«Αποφεύγω να πηγαίνω εκεί, γιατί σε περίπτωση που συναντηθούμε θα θέλω να εξαφανιστώ»
«Είναι πολύ δύσκολο για μένα να είμαι με κάποιον που με ενδιαφέρει και να πρέπει να βρω ένα θέμα συζήτησης, θα γίνω σίγουρα ρεζίλι»
Ο κύκλος της ντροπής, όσο και αν διαφέρουν οι καταστάσεις στις οποίες παρουσιάζεται, είναι σχεδόν ίδιος για όλους μας. Το βασικό χαρακτηριστικό είναι πως υπάρχει ένα γεγονός που φαντάζει ακόμη και καταστροφικό, όπως για παράδειγμα το να φλερτάρω με έναν άγνωστο, που θα μου προκαλέσει μεγάλη ανησυχία και άγχος, καθώς ακόμη και στη σκέψη, από το μυαλό μου θα περάσουν όλες οι σκέψεις που θα διαβεβαιώνουν ότι θα πάει στραβά, όπως και όλα όσα πιστεύω πως ήδη πάνε λάθος αναφορικά με εμένα και πως η κατάληξη θα είναι σίγουρα αρνητική. Μετά από όλες αυτή τη διαδικασία που έχει συμβεί στο μυαλό μου, η ανησυχία και το άγχος θα έχουν ενταθεί, μαζί θα έχουν προστεθεί και συναισθήματα όπως η απογοήτευση, η θλίψη και σύντομα η απόσυρση και η αποφυγή θα φαντάζουν συμπεριφορές θαλπωρής και ανακούφισης.
Όσοι πιστεύουν από πριν την αρνητική πορεία που θα πάρει η κάθε τους προσπάθεια, και μάλιστα με απόλυτη σιγουριά, καταλήγουν να βιώνουν έτσι εξ αρχής την απογοήτευση και ντρέπονται μόνο στη σκέψη πως θα επαληθευτεί. Επιλέγεις λοιπόν, να μην κάνεις κάτι, να μείνεις στη θέση σου, νιώθοντας ήδη ντροπή που σίγουρα θα πήγαιναν όλα στραβά αν έκανες κάτι. Και η ντροπή ενισχύει αρνητικά κάθε μελλοντική κατάσταση, ενώ επιπλέον ντρέπεσαι και για την ίδια σου τη ντροπή και τη βλέπεις ως ένα τεράστιο βουνό αδυναμίας. Μοιραία, όσες περισσότερες φορές επαναληφθεί αυτή η περίπτωση, τόσο πιο άμεσα θα αποφύγεις καθετί και να τρέξεις στην ήρεμη και ασφαλή, περιορισμένη σου γωνιά, μακριά από τους άλλους που μπορεί να σε κρίνουν, να σε απορρίψουν, να σε κοροϊδέψουν, και όλα τα άλλα τα αρνητικά που περιμένεις να συμβούν.
Τι χρειάζεται να κάνεις το διάστημα ως την επόμενη φορά που αντί να ντραπείς, θα θες να προσπαθήσεις;
Αναζήτηση
Είναι πολύ χρήσιμο να αναζητήσεις και να παρατηρήσεις τι είναι αυτό ακριβώς που σε κάνει να ντρέπεσαι και σε τι βαθμό. Αν δεν γνωρίζεις τι ακριβώς έχεις ως απειλή, δεν θα μπορέσεις να βρεις και τα αντίστοιχα εργαλεία για να το διαχειριστείς και να το ξεπεράσεις. Συνεπώς, είναι σημαντικό να εντοπίσεις που ξεκινά η ντροπή σου να εμφανίζεται, σε τι καταστάσεις, με ποια άτομα και εκείνη τη στιγμή να αναρωτηθείς τι θα μπορούσε να σε βοηθήσει να το αντέξεις.
Πρόβα
Τόσο στο τι θα πεις όσο και στο τι θα περιμένεις να σου απαντήσουν. Μπορείς να βρεις τον τρόπο που νιώθεις πιο άνετα να μιλάς, τα ρούχα, ακόμη και το μέρος. Σίγουρα, ένα είδος πρόβας που θα είναι και ασφαλές και από απόσταση, μπορεί να είναι η έκθεση στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης. Εκεί μπορείς να δοκιμάσεις και να κάνεις αλλαγές αλλά και αναζητήσεις σχετικά με αυτό που σου ταιριάζει στην έκφραση. Επίσης, συχνά υπάρχει ένας εσωτερικός διάλογος που σε στιγμές κρίσιμες έχουμε όλοι μία φωνή μέσα μας που αντί να μας βοηθά και να μας στηρίζει, θυμάται να μας αναφέρει όλες εκείνες τις δυσάρεστες εμπειρίες που είχαμε μεταφράσει ως αποτυχία. Καλό είναι, στα πλαίσια της προετοιμασίας, να δημιουργήσεις μερικές απαντήσεις στους αυστηρούς και τιμωρητικούς μονολόγους της εσωτερικής σου φωνής.
Ερωτήσεις
Για αυτή την τεχνική, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προετοιμασία, αλλά κυρίως η επαφή με το τι πραγματικά συμβαίνει εκείνη τη στιγμή, και όχι τι έχεις προβλέψει και τι περιμένεις να συμβεί. Με βάση τα ερεθίσματα που υπάρχουν, θα βρίσκεται πάντα χώρος για να κάνεις ερωτήσεις ή σχόλια, χωρίς να έχεις την απαίτηση από τον εαυτό σου να δείχνει συνεχώς χαλαρός και cool αλλά με το να είσαι φυσικός. Έχοντας ερωτήσεις για τους υπόλοιπους, υπάρχουν δύο οφέλη: από τη μία πλευρά, δεν έχουν την προσοχή πάνω σου, αλλά σκέφτονται τις απαντήσεις που θα δώσουν για τον εαυτό τους και από την άλλη πλευρά, δείχνεις ενδιαφέρον και δεν μένεις στη σιωπή – που στο τέλος θα πουν ή πως δεν είσαι πρόθυμος ή πως είσαι σνομπ, περιπτώσεις που θα τους αποθαρρύνουν από το συνεχιστεί η επικοινωνία.
*Από την Αγγελική Τζάνου, BSc Ψυχολογία - MSc Ψυχολογία Υγείας
Πηγή
