Δικηγόρος Αθηνών
Στα 14 δισ ευρώ ετησίως ανέρχεται το κόστος της διαφθοράς στην Ελλάδα,σύμφωνα με την Διεθνή Διαφάνεια-Ελλάς...
ενώ στην 94η θέση επί συνόλου 196 χωρών κατατάσσεται η χώρα μας, σύμφωνα με το δείκτη αντίληψης της διαφθοράς. Τα 14 δισ ευρώ ετησίως, θέτουν σε κίνδυνο όχι μόνο το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας, αλλά και ολόκληρη τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια για την έξοδο από την κρίση.
Η 94η θέση στην οποία κατατάσσεται η χώρα μας, είναι η χειρότερη στην Ευρώπη των 28, στην ευρωζώνη των 17 και η χειρότερη στα Βαλκάνια των 13 χωρών, μετά το Κοσσυφοπέδιο και την Αλβανία. Η διαφθορά αυξάνει κατά 10 τοις εκατό το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων, εξανεμίζοντας έτσι τα όποια οφέλη.Το κόστος της διαφθοράς κατά τον τ.Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης Λέανδρο Ρακιντζή,φτάνει τα 33 δισ. ευρώ ετησίως, συνεπώς αν για 10 χρόνια δεν είχαμε φαινόμενα διαφθοράς, θα είχε εκλείψει το δημόσιο χρέος της χώρας.
Μερικά από τα αίτια της διαφθοράς, είναι η μη κωδικοποίηση της νομοθεσίας, η μη παραδειγματική τιμωρία, η υπερβολική καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης λόγω έλλειψης προσωπικού στα δικαστήρια, η έλλειψη σοβαρού ελέγχου από ανεξάρτητες αρχές, η αφαίρεση σημαντικών αρμοδιοτήτων από τις ανεξάρτητες αρχές, οι αδικαιολόγητες παρεμβάσεις της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου δικαιοσύνης στο έργο των ανεξάρτητων Δικαστών σύμφωνα με καταγγελίες, η αναχρονιστική νομοθεσία, η γραφειοκρατία, η έλλειψη κυβερνητικής διαφάνειας, το ασθενές κράτος δικαίου, η έλλειψη αξιολόγησης και κινήτρων και η έλλειψη βασικής εκπαίδευσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα διαφθοράς, αποτελεί η πρόσφατη τροπολογία που νομιμοποιεί τις offshore εταιρείες πολιτικών προσώπων ή οι πολιτικές παρεμβάσεις στους ανεξάρτητους δικαστές.
Μορφές διαφθοράς:
1.Δωροδοκία. Χρειάζονται δύο πρόσωπα για την προσφορά και την αποδοχή δωροδοκιών. Μπορούν να απαιτηθούν φιλοδωρήματα προκειμένου να παρακαμφθούν οι νόμοι και οι κανονισμοί.
2. Χρηματισμός. Ο χρηματισμός
είναι η αθέμιτη εκμετάλλευση ενός αξιώματος για προσπορισμό κερδών.
Ενώ η φιλοδώρηση βασίζεται σε προσχήματα τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα το προσωπικό κέρδος, το οποίο με τη σειρά είναι δύσκολο να αποδειχθεί ότι πρόκειται για αθέμιτο κέρδος, ο χρηματισμός καθορίζει ότι ο ανώτερος υπάλληλος κερδίζει κάποιο αγαθό αξίας κατά την διάρκεια τηςεργασίας του. Τα μεγάλα δώρα θεωρούνται χρηματισμός.
3. Νεποτισμός. Η έυνοια των συγγενών ή προσωπικών φίλων, εις βάρος των υπολοίπων, είναι διαφθορά.
4. Πλαστογραφία. Η πλαστογραφία είναι ολοκληρωτική κλοπή των εμπιστευμένων κεφαλαίων.Όταν μιλάμε για διαφθορά συνήθωςαναφερόμαστε στην ηθική κατάπτωση, την κατάχρηση εξουσίας για προσωπικό όφελος, την καταστροφή των θεσμών. Στο επίκεντρο της έννοιας της διαφθοράς βρίσκεται μία αθέμιτη συναλλαγή η οποία εξυπηρετεί και προωθεί ατομικά συμφέροντα με όρους αδιαφάνειας, χρησιμοποιώντας και αξιοποιώντας δημόσιους μηχανισμούς.
Για την αντιμετώπιση της διαφθοράς απαιτείται ετήσια ουσιαστική αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων και εφαρμογή ενός σύγχρονουπειθαρχικού δικαίου, άμεση πρόσληψη προσωπικού στα δικαστήρια της χώρας, στελέχωση με εξειδικευμένο προσωπικό των διοικητικών μηχανισμών, φορέων, των δικαστικών αρχών για την καταπολέμηση της διαφθοράς (π.χ. ΣΔΟΕ, Εισαγγελία κατά της διαφθοράς) ,η ενίσχυση του ρόλου του Γενικού Επιθεωρητή δημόσιας διοίκησης, η κωδικοποίηση-εκσυχρονισμός της νομοθεσίας και η ίδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου που θα ελέγχει τις πράξεις και παραλείψεις όλων των πολιτειακών οργάνων.
Για δημόσιο υπάλληλο που ζητάει χρήμματα, προκειμένου να προβεί σε νόμιμη οφειλόμενη ενέργεια, απευθύνεσαι στην Διέυθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας, χωρίς να έχεις ενημερώσει προηγουμένως τον διευθυντή ή την υπηρεσία του δημοσίου υπαλλήλου. Η Διέυθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων προσημειώνει τα χρήμματα και προβαίνει στην συλληψή του, κατά τη στιγμή της δωροδοκίας. Η Διέυθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων της Αστυνομίας, ιδρύθηκε το 1999 με το Ν 2713/1999 και αποτελεί ειδική αυτοτελή αστυνομική υπηρεσία, υπαγόμενη απευθείας στον Αρχηγό της Ελληνικής Αστυνομίας. Η Διέυθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων έχει ως αποστολή τη διερέυνηση, εξιχνίαση και δίωξη σε όλη την επικράτεια, των εγκλημάτων των άρθρων 235,236 και 385 του Ποινικού Κώδικα(παθητική δωροδοκία,ενεργητική δωροδοκία,εκβίαση) που διαπράττουν ή συμμετέχουν υπάλληλοι και λειτουργοί του ευρύτερου δημοσίου τομέα κ.α.
Στην περίπτωση δημόσιας υπηρεσίας που αρνείται να απαντήσει στον πολίτη,ο πολίτης υποβάλει αναφορά στο Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Εάν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία των 50 ημερών από την υποβολή του αιτήματος, ο πολίτης δικαιούται να προσφύγει στον Συνήγορο του Πολίτη, ο οποίος διαμεσολαβεί για παράνομη δράση και κακοδιοίκηση.Ο πολίτης δικαιούται να καταθέσει μηνυτήρια αναφορά κατά του υπαλλήλου και αναφορά ενώπιον του Γενικού Επιθεωρητή δημόσιας διοίκησης. Η δημόσια υπηρεσία είναι υποχρεωμένη να απαντήσει στον πολίτη, αλλιώς ο υπάλληλος που έχει χρεωθεί την υπόθεση, ευθύνεται για παράβαση καθήκοντος. Το άρθρο 10 παρ 3 του Συντάγματος αναφέρει ότι η αρμόδια υπηρεσία υποχρεούται να απαντά στα αιτήματα μέσα σε ορισμένη προθεσμία, όχι μεγαλύτερη των 60 ημερών. Σε περίπτωση παρόδου άπρακτης της προθεσμίας αυτής ή παράνομης άρνησης, καταβάλλεται ειδική χρηματική ικανοποίηση στον αιτούντα και δύναται να προσφύγει κατά του υπαλλήλου και του Διευθυντή για παράβαση καθήκοντος.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν 2690 / 1999 ΚΔΔ οι δημόσιες υπηρεσίες,ΟΤΑ, ΝΠΔΔ οφείλουν να απαντούν εντός 50 ημερών. Για τις υποθέσεις αρμοδιότητας περισσοτέρων υπηρεσιών, η προθεσμία των 50 ημερών παρατείνεται κατά 10 ακόμα ημέρες. Η δημόσια υπηρεσία είναι υποχρεωμένη να παραλάβει οποιοδήποτε έγγραφο απευθύνεται σ'αυτή. Το έγγραφο αυτό λαμβάνει αριθμό πρωτοκόλλου.
Η προθεσμία των 50 ημερών είναι ημερολογιακή, άρχεται από την ημερομηνία εισόδου της αίτησης στην υπηρεσία και πρωτοκολλησής της, εφόσον έχουν συνυποβληθεί τα τυχόν απαραίτητα δικαιολογητικά.
Εάν κάποια υπόθεση δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί λόγω αντικειμενικής αδυναμίας αιτιολογημένης, η αρμόδια υπηρεσία οφείλει εντός 5 ημερών πριν την εκπνοή τους, να γνωστοποιήσει εγγράφως στον αιτούντα τους λόγους καθυστέρησης, τον υπάλληλο που έχει αναλάβει την υπόθεση με τα στοιχεία επικοινωνίας του και κάθε άλλη χρήσιμη πληροφορία.
