μακρύ δρόμο μέχρι το Βρίνταβαν, την πόλη που αποτελεί το σπίτι για πάνω από 20.000 χήρες.
Οι περισσότεροι συντηρητικοί ινδουιστές θεωρούν ότι μια γυναίκα της οποίας ο σύζυγος έχει πεθάνει δεν θα πρέπει πλέον να ζει, επειδή απέτυχε να διατηρήσει την ψυχή του. (!!!)
Οι γυναίκες - χήρες είναι πλέον απόβλητες, εξόριστες και άπορες. Μοναδικό τους καταφύγιο η ιερή πόλη Βρίνταβαν που βρίσκεται 100 χιλιόμετρα νότια του Δελχί.
Εξόριστες, ντυμένες στα λευκά
Εκεί φιλοξενούνται πάνω από 20.000 χήρες που δεν έχουν άλλη επιλογή από το να ζήσουν εκεί, σε ένα άσραμ (ερημητήριο) που διοικείται από την κυβέρνηση, ιδιωτικές επιχειρήσεις και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.
Ντυμένες πάντα στα λευκά ξέρουν ότι ποτέ δεν θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους κι ότι θα ζήσουν εκεί το υπόλοιπο της ζωής τους.
Από το σάτι στην απομόνωση
Σύμφωνα με την ινδουιστική παράδοση, μια χήρα δεν μπορεί να ξαναπαντρευτεί. Πρέπει να μείνει κρυμμένη στο σπίτι, να μη φοράει κοσμήματα, να φοράει μόνο τα χρώματα του πένθους. Αποτελεί πλέον πηγή ντροπής για την οικογένειά της, χάνει το δικαίωμα συμμετοχής στη θρησκευτική ζωή και ζει κοινωνικά απομονωμένη.
Οι περισσότερες χήρες είτε διώχνονται, είτε ξεφεύγουν από τα πεθερικά τους - οι γυναίκες συνήθως ζουν στο πατρικό του άντρα τους - και καταφεύγουν στις μεγάλες πόλεις όπου συχνά εξαφανίζονται. Κάποιες καταφεύγουν στην ιερή πόλη Βαρανάσι ή στο Βρίνταβαν, όπου ο θεός Κρίσνα που λατρεύεται από πολλές χήρες υποτίθεται ότι έχει περάσει τα παιδικά του χρόνια.
Οι χήρες της Ινδίας βρίσκονταν πάντα αντιμέτωπες με την απόρριψη ή ακόμη και με διώξεις. Η πρακτική του σάτι ήταν ίσως το παλαιότερο παράδειγμα. Μια χήρα έριχνε τον εαυτό της στην πυρά του συζύγου της κατά την κηδεία ή αυτοκτονούσε με άλλο τρόπο λίγο μετά το θάνατό του. Τέθηκε εκτός νόμου το 1829.
Η ζωή στην κοινότητα
Αρχικά φτάνοντας στο Βρίνταβαν πολλές χήρες εξαφανίζονταν εντελώς. Είχαν να αντιμετωπίσουν τον κόσμο μόνες τους και χωρίς κανέναν να τους βοηθήσει. Περιθωριοποιούνταν από την κοινωνία και περίμεναν απλά να πεθάνουν σε βαθιά μοναξιά και απόγνωση. Αργότερα άρχισαν να σχηματίζονται οι κοινότητες. Οι χήρες άρχισαν να ζουν στα άσραμ.
Στις κοινότητες προσεύχονται όλες μαζί και τραγουδούν θρησκευτικά τραγούδια. Στη συνέχεια μοιράζονται τις δουλειές. Μαγειρεύουν και τρώνε όλες μαζί ή κατά παρέες. Διαβάζουν θρησκευτικά βιβλία και προσεύχονται. Αυτή είναι η ζωή τους.
Προσωπικές ιστορίες
Η Λαλίτα είναι 72 χρονών. Ζει στο άσραμ για 12 χρόνια. «Ποτέ δεν πίστευα ότι μια μέρα θα ικέτευα για λίγο φαγητό. Αλλά τότε πέθανε ο άντρας μου. Ήμουν 54 και οι συγγενείς μου με έδιωξαν από το σπίτι. Έπρεπε να ζήσω στο δρόμο. Τότε γνώρισα έναν άντρα που με βοήθησε να βγάλω ένα εισιτήριο με τρένο για να έρθω στο Βρίνταβαν. Ήρθα εδώ και δεν έφυγα ποτέ».
Η Τούλσι είναι 68 χρονών. Ζούσε σε ένα χωριό κοντά στην Καλκούτα. Τα πεθερικά της πήραν την κληρονομιά της όταν ο σύζυγός της πέθανε. Αναγκάστηκε να μετακομίσει με τα παιδιά της σε μια πολύ φτωχή περιοχή και σύντομα ένας από τους γιους της την πήγε στο Βρίνταβαν με πρόσχημα το προσκύνημα του Θεού Κρίσνα. Μετά την επίσκεψη στο ναό της είπε ότι καλύτερα θα ήταν να μείνει εκεί ακόμη κι αν δεν το ήθελε. Έφυγε και δεν επέστρεψε ποτέ. Η Τούλσι ζει στο άσραμ εδώ και 12 χρόνια.
«Σήμερα είμαι χαρούμενη που έχω όλες αυτές τις γυναίκες γύρω μου. Δεν είμαι πια μόνη» λέει η Πρίμα, 60 ετών. «Έχουμε μάθει να ζούμε μαζί, να βοηθάμε ο ένας τον άλλο. Γίναμε φίλες, πραγματικές φίλες καθώς όλες ξέρουμε τι έχουμε περάσει. Κοιτάζουμε μπροστά, προσπαθούμε να μην κοιτάμε πίσω. Ποτέ δεν μιλάμε για το παρελθόν».
Η αλλαγή είναι τόσο αργή…
Στην Ινδία η κατάσταση αλλάζει αλλά τόσο αργά. Η κατάσταση για τις χήρες είναι καλύτερη σε σχέση με παλαιότερα αλλά φυσικά όχι καλή. Η ντροπή της χηρείας στη χώρα είναι τόσο ισχυρή και τόσο παλιά που δυστυχώς δεν θα εξαφανιστεί γρήγορα ειδικά στην επαρχία. Υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που κρύβονται όταν βλέπουν μια χήρα στο δρόμο.
Τα τελευταία χρόνια Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις παρέχουν οικονομική υποστήριξη στις χήρες και κάνουν καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σε ολόκληρη τη χώρα. Σιγά, σιγά και οι χήρες αρχίζουν να αψηφούν κάποιες απαγορεύσεις.
Για παράδειγμα συμμετέχουν σε εορταστικές εκδηλώσεις - όπως το Φεστιβάλ των Χρωμάτων - κάτι που οι θρησκευτικές παραδόσεις απαγορεύουν. Το φεστιβάλ των χρωμάτων είναι μια ευκαιρία για τις χήρες να δηλώσουν το αίτημά τους για σεβασμό. Κατά τη διάρκεια αυτής της γιορτής σπάνε οι κοινωνικοί φραγμοί. Οι άνθρωποι γιορτάζουν όλοι μαζί, ανεξάρτητα από την ηλικία, το φύλο, την κάστα και την κατάσταση.
