tromaktiko: Λου Μαρίνοφ – Τι είναι καλό;

Τετάρτη 30 Αυγούστου 2017

Λου Μαρίνοφ – Τι είναι καλό;



Η επιστήμη και η θρησκεία περιέχουν ψήγματα ηθικής αλήθειας, ανεξάρτητα από το αν κανείς είναι πιστός οπαδός τους. Μα εάν δεν σας ικανοποιούν από μόνες τους, ένας άλλος τρόπος...
προσέγγισης της ηθικής και της ενάρετης συμπεριφοράς είναι η κοσμική φιλοσοφία. «Τι είναι καλό;» είναι ίσως το πιο παλαιό ερώτημα στη φιλοσοφία. Η δυτική φιλοσοφία προσφέρει τρεις τουλάχιστον κύριους τρόπους σκέψης για την εύρεση της απάντησης.

Το νατουραλισμό τον αντι-νατουραλισμό, και την ηθική της αρετής. Το καθένα εμφανίζει διάφορες παραλλαγές.

Ο κυριότερος νατουραλιστής είναι ο Πλάτωνας. Ίδρυσε την παράδοση του εσενσιαλισμού που υποστηρίζει ότι υπάρχει μια καθολική Μορφή, δηλαδή η Αρετή. Για τον Πλάτωνα, η Μορφή είναι μια ιδέα, όχι κάτι υλικό, μα αληθινό αν μη τι άλλο. Διαχωρίζει τον κόσμο των εμφανίσεων, τα συγκεκριμένα πράγματα όπως τα παρατηρούμε, από τον κόσμο των ιδεών, των Μορφών. Όλα τα πράγματα στη γη είναι αντίγραφα των Μορφών, και ενώ οι ίδιες οι Μορφές είναι τέλειες (δηλαδή ιδεώδεις), τα αντίγραφα έχουν απαραιτήτως ελαττώματα. Υπάρχει, σύμφωνα με τον Πλάτωνα και τους οπαδούς του, ένα ιδεώδες Αρετής. Για να είμαστε ηθικά πλάσματα, πρέπει να αντιγράψουμε το ιδεώδες όσο καλύτερα μπορούμε. Καθώς περνά ο καιρός και αποκτούμε κατανόηση, θα πρέπει να είμαστε ικανοί να κάνουμε όλο και καλύτερα αντίγραφα, πλησιάζοντας όλο και περισσότερο το ιδεώδες. Στον κόσμο των ιδεών, η Αρετή παίζει το ρόλο του ήλιου: Η ακτινοβολία της φωτίζει όλες τις άλλες Ιδέες.

Ο Πλάτωνας, από την άλλη, δεν παρέχει, και λέει πως δεν μπορεί να παρέχει συγκεκριμένο ορισμό της Αρετής. Πιστεύει πως το μυαλό μπορεί να συλλάβει την ουσία αν και δεν μπορεί να την εκφράσει με λέξεις. Αυτό είναι δε κυκλικό, δηλαδή ένα καλό άτομο είναι ένα άτομο γεμάτο (ακαθόριστη) ουσία, ενώ ένα άτομο γεμάτο (ακαθόριστη) ουσία είναι ένα καλό άτομο, οπότε για να το συλλάβετε πρέπει να συμφιλιωθείτε με τη διαισθητική, παρά με την αυστηρά καθορισμένη γνώση της Αρετής.

Ο Πλάτωνας πίστευε ότι η ηθική εκπαίδευση ήταν κρίσιμη για την ηθική συμπεριφορά. Επέμενε ότι οι ικανότητες κριτικής σκέψης (που στις ημέρες του σήμαινε την Ευκλείδειο γεωμετρία) ήταν απαραίτητοι προάγγελοι της ηθικής λογικής. Θα τον απωθούσε ο τρόπος με τον οποίο διδάσκουμε την ηθική στα παιδιά μας, εάν τη διδάσκουμε καθόλου. Εάν ο Πλάτωνας μπορούσε να αξιολογήσει τη σύγχρονη αμερικανική εκπαίδευση σαν σύνολο, θα την έβρισκε ηθικά φτωχή και δεοντολογικά χρεοκοπημένη όσον αφορά τη διάκριση σωστού-λάθους.

Θα κάναμε καλά να ακολουθήσουμε τη συμβουλή του Πλάτωνα και να θέσουμε ένα θεμέλιο στην κριτική σκέψη και τα μαθηματικά προτού βουτήξουμε στην ηθική. Τουλάχιστον, θα έπρεπε να διδάσκουμε τη λογική περί αιτίου και αποτελέσματος. Εάν είστε γονιός ενός μικρού παιδιού, απλά σκεφτείτε πόσες φορές την ημέρα ακούτε τον εαυτό σας να λέει: «Δεν κάνουμε αυτό…», η «Να είσαι καλό κοριτσάκι και να …» ή «Αυτό είναι κακό!». Είναι αλήθεια πως δεν μπορείς να εξηγήσεις σε ένα παιδί δυο ετών όλους τους λόγους. Μα καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, πρέπει να τους παρέχετε όλο και περισσότερα από τα γιατί και τα διότι και να τα βοηθήσετε να αναπτύξουν τις δικές τους ικανότητες στην ηθική εκλογίκευση των πράξεων τους, ή διαφορετικά οι κανόνες σας θα αποτελούν μία λίστα φαινομενικά τυχαίων κανονισμών. Τα σχολεία δεν το κάνουν αυτό για σας πια, και χωρίς αυτό τα παιδιά σας δεν έχουν τη δυνατότητα να χειριστούν ηθικά τους εαυτοΰς τους, κάτι που απαιτείται από την προσωπική και κοινωνική ωριμότητά τους. Ούτε καν συμμόρφωση δεν θα πετύχετε!

Εφόσον και οι κοινωνιοβιολόγοι όπως ο Ουίλσον πιστεύουν ότι η ηθική προέρχεται από τη φύση, είναι και αυτοί νατουραλιστές, αν και δεν χρειάζεται να μοιράζονται τις ιδέες του Πλάτωνα περί ουσίας. Και οι θρησκείες, επίσης, θεωρούνται νατουραλιστικές, γιατί αποδίδουν την Αρετή στο Θεό, ο οποίος υποτίθεται ότι τη μεταφέρει στους ανθρώπους.
Πηγή
     



Εδώ σχολιάζεις εσύ!