σύμβολο του σεξ. Στο αφιέρωμα που ακολουθεί, θα θυμηθούμε την πορεία αυτής της χαμογελαστής κοπέλας που έφυγε τόσο νωρίς, δίνοντας όμως κυρίως βάση, σε όσα συνέβησαν μπροστά από τις κάμερες, καθώς η Μονρόε υπήρξε η ηθοποιός, που ουσιαστικά όρισε αυτό που ονομάζουμε σήμερα "σταρ".
Το πραγματικό της όνομα ήταν Νόρμα Τζην Μόρτενσεν. Ήταν το όνομα με το οποίο την δήλωσε η μητέρα της στο ληξιαρχείο, εμπνευσμένο από το όνομα ενός περιστασιακού συντρόφου της, ο οποίος είχε σκοτωθεί σε δυστύχημα.
Νόθο παιδί της Γκλάντις Περλ Μπέικερ και άγνωστου πατέρα, πέρασε άσχημη παιδική ηλικία. H μητέρα της νοσηλεύτηκε αρκετές φορές σε ψυχιατρικά ιδρύματα, ενώ η ίδια φιλοξενήθηκε σε διάφορες οικογένειες.
Εννέα ετών μπήκε σε ορφανοτροφείο, στα έντεκά της έμενε σε μια φίλη της μητέρας της και σε ηλικία δεκαέξι ετών θα εγκαταλείψει το σχολείο για να παντρευτεί έναν νεαρό εργάτη. Σε ηλικία είκοσι ετών ήταν ήδη παντρεμένη και διαζευγμένη.
Ξεκίνησε ως μοντέλο και μετά ασχολήθηκε ως κομπάρσος σε ταινίες. Οι πρώτες επιτυχίες, ως ηθοποιός, ήρθαν το 1950 με τις ταινίες «Η ζούγκλα της ασφάλτου» του Τζον Χιούστον και «Όλα για την Εύα» με τη Μπέτι Ντέιβις.
Στο φιλμ "Όλα Για Την Εύα" (All About Eve - 1950) του Τζόζεφ Λέο Μάνκιεβιτς, η Μάργκο Τσάνινγκ (Μπέτι Ντέιβις) είναι η μεγαλύτερη σταρ του Μπρόντγουεϊ, η οποία έχει κλείσει τα σαράντα κι η ηλικία της έχει αρχίσει να φαίνεται. Ένα βράδυ μετά από μια παράσταση, μια φίλη της Μάργκο, η Κάρεν Ρίτσαρντς (Σελέστ Χολμ) της συστήνει, στα καμαρίνια του θεάτρου, μια νεαρή θαυμάστρια, την Ιβ "Έύα" Χάρρινγτον (Αν Μπάξτερ). Η Εύα δηλώνει ότι έχει παρακολουθήσει όλες τις παραστάσεις της Μάργκο, ότι είναι κι εκείνη επίδοξη ηθοποιός κι ότι η Μάργκο με τις ερμηνείες της, δίνει λίγη χαρά κι ελπίδα στην ταλαιπωρημένη και μες τη φτώχεια ζωή της.
Η Μάργκο κολακεύεται και ενθουσιάζεται με το ήθος, τη σεμνότητα και την λατρεία που έχει η νεαρή κοπέλα για αυτήν τόσο, ώστε να την κάνει προστατευομένη της. Αυτές τις αρετές της Εύας δείχνουν να εκτιμούν κι οι υπόλοιποι φίλοι της Μάργκο, ο εραστής της και σκηνοθέτης Μπιλ Σάμσον (Γκάρι Μέριλ), ο θεατρικός συγγραφέας Λόιντ Ρίτσαρτς (Χιού Μάρλοου) κι η σύζυγός του Κάρεν. Το μοναδικό άτομο που δεν πιστεύει την ιστορία της Εύας είναι η οικονόμος της Μάργκο, Μπέρντι (Θέλμα Ρίττερ), η οποία θεωρεί δικαιολογημένα ότι η Εύα υποκρίνεται κι ότι δεν είναι αυτό που θέλει να δείξει. Η Εύα έχοντας πλέον αποκτήσει την εμπιστοσύνη της Μάργκο θα προσπαθήσει με τη βοήθεια ενός κυνικού θεατρικού κριτικού του Άντισον ΝτεΓουίτ (Τζορτζ Σάντερς) να κλέψει από τη Μάργκο καριέρα, εραστή και φίλους. Η Μάργκο την καταλαβαίνει κι ακονίζει τα νύχια της προσπαθώντας να σώσει ό,τι είναι για αυτήν πολυτιμότερο.
Η ταινία μετά την προβολή της απέσπασε διθυραμβικές κριτικές και θεωρήθηκε φαβορί για τα Όσκαρ. Κέρδισε τα βραβεία των κριτικών και ήταν υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ταινίας. Υπήρξε πρόβλημα όμως όταν η Αν Μπάξτερ επέμεινε το στούντιο να την υποστηρίξει για να προταθεί για Όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου αντί για Β' γυναικείου, κάτι που θα ελάττωνε τις πιθανότητες της Ντέιβις να κερδίσει το τρίτο της Όσκαρ.
Έτσι κι έγινε, το φιλμ έλαβε ρεκόρ υποψηφιοτήτων, δεκατέσσερις στο σύνολο, μεταξύ των οποίων και πέντε για Όσκαρ ερμηνείας: στον Α' γυναικείο ρόλο η Ντέιβις με τη Μπάξτερ, στον Β' ανδρικό ο Σάντερς και στον Β' γυναικείο η Χολμ και η Ρίττερ. Το αποτέλεσμα ήταν η Ντέιβις με τη Μπάξτερ να ακυρώσουν η μια την άλλη και το Όσκαρ Α' γυναικείου ρόλου να πάει στη Τζούντι Χόλιντεϊ για το "Γεννημένη Χθες". Ο μόνος που κατάφερε να αποσπάσει Όσκαρ ερμηνείας ήταν ο Τζόρτζ Σάντερς για τον κυνικό κριτικό Άντισον Ντε Γουίτ. Το φιλμ κέρδισε Όσκαρ σκηνοθεσίας και σεναρίου για το Μάνκιεβιτς και καλύτερης ταινίας. Η Ντέιβις παρέλαβε μερικούς μήνες μετά το βραβείο της κριτικής επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών για την ερμηνεία της στην ταινία.
Το "Όλα για την Εύα" (All About Eve - 1950) του Τζόζεφ Λ. Μάνκιεβιτς είναι μία κλασσική ταινία της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ με ένα υπέροχο καστ: Μπέτι Ντέιβις, Αν Μπάξτερ, Τζορτζ Σάντερς, Σελέστ Χολμ και βέβαια η Μέριλιν Μονρόε, σε έναν από τους πρώτους της ρόλους...
Παράλληλα, εκείνη την εποχή, προκλήθηκε σκάνδαλο όταν γνωστοποιήθηκε ότι η νεαρή ηθοποιός είχε παλιότερα ποζάρει γυμνή στο περιοδικό Playboy. Ενώ δεύτερος σύζυγός της, ήταν ο παίκτης του μπέιζμπολ Τζο Ντι Μάτζιο με τον οποίο και χώρισε μετά από εννιάμηνη συμβίωση.
Η πιο σημαντική χρονιά, στη δυστυχώς σύντομη καριέρα, της Μέριλιν Μονρόε είναι σίγουρα το 1953, χρονιά που θα γυρίσει τρεις από τις πιο γνωστές τις ταινίες: "How to Marry a Millionaire" του Jean Negulesco, "Gentlemen Prefer Blondes" του Howard Hawks και βέβαια, το φιλμ "Niagara" του Henry Hathaway.
Στην ταινία, "Οι Άντρες Προτιμούν Τις Ξανθιές" (Gentlemen Prefer Blondes - 1953) του Χάουαρντ Χοκς, δύο Αμερικανίδες τραγουδίστριες σαλπάρουν για τη Γαλλία. Στο ίδιο πλοίο βρίσκεται και ένας ντετέκτιβ, με αποστολή να παρακολουθεί τη μία από αυτές που είναι αρραβωνιασμένη με το γιο κάποιου εκατομμυριούχου. Οι προκλητικές Λόρελαϊ (Μέριλιν Μονρόε) και Ντόροθι (Τζέϊν Ράσελ), αναστατώνουν τον κόσμο των πλουσίων.
H φιλοχρήματη Λόρελαϊ, επειδή αναζητά άντρες με πλούτο και διαμάντια, και η Ντόροθι επειδή αναζητά τον μεγάλο έρωτα. H παρουσία τους αλλάζει ολοκληρωτικά τη ζωή των αντρών, που ταξιδεύουν μαζί τους στο πολυτελές υπερωκεάνιο. Oι εκατομμυριούχοι ταξιδιώτες συνωστίζονται γύρω τους, και οι αρρενωποί αθλητές της ολυμπιακής ομάδας των HΠA παραβιάζουν την αυστηρή πειθαρχία τους. Ωστόσο, δεν είναι μόνες. Τις ακολουθεί κατά πόδας ένας ιδιωτικός ντετέκτιβ, ο οποίος έχει ως αποστολή να παρακολουθεί την μία από αυτές...
Η κομεντί «Οι Άντρες Προτιμούν τις Ξανθιές» είναι ριμέικ του θεατρικού μιούζικαλ, που ανέβηκε το 1949 στο Broadway. Μιά αριστουργηματική κοινωνική σάτιρα ηθών της μεταπολεμικής Αμερικής , σε σκηνοθεσία Χάουαρντ Χοκς κι ένα κλασσικό μιούζικαλ.
Η πρωτότυπη ιστορία γράφτηκε το 1925 από την Anita Loos στο ομότιτλο μυθιστόρημά της και συγκίνησε το Αμερικανικό κοινό. Το 1949 η Anita Loos, σε συνεργασία με τον Joseph Fields, διασκεύασαν το μυθιστόρημα σε θεατρικό κείμενο για μιούζικαλ και με τη μουσική του Jule Styne και τη σκηνοθετική μαεστρία του John C. Wilson ανέβηκε για πρώτη στη σκηνή, στο Ziegfeld Theatre στο Broadway, στις 8 Δεκεμβρίου, δίνοντας συνολικά 740 παραστάσεις μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου 1951.
Η θεατρική επιτυχία του έργου οδήγησε τον σκηνοθέτη Howard Hawks στην κινηματογραφική μεταφορά του με τις Τζέϊν Ράσελ και την Μέριλιν Μονρόε να ενσαρκώνουν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους, σε μία ταινία που στην εποχή της, έσπασε τα ταμεία. Η ταινία βέβαια έμεινε στην ιστορία και για έναν ακόμη λόγο, καθώς εδώ είναι που η Μέριλιν Μονρόε, ερμηνεύει το αξέχαστο τραγούδι:"Diamonds Are A Girl's Best Friend".
Την ίδια χρονιά η Μέριλιν Μονρόε, πρωταγωνίστησε και στο φιλμ"Νιαγάρας" (Niagara - 1953) του Χένρι Χάθαγουεϊ. Πρωταγωνιστές είναι η Ρόουζ και ο Τζορτζ Λούμις (Μέριλιν Μονρόε και Τζόζεφ Κότεν), ένα ζευγάρι που κάνει τις διακοπές του σ’ ένα γραφικό μπανγκαλόου στους ρομαντικούς καταρράχτες του Νιαγάρα. Πιάνουν δωμάτιο σ’ ένα μικρό μοτέλ με θέα στα νερά. Η σχέση τους, όμως, πάει από το κακό στο χειρότερο. Εκεί συναντούν τους Κάτλερ που βρίσκονται σε ταξίδι του μέλιτος. Η ανυποψίαστη Πόλι Κάτλερ, ανακαλύπτει μια μέρα, ότι η Ρόουζ έχει εραστή. Εκείνο όμως που δεν γνωρίζει ακόμα είναι το δολοφονικό σχέδιο που ετοιμάζει το παράνομο ζευγάρι εναντίον του ανυποψίαστου Τζορτζ...
Το φιλμ "Niagara", είναι μια ιστορία για την καταστροφική δύναμη των ανεξέλεγκτων σαρκικών και δολοφονικών εμμονών και ενστίκτων μας. Ένα αγωνιώδες φιλμ νουάρ του σκηνοθέτη Χένρι Χάθαγουεϊ, που έχει την τύχη να έχει για πρωταγωνιστή έναν κορυφαίο ηθοποιό, τον Τζόζεφ Κότεν.
Η ταινία μας, είναι γυρισμένη το 1953. Βρισκόμαστε, στην χρυσή εποχή του κινηματογράφου, στο Χόλιγουντ. Είναι η εποχή με τους μεγάλους σταρ και τα είδωλα, την εικόνα των οποίων, δημιούργησαν με ζήλο και προσωπικό τους πάντα όφελος, τα μεγάλα στούντιο και οι εταιρείες παραγωγής της εποχής. Κλασσικό παράδειγμα, κι εν τέλει θύμα του συστήματος, η πιο λαμπρή παρουσία, η ζωή της οποίας, επαναπροσδιόρισε την έννοια του σταρ. Ο λόγος βέβαια, για την αξέχαστη Μέριλιν Μονρόε.
Ο σκηνοθέτης Χένρι Χαθαγουέι, ουσιαστικά, αποτίει έναν φόρο τιμής στον Χίτσκοκ και κατά περίπτωση, «δανείζεται» μερικά από τα στοιχεία του. Σασπένς, αγωνία, γρήγοροι ρυθμοί και ένα αξιόλογο μοντάζ από την Barbara McLean, που δένει τις εικόνες, ιδανικά τη μία με την άλλη, δίχως να κουράζει τον θεατή. Ο σκηνοθέτης του φιλμ, εμπλουτίζει τα πλάνα του με σκηνές φυσικής δύναμης του ομώνυμου καταρράκτη, αλλά είναι μια άλλη φυσική ομορφιά, για την οποία η ταινία έμεινε στην ιστορία... η μοναδική Marilyn Monroe.
Το «Νιαγάρα», παραγωγής της 20th Century Fox, είναι μια ταινία που έχει φανερά στηριχθεί πάνω στην παρουσία της Μονρόε. Η ταινία «ανοίγει» με το ζεύγος Κάτλερ (Max Showalter & Jean Peters) που βρίσκεται στους καταρράκτες του Νιαγάρα για το μήνα του μέλιτος. Ο Ρέι Κάτλερ, γλυκός σύζυγος αλλά με συμπεριφορά νεόπλουτου, συναντά μαζί με τη γυναίκα του ένα άλλο ζευγάρι στο ξενοδοχείο, τον Τζόρτζ και την Ρόουζ Λούμις (Joseph Cotton & Marilyn Monroe), που κατά λάθος έχουν πάρει το δωμάτιό τους. Το ζευγάρι αυτό είναι κάπως αταίριαστο. Η νέα και σέξι Ρόουζ και ο αρκετά μεγαλύτερός της Τζόρτζ. Η παρεξήγηση με τα δωμάτια τελικά λύνεται και επιπλέον φέρνει πιο κοντά τα δύο ζευγάρια. Αλλά, σε κάποια περιήγηση του ζεύγους Κάτλερ στην πόλη, η Πόλι βλέπει τυχαία την Ρόουζ να φιλιέται μ’ έναν άλλο άνδρα, ενώ λίγο αργότερα, η Πόλι μαθαίνει ότι υπάρχει σχέδιο δολοφονίας του Τζορτζ.
Πριν από το «Νιαγάρα», η αλήθεια είναι, ότι στην Μονρόε δίδονταν μόνο κάποιοι μικροί ρόλοι χωρίς βάθος (“The Asphalt Jungle” του 1950, το “All About Eve” της ίδιας χρονιάς, αλλά και το “Monkey Business” του 1952). Στην ταινία αυτή παίρνει τον πρώτο της βασικό ρόλο, καθώς είναι κάτι παραπάνω από φανερό, ότι το στούντιο έχτισε το «Νιαγάρα» πάνω της.
Η Μέριλιν Μονρόε έχει παίξει σε πολλά σπουδαία φιλμ, το «Νιαγάρα» όμως ήταν από τα πιο αναγνωρισμένα της καριέρας της. Έντονα έρχεται στη μνήμη από αυτήν την ταινία το υπέροχο φόρεμα που φορούσε η σταρ. Το 1953 ήταν μία καθοριστική, κι αν μη τι άλλο, «γεμάτη» χρονιά για την Μονρόε, η οποία είδε την καριέρα της να απογειώνεται, καθώς πρωταγωνίστησε, εκτός από το «Νιαγάρα» και σε άλλες δύο κλασσικές ταινίες: «Οι άνδρες προτιμούν τις ξανθές» μαζί με την Τζέιν Ράσελ και «Πώς να παντρευτείτε έναν εκατομμυριούχο» μαζί με την Λορίν Μπακόλ.
Το 1955 η Μέριλιν Μονρόε πρωταγωνίστησε στην ταινία «Επτά χρόνια φαγούρα». Ο σπουδαίος Αυστροαμερικανός δημοσιογράφος και σκηνοθέτης, Μπίλι Γουάιλντερ, είναι ένας από τους λίγους δημιουργούς ο οποίος κατάφερε μεταξύ άλλων να αξιοποιήσει το ταλέντο και τη λάμψη της Μέριλιν Μονρόε.
Ένας βαριεστημένος πια παντρεμένος άντρας (Τομ Γιούελ), που έχει μείνει μόνος για τις διακοπές στην αποπνικτική ζέστη της πόλης, συναντά την ελκυστική καινούρια γειτόνισσά του (Μέριλιν Μονρόε), με την οποία αρχίζει να περνά όλο και περισσότερο χρόνο. Σύντομα η φαντασία του καλπάζει, επηρεασμένος από την θεωρία ότι οι περισσότεροι άντρες έχουν εξωσυζυγικές σχέσεις τον έβδομο χρόνο του γάμου τους. Θα καταφέρει να αντισταθεί στον πειρασμό;
Στην ταινία «Επτά Χρόνια Φαγούρα» (The Seven Year Itch - 1955) του Μπίλι Γουάιλντερ (Η.Π.Α.), πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί: Μέριλιν Μονρόε, Τομ Γιούελ, Έβελιν Κέινς. Πρόκειται για μία ανάλαφρη αισθηματική κωμωδία, με παρεξηγήσεις και ευτράπελα, ανάμεσα στους ήρωες της ταινίας, το σενάριο της οποίας βασίστηκε στο ομώνυμο θεατρικό έργο του George Axelrod, ενώ για τη μεταφορά του στην μεγάλη οθόνη, συνεργάστηκαν τόσο ο συγγραφέας όσο και ο σκηνοθέτης. Ο πρωταγωνιστής Τομ Γιούελ (Tom Ewell) κέρδισε την Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Α' Ανδρικής Ερμηνείας σε Κωμωδία ή Μιούζικαλ, ενώ η Μέριλιν Μονρόε απέσπασε Υποψηφιότητα στα Βρετανικά Βραβεία BAFTA (Best Foreign Actress).
Το 1956 η Μονρόε, έπαιξε στην ταινία «Στάση του Λεωφορείου» για την οποία προτάθηκε για Χρυσή Σφαίρα. Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε τον θεατρικό συγγραφέα Άρθουρ Μίλλερ. Αξιοσημείωτη και η συνεργασία της, με τον Σερ Λόρενς Ολίβιε. Ενώ, το 1959 συμπρωταγωνίστησε μαζί με τον Τζακ Λέμον και τον Τόνι Κέρτις στην ταινία «Μερικοί το προτιμούν καυτό».
Στο «Μερικοί το προτιμούν καυτό» (Some Like it Hot - 1959) του Μπίλι Γουάιλντερ, δύο μουσικοί από το Σικάγο, ο Joe (Τόνι Κέρτις) και ο Jerry (Τζακ Λέμον), γίνονται τυχαία μάρτυρες ενός ξεκαθαρίσματος λογαριασμών μεταξύ τοπικών γκάνγκστερ. Άμεσα επιβιβάζονται σε ένα τρένο με κατεύθυνση την Φλόριδα. Όταν όμως κατεβαίνουν από το τρένο, είναι πλέον η Josephine και η Daphne, τα δύο νέα μέλη ενός γυναικείου jazz συγκροτήματος. Η κάλυψη τους είναι τέλεια, μέχρι τη στιγμή που μια απογοητευμένη από την αγάπη τραγουδίστρια, πέφτει πάνω στη Josephine. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ένας παλιός playboy ερωτεύεται τη Daphne, ενώ το αφεντικό του υποκόσμου αρνείται να πειστεί για την απάτη.
Μία κλασσική κωμωδία δια χειρός Μπίλι Γουάιλντερ. Υποψήφια για 6 βραβεία Oscar, κέρδισε όμως μόνο αυτό για την κατηγορία κοστουμιών, ενώ παράλληλα τιμήθηκε με τρεις Χρυσές Σφαίρες. Αν και από πολλούς θεωρείται υπερεκτιμημένη, είχε τεράστια απήχηση στο κοινό και είναι χαρακτηριστικό το γεγονός, ότι στο Internet Movie Data Base (imdb) βρίσκεται στη θέση 89, με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών.
Το 1961 η Μονρόε χώρισε από τον τρίτο σύζυγό της, τον Άρθουρ Μίλλερ και εισήχθη σε ψυχιατρική κλινική. Το 1962 απολύθηκε από την εταιρία Fox, εξαιτίας της ασυνέπειας που παρουσίαζε. Μετά από ένα μήνα βρέθηκε νεκρή από υπερβολική δόση υπνωτικών χαπιών. Ο τοπικός ιατροδικαστής, που κλήθηκε για να γνωματεύσει επί των συνθηκών του θανάτου της, απεφάνθη ότι επρόκειτο πιθανότατα για αυτοκτονία. Πολλά γράφτηκαν για τη φημολογούμενη σχέση της με τον Τζον Κένεντι, καθώς και τον ρόλο που διαδραματίσε ο Φρανκ Σινάτρα. Όμως όλα αυτά είναι θέμα, ίσως ενός άλλου αφιερώματος.
Η Μέριλιν Μονρόε, έφυγε σε ηλικία μόλις 36 ετών, στις 5 Αυγούστου του 1962, περνώντας οριστικά στη σφαίρα του μύθου και της αιωνιότητας. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου, την έχει κατατάξει έκτη στη λίστα με τις 25 μεγαλύτερες σταρ όλων των εποχών.
