Τα βασικά στοιχεία των τοποθετήσεών τους ήταν πως:
Δεν πρόκειται να αποσυρθεί η αύξηση ΦΠΑ στα νησιά παρά τις αντιδράσεις (Καμμένος, Βούτσης)
Ηταν ασαφείς για το πότε θα έρθει η άρση των capital controls την οποία συνδύασαν με την επιστροφή της εμπιστοσύνης και των καταθέσεων. Ενώ κάλεσαν και τα ΜΜΕ να συνδράμουν αναλύοντας «σωστά τα γεγονότα» ώστε να υπάρξει όσο το δυνατον νωρίτερα η άρση των τραπεζικών περιορισμών!
Διαβεβαίωσαν ότι το ΕΚΑΣ δεν θα αναζητηθεί αναδρομικά από τους συνταξιούχους που το χάνουν και πως η δαπάνη θα καλυφθεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο
Παραδέχθηκαν ότι δεν μπορεί να διασφαλιστεί ότι θα υπάρξει νέα κόντρα των θεσμών το φθινόπωρο
Διατύπωσαν αιχμές για την στάση του εγχώριου Τύπου καθώς όπως υποστήριξαν άπαντες οι εμπλεκόμενοι παραδέχθηκαν για πρώτη φορά ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο.
Παρότι παραδέχθηκαν πως η απόφαση είχε και συμβιβασμούς («υπάρχουν κάποια σημεία, κάποιες «ουρές», όπως και σε όλες τις προηγούμενες αξιολογήσεις»), υποστήριξαν πως το μείζον είναι ότι κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι θα γίνει εκταμίευση.
Οι δύο υπουργοί υποστήριξαν ότι η Ελλάδα στη συνεδρίαση πέτυχε και τους τρεις στόχους της
Να εξασφαλίσουμε την εκταμίευση
Να μπορέσουμε με την αξιολόγηση να μπούμε και στο QE της ΕΚΤ
Να έχουμε μια συμφωνία για το χρέος.
Διευκρίνισαν ότι δεν πρόκειται να βιαστούμε να βγούμε στις αγορές, ενώ για την άρση των capital controls κάλεσαν τους... δημοσιογράφους να «βάλουν ένα χεράκι» αναλύοντας «σωστά τα δεδομένα» για να αρθούν πιο γρήγορα!
Ειδικότερα:
Για πρώτη φορά, σημείωσε ο υπουργός, υπάρχει επίσημη αναγνώριση ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Έχει καταγραφεί επισήμως και έχει αναγνωριστεί στο κείμενο και στη συνέντευξη Τύπου. Ως αποτέλεσμα της αναγνώρισης, έχουμε ένα πλαίσιο που αντιμετωπίζει αυτό το γεγονός.
Αυτό το πλαίσιο ορίζει για πρώτη φορά τι σημαίνει αναγκαιότητα. Μέχρι τώρα, τόνισε, είχαμε τη δέσμευση ότι κάτι θα γίνει «αν χρειαστεί». Η τεράστια διαφορά είναι ότι έχουμε έναν ορισμό τι σημαίνει «αν χρειαστεί», για να κρατήσουμε τις χρηματοδοτικές ανάγκες στην Ελλάδα στο 15% και μετά στο 20%, σε επίπεδα μικρότερα από ότι σε πολλές χώρες.
Όταν θα λέμε ότι θα ληφθεί αυτό το μέτρο, δεν θα είναι στη διακριτική ευχέρεια του κάθε υπουργού οικονομικών γιατί ο ορισμός του τι χρειάζεται είναι μέσα στο κείμενο, υπογράμμισε.
«Κόφτης» στο χρέος
Οπως υποστήριξε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στο Eurogroup είχαμε σημαντικά αποτελέσματα για το χρέος, βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Βραχυπρόθεσμα, το ESM θα δουλεύει συστηματικά για να αλλάξει το προφίλ αυτού του χρέους. Θα κάνει επεμβάσεις για να μην υπάρχουν απότομες αλλαγές στο τι πληρώνουμε.
Μεσοπρόθεσμα, μέσα στο 2018 υπάρχει δέσμη μέτρων, όπως τα κέρδη από ANFA και SMP που για μήνες η αντιπολίτευση μας έλεγε ότι χαθήκαν αυτά τα λεφτά, για να κρατήσουμε τις πληρωμές σε χαμηλά επίπεδα.
Παράλληλα, θα υπάρξουν και εξαγορές σε κομμάτια του παλιού χρέους- είτε του ΔΝΤ είτε άλλα, ενώ θα υπάρξουν μεγαλύτερες περίοδοι χάριτος. Βασικό κριτήριο θα είναι το αν η ελληνική οικονομία μπορεί να να χρηματοδοτήσει το χρέος, τόνισε ο κ. Τσακαλώτος.
Λέει το ΔΝΤ ότι θα μπει όταν κάνει μια εκτίμηση για τη βιωσιμότητα του χρέους, που σημαίνει ότι θα δει αν χρειάζονται περισσότερα εργαλεία μακροπρόθεσμα. Τώρα θα υπάρχει αυτόματος μηχανισμός που θα αποφασιστεί το 2018, «κόφτης» δηλαδή που θα κάνει και μακροπρόθεσμα περιορισμό του χρέους, υπογράμμισε.
Υποστήριξε και πάλι ότι αυτό δεν θα βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια του κάθε υπουργού, αλλά στη βάση του πώς μπορεί η Ελλάδα να χρηματοδοτήσει το χρέος.
Επέμεινε ότι «έχουμε συγκεκριμένη δέσμευση για το χρέος» και πως «δεν έχουμε ορίσει την ισχύ του κάθε εργαλείου αλλά καθορίζουμε ότι πρέπει να φτάσουμε σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Πρέπει να ερμηνεύσουμε αν είναι αρκετό».
Τα επιτόκια
Ενας τρόπος να μειωθούν τα επιτόκια είναι να δανειστεί ο ESM για ένα κομμάτι του χρέους και να το δανείσει στην Ελλάδα για πιο μακροπρόθεσμη περίοδο, εκτίμησε ο κ. Τσακαλώτος.
Μπορεί να κοστίζει οριακά περισσότερο αλλά ουσιαστικά «κλειδώνει» το επιτόκιο τώρα που τα επιτόκια είναι ιστορικά χαμηλά, σημείωσε. Αυτό δεν είναι απομείωση του χρέους αλλά μειώνει τον κίνδυνο από μελλοντική αύξηση επιτοκίων. Στις αναλύσεις βιωσιμότητας χρέους παίζει σημαντικό ρόλο πιθανή απότομη αλλαγή στα επιτόκια, εξήγησε.
Για τα capital controls
Είναι σημαντικό να επιστρέψουν χρήματα στις τράπεζες και να αυξηθεί η αυτοπεποίθηση στον κόσμο ότι οι τράπεζες είναι απολύτως εξασφαλισμένες, τόνισε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Μετά την αξιολόγηση είμαι αισιόδοξος ότι η ΕΚΤ θα επαναφέρει το waiver. Το τρίτο βήμα είναι ότι θα δούμε τις κινήσεις για να μειωθούν τα κόκκινα δάνεια. Αυτό θα επιτρέψει να δοθεί χρήμα και σε νέους δανειστές.
Νομίζω ότι ο κόσμος καταλαβαίνει ότι αλλάξαμε σελίδα. Μπορεί να αργήσει λίγο να το δούμε αυτό αλλά θα γίνει, υπογράμμισε.Εξέφρασε την αισιοδοξία ότι αυτό θα γίνει γρήγορα, αν και απέφυγε να πει πότε ακριβώς θα γίνει αυτό. Κάθε δυο τρεις εβδομάδες θα βλέπετε αποφάσεις χαλάρωσης, προσέθεσε.
«Μπορείτε να βάλετε και εσείς το χεράκι σας αν αναλύετε σωστά τα γεγονότα», είπε στους δημοσιογράφους προσθέτοντας ότι και άλλοι «έβαλαν το χεράκι τους» λέγοντας ότι δεν θα κλείσει η συμφωνία, δεν θα δοθούν λεφτά για τα ληξιπρόθεσμα κ.τλ.
Η έξοδος στις αγορές
Αναφορικά με πιθανή έξοδο στις αγορές ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ Γ. Χουλιαράκης σημείωσε ότι το 2017 θα ξεκινήσουν κάποιες κινήσεις. «Δεν θα βιαστούμε όμως, όπως η προηγούμενη κυβέρνηση για να πανηγυρίσει. Δική μας επιδίωξη δεν είναι να βγούμε γρήγορα αλλά να εμπεδωθεί κλίμα εμπιστοσύνης» είπε.
Η δόση θα εκταμιευθεί
Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος υποστήριξε μεταξύ άλλων ότι δεν αμφισβητείται ότι η αξιολόγηση ολοκληρώθηκε και πως η δόση για την Ελλάδα, ύψους 10,3 δισ. ευρώ, θα εκταμιευθεί.
Τα πλεονάσματα 3,5%
Απαντώντας για τα πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 3,5% μέχρι το 2028, που φέρονται να βρίσκονται στο τραπέζι από την πλευρά των δανειστών, ο κ. Τσακαλώτος είπε ότι αυτό θα κριθεί από τη νέα έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, που θα εκπονήσει το ΔΝΤ.
Το χρέος
Επιπλέον υποστήριξε ότι για πρώτη φορά όλοι οι εμπλεκόμενοι αναγνωρίζουν ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Μάλιστα εξήγησε ότι, στο πλαίσιο των ενεργειών για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, θα υπάρξει και μακρά περίοδος χάριτος και ωρίμανσης, αλλά και επιμήκυνση της αποπληρωμής.
Εξέφρασε την ελπίδα ότι η Ελλάδα θα μπει πολύ σύντομα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, ενώ διευκρίνισε ότι θα υπάρξουν και αγορές παλιού χρέους.
Ο μειωμένος ΦΠΑ στα νησιά
Μια προοδευτική κυβέρνηση έχει προτεραιότητα την εισοδηματική στήριξη των χαμηλών εισοδημάτων ανεξάρτητα από το εάν είναι κάτοικοι νησιών ή της ορεινής Ελλάδας, τόνισε ο Γ. Χουλιαράκης. Πρόθεσή μας είναι να ενισχύουμε τα χαμηλά εισοδήματα ανεξάρτητα από το που κατοικούν.
Απαντώντας σε ερώτηση αν προτίθεται να αποσύρει την διάταξη για το μειωμένο ΦΠΑ στο Αιγαίο απάντησε ρητά «όχι».
Ηταν μνημονιακή υποχρέωση που ψηφίστηκε το καλοκαίρι συμπλήρωσε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Το ερώτημα είναι αν ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να βοηθήσεις τους νησιώτες είναι η έκπτωση του ΦΠΑ.
Σε ένα νησί όπως η Ρόδος που επισκέπτονται χιλιάδες τουρίστες είναι καλύτερο να πληρώνουν υψηλότερο φόρο και τα χρήματα αυτά να τα δίνεις για να στηρίξεις τόσο τους νησιώτες όσο και ανθρώπους σε ορεινές περιοχές. Ξέρω ότι οι νησιώτες διαφωνούν γιατί φοβούνται ότι θα πληρώνουν αλλά δεν θα δουν όφελος. Πιστεύω όμως ότι η πολιτική μας θα είναι πολύ καλύτερη για τους ίδιους, κατέληξε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Δεν θα χρειαστούν πρόσθετα μέτρα
Ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ, Γιώργος Χουλιαράκης, διαβεβαίωσε ότι δεν θα χρειαστούν πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα μέχρι το τέλος του προγράμματος, καθώς και ότι 1,7 δισ. ευρώ από κάθε υποδόση θα κατευθυνθεί στην ιδιωτική οικονομία.
Δεν αποσύρουμε την αύξηση ΦΠΑ στα νησιά
Κληθείς να σχολιάσει τις αντιδράσεις από κυβερνητικά στελέχη (Καμμένος, Βούτσης) που ήγειραν θέμα αντισυνταγματικότητας της αύξησης του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στα νησιά, ο κ. Χουλιαράκης είπε ότι δεν είναι συνταγματολόγος, για να μπορεί να πάρει θέση επί των ενστάσεων που εγείρονται, ξεκαθάρισε ωστόσο πως η κυβέρνηση δεν προτίθεται να αποσύρει την τροπολογία για την αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά από την 1η Ιουνίου.
Οι εκκρεμότητες
Σε ότι αφορά τις εκκρεμότητες για την εκταμίευση, ο κος Χουλιαράκης ανέφερε ότι υπάρχει ένας αριθμός που προκύπτει από το ότι το πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε είναι τεράστιο. Ετσι, ο μεγάλος όγκος αφορά νομοτεχνικές βελτιώσεις του νομοσχεδίου της Κυριακής.
Υπάρχουν τρία θέματα που θα λυθούν τις επόμενες ημέρες:
Το Ελληνικό, που προέβλεπε συμφωνία μέχρι 23 Μαϊου. Ζητήσαμε παράταση ενός μήνα. Μπορεί να ολοκληρωθεί γρηγορότερα.
Τα κόκκινα δάνεια με εγγυήσεις δημοσίου. Το θέμα προέκυψε γιατί δεν είχε συζητηθεί με τους θεσμούς σε τεχνικό επίπεδο. Ελλάδα και ΤτΕ έχουν κοινή στάση για το θέμα. Υπάρχει τηλεδιάσκεψη για το θέμα ώστε να βρεθεί κοινή λύση.
Νομικές διατυπώσεις για το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων σε θέματα προσδιορισμού του νομικού συμβουλίου και νομικής κάλυψης του συμβουλίου.
Το ταμείο αλληλεγγύης
Σύμφωνα με τον Ευ. Τσακαλώτο είναι στο Μνημόνιο το τι συμβαίνει αν υπάρξει υπέρβαση των στόχων. Προβλέπει για κάθε πλεόνασμα να μοιράζεται 30%-30%-40% (χρέος, ληξιπρόθεσμα, κοινωνικές δαπάνες).
Οι θεσμοί λένε ότι αν το πλεόνασμα αυτό προκύπτει μόνιμα, μπορεί να διατίθεται για μόνιμα μέτρα (π.χ. αυξήσεις συντάξεων), αν όχι να έχει μορφή έκτακτων βοηθημάτων.
Η ιδέα του Ταμείου Αλληλεγγύης έχει να κάνει με την προσπάθεια να υπάρχει διαφάνεια για το τι θα γίνουν αυτά τα χρήματα. Αυτό που συζητάμε με τους Θεσμούς είναι πώς θα κινηθούμε σε αυτό και ποια ποσά προκύπτουν από μόνιμα μέτρα, υπογράμμισε.
Τα πρωτογενή πλεονάσματα
Απαντώντας σε ερώτηση για το χρέος ο Ευκλείδης Τσακαλώτος διευκρίνισε ότι τα μέτρα θα εξαρτηθούν από τη νέα DSA. Σε ότι αφορά δε τα πλεονάσματα μετά το 2018 και αν μπορούν να μειωθούν κάτω του 3,5% του ΑΕΠ είπε χαρακτηριστικά «δεν διεκδικούμε και να αυξηθούν...».
Ελάχιστες χώρες διατήρησαν το 3,5% του ΑΕΠ για πολλά χρόνια τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης. Η διατήρηση μεγάλων πλεονασμάτων για πολλά χρόνια ενέχει σημαντικούς κινδύνους και γι' αυτό στόχος μας είναι μεσοπρόθεσμα να κινηθούν σε χαμηλότερα επίπεδα.
Ο δημοσιονομικός κόφτης παύει να ισχύει μετά το τέλος του προγράμματος δηλαδή το 2019, τόνισε ο κ. Χουλιαράκης.
Υποστήριξε ότι η πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος ήταν η πιο περίπλοκη και η πιο σημαντική της τελευταίας πενταετίας.
Σημείωσε ότι αν πιάσουμε τους δημοσιονομικούς στόχους ως το 2018 δεν θα χρειαστεί να νομοθετήσουμε επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα μέχρι το τέλος του προγράμματος.
Μαζί με την εκπλήρωση των εκκρεμοτήτων, σημείωσε, θα εισπράξουμε ένα ποσό ίσο με το 2% του ΑΕΠ. Υπογράμμισε ότι από την εκταμίευση της δόσης, τα 1,8 δισ. ευρώ θα δοθούν στην πραγματική οικονομία. Από τα υπόλοιπα 3,5 δισ. που είναι προγραμματισμένο να εκταμιευτούν το Σεπτέμβριο, πάλι από αυτά τα 1,8 δισ. θα πάνε στην πραγματική οικονομία, σημείωσε
Παράλληλα, Νοέμβριο και Δεκέμβριο, μετά τη δεύτερη αξιολόγηση, η οικονομία θα δεχτεί 1,4 δισ. ακόμη, τόνισε ο κ. Χουλιαράκης.
Οι προϋποθέσεις για ανάκαμψη
Ο κ. Χουλιαράκης επεσήμανε ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης πληρώνονται οι τρεις βασικές προϋποθέσεις για την ανάκαμψη.
Η επιτυχής ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών, που αναμένεται να βελτιώσει τις συνθήκες ρευστότητας στην οικονομία.
Δημοσιονομική ένεση.
Η αποκατάσταση συνθηκών σταθερότητας, απομάκρυνση αβεβαιότητας που έρχεται με την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης.
Αυτές οι τρεις προϋποθέσεις θα επιτρέψουν στην οικονομία να πάρει πάλι μπρος, τόνισε ο υπουργός, προσθέτοντας ότι οι θετικές προοπτικές που διανοίγονται για την οικονομία αναμένεται να οδηγήσουν και σε αύξηση των ξένων επενδύσεων.
Οι χρηματοδοτικές ανάγκες
Η κρίσιμη απόφαση του Eurogroup σύμφωνα με τον κ. Χουλιαράκη είναι το ότι μεσοπρόθεσμα οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα μείνουν κάτω από το όριο του 15% του ΑΕΠ και μακροπρόθεσμα (εμείς εκτιμούμε ότι είναι το 2038) κάτω του 20%.
Όπως είπε τα τελευταία χρόνια οι δαπάνες για αυτό το σκοπό έφτασαν έως και 33% του ΑΕΠ, ενώ κινούνταν πάνω του 25%. Αυτό δίνει εικόνα του τι σημαίνει η συμφωνία, υπογράμμισε.
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών στάθηκε στο ότι τα επιτόκια των δανείων που έλαβε η Ελλάδα είναι χαμηλά, αλλά κυμαινόμενα και αυτό στο μέλλον εγκυμονεί κινδύνους. Γι' αυτό έχει σημασία το ότι μπαίνει το πλαφόν, οι επενδυτές θα μπορούν να ξέρουν ποια είναι η εικόνα στις τράπεζες.
