ανθρώπους.
Πρόκειται για μια δερματική αντίδραση που προκαλείται από διάφορες αιτίες. Περίπου 70% των ατόμων με έκζεμα έχουν οικογενειακό ιστορικό. Στους περισσότερους το έκζεμα εμφανίζεται για πρώτη φορά στην παιδική ηλικία. Περίπου οι μισοί από αυτούς έχουν την πάθηση ως ενήλικες καθώς το έκζεμα εξαφανίζεται ή βελτιώνει σημαντικά μετά την ηλικία των 11 ετών.
Ο όρος ατοπία σημαίνει εκδήλωση αλλεργικών αντιδράσεων εξαιτίας κληρονομικής προδιάθεσης. Στην προκειμένη περίπτωση, η ατοπία προκαλεί δερματικές αντιδράσεις, δηλαδή ξηροδερμία με κόκκινες και ερεθισμένες βλάβες (εξάνθημα), οι οποίες προκαλούν πολύ έντονη, μερικές φορές ανυπόφορη φαγούρα. Στη χρόνια μορφή του, το έκζεμα να προκαλέσει πάχυνση του δέρματος (λειχηνοποίηση).
Εκτός από την ατοπική δερματίτιδα υπάρχουν βέβαια και άλλα είδη εκζέματος, όπως η ερεθιστική δερματίτιδα, η αλλεργική, η δερματίτιδα εξ επαφής κ.α. αλλά η συνηθέστερη είναι τη ατοπική.
Ακολουθούν παρακάτω τα εννιά πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να ξέρετε για το έκζεμα.
1. Συνήθως αναπτύσσεται σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος. Στα μωρά είναι το κεφάλι και το πρόσωπο (ιδιαίτερα τα μάγουλα), το πρόσθιο τμήμα των γονάτων και οι αγκώνες. Στα παιδιά είναι ο αυχένας, οι καρποί, τα πόδια, οι αστράγαλοι, οι πτυχές των αγκώνων ή των γονάτων και ανάμεσα στους γλουτούς. Στους ενήλικες το εξάνθημα συχνά εκδηλώνεται στους αγκώνες και τα γόνατα, καθώς και στον αυχένα, ενώ μερικές φορές συνοδεύεται από κρούστα με χρώμα κιτρινωπό έως ανοικτό καφέ ή με φλύκταινες γεμάτες πύον.
2. Επιδεινώνεται με το ξύσιμο. Τα άτομα με έκζεμα νιώθουν διαρκή επιθυμία να ξύσουν το δέρμα τους, αλλά αν υποκύψουν ανοίγουν έναν φαύλο κύκλο γιατί το ξύσιμο παρέχει μεν παροδική ανακούφιση αλλά δημιουργεί μικρορρήξεις του δέρματος και φλεγμονή, η οποία εντείνει το αίσθημα της φαγούρας.
3. Εκδηλώνεται με εξάρσεις και υφέσεις. Ο χειμώνας είναι μία κατ’ εξοχήν εποχή για εξάρσεις του εκζέματος γιατί ευνοεί την ξηροδερμία ενώ υπάρχουν περισσότεροι ερεθιστικοί παράγοντες (π.χ. ψύχος, μάλλινα και συνθετικά ρούχα, υγρασία, μούχλα στο σπίτι και στρες) που πυροδοτούν.
4. Δεν αφορά μόνο το δέρμα. Αν και οι χαρακτηριστικές βλάβες του εκζέματος είναι εμφανείς μόνο στο δέρμα, υπάρχουν και άλλα προβλήματα. Μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2015 στο περιοδικό Annals of Nutrition and Metabolism έδειξε ότι τα άτομα με έκζεμα έχουν αυξημένη πιθανότητα να εκδηλώσουν άσθμα και δυσανεξίες ή αλλεργίες σε τρόφιμα καθώς και αλλεργιογόνα που μεταφέρονται με τον αέρα (ένα στα δύο παιδιά με έκζεμα έχουν ευαισθησία και στην πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος).
Επίσης, όταν το έκζεμα είναι σοβαρό και εκδηλωθεί σε αρθρώσεις, μπορεί να οδηγήσει σε δυσκαμψία (π.χ. λόγω του πόνου που προκαλεί). Μπορεί επίσης να διαταράξει άλλες πλευρές της ζωής, όπως τον ύπνο, καθώς και την καθημερινότητα του πάσχοντος (ο πάσχων αισθάνεται άσχημα και να περιορίζει την κοινωνική ζωή του). Τέλος, μπορεί να διαταράξει την ικανότητα συγκέντρωσης του ατόμου και γενικότερα την ευεξία του.
5. Χρειάζεται εντατική ενυδάτωση. Το έκζεμα χαρακτηρίζεται από ξηροδερμία, επομένως η καλή ενυδάτωση είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη για την αντιμετώπισή του. Οι πάσχοντες πρέπει να ενυδατώνουν το δέρμα τους αρκετές φορές την ημέρα, ιδιαίτερα μετά από κάθε επαφή με σαπούνι και νερό. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αν έχουν έκζεμα στα χέρια, πρέπει να τα αλείφουν με υδατική κρέμα μετά από κάθε πλύσιμο, ενώ όλο το δέρμα θέλει καλή ενυδάτωση μετά από κάθε ντους. Πολύ σημαντικό είναι ακόμα να μην τρίβουν δυνατά το δέρμα τους με σφουγγάρι ή με την πετσέτα, καθώς και να μην χρησιμοποιεί σκληρά σαπούνια αλλά να προτιμά ήπια καθαριστικά για ευαίσθητο δέρμα.
6. Επιδεινώνεται από ορισμένα συστατικά των προϊόντων περιποίησης. Τα προϊόντα περιποίησης πρέπει να είναι κατάλληλα για ευαίσθητο δέρμα και να μην περιέχουν ορισμένα επιβαρυντικά συστατικά. Στα συστατικά αυτά συμπεριλαμβάνονται το γλυκολικό οξύ (glycolic acid), το σαλικυλικό οξύ (salicylic acid) και η ρετινόλη (retinol), που εξασθενούν τον δερματικό φραγμό επιτρέποντας την διαφυγή του νερού από την επιδερμίδα και την είσοδο ερεθιστικών χημικών, καθώς και τα συντηρητικά methylparaben και butylparaben που μπορεί να εντείνουν την φλεγμονή. Πρόβλημα μπορεί να δημιουργήσουν και τα προϊόντα με αρώματα, διότι μπορεί να πυροδοτήσουν μια έξαρση.
7. Επιβαρύνεται από τα καθαριστικά για τα ρούχα. Όταν κάποιος έχει έκζεμα, το δέρμα του είναι τόσο ευαίσθητο που μπορεί τα σαπούνια που προορίζονται για τα ρούχα να πυροδοτήσουν εξάρσεις. Προτιμάτε λοιπόν τα υποαλλεργικά καθαριστικά, χωρίς χρωστικές και αρώματα, και να αποφύγετε τα μαλακτικά υφασμάτων. Να θυμάστε ότι ακόμα και ορισμένα υφάσματα μπορεί να πυροδοτούν το έκζεμα (π.χ. τα μάλλινα, τα συνθετικά και όσα δημιουργούνται με σκούρες χρωστικές).
8. Ορισμένες καλές συνήθειες μπορεί να το καταπραΰνουν. Οι πάσχοντες από έκζεμα καλό είναι να κάνουν σύντομο μπάνιο (η διάρκειά του να είναι το πολύ 5-10 λεπτά) και να αποφεύγουν το αφρόλουτρο, να πλένονται με χλιαρό νερό και όχι με καυτό, καθώς και να αποφεύγουν τα σκληρά σαπούνια και καθαριστικά. Πρέπει επίσης να διαχειρίζονται σωστά το στρες τους, καθώς και να λαμβάνουν μέτρα αποφυγής της ξηροδερμίας (μεταξύ άλλων, να αποφεύγουν την υπερβολική θέρμανση του σπιτιού).
9. Δεν υπάρχει ίαση. Υπάρχουν φάρμακα που καταπραΰνουν τα συμπτώματα και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής αλλά μέχρι σήμερα δεν υπάρχει θεραπεία με την έννοια της ίασης. Ο δερματολόγος θα καθορίσει την απαιτούμενη αγωγή κατά περίπτωση.
Μια μελέτη έδειξε ότι η έκθεση στον ήλιο βοηθάει γιατί διεγείρει την παραγωγή του μονοξειδίου του αζώτου, το οποίο καταπραΰνει τα συμπτώματα του δερματικού εκζέματος. Από την άλλη μεριά, ο πολύς ήλιος εξασθενεί τους φυσικούς αμυντικούς μηχανισμούς του δέρματος.
Η ανθυγιεινή διατροφή που παρέχουν τα φαστ φουντ επιδεινώνουν τα συμπτώματα ενώ τα ωμέγα-3 λιπαρά των ψαριών φαίνεται από ορισμένες μελέτες πως κάνουν καλό στα μωρά και τα παιδιά.
Πηγή
