Δικηγόρος Αθηνών
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, η...
ανεργία στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στο 21,7% , ενώ η ανεργία των νέων στο 45,5%..Οι ευέλικτες μορφές εργασίας (μερική απασχόληση αλλά και συμβάσεις ορισμένου χρόνου) αποτέλεσαν ένα ακόμη χαρακτηριστικό της επώδυνης προσαρμογής, με το ήμισυ, περίπου, των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν την τελευταία τριετία να είναι μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης (δηλ. 68 χιλιάδες θέσεις από σύνολο 150 χιλιάδων). Οι μισθοί αγγίζουν πλέον το όριο του φιλοδωρήματος.Το μερίδιο της μερικής απασχόλησης στο σύνολο της απασχόλησης αυξήθηκε στο 10,4% από 7,4% , και συνεχίζει να υπολείπεται σε σύγκριση με χώρες όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, όπου τα αντίστοιχα ποσοστά ανέρχονται σε 12,2% και 15%, αντίστοιχα. Πολλές επιχειρήσεις, ειδικά σε τομείς που απαιτούν χαμηλή εξειδίκευση, και κυρίως μικρομεσαίες, προσέφυγαν σε ευέλικτες μορφές εργασίας προκειμένου, μεταξύ άλλων, να αντιμετωπίσουν την αβεβαιότητα αναφορικά με την πορεία των εργασιών τους, καθώς και την έντονη εποχικότητα της ζήτησης σε ορισμένους κλάδους.
Νέο χαράτσι - σοκ, το οποίο θα επιφέρει αυξήσεις στις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών έως 130% λόγω της αλλαγής της βάσης υπολογισμού τους, έρχεται από το 2018. Οι νέες ανατροπές για 1,4 εκατ. ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και αυτοπασχολουμένους αφορούν την αλλαγή της βάσης υπολογισμού των εισφορών, όπου θα υπολογίζονται επί των ακαθάριστων εσόδων, χωρίς δηλαδή την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών που έχουν καταβληθεί, ενώ έως και φέτος επιβάλλονται επί του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος. Για να αποφευχθεί η απότομη επιβάρυνση που θα προκύψει, προβλέπεται το 2018 να λαμβάνεται υπόψη για την επιβολή των ασφαλίστρων στον ΕΦΚΑ το 85% του φορολογητέου εισοδήματος μαζί με τις αναλογούσες εισφορές (θα γίνεται έκπτωση 15%). Και από το 2019 να ισχύσει το νέο μέτρο πλήρως για το 100% του εισοδήματος συμπεριλαμβανομένων των εισφορών. Εκτιμάται ότι η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών προς τα Ταμεία θα αγγίξει το 130% έως το 2021, καθώς:
- Για το 2018 οι εισφορές ανέρχονται σε 53 εκατ. ευρώ.
- Για το 2019 στα 124 εκατ. ευρώ.
- Για το 2020 στα 126 εκατ. ευρώ.
- Για το 2021 οι εισφορές αυξάνονται στα 128 εκατ. ευρώ.
Οι εισφορές θα υπολογίζονται για όλους ως ποσοστό στο εισόδημα του προηγούμενου χρόνου, πριν όμως αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες για παράδειγμα για πρώην ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ ανέρχονται στο 27%.
1. Αυξάνονται τα όρια ηλικίας για σύνταξη, για όσους έχουν 35ετία. Η αύξηση δεν είναι μόνον έξι μήνες αλλά μπορεί να φτάσει και τα 2 χρόνια. Γλιτώνουν όσοι αποχωρήσουν έως το τέλος του 2017, έχοντας συμπληρώσει 35ετία και ηλικία 58 ετών.
2. Προβλέπεται η έξοδος και πριν από τα 60 με 37ετία. Παρά την αύξηση των ηλικιακών ορίων, για αυτή την κατηγορία υπαλλήλων προβλέπεται η θεμελίωση εξόδου στη σύνταξη στα 57,8 μήνες έως το τέλος του 2017 και στα 58,5 ετών το 2018. Το παράθυρο για έξοδο με 37ετία πριν από τα 60 παραμένει ανοιχτό έως και το 2020, με προϋπόθεση να έχουν οι υπάλληλοι τα 25 έτη ασφάλισης έως το 2010, είτε ασφαλίστηκαν πριν είτε μετά το 1983.
3. Ανεβαίνουν τα όρια ηλικίας για όσους βγαίνουν με λιγότερα από 35 έτη (π.χ. 30 ή 25). Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι γονείς ανηλίκων, οι υπάλληλοι (χωρίς ανήλικο) με 30-33 έτη το 2017, αλλά και δάσκαλοι – καθηγητές μέσης εκπαίδευσης. Οσοι κλείνουν φέτος ηλικίες από 52 έως 60 ετών θα αποχωρήσουν με τα νέα όρια που είναι μεταξύ 58,5 και 62,8 ετών για πλήρη σύνταξη. Για όσους κλείσουν το 2018 ηλικίες από 52 έως 60 ετών, θα πάρουν σύνταξη με νέα όρια που είναι από 60,2 έως 63,5 ετών.
4. Αυξάνεται το κόστος πλασματικών ετών από 1/1/2018. Ο λόγος είναι γιατί οι ασφαλισμένοι που αναγνωρίζουν πλασματικούς χρόνους πληρώνουν οι ίδιοι και την εισφορά εργοδότη και την εισφορά εργαζομένου. Το Δημόσιο καταβάλλει εργοδοτική εισφορά 3,3% για το 2017 και οι εργαζόμενοι 6,67%. Με αίτηση έως το τέλος του 2017 τα πλασματικά έτη στο Δημόσιο αναγνωρίζονται με εισφορά 10% (3,3%+6,67%=10%) από τις βασικές αποδοχές των υπαλλήλων. Από 1/1/2018 η εισφορά του Δημοσίου ανεβαίνει στο 6,67%, που σημαίνει ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι θα πληρώνουν 13,34% (6,67%+6,67%=13,34%). Το 2029 ανεβαίνει κι άλλο η εισφορά στο 16,67% και από το 2020 η εξαγορά θα κοστίζει 20% των αποδοχών.
5. Ερχεται σοκ για 500.000 συνταξιούχους. Με τον επανυπολογισμό συντάξεων και την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, θα χάσουν έως 18% από τη σύνταξη που λαμβάνουν σήμερα, ενώ επιπλέον καταργούνται και τα επιδόματα συζύγου και τέκνων. Οι αλλαγές αυτές θα καταγραφούν μέσα στο 2018 στα ενημερωτικά τους σημειώματα και θα εφαρμοστούν από την 1/1/2019 με περικοπές συντάξεων. Η μέση σύνταξη υπαλλήλων που αποχώρησαν πριν από το νόμο Κατρούγκαλου με 35ετία σήμερα είναι 1.070 ευρώ καθαρά στην τσέπη. Από 1/1/2019, η μέση σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 865 ευρώ καθαρά στην τσέπη.
6. Μειώνονται άνω του 20% οι νέες συντάξεις για όσους αποχωρήσουν από την υπηρεσία γιατί ο νέος τρόπος υπολογισμού έχει μικρότερους συντελεστές για το ποσό της τελικής σύνταξης. Προσωρινά, ωστόσο, για τα έτη 2016, 2017 και 2018, δεν επιβάλλεται το σύνολο της μείωσης στις νέες συντάξεις, υπό την προϋπόθεση ότι η μείωση είναι άνω του 20%. Για παράδειγμα, υπάλληλος που αποχώρησε μετά τις 13/5/2016 και η σύνταξη βγαίνει 30% μικρότερη από αυτή που θα έπαιρνε πριν από το νόμο Κατρούγκαλου θα του χαριστεί το ½ της μείωσης και αντί για 30% θα έχει μείωση 15%. Σε όσους αποχωρήσουν το 2017 και έχουν μείωση 30%, θα χαριστεί το 1/3 της μείωσης και η περικοπή θα είναι 20%. Με έξοδο το 2018 θα χαριστεί το ¼ της μείωσης και θα είναι 22,5%, ενώ από το 2019 όλοι θα έχουν το σύνολο της μείωσης, δηλαδή 30%. Το ποσοστό που τους χαρίζεται καταργείται (με το άρθρο 1 του ν. 4472/2017).
7. Βγαίνουν εκτός σύνταξης τα ποσά που παίρνουν επάνω στο βασικό μισθό ως προσωπική διαφορά, με τις παλιές αποδοχές, σχεδόν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι και όσοι ανήκουν στα ειδικά μισθολόγια (στρατιωτικοί, αστυνομικοί, πυροσβέστες, στελέχη του λιμενικού Σώματος, γιατροί του ΕΣΥ, καθηγητές και δικαστές). Η αλλαγή αυτή ισχύει αναδρομικά από 1/1/2017 και σημαίνει ότι δεν πρόλαβαν την έξοδο και αποχωρούν από εδώ και στο εξής, θα πάρουν ακόμη λιγότερα, γιατί η σύνταξη θα υπολογιστεί για το χρόνο ασφάλισης από 1/1/2017 και μετά, επί μικρότερου μισθού.
8. Αλλάζει το «πέναλτι» στις πρόωρες συντάξεις και όσοι συνταξιοδοτούνται με όρια ηλικίας για μειωμένη σύνταξη θα έχουν ποινή έως 30%. Μόνο που έτσι όπως προτείνεται η εν λόγω διάταξη στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας η ποινή θα πιάνει και την εθνική αλλά και την ανταποδοτική, δηλαδή θα μπαίνει στο σύνολο της σύνταξης.
ΕΙΣΦΟΡΕΣ: Από το 2018 αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες, όπως προβλέπει ρητά το επικαιροποιημένο μνημόνιο, καθώς αλλάζει η βάση υπολογισμού τους. Έτσι, για έναν επαγγελματία με κέρδη 10.000 ευρώ τον χρόνο τα πρόσθετα βάρη φθάνουν στα 400 ευρώ ετησίως. Για υψηλότερα εισοδήματα η επιβάρυνση μπορεί να προσεγγίσει ακόμη και τα 100 ευρώ τον μήνα.
Ειδικότερα βάσει του κειμένου της συμφωνίας, οι εισφορές για κύρια ασφάλιση και υγεία θα επιβάλλονται στο εισόδημα του προηγούμενου χρόνου, πριν, όμως, αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές. Για για το πρώτο έτος (2018) θα εφαρμοστεί με μια έκπτωση 15%. Ωστόσο, από το 2019 δεν θα υπάρχει καμία έκπτωση και μοιραία όλοι όσοι έχουν καθαρό φορολογητέο εισόδημα πάνω από 5.100 ευρώ, θα δουν κλιμακωτά σοβαρές επιβαρύνσεις στις μηνιαίες εισφορές τους.
ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ: Σύμφωνα με τη τεχνική συμφωνία τα οικογενειακά επιδόματα περικόπτονται κατά 800 εκατ. ευρώ το 2017 και κατά 10 εκατ ευρώ το 2018, ενώ κατά 58 εκατ. ευρώ «κουρεύεται» το επίδομα πετρελαίου θέρμανσης από το ίδιο έτος.
Από την «προκρούστεια κλίνη» θα περάσουν και τα επιδόματα ανεργίας, για τα οποία προβλέπονται μειώσεις 1,5 εκατ. ευρώ (από το συνολικό ποσό που διατίθενται ετησίως) το 2017 και κατά 2 εκατ. το 2018.
ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ: Προβλέπεται η αναστολή της αρχής της ευνοϊκότητας και την αρχή της επέκτασης, έως το τέλος του προγράμματοπς. Παράλληλα, προκειμένου να προωθηθεί και να ελεγχθεί η αντιπροσωπευτικότητα των τομεακών συμφωνιών, η κυβέρνηση, σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και σε συμφωνία με τα θεσμικά όργανα, θα αναπτύξει ένα αξιόπιστο διοικητικό σύστημα για την εκτίμηση της αντιπροσωπευτικότητας.
ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ: Αντικαθίσταται το ισχύον πλαίσιο διοικητικής έγκρισης των ομαδικών απολύσεων με διαδικασία κοινοποίησης μέγιστης διάρκειας τριών μηνών η οποία δεν συνεπάγεται εκ των προτέρων έγκριση. Το σύστημα κοινοποίησης θα πρέπει να διαχειρίζεται το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας (ASE), το οποίο θα αναθεωρηθεί με όρους σύνθεσης με ισότιμη εκπροσώπηση μεταξύ του κράτους, των εκπροσώπων των εργαζομένων και των εργοδοτών.
ΑΠΕΡΓΙΕΣ: Ταχεία δικαστική διαδικασία που χρησιμοποιείται για να κρίνει τη νομιμότητα των απεργιών να χρησιμοποιείται και για διαφορές που προκύπτουν από την εφαρμογή του άρθρου 656 του Αστικού Κώδικα σε περίπτωση απεργίας.
ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ: Δημιουργείται ψηφιακό μητρώο για τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, ενώ επανεξετάζεται ο κατάλογος των δικαιολογημένων λόγων καταγγελίας της σύμβασης των εργαζομένων που προστατεύονται ως μέλη των συνδικαλιστικών οργανώσεων (προαπαιτούμενη δράση). Επίσης αλλάζει το σύστημα παροχών των μελών των συνδικαλιστικών οργανώσεων (προαπαιτούμενη δράση).
