Αναλυτικότερα, στην εγκύκλιο ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:
Στους ανασφάλιστους υπερήλικες και σε αυτούς που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, καταβάλλεται από τον ΟΓΑ επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων, εφόσον πληρούν αθροιστικά τις εξής προϋποθέσεις:
- Έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.
- Δεν λαμβάνουν ή δεν δικαιούνται να λάβουν σύνταξη από το εξωτερικό ή οποιαδήποτε ασφαλιστική ή προνοιακή παροχή από την Ελλάδα, μεγαλύτερη από το πλήρες ποσό του μηνιαίου επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων. Το ποσό του επιδόματος καταβάλλεται πλήρες για όσους πληρούν αθροιστικά τα κριτήρια του άρθρου 93 και έχουν συμπληρώσει στη χώρα τουλάχιστον 35 πλήρη έτη διαμονής και μειώνεται κατά 1/35 για κάθε ένα έτος που υπολείπεται των 35 ετών διαμονής στη χώρα. Σε περίπτωση που η σύνταξη ή παροχή που λαμβάνουν από την Ελλάδα ή το εξωτερικό, είναι μικρότερη από το επίδομα, δικαιούνται το ποσό της διαφοράς που προκύπτει, μετά την αφαίρεση του ποσού της σύνταξης ή παροχής που λαμβάνουν από το επίδομα. Αν το ποσό που προκύπτει είναι μικρότερο από 20 ευρώ, δεν καταβάλλεται το επίδομα. Σε περίπτωση μεταβολής του ποσού της σύνταξης ή της παροχής που λαμβάνουν από το εξωτερικό ή την Ελλάδα, αντίστοιχα, οι δικαιούχοι υποχρεούνται να το δηλώσουν αμέσως, προκειμένου να τροποποιηθεί αναλόγως το ποσό του επιδόματος. Για όσους λαμβάνουν σύνταξη ή άλλη παροχή από οποιοδήποτε φορέα του εξωτερικού, η νομισματική ισοτιμία λαμβάνεται υπόψη την 1η εργάσιμη ημέρα του έτους κατά τη χορήγηση, την επαναχορήγηση ή την τροποποίηση του ποσού της παροχής που λαμβάνουν από τον αρμόδιο για την καταβολή αυτής φορέα, λόγω αλλαγής του ποσού της σύνταξης που λαμβάνουν από το φορέα του εξωτερικού.
- Διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα: 1) 15 συνεχόμενα έτη, πριν από την υποβολή της αίτησης για τη λήψη του επιδόματος ή 2) 15 έτη μεταξύ του 17ου και του 67ου έτους της ηλικίας τους, εκ των οποίων τα 10 συνεχόμενα, πριν από την υποβολή της αίτησης και εξακολουθούν να διαμένουν στην Ελλάδα και μετά τη λήψη της παροχής.
- Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημά τους, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 4.320 ευρώ ή, στη περίπτωση εγγάμων, το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 8.640 ευρώ.
- Εξαιρούνται της παροχής οι μοναχοί/ές, οι οποίοι διαμένουν σε Ιερές Μονές και συντηρούνται από αυτές και, όσοι εκτίουν ποινή στερητικής της ελευθερίας.
- Εξαιρούνται, επίσης, οι ανασφάλιστοι υπερήλικες και αυτοί που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, εφόσον ο/η σύζυγος λαμβάνει σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή μεγαλύτερη από την παροχή.
Εισοδηματικό κριτήριο
Για τον καθορισμό του ετήσιου ατομικού (4.320 ευρώ) ή οικογενειακού (8.640 ευρώ) εισοδήματος (φορολογητέου, απαλλασσόμενου ή φορολογούμενου με ειδικό τρόπο) δεν υπολογίζονται:
α. Οι οικονομικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε άτομα με αναπηρίες, λόγω της αναπηρίας τους.
β. Το διατροφικό επίδομα που χορηγείται στους πάσχοντες από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου και στους μεταμοσχευμένους.
γ. Το επίδομα ανεργίας.
δ. Η διατροφή που καταβάλλεται σε ανήλικο τέκνο με δικαστική απόφαση ή με συμβολαιογραφική πράξη ή με ιδιωτικό έγγραφο.
Όταν τα παραπάνω επιδόματα δηλώνονται στη φορολογική δήλωση, θα αφαιρούνται από το ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα. Δεν αφαιρούνται από το ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα άλλα προνοιακά επιδόματα, όπως το στεγαστικό επίδομα, το επίδομα ομογενών, το επίδομα ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, κλπ. Επισημαίνεται ότι στο συνολικό ετήσιο ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα θα συνυπολογίζεται και σύνταξη ή συντάξεις από το εξωτερικό, έστω και αν δεν έχουν δηλωθεί στη φορολογική δήλωση που υποβλήθηκε στην Ελλάδα, αφού πρώτα το ποσό μετατραπεί σε ευρώ. Επίσης, στο οικογενειακό εισόδημα θα συνυπολογίζεται και η σύνταξη ανασφάλιστου υπερήλικα ή το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων που λαμβάνει ο/η σύζυγος του αιτούντος ή της αιτούσας. Δεν υπολογίζεται, επίσης, το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης.
Περιουσιακά κριτήρια
α. Ακίνητη περιουσία: Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του αιτούντος δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των 90.000 ευρώ.
β. Κινητή περιουσία: Το τεκμήριο αντικειμενικής δαπάνης της κινητής περιουσίας του αιτούντος (επιβατικά ΙΧ, ΜΧ αυτοκίνητα ή και δίκυκλα) δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των 6.000 ευρώ.
Έναρξη καταβολής επιδόματος
Ο χρόνος έναρξης καταβολής της παροχής θα είναι η 1η του επόμενου της υποβολής της αίτησης μηνός. Αν αποδειχθεί ότι ο/η αιτών/ούσα συμπληρώνει την απαιτούμενη νόμιμη και μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα σε χρόνο μεταγενέστερο της υποβολής της αίτησης-δήλωσης, το επίδομα χορηγείται από την πρώτη του επόμενου μηνός που ο/η αιτών/ούσα συμπληρώνει τη μόνιμη και νόμιμη 15ετή συνεχή, πριν την υποβολή της αίτησης ή την 15ετή μεταξύ του 17ου και 67ου έτους της ηλικίας τους, από την οποία 10ετή συνεχή, πριν την υποβολή της αίτησης, διαμονή. Επιπλέον, ορίζεται ότι οι εκκρεμείς αιτήσεις για χορήγηση σύνταξης ανασφάλιστου υπερήλικα σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας, δηλαδή μέχρι και την κρίση του οργάνου ενστάσεων του ΟΓΑ, κατά τη δημοσίευση του νέου ασφαλιστικού νόμου (Ν. 4387/2016)β στις 12.05.2016, εξετάζονται με τις προϋποθέσεις του νόμου αυτού.
Υπολογισμός μηνιαίου ποσού επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων
Το πλήρες ποσό του επιδόματος, δηλαδή 360 ευρώ, θα χορηγείται, εφόσον πληρούνται αθροιστικά όλες οι προϋποθέσεις του άρθρου 93 του Ν. 4387/2016 και μόνο σε όσους έχουν 35 έτη τουλάχιστον μόνιμης και νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα.
Σε περίπτωση που ο δικαιούχος του επιδόματος δεν συμπληρώνει 35 πλήρη έτη μόνιμης και νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα, το ποσό θα είναι ανάλογο των ετών μόνιμης και νόμιμης διαμονής (βλέπε παράδειγμα 1). Σε περίπτωση που λαμβάνει ή δικαιούται να λάβει σύνταξη από την Ελλάδα ή το εξωτερικό κ.λπ., από το ποσό που θα προκύπτει κατά τον ανωτέρω αναφερόμενο τρόπο υπολογισμού θα αφαιρείται και το ποσό σύνταξης που λαμβάνει ή δικαιούται να λάβει κ.λπ. (βλέπε παραδείγματα 2, 3 και 4).
Παραδείγματα:
1) Έστω ότι δικαιούχος διαμένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα 34 χρόνια και πληροί αθροιστικά τις προϋποθέσεις του άρθρου 93 του Ν. 4387/2016 θα λάβει επίδομα ίσο με 360,00 Χ 34/35 = 349,71 ευρώ.
2) Έστω ότι δικαιούχος λαμβάνει από τον αλβανικό φορέα 100 ευρώ σύνταξη και διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα 15 χρόνια θα λάβει επίδομα ίσο με 360,00 ευρώ Χ 15/35 = 154,29 ευρώ - 100,00 ευρώ = 54,29 ευρώ.
3) Έστω ότι δικαιούχος λαμβάνει από τον ΟΑΕΕ σύνταξη 200,00 ευρώ και διαμένει στην Ελλάδα 35 χρόνια θα λάβει επίδομα ίσο με 360,00 ευρώ - 200,00 ευρώ = 160,00 ευρώ.
4) Έστω ότι δικαιούχος λαμβάνει σύνταξη από τη Γεωργία 140,00 ευρώ και διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα 15 χρόνια δεν θα λάβει επίδομα, επειδή το ποσό που απομένει είναι κάτω των 20 Euro 360,00 Χ 15/35 = 154,29 ευρώ - 140,00 ευρώ = 14,29 ευρώ.
Σημειώνεται ότι το επίδομα δεν υπόκειται σε κράτηση για τον κλάδο Υγείας. Όσοι λάβουν το επίδομα και δεν καλύπτονται για παροχές υγείας από τυχόν άλλη παροχή που λαμβάνουν, μπορούν να έχουν πρόσβαση στις Δημόσιες Δομές Υγείας (ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή κάλυψη) με τη χρήση του ΑΜΚΑ.
