Μπορεί να ισχύσει όμως αυτό για τα παιδιά;
Οι γονείς αρκετά συχνά είτε άθελά τους, είτε εν αγνοία τους, ασκούν κριτική στα παιδιά, η οποία μπορεί να είναι τις περισσότερες φορές καλοπροαίρετη και να έχει ως βάση της την ανησυχία και την επιθυμία να γίνει το παιδί καλύτερο σε έναν ανταγωνιστικό και σκληρό κόσμο. Μπορεί να πιστεύουν ότι δεν ασκούν κριτική στα παιδιά και ότι απλά δίνουν συμβουλές και οδηγίες. Γι’ αυτό πολλές φορές εκπλήσσονται με τις αντιδράσεις των παιδιών και τα θεωρούν ανυπάκουα ή απρόθυμα να συνεργαστούν και να επικοινωνήσουν θετικά μαζί τους.
Τα πράγματα για ένα παιδί γίνονται ακόμα χειρότερα όμως όταν αυτή η κριτική συνοδεύεται από τη σύγκριση. Τη σύγκριση με το αδελφάκι ή με ένα άλλο παιδί, κάτι που δημιουργεί στο παιδί αισθήματα ζήλιας και αμφιβολίας για τον ίδιο του τον εαυτό. Είτε το αντιλαμβανόμαστε είτε όχι, η συνεχής αρνητική κριτική στην ακραία της εκδοχή, μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα σε ένα παιδί έχοντας καταστροφικές επιπτώσεις σε πολύ βαθιά ψυχολογικά επίπεδα. Η αρνητική κριτική δυστυχώς επηρεάζει τα παιδιά όχι μόνο στιγμιαία, αλλά μπορεί να έχει μία τρομερή και μόνιμη επίδραση και στην ενήλικη ζωή, επιπτώσεις στην αυτοεκτίμηση, στις ικανότητες, στην παραγωγικότητα και στην ευτυχία του ατόμου. Θα μεγαλώσει νιώθοντας πως δεν είναι ποτέ αρκετά καλό και θα δημιουργήσει την πεποίθηση ότι δεν μπορεί να τα καταφέρει σε τίποτα. Το πιθανότερο είναι ότι θα υποφέρει στο μέλλον τόσο συναισθηματικά, όσο και κοινωνικά και επαγγελματικά.
Πώς μπορούν να φερθούν οι γονείς;
Τα παιδιά έχουν τεράστια ανάγκη να κερδίζουν τον έπαινο, την έγκριση και την αποδοχή των γονιών τους. Το παν για εκείνα είναι να καταφέρνουν να τους κάνουν περήφανους. Οι γονείς πριν βιαστούν να ασκήσουν οιουδήποτε είδους κριτική, είναι πολύ σημαντικό να ακούσουν με προσοχή τα παιδιά. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να συμφωνούν με ό,τι πει το παιδί ή να ενδίδουν σε παράλογες απαιτήσεις. Ακούγοντάς τα όμως μπαίνουν στη διαδικασία να κατανοήσουν και να εκτιμήσουν την άποψη του παιδιού. Να αναγνωρίσουν ποιο είναι το σωστό από αυτά που λέει πριν επισημάνουν το λάθος.
Πώς μπορούν να φερθούν οι γονείς;
Αναζητήστε χρόνο μέσα στην ημέρα για συζήτηση με το παιδί έτσι ώστε να έχει την ευκαιρία να μιλήσει για αυτά που το απασχολούν και το προβληματίζουν.
Αν έχετε σα γονείς υποπέσει σε σφάλματα, είναι καλό να ζητάτε συγγνώμη από τα παιδιά. Όταν ο γονιός ζητάει συγνώμη, δίνει ένα πραγματικό μάθημα στο παιδί για τις ανθρώπινες σχέσεις και το σεβασμό.
Προσπαθήστε να μη μεγαλώσετε το παιδί σας σε ένα αρνητικό περιβάλλον που το κριτικάρει συνέχεια. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανταμοιβή και ευτυχία για τα παιδιά, όταν βλέπουν τους γονείς τους να χαμογελούν και να νιώθουν περήφανοι, γνωρίζοντας ότι αυτά είναι η αιτία που προκαλούν αυτά τα συναισθήματα.
Αποφύγετε να ντροπιάζετε και να γελοιοποιείτε το παιδί. Μην το κατηγορείτε, μην το συγκρίνετε με άλλα παιδιά, μην ενισχύετε ανταγωνιστικές σχέσεις.
Δώστε απλόχερα την αποδοχή και την αγάπη σας στο παιδί.
Βοηθήστε το να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό του και να τον αποδεχτεί σαν σύνολο.
Ενισχύστε τις καλές του συμπεριφορές.
Παινέψτε το για κάθε στόχο που επιτυγχάνει.
Αναγνωρίστε τα καλά στοιχεία του χαρακτήρα του και επιβραβεύστε τα για την προσπάθεια που καταβάλουν, ανεξαρτήτως του αποτελέσματος.
Διδάξτε του να μαθαίνει από τα λάθη του. Να αντιμετωπίζει τις «γκάφες» και τις αποτυχίες του με χιούμορ. Μάθετέ το πως η τελειομανία και η τελειοθηρία δεν πρέπει να είναι ο σκοπός της ζωής του.
Κλείνοντας, αξίζει να θυμάστε πως καμία σχέση δεν μπορεί να σταθεί και να αντέξει όταν υπάρχει συχνή επικριτική διάθεση. Οι λέξεις και οι πράξεις των γονιών διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην υγιή ανάπτυξη του παιδιού. Όταν ένα παιδί δεν λαμβάνει την έμπρακτη αγάπη, τρυφερότητα και αποδοχή, μπορεί πολύ εύκολα να παρασυρθεί σε επικίνδυνα μονοπάτια αναζητώντας αλλού τη θετική προσοχή. Όσο μετά κι αν προσπαθήσουν οι γονείς να βελτιώσουν την σχέση τους με το παιδί, αν δεν μειώσουν την αρνητική κριτική που ασκούν, το πιθανότερο είναι ότι η προσπάθεια θα αποτύχει.
Να θυμάστε: τα καλά λόγια και η επιβράβευση δεν κοστίζουν!
Το κείμενο αποτελεί μια συνεργασία του flowmagazine.gr με την κα Πήττα.
