του 2014, με εκατέρωθεν καταγγελτικά δημοσιεύματα, μεταξύ του κ. Ψυχάρη και του κ. Μπόμπολα. «Οι τράπουλες, οι ρουλέτες, τα ζάρια, τα στοιχήματα μπορούν να διαλύσουν οικογένειες και να εκθεμελιώσουν κοινωνίες», έγραφε σε άρθρο του στο «Βήμα» ο Σταύρος Ψυχάρης, αναφερόμενος στις προσωρινές άδειες που δόθηκαν για τη λειτουργία ιδιωτικών στοιχηματικών εταιρειών, υπερασπιζόμενος το μονοπώλιο του ΟΠΑΠ.
Μία βδομάδα αργότερα, ο κ. Μπόμπολας απάντησε στο «Έθνος της Κυριακής»
ως εξής, υπερασπιζόμενος τον ηλεκτρονικό τζόγο και τις… αμαρτωλές συνέπειες του μονοπωλίου του ΟΠΑΠ: «Το τελευταίο διάστημα εμφανίστηκαν δημοσιεύματα σε παραδοσιακά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης με εμφανή στόχο να προασπίσουν την κοινωνία και τα χρηστά ήθη από την αμαρτία του τζόγου (…) Αυτά εμφανώς. Διότι αφανώς οι επιδιώξεις είναι αλλότριες. Και διαφανείς για τους παροικούντες εν Ιερουσαλήμ. Τζογάρουν με την προάσπιση ενός μονοπωλίου που αναδεικνύεται σε τέρας. Το οποίο με την τεράστια οικονομική (και άλλη…) δύναμη που διαθέτει μπορεί -κάτω από το τραπέζι- να εξασφαλίζει συμμαχίες και χειραγωγήσιμους φίλους. Αποδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο ότι η δύναμη του τέρατος είναι ικανή να ενσωματώνει και να εξαγοράζει σε κάποιες περιπτώσεις αυτόκλητους συνηγόρους. Οι οποίοι a la carte προσφέρουν τις υπηρεσίες τους».
Και επειδή είμαστε στη φάση της αδειοδότησης των καναλιών και της κυβερνητικής «μάχης κατά της διαπλοκής», στη βάση όσων είπαμε ως εδώ, αγαπητέ αναγνώστη, εύκολα μπορείς να αξιολογήσεις το γεγονός ότι η κυβερνητική «Εφημερίδα των συντακτών» στις 6 Φεβρουαρίου 2016 κυκλοφόρησε με αποκαλυπτικό πρώτο θέμα με τίτλο «Οι κρυφές ρήτρες της αμαρτωλής σύμβασης του ΟΠΑΠ», με την οποία ο οργανισμός παραχωρήθηκε στο τσεχικό fund και τον Δημήτρη Μελισσανίδη…
Ό,τι φτάνει ως τον ΟΠΑΠ και τον ηλεκτρονικό τζόγο, αναπόφευκτα αγγίζει τις μεγάλες ομάδες και τους ιδιοκτήτες τους. Ο Βαγγέλης Μαρινάκης απειλεί ότι θα αγοράσει τον… ΣΚΑΙ του κ. Αλαφούζου αποκτώντας τηλεοπτική συχνότητα, έχει εμπλακεί σε «μάχη αλληλοεξόντωσης» με τον Δημήτρη Μελισσανίδη και βάζει ένα χεράκι στο να «μαδήσει» το μονοπώλιο του ΟΠΑΠ στο ηλεκτρονικό στοίχημα, δίνοντας το στοίχημα για τα παιχνίδια του Ολυμπιακού στον Κ. Μάρη. Το ίδιο εξασφάλισε ο κ. Μάρης και από τον ιδιοκτήτη της ΠΑΕ ΠΑΟΚ κ. Ιβάν Σαββίδη.
Ποιος ύστερα απ’ όλα αυτά εξακολουθεί να αναρωτιέται για τα νοσηρά φαινόμενα, τις αιτίες της σήψης και της κακοδαιμονίας των ΜΜΕ; Και ποιος δεν καταλαβαίνει πως η τάχα μου μάχη κατά της διαπλοκής δεν είναι στην ουσία παρά ένα «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» εντός της διαπλοκής;
