Η έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας για τον εξωδικαστικό μηχανισμό πυροδότησε μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά ελάχιστες αιτήσεις είχαν...
υποβληθεί τις πρώτες ημέρες. Οπως διαπιστώνουν οι ενδιαφερόμενοι, υπάρχει ένα βουνό στοιχείων που πρέπει να υποβληθούν, ενώ χρειάζεται και μια προσεκτική στρατηγική για τις προβλέψεις που θα παρουσιάσει η επιχείρηση προκειμένου να «πείσει» τους πιστωτές για την καλύτερη λύση.
Επιπλέον, οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να παρουσιάσουν πλήρη εικόνα για την περιουσία τους, καθώς και για εκείνη των εγγυητών, η οποία μπαίνει έτσι στο τραπέζι και είναι διαθέσιμη για αξιοποίηση προκειμένου να αποπληρωθούν οι οφειλές.
Ορισμένα κρίσιμα σημεία στη διαδικασία, τα οποία προκύπτουν από τη νομοθεσία, από επισημάνσεις ειδικών, καθώς και από το αναλυτικό πληροφοριακό υλικό που έχει αναρτηθεί στον ιστότοπο της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (http://www.keyd.gov.gr/), είναι τα εξής:
1 Η λογική του
Σκοπός του εξωδικαστικού μηχανισμού είναι να δοθεί μια νέα ευκαιρία στις επιχειρήσεις που είναι βιώσιμες, δηλαδή εκείνες που εφόσον ρυθμιστούν οι παλιές τους οφειλές είναι σε θέση να λειτουργήσουν και να αναπτυχθούν χωρίς να συσσωρεύουν νέα χρέη. Για τον σκοπό αυτό θα υπολογιστεί η δυνατότητα που έχει η επιχείρηση να παράγει κέρδη στο μέλλον, αφού ληφθούν υπόψη οι αναγκαίες δαπάνες για τη λειτουργία της, την πληρωμή των φόρων, αλλά και των επενδύσεων που θα πρέπει να κάνει. Τα κέρδη που θα απομένουν θα είναι διαθέσιμα για την αποπληρωμή των οφειλών και με βάση αυτά θα υπολογίζεται η λεγόμενη ικανότητα αποπληρωμής, δηλαδή το ποσό που μπορεί να εξοφλήσει η επιχείρηση με μηνιαίες δόσεις.
Με βάση αυτή την ικανότητα αποπληρωμής θα γίνεται αναδιάρθρωση των οφειλών, ομοιόμορφη για όλους τους πιστωτές, όπως επιμήκυνση, μείωση επιτοκίων ή διαγραφή.
Επιλέξιμες για ρύθμιση είναι οι επιχειρήσεις που είχαν μία φορά στα τελευταία τρία χρόνια κέρδη προτού υπολογιστούν οι φόροι, οι τόκοι και οι αποσβέσεις (ή εναλλακτικά θετική καθαρή θέση για τις επιχειρήσεις που τηρούν διπλογραφικά βιβλία) και θα λαμβάνεται ως βάση υπολογισμού η χρονιά με τα μεγαλύτερα κέρδη μέσα στην τριετία.
2 Οφειλές 20.000-50.000 ευρώ
Για τις οφειλές αυτές προβλέπεται αυτοματοποιημένη διαδικασία ρύθμισης με 120 δόσεις και διαγραφή τόκων υπερημερίας των δανείων, του 95% των προστίμων της Εφορίας και του 85% των προσαυξήσεων για οφειλές προς το Δημόσιο. Εάν η επιχείρηση δεν αποδεχθεί την πρόταση αυτή, η διαδικασία του εξωδικαστικού συνεχίζεται.
3 Μελέτη βιωσιμότητας
Η μελέτη βιωσιμότητας είναι το κλειδί αφού θα αποτελέσει τη βάση για να υπολογιστεί η ικανότητα αποπληρωμής, αλλά και για να υποστηριχθεί η πρόταση αναδιάρθρωσης που θα προτείνει η επιχείρηση. Η μελέτη αυτή θα πρέπει να λάβει υπόψη όχι μόνο τη σημερινή κατάσταση της επιχείρησης, αλλά και την πορεία της στο μέλλον (λειτουργικές δαπάνες, αναδιάρθρωση παραγωγής, αναβάθμιση, επενδύσεις κ.λπ.).
Η ικανότητα αποπληρωμής της επιχείρησης θα βασίζεται στις Ελεύθερες Ταμειακές Ροές (ΕΤΡ) ή εναλλακτικά στα προβλεπόμενα ετήσια Κέρδη προ Φόρων, Τόκων και Αποσβέσεων (EBITDA) και το ύψος των υποχρεώσεων που θα μπορεί να εξυπηρετήσει θα ισούται με το προτεινόμενο ποσοστό, π.χ. 70% των ΕΤΡ ή του EBITDA ανά έτος.
Εάν πρόκειται για φυσικά πρόσωπα (ατομική επιχείρηση), θα υπολογίζονται και οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
4 Κούρεμα οφειλών και αξιοποίηση περιουσίας
Εάν η δυνατότητα αποπληρωμής δεν αρκεί για να εξοφληθεί το σύνολο των οφειλών, τότε το ποσό που δεν μπορεί να καλυφθεί θα είναι υποψήφιο για κούρεμα, αφού όμως πρώτα θα υπολογιστεί το ποσό των οφειλών που μπορεί να ανακτηθεί με αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων, κινητών ή ακίνητων. Τα περιουσιακά στοιχεία θα αξιοποιούνται στο τέλος της περιόδου, ενώ την ίδια στιγμή θα γίνεται και η διαγραφή, εφόσον έχει τηρηθεί η ρύθμιση.
Δηλαδή αν μια επιχείρηση μπορεί να πληρώνει με τα έσοδά της οφειλή 500.000 ευρώ, αλλά χρωστάει 1 εκατ. ευρώ και μπορεί να ανακτήσει 300.000 ευρώ από αξιοποίηση κινητής ή ακίνητης περιουσίας, τότε τα 200.000 ευρώ που μένουν ανεξόφλητα θα είναι υποψήφια για διαγραφή. Εάν δεν έχει περιουσιακά στοιχεία, τότε υποψήφια για διαγραφή είναι τα 500.000 ευρώ.
Κατά προτεραιότητα, το κούρεμα θα εφαρμόζεται στους τόκους υπερημερίας των δανείων, στα πρόστιμα της Εφορίας μέχρι το 95% και στις προσαυξήσεις για οφειλές σε Εφορία και Ταμεία μέχρι 85%. Εφόσον, όμως, κριθεί ότι είναι απαραίτητο για τη βιωσιμότητα της επιχείρησης, θα μπορούν να κουρεύονται και βασικές οφειλές, καθώς και περισσότερα πρόστιμα ή προσαυξήσεις οφειλών προς το Δημόσιο.
5 Τι ισχύει για τα ακίνητα
Σε κάθε περίπτωση, οι πιστωτές δεν μπορούν να δεχθούν ρύθμιση από την οποία θα εισπράξουν λιγότερα από την αξία ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας.
Εάν δηλαδή στο προηγούμενο παράδειγμα η επιχείρηση έχει περιουσιακά στοιχεία με αξία ρευστοποίησης 900.000 ευρώ, το ποσό αυτό είναι το κατώτατο όριο για τη ρύθμιση και δεν μπορούν να διαγραφούν περισσότερα από 100.000 ευρώ.
Στην πράξη, υπάρχει διαφορετική μεταχείριση για τους πιστωτές, αφού η Εφορία προηγείται σε περίπτωση πώλησης ακινήτου, ενώ οι τράπεζες προηγούνται σε περίπτωση πλειστηριασμού.
Η Εφορία μπορεί να δεχθεί μόνο πληρωμές σε χρήμα και όχι παραχώρηση ακινήτων.
6 Ποιοι αποφασίζουν για το κούρεμα
Για να υιοθετηθεί οποιαδήποτε λύση αναδιάρθρωσης θα πρέπει να κριθεί ότι η επιχείρηση δεν μπορεί να εξοφλήσει τις οφειλές της και να συμφωνήσουν τα 3/5 (60%) των πιστωτών, στους οποίους πρέπει να συμπεριλαμβάνονται οπωσδήποτε τα 2/5 (40%) των πιστωτών που έχουν ειδικό προνόμιο (προσημείωση, υποθήκη). Η απόφασή τους είναι δεσμευτική για όλους τους πιστωτές, ακόμα και για εκείνους που ενδεχομένως δεν συμμετείχαν (η συμμετοχή τους δεν είναι υποχρεωτική). Για τις οφειλές προς το Δημόσιο η απόφαση μπορεί να προβλέπει κούρεμα οφειλών, αλλά όχι περισσότερες από 120 δόσεις. Για τις τράπεζες, όμως, μπορεί να γίνουν περισσότερες δόσεις.
8 Τι ισχύει για τους εγγυητές
Οι συνοφειλέτες της επιχείρησης πρέπει και αυτοί υποχρεωτικά να υποβάλουν αίτηση υπαγωγής, η οποία θα περιλαμβάνει κατάλογο με τις υποχρεώσεις τους έναντι των δικών τους πιστωτών και των περιουσιακών τους στοιχείων ώστε να μπορεί να αξιολογηθεί η ικανότητά τους να αποπληρώσουν μέρος των υποχρεώσεων της επιχείρησης. Εάν οι συνοφειλέτες πληρούν όλα τα κριτήρια για να υπαχθούν και εκείνοι στον εξωδικαστικό μηχανισμό για τις δικές τους οφειλές, δεν εμποδίζονται να υποβάλουν αυτοτελώς αίτηση για ρύθμιση του συνόλου των οφειλών τους, όπου οι ευνοϊκές ρυθμίσεις της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών για τον οφειλέτη θα ισχύσουν και για τον συνοφειλέτη.
Οταν δεν συνυποβάλλεται αίτηση από συνοφειλέτες που είναι ομόρρυθμοι εταίροι ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας ή από άλλα πρόσωπα που ευθύνονται για το σύνολο των οφειλών της επιχείρησης, η διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών δεν ξεκινά ακόμα κι αν συναινούν οι πιστωτές.
Μπορούν να ρυθμιστούν τα χρέη μετόχου και συζύγου (από στεγαστικό, καταναλωτικό) μόνο εφόσον ο/η σύζυγος του επιχειρηματία-οφειλέτη ή ο μέτοχος της επιχείρησης είναι συνοφειλέτες και συνυποβάλλουν αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό.
Σε κάθε περίπτωση, η αναδιάρθρωση των οφειλών για τον οφειλέτη ισχύει υπέρ του εγγυητή.
9 Αναστολή κατασχέσεων
Από την ημερομηνία αποστολής από τον συντονιστή της πρόσκλησης για συμμετοχή προς τους πιστωτές και για χρονικό διάστημα 70 ημερών αναστέλλονται τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, ενώ ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει από το αρμόδιο δικαστήριο παράταση της αναστολής των μέτρων για χρονικό διάστημα μέχρι 4 επιπλέον μήνες, εφόσον συναινεί η απόλυτη πλειοψηφία των συμμετεχόντων πιστωτών.
10 Υφιστάμενες ρυθμίσεις προς την Εφορία
Οι υφιστάμενες ρυθμίσεις οφειλών προς το Δημόσιο των 12, των 24 και των 100 δόσεων εφόσον τηρούνται δεν διαπραγματεύονται, αλλά εάν κριθεί ότι η διατήρησή τους καθιστά αδύνατη την αναδιάρθρωση των οφειλών προς τους λοιπούς πιστωτές, τότε μπορούν και αυτές να τροποποιηθούν έως το μέγιστο όριο των 120 δόσεων.
11 Ελεύθεροι επαγγελματίες
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν μπορούν να ενταχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό. Μπορούν, όμως, να ζητήσουν την ίδια μεταχείριση με τους ίδιους όρους που ισχύουν για τον εξωδικαστικό για τις οφειλές τους προς το Δημόσιο (Εφορία, Ταμεία) με αίτησή τους απευθείας στις αρμόδιες υπηρεσίες (όχι μέσω της πλατφόρμας). Η διαδικασία προβλέπεται από τον νόμο, αλλά δεν έχουν εκδοθεί οι υπουργικές αποφάσεις που θα την ενεργοποιήσουν. Αφού ρυθμίσουν τις οφειλές προς το Δημόσιο, οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα μπορούν να διαπραγματευτούν ρύθμιση των δανείων με τις τράπεζες στο πλαίσιο του Κώδικα Δεοντολογίας.
Πηγή
