Είναι γεγονός πως οι αγορές λατρεύουν το φθηνό και άφθονο χρήμα των κεντρικών τραπεζών. Ένας από τους άγραφους κανόνες...
όμως στο χώρο των επενδύσεων (κι όχι μόνο), είναι πως όταν ξεπερνιούνται τα όρια της απληστίας τότε επέρχεται η καταστροφή. Τα τελευταία χρόνια, οι κεντρικοί τραπεζίτες στην προσπάθεια τους να σταθεροποιήσουν τις οικονομίες τους, και να επαναφέρουν την ανάπτυξη σε αυτές, διέθεσαν άφθονο και φθηνό χρήμα, μειώνοντας το κόστος του στο ελάχιστο.
Ουσιαστικά, ήταν σαν να κλείνουν το μάτι στα άπληστα και υπεροπτικά παιδιά της Wall Street (κι όχι μόνο), τα οποία άδραξαν την ευκαιρία και οδήγησαν αρκετούς χρηματιστηριακούς δείκτες σε νέα υψηλά, αποκομίζοντας σημαντικά κέρδη, αλλά και bonus. Στην ουσία, το νέο χρήμα των κεντρικών τραπεζών προσανατολίστηκε κυρίως στη διάσωση των μεγάλων τραπεζών, υπό το φόβο κατάρρευσης του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, οδηγώντας στην ουσία τις τράπεζες στο να αναλαμβάνουν ολοένα και μεγαλύτερα ρίσκα, υπό την κηδεμονία πλέον των κεντρικών τραπεζών. Η κατάρρευση όμως του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος έχει αποφευχθεί ή όχι;
Βασικά, ο τρόπος λειτουργίας των κεντρικών τραπεζών οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην πλήρη κατάρρευση, όχι μόνο των τραπεζών αλλά και ολόκληρης της παγκόσμιας οικονομίας, με την τραγική ειρωνεία να αποτελεί, ότι αυτό ακριβώς ήθελαν να αποφύγουν πριν οκτώ χρόνια.
Για να διαπιστώσει κανείς το πόσο δραματική είναι η κατάσταση στις κεντρικές τράπεζες, αρκεί να ρίξει μια ματιά στους ισολογισμούς αυτών. Αξίζει να δούμε το «φούσκωμα» των ισολογισμών των μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών του κόσμου, οι οποίες με τη νομισματική τους πολιτική επηρεάζουν ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία, κι έπειτα να δούμε πως άθελα τους (;) δημιούργησαν μια χρηματοοικονομική φούσκα η οποία ανά πάσα στιγμή μπορεί να σκάσει.
Ξεκινώντας από την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, διαπιστώνουμε πως τα assets (περιουσιακά στοιχεία) αυτής, εκτινάχθηκαν κατά την τελευταία οκταετία κατά 397,56%, από τα $910,68 δισ. το 2008 στα $4,48 τρισ. το 2016, έπειτα από τρεις ποσοτικές χαλαρώσεις, αγοράζοντας στην ουσία τίτλους που στη δεδομένη χρονική στιγμή η αξία τους ήταν μηδέν (!), όπως παρατηρούμε στο παρακάτω γράφημα.
Ανάλογη είναι η εικόνα και για τον ισολογισμό της ΕΚΤ, που ξεπερνάει πλέον τα €3 τρισ., καταγράφοντας μία αύξηση μέσα στην οκταετία κατά 134%, από τα €1,33 τρισ. στα €3,13 δισ. όπως παρατηρούμε στο παρακάτω γράφημα.
Το ερώτημα όμως παραμένει: για πιο λόγο οι κεντρικές τράπεζες απειλούν να οδηγήσουν σε κατάρρευση την παγκόσμια οικονομία;
Η απάντηση είναι σχεδόν γνωστή σε όλους μας, καθώς το χαμηλό κόστος χρήματος, οδήγησε στο δανεισμό αυτού (margin) αυξάνοντας τις τοποθετήσεις σε κινητές αξίες υψηλού ρίσκου, με μόλις το 24% περίπου των χρηματοοικονομικών προϊόντων να αποτελούν οι μετοχές, όπως παρατηρούμε στο παρακάτω γράφημα.
Πηγή γραφήματος: MarketWatch
Όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε, η κεφαλαιοποίηση των χρηματιστηρίων κατά το 2008, όταν ξέσπασε η κρίση, ήταν $34 τρισ. για να εκτιναχθεί κατά το 2015 στα $75 τρισ. περίπου, μεγαλύτερη ακόμη και από το 2007 πριν από την εκδήλωση της χρηματοπιστωτικής κρίσης! Δηλαδή αυξήθηκε κατά 121%, σε μια περίοδο όπου η παγκόσμια οικονομία μπορεί να αναπτύχθηκε, αλλά υπήρχαν εμφανή σημάδια κόπωσης αυτής κατά διαστήματα.
Ουσιαστικά, οι κεντρικοί τραπεζίτες, παρά τη θέληση τους (;) κατεύθυναν σημαντικούς πόρους οι οποίοι προορίζονταν για την πραγματική οικονομία (αφού τόσο η άνευ προηγουμένου στήριξη της οικονομίας, όσο και οι αγορές ομολόγων οι οποίες οδήγησαν σε σημαντική μείωση έως και σε αρνητικά επίπεδα τις αποδόσεις αυτών) προς τις διεθνείς αγορές, μετατρέποντας αυτές σε ένα απέραντο καζίνο.
Πλέον η κατάσταση δείχνει μη αναστρέψιμη, καθώς πιθανή αύξηση του κόστους χρήματος ίσως οδηγήσει σε σημαντική πτώση τα διεθνή χρηματιστήρια προκαλώντας πανικό, καθώς επίσης και σε χρεοκοπίες εταιρειών, με τις επενδυτικές τράπεζες και τις χρηματοοικονομικές εταιρείες να βρίσκονται πρώτες στη λίστα του «μαύρου κύκνου».
Η λύση στο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία έτη με υπαιτιότητα των κεντρικών τραπεζών, είναι ένας νέος νόμος Steagal-Glass ο οποίος θα διαχωρίσει εκ νέου την επενδυτική από τη λιανική τραπεζική, απομοχλεύοντας σημαντικά τους ισολογισμούς αυτών, και γλυτώνοντας τα χρήματα των καταθετών, ένα νέο «New Deal» όπως θα έλεγε και ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ.
