Πολύς θόρυβος, και λογικό είναι, γίνεται το τελευταίο χρονικό διάστημα για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια...
Το ύψος τους επηρεάζει αρνητικά τόσο τις τραπεζικές μετοχές στη χώρα μας (οι οποίες κινούνται σε μεγάλο βαθμό πτωτικά) όσο και τις προοπτικές της οικονομικής μας ανάπτυξης. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Η αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων περιορίζει τα διαθέσιμα κεφάλαια για νέα δάνεια με αποτέλεσμα οι τράπεζες να μειώνουν τα κέρδη ή ακόμα και να αυξάνουν τις ζημίες τους. Αυτό, με τη σειρά του, οδηγεί σε μείωση των πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις αλλά και σε υποτονικές επενδύσεις με συνέπεια τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να αποτελούν "βαρίδι" για την οικονομική μας ανάπτυξη.
Η πρόσφατη διεθνής βιβλιογραφία διαπιστώνει ότι σε περιόδους οικονομικής επιβράδυνσης τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξάνονται. Η αύξηση τους όμως, οδηγεί σε περαιτέρω οικονομική επιβράδυνση και πιο συγκεκριμένα, "κόβει" από τον ετήσιο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ μέχρι και 2 ποσοστιαίες μονάδες!
Ποιά είναι όμως ειδικότερα η επίδραση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στις τραπεζικές μετοχές; Ξεκινάμε από την παραδοχή ότι ο τραπεζικός δείκτης μετοχών είναι θετική συνάρτηση των προσδοκιών σχετικά με τις προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας (τις οποίες προσεγγίζουμε ποσοτικά από τον δείκτη οικονομικού κλίματος ο οποίος προέρχεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Από την άλλη πλευρά, οι μετοχές των τραπεζών επηρεάζονται αρνητικά από την αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (% επί των συνολικών δανείων) τα οποία έχουν "αυξηθεί" από το 13,6% το 1998 στο 36,6% το πρώτο τρίμηνο του 2017 (βάσει στοιχείων από το ΔΝΤ). Σημειώνουμε ότι, στο σύνολο της Ευρωζώνης, το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόνον 4,4%.
Επιπλέον, οι μετοχές των τραπεζών επηρεάζονται αρνητικά και από την αύξηση του δείκτη οικονομικής αβεβαιότητας στην Ευρωζώνη ο οποίος, σύμφωνα με πρόσφατη ακαδημαϊκή μας μελέτη, έχει επηρεάσει αρνητικά (και ειδικά την περίοδο 2011-2013) την πιστοληπτική μας ικανότητα πέρα (βέβαια) από τις δικές μας δημοσιονομικές ανισορροπίες ή/και αστοχίες.
Από τις ποσοτικές μας εκτιμήσεις, στη διάρκεια της περιόδου 1998-2017, συμπεραίνουμε ότι:
1. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια διαθέτουν μεγαλύτερη στατιστική και οικονομική βαρύτητα (και ακολουθούν σε προτεραιότητα ο δείκτης οικονομικής αβεβαιότητας στην Ευρωζώνη και κατόπιν ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα) ως προς την αποτίμηση του τραπεζικού δείκτη μετοχών.
2.Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει είναι ότι, σύμφωνα με τις οικονομετρικές μας εκτιμήσεις, η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά μία ποσοστιαία μονάδα επί του συνόλου των δανείων οδηγεί (με την προϋπόθεση ότι δεν μεταβάλλονται οι άλλοι παράγοντες) σε αύξηση του τραπεζικού δείκτη μετοχών κατά 13%.
3.Έχοντας λοιπόν κατά νου ότι, από τις αρχές του 2017 μέχρι σήμερα, ο δείκτης τραπεζικών μετοχών έχει μειωθεί άνω του 5%, πιστεύουμε ότι η ανάκαμψη του δείκτη των τραπεζικών μετοχών θα προέλθει κατά κύριο λόγο από την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και πολύ λιγότερο από την όποια αύξηση του οικονομικού κλίματος στη χώρα μας.
Σημείωση: Οι ποσοτικές μας εκτιμήσεις (για την περίοδο 1998-2017) είναι οι ακόλουθες:
log (δείκτης τραπεζικών μετοχών)=16,42+1,38log (δείκτης οικονομικού κλίματος/δείκτης οικονομικού κλίματος(-1))-0,13(μη εξυπηρετούμενα δάνεια/σύνολο δανείων)-0,02(οικονομική αβεβαιότητα στην Ευρωζώνη) βάσει της οικονομετρικής μεθόδου Fully Modified Ordinary Least Squares για μακροχρόνιες σχέσεις.
* Κώστας Μήλας (Καθηγητής και Πρόεδρος του Ερευνητικού Τομέα στο Τμήμα Οικονομικών, Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool)
* Περικλής Μπουμπάρης (Διδακτορικός Φοιτητής, University of Liverpool)
* Θεόδωρος Παναγιωτίδης (Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας)
Πηγή
