«Τα χιόνια έχουν λιώσει, αλλά δεν ξέρω αν το αυτοκίνητο θα μπορέσει...
να κατεβεί ώς το Αρκουδόρεμα, γιατί ο χειμώνας είχε πολλά νερά και σίγουρα θα υπάρχουν προβλήματα».
Από το Περιβόλι (το κοντινό χωριό στη Βάλια Κάλντα) μάς προειδοποίησαν, αλλά εμείς είχαμε αποφασίσει ούτως ή άλλως να ξεκινήσουμε.
Αν και είχαμε τετρακίνητο όχημα ξέραμε ότι αν δεν περάσουν τα μηχανήματα του δασαρχείου να καθαρίσουν τον δρόμο, η διαδρομή δύσκολα θα ήταν προσπελάσιμη. Σε κάθε περίπτωση όμως, ήμασταν αποφασισμένοι να συνεχίσουμε ακόμη και με τα πόδια.
Δεν προλάβαμε να διανύσουμε ούτε 5 χιλιόμετρα από το Περιβόλι και στο «Ρέμα του Αυγού» οι χειρότερες προβλέψεις επαληθεύτηκαν. Ενα τεράστιο νεροφάγωμα γεμάτο κορμούς δέντρων και βράχους έκοβε τον δρόμο στα δύο, εμποδίζοντας την οποιαδήποτε περαιτέρω μετακίνηση με αυτοκίνητο.
«Θα συνεχίσουμε με τα πόδια», είπε ο Απόστολος, δασοπόνος και έμπειρος οδηγός φύσης που δραστηριοποιείται εδώ και 25 χρόνια στην περιοχή και την ξέρει καλύτερα και από την παλάμη του.
«Μάλλον είμαστε οι πρώτοι επισκέπτες φέτος που θα δουν τη Ζεστή Κοιλάδα (Βάλια Κάλντα) να ξυπνά από τον χειμερινό της λήθαργο και την απομόνωσή της από τον έξω κόσμο. Βέβαια αυτό είναι θετικό, καθώς θα έχουμε την τύχη να παρατηρήσουμε όλα τα χνάρια που άφησε η φύση και τα πλάσματά της στα μυστικά μονοπάτια του δάσους».
Ανηφορίσαμε εύκολα ώς τη Ράχη του Σταυρού που βρίσκεται σε ύψος 1.700 μέτρων και στη συνέχεια χαθήκαμε στην αγκαλιά του σιωπηλού δάσους. Τις επόμενες δύο ώρες περπατούσαμε ανάμεσα σε ευθυτενείς συστάδες μαύρων πεύκων και δασυλλίων από λευκόδερμες οξιές, διασχίζαμε τα πιο ανήλια σημεία του δάσους, βλέπαμε λαμπερούς θύσανους φωτός να λούζουν τις καταπράσινες κοιλάδες, απολαμβάναμε τα πολύχρωμα μπουκέτα αγριολούλουδων να ανθίζουν δειλά δειλά, καθώς τα ξυπνούσαν τα πρώτα ζεστά χάδια του ήλιου.
Ο Απόστολος εντόπιζε και μας έδειχνε φρέσκα πατήματα αρκούδας και άφθονα ίχνη από ζαρκάδια, λαγούς και αγριογούρουνα. Σε μια φευγαλέα στιγμή ακούσαμε ένα γρήγορο ποδοβολητό…
Μόλις που προλάβαμε να διακρίνουμε δυο σκούρες σιλουέτες που θαρρείς και γλίστρησαν αστραπιαία ανάμεσα στους κορμούς των δέντρων και εξαφανίστηκαν στα πιο σκοτεινά σημεία του δάσους!
Είναι τα τελευταία αγριόγιδα, μας λέει ο Αποστόλης, που αφήνουν την ασφάλεια της Ζεστής Κοιλάδας και ανηφορίζουν για να ξεκαλοκαιριάσουν στα μεγάλα υψόμετρα.
Ηταν φανερό πως εισβάλαμε ως απρόσκλητοι επισκέπτες σε έναν τόπο όπου ακόμη η φύση και οι προαιώνιες διεργασίες της εξελίσσονται απρόσκοπτα!
Πυρήνας Αγριας Ζωής
Η Ζεστή Κοιλάδα (Βάλια Κάλντα στα βλάχικα) είναι ένας από τους αυστηρά προστατευόμενους πυρήνες του «Εθνικού Πάρκου Β. Πίνδου» και υπάγεται στον νομό Γρεβενών.
Γεωγραφικά η περιοχή προσδιορίζεται ανάμεσα στο τρίγωνο που καθορίζουν τα χωριά Βλάχικα, Μέτσοβο (νότια), Βοβούσα (δυτικά) και Περιβόλι (ανατολικά).
Οσο για την απομόνωση, είναι κάτι που βίωνε ανέκαθεν τους χειμερινούς μήνες αυτό το ορεινό «απάγκιο», περίκλειστο καθώς είναι, σαν φυσικό οχυρό, από κορφές μεγάλου υψόμετρου (όλες 2.000 μέτρα και άνω) όπως το Αυγό, η Φλέγκα, οι Μπάλτες, η Πυροστιά, το Κακοπλεύρι.
Μια απομόνωση που με την πάροδο του χρόνου, την αστικοποίηση της ελληνικής υπαίθρου και τις ολοένα αυξανόμενες επεμβάσεις στον ορεινό όγκο, αποδείχθηκε σωτήρια για την άγρια φύση.
Εδώ και εκατοντάδες χρόνια οι «φρουροί» της Βάλια Κάλντα και σχεδόν οι μόνοι επισκέπτες ήταν οι νομάδες Βλάχοι κτηνοτρόφοι που έρχονταν εδώ το καλοκαίρι.
Οι σκληροτράχηλοι αυτοί ορεσίβιοι, υποταγμένοι στις διεργασίες της φύσης καθώς από αυτές εξαρτιόταν η επιβίωσή τους, συμβίωναν για αιώνες με την άγρια ζωή, δείχνοντας σεβασμό προς αυτήν που γεννήθηκε μέσα από την εμπειρική κατανόηση του κύκλου της ζωής και της αλληλεξάρτησης των ειδών.
Αργότερα με το άνοιγμα των δασικών δρόμων άρχισαν να «εισάγονται» στη Βάλια Κάλντα νέα ήθη, μαζί με καινούργιες ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως αυτή του πεζοπόρου, του φυσιοδίφη, του εκδρομέα, του κατασκηνωτή, και δυστυχώς του λαθροκυνηγού…
Τέλη Απρίλη, μέχρι το πρώτο δεκαήμερο του Μάη (ανάλογα τις καιρικές συνθήκες), η δασική υπηρεσία θα φροντίσει για τον καθαρισμό των βασικών δρόμων, θα επιθεωρήσει και θα καταγράψει την τρέχουσα κατάσταση που επικρατεί στην Κοιλάδα και θα κλειδώσει τις μπάρες των δρόμων απαγορεύοντας (ευτυχώς) το πέρασμα των τροχοφόρων στα πιο ευαίσθητα σημεία του Δρυμού.
Εκδρομές στη Βάλια Κάλντα
Το βλάχικο χωριό Περιβόλι είναι το κοντινότερο στη Βάλια Κάλντα Το βλάχικο χωριό Περιβόλι είναι το κοντινότερο στη Βάλια Κάλντα | Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης
Με αφετηρία τα Γρεβενά, τα χωριά που βρίσκονται πλησιέστερα στη Βάλια Κάλντα είναι το Περιβόλι (45 χλμ. από Γρεβενά) και το Μικρολίβαδο (35 χλμ. από Γρεβενά).
Από την Ηπειρο ως αφετηρία μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι ορεινές κοινότητες Μηλιά Μετσόβου (20 χλμ. από Μέτσοβο) και Βοβούσα Ανατ. Ζαγορίου (75 χλμ. από Γιάννενα).
Οι δρόμοι που οδηγούν από τα Γιάννενα, από το Μέτσοβο ή από τα Γρεβενά προς τα παραπάνω χωριά είναι πλέον ασφάλτινοι, ενώ σε αυτά θα βρείτε υποδομές για φαγητό και διαμονή.
Εμείς θα προτείνουμε ν’ ακολουθήσετε την «κλασική» προσέγγιση που είναι αυτή που ξεκινά από το χωριό Περιβόλι, απολαμβάνοντας παράλληλα και την υπέροχη οδική διαδρομή που διατρέχει ένα από τα πιο εντυπωσιακά δασικά οικοσυστήματα της Ελλάδας.
Φτάνοντας στο Περιβόλι, φρόνιμο θα ήταν να ενημερωθείτε από τους ντόπιους (ρωτήστε τον Δημήτρη Ιττη, στην ταβέρνα της πλατείας) ή επικοινωνήστε με το δασαρχείο Γρεβενών για να πληροφορηθείτε την κατάσταση του δασικού δρόμου (περισσότερες πληροφορίες Δ/νση Δασών Γρεβενών 24620 76395).
Από το Περιβόλι ο δρόμος για το αδελφό βλάχικο χωριό Βοβούσα είναι στο σύνολό του ασφάλτινος.
Εδώ θα φτάσετε αφού διανύσετε 14 χιλιόμετρα απολαμβάνοντας την εξαιρετική θέα στις κορφές του Σμόλικα, ενώ για 3-4 χιλιόμετρα θα συνταξιδεύσετε με τον ποταμό Αώο.
Καταπληκτική δασική διαδρομή μόνο για 4x4 οχήματα είναι αυτή που συνδέει το Μικρολίβαδο με το Περιβόλι και πραγματοποιείται στο μεγαλύτερο μέρος της σε χώμα διασχίζοντας πυκνόφυτα δάση οξιάς και μαύρων πεύκων.
Μέχρι το καθολικό της υστεροβυζαντινής μονής του Αγίου Νικολάου, πάνω στον οδικό άξονα Περιβολιού-Γρεβενών, θα διανύσετε 16 χιλιόμετρα σε πορεία παράλληλη με τα γρήγορα νερά του ορεινού ρέματος του Ασπροπόταμου, ο οποίος κυλά στο βάθος στενής και απόκρημνης χαράδρας.
Φτάνοντας στον Αγιο Νικόλαο θα συνεχίσετε για Περιβόλι όπου θ’ αναζητήσετε τον δασικό δρόμο που οδηγεί στην καρδιά της Βάλια Κάλντα.
Προτεινόμενη πεζοπορική διαδρομή
Το Αρκουδόρεμα στην καρδιά της Ζεστής Κοιλάδας Το Αρκουδόρεμα στην καρδιά της Ζεστής Κοιλάδας | Φωτογραφία: Θοδωρής Αθανασιάδης
Από τη Βοβούσα ξεκινά η ομορφότερη ίσως πεζοπορική διαδρομή που οδηγεί στη Βάλια Κάλντα, μια διαδρομή που όμως χρειάζεται καλή γνώση του πεδίου και άριστη φυσική κατάσταση.
Το μονοπάτι Ε4 φεύγει νότια του χωριού ακολουθώντας πορεία παράλληλη με την κοίτη του Αώου, έως το σημείο όπου αυτός σμίγει με το Αρκουδόρεμα (90 λεπτά σχετικά εύκολης πεζοπορίας πλάι στις κατάφυτες όχθες του Αώου).
Στη συνέχεια η πορεία κατευθύνεται ανατολικά, παράλληλα με τις όχθες του Αρκουδορέματος (υπάρχει μονοπάτι) που θα σας βγάλει ύστερα από περπάτημα 5 ωρών στην καρδιά της Βάλια Κάλντα.
Θα χρειαστεί να θυμάστε ότι τουλάχιστον σε δύο σημεία θα πρέπει να περάσετε μέσα από το ποτάμι.
Για οργανωμένες-ασφαλείς πεζοπορικές διαδρομές στη Βάλια Κάλντα θα απευθυνθείτε στο Γραφείο Οδηγών Αγριας Φύσης που οργανώνει με ειδικά οχήματα εκδρομές στην περιοχή, ενώ ακολουθεί τεκμηριωμένη οικοενημέρωση στην καρδιά του Εθνικού Πάρκου.
Πηγή
