"Μόλις τον είδα μου έβγαλε κάτι οικείο", "Αν και δεν την ξέρω, νιώθω όμορφα μαζί της". Πόσες φορές μας έχει τύχει να δούμε κάποιον άγνωστο και να νιώσουμε άνετα μαζί του από το πρώτο δευτερόλεπτο; Πώς εξηγείται αυτό; Η επιστήμη έχει την απάντηση.
Το ένστικτο μας απέναντι στους ξένους επηρεάζεται σε σημαντικό βαθμό από το πόσο μοιάζουν με ανθρώπους που γνωρίζουμε και είναι αξιόπιστοι, αποκαλύπτει νέα έρευνα αμερικανών ψυχολόγων. Ολοι ασυναίσθητα τείνουμε να αξιολογούμε την αξιοπιστία ενός αγνώστου με βάση το πόσο μοιάζει με κάποιον που ξέρουμε. Αν πάλι ο άγνωστος μάς θυμίζει κάποιο αναξιόπιστο πρόσωπο που ήδη γνωρίζουμε, τότε πολύ δύσκολα το ένστικτο μας θα μας πει να τον εμπιστευτούμε.
Εγκεφαλικά… παιχνίδια
Ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια ψυχολογίας Ελίζαμπεθ Φελπς του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, πραγματοποίησαν μια σειρά πειραμάτων με εθελοντές, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, κλήθηκαν να εμπιστευθούν τα χρήματά τους σε έναν άγνωστο.
Διαπιστώθηκε ότι όσο περισσότερο ο ξένος θύμιζε κάποιον αξιόπιστο γνωστό, τόσο μεγάλωνε η εμπιστοσύνη στο πρόσωπό του. Αυτό, κατά τους ερευνητές, δείχνει πόσο ο εγκέφαλος παίρνει αποφάσεις και κάνει αξιολογικές κρίσεις, βασιζόμενος στις προηγούμενες εμπειρίες του και στη μάθηση του παρελθόντος - κάτι όμως που δεν αποτελεί εγγύηση ορθότητας για το μέλλον (επειδή ο ξένος μπορεί να είναι ένας απολύτως αξιόπιστος άνθρωπος, παρόλο που μας θυμίζει κάποιον πλήρως αναξιόπιστο).
«Η μελέτη μάς αποκαλύπτει ότι δεν εμπιστευόμαστε τους ξένους ακόμη κι αν μοιάζουν μόνο αμυδρά με κάποιον που στο παρελθόν έχουμε συσχετίσει με ανήθικη συμπεριφορά» δήλωσε ο επίκουρος καθηγητής ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Μπράουν Όριελ Φέλντμανχολ.
«Παίρνουμε αποφάσεις για τη φήμη ενός ξένου χωρίς να έχουμε άμεσες ή έμμεσες πληροφορίες γι' αυτόν, βασισμένοι μόνο στην ομοιότητά του με άλλους που έχουμε συναντήσει κάποτε. Ο εγκέφαλός μας κωδικοποιεί τις ηθικές πληροφορίες από παλιότερες εμπειρίες, για να καθοδηγήσει τις μελλοντικές επιλογές μας» πρόσθεσε η Φελπς.
