Τα εκτιμώμενα κοιτάσματα στα δύο μεγάλα θαλάσσια οικόπεδα νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, που μαζί με οικόπεδα του Ιονίου τίθενται προσεχώς προς παραχώρηση για έρευνα-αξιοποίηση μέσω διεθνούς διαγωνισμού, ξεπερνούν κάθε προσδοκία και είναι ενδεικτικό πως ακόμα και τα χειρότερα σενάρια, βάσει επιστημονικών εκτιμήσεων, δίνουν τεράστια κοιτάσματα!
Σε μεγάλα βάθη
Βεβαίως, επειδή ποτέ και πουθενά τα πάντα δεν είναι... ρόδινα, τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Κρήτη εντοπίζονται σε μεγάλα βάθη, πολύ μεγαλύτερα σε σχέση με το Ιόνιο, κάτι που πρακτικά σημαίνει μεγαλύτερο κόστος και μεγαλύτερο οικονομικό ρίσκο για τους πετρελαϊκούς κολοσσούς, οι οποίοι είναι δεδομένο ότι θα θελήσουν να "ρεφάρουν" στο αυξημένο κόστος και ρίσκο, ζητώντας περαιτέρω κίνητρα από το ελληνικό κράτος...
Τα παραπάνω πολύ σημαντικά, όσο και αποκαλυπτικά συμπεράσματα προέκυψαν τις προάλλες σε μια εξόχως ενδιαφέρουσα παρουσίαση που έκανε η νορβηγική εταιρεία PGS γύρω από τα σεισμικά δεδομένα που η ίδια έχει στα χέρια της και τα οποία σε αυτή τη φάση αποτελούν μια σημαντική βάση εκτιμήσεων για τον ορυκτό πλούτο που κρύβεται στην Κρήτη και στο Ιόνιο Πέλαγος.
Ας τα δούμε όμως αναλυτικά με τη βοήθεια και τις σχετικές αναλύσεις του καθ' ύλην ειδικού, του δρ. Ηλία Κονοφάγου, μέλους της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών και εκτελεστικού αντιπροέδρου Ανάπτυξης Υδρογονανθράκων της Flow Energy SA.
Όπως ανέφερε ο κ. Κονοφάγος, η εταιρεία PGS που έχει εκτελέσει τα περισσότερα σεισμικά στην Κύπρο και στην Ελλάδα παρουσίασε προχθές τα τελευταία νέα προοπτικών παρουσίας κοιτασμάτων - βάσει σεισμικών καταγραφών - σε τρία θαλάσσια οικόπεδα του Ιονίου Πελάγους. Τα τρία θαλάσσια οικόπεδα προκηρύχθηκαν πρόσφατα σε διαγωνισμό - μετά από αίτηση των εταιρειών Energean για το Ιόνιο και ExxonMobil-Total-ΕΛ.ΠΕ. για την υπεράκτια Κρήτη - και η παρουσίασή τους είχε στόχο να προσελκύσει επενδυτές για υποβολή προσφορών στις περιοχές αυτές. Η PGS ανέλυσε διεξοδικά τις προοπτικές των προκηρυχθέντων σε διαγωνισμό οικοπέδων, βάσει των σεισμικών καταγραφών που έχουν γίνει πρόσφατα στην περιοχή του Ιονίου Πελάγους και νότια της Κρήτης.
Οι προοπτικές κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στο Ιόνιο Πέλαγος είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, αλλά η γεωλογία της περιοχής εμφανίζεται να είναι αρκετά περίπλοκη και οι εντοπισθέντες στόχοι κοιτασμάτων είναι αρκετά μικρότεροι από εκείνους που εντοπίστηκαν στα δύο οικόπεδα της Κρήτης. Τα θαλάσσια βάθη, όμως, νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης είναι πολύ μεγαλύτερα.
Να σημειώσουμε ότι, στο οικόπεδο δυτικά της Κρήτης, το 36% του οικοπέδου βρίσκεται σε θαλάσσια βάθη 3.000 με 3.500 μέτρα. Στο οικόπεδο νοτιοδυτικά της Κρήτης το 52% του οικοπέδου βρίσκεται σε θαλάσσια βάθη 2.500 με 3.000 μέτρα νερού. Δεδομένου του εξαιρετικά υψηλού κόστους εξόρυξης σε τέτοια θαλάσσια βάθη, από τεχνικοοικονομική άποψη για να έχουμε εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα στις περιοχές αυτές θα πρέπει να είναι πολύ μεγάλο σε μέγεθος. Επίσης, για να μπορέσουμε να έχουμε σοβαρούς επενδυτές σε τόσο μεγάλα θαλάσσια βάθη, όπου ο οικονομικός κίνδυνος είναι ιδιαίτερα υψηλός, θα πρέπει οι συμβάσεις που θα υπογραφούν - μεταξύ των αναδόχων εταιρειών και του αρμόδιου υπουργείου Ενέργειας - να προβλέπουν σημαντικά κίνητρα για τους αναδόχους. Ιδιαίτερα θα πρέπει να προβλεφθεί σταθερή φορολογία για όλα τα χρόνια της εκμετάλλευσης και βεβαίως χαμηλά μισθώματα για το κράτος.
Όσον αφορά, όμως, στο μέγεθος των στόχων κοιτασμάτων στα οικόπεδα της Κρήτης, αρκεί να αναφέρουμε ότι ξεπερνούν κάθε προσδοκία προοπτικών στόχων κοιτασμάτων "τύπου Ζορ" και αντίστοιχων αναμενόμενων πιθανών αποθεμάτων φυσικού αερίου.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η πιθανότητα ανακάλυψης κοιτάσματος στην Κύπρο είναι της τάξης του 25%, στην περίπτωση των χαρτογραφημένων οκτώ στόχων από την PGS στα οικόπεδα της Κρήτης θα πρέπει να περιμένουμε δύο τουλάχιστον γιγαντιαίες ανακαλύψεις, δηλαδή κατ' αναλογία και κατ' ελάχιστον ανακαλύψεις τουλάχιστον 2 τρισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου (εφόσον η πληρότητα των στόχων φυσικού αερίου διαπιστωθεί ότι είναι παρόμοια με αυτή του κοιτάσματος Ζορ). Τα αποθέματα 2 τρισ. m3 αντιπροσωπεύουν τις σημερινές ανάγκες της Ελλάδας για 500 χρόνια!
Στην ακραία περίπτωση που η έρευνα δείξει ότι όλοι οι στόχοι αποδειχτούν ότι έχουν φυσικό αέριο, τα μέγιστα δυνατά αναμενόμενα αποθέματα στα δύο οικόπεδα θα μπορούσαν να φθάσουν τα 18 τρισ. κυβικά μέτρα!
Ο ρόλος των ενεργειακών συνδέσεων
Σύμφωνα με τον κ. Κονοφάγο και με βάση τις εκτιμήσεις που έγιναν στην πρόσφατη παρουσίαση της PGS, στα δύο θαλάσσια οικόπεδα της Κρήτης, έκτασης 20.000 km2, που παρουσιάζουμε στο σχετικό χάρτη, υπάρχει δυνατότητα ελάχιστης παρουσίας 2 τρισ. m3.
Εάν λάβουμε υπόψη ότι η εταιρεία Spectrum θεωρεί ότι στα 56.000 km2 των οικοπέδων της νότιας υπεράκτιας Κύπρου μπορεί να υπάρχουν κατ' ελάχιστον 3 τρισ. m3, τότε γίνεται αν μη τι άλλο αντιληπτό το πόσο σημαντικές θα μπορούσαν να αποδειχτούν στο μέλλον οι επερχόμενες ενεργειακές γεωπολιτικές συνέργειες και διασυνδέσεις υποδομών παραγωγής ορυκτού πλούτου φυσικού αερίου μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου.
