Τα διάσημα πλέον goji berries ήταν από τα πρώτα berries ή αλλιώς...
«superfoods- υπερτροφές», που μπήκαν στην ζωή μας. Πέρα από τις πρόσκαιρες διατροφικές μόδες, τα goji απέδειξαν ότι αξίζει να κατέχουν μια σημαντική θέση για την διατροφή μας, με την διεθνή βιβλιογραφία επιβεβαιώνει συνεχώς τα οφέλη της κατανάλωσή τους για την υγεία μας.
Το Γκότζι, Γκότζι μπέρι, ή Μούρο γκότζι ή Λυκόμουρο (Goji, goji berry ή wolfberry), είναι ο καρπός από το «Λύκιον το βάρβαρον» (Lycium barbarum) ή «Λύκιον το κοινόν» (Lycium chinense). Αυτά τα δύο στενά συγγενικά είδη από την μακρινή Ασία, ανήκουν στην οικογένεια των σολανίδων (Solanaceae), η οποία συμπεριλαμβάνει την πατάτα, την τομάτα, την μελιτζάνα, την πιπεριά και τον καπνό. (1)
Οι καρποί τους, τα μούρα goji, έχουν ελλειψοειδές σχήμα, 1–3-cm μήκος με ζωηρό κόκκινο χρώμα και γλυκιά, ελαφρώς ξινή γεύση. Οι καρποί του φυτού καταναλώνονται ωμοί, αποξηραμένοι ή σε μορφή χυμού. (1)
Η ιστορία τους έχει ρίζες στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική ήδη από το 200 π.Χ.. Τα οφέλη της κατανάλωσης μούρων Goji μνημονεύονταν στο «Shen Nong Ben Cao Jing», ένα αρχαίο βιβλίο, που περιγράφει τη φαρμακευτική και γεωργική γνώση του μυθικού κινέζικου αυτοκράτορα Shen Nong και αποτελεί το παλαιότερο βιβλίο για τα κινεζικά βότανα που υπάρχουν. (2)
Σήμερα, τα Goji έχουν διερευνηθεί εκτενώς για την ικανότητά τους να προάγουν το αίσθημα ευεξίας, να βελτιώνουν νευρολογικά / ψυχολογικά συμπτώματα, να υποστηρίζουν την καλή γαστρεντερική υγεία, να βοηθηθούν στην ανάπτυξη ισχυρού μυοσκελετικού συστήματος και να βελτιώνουν την καρδιαγγειακή υγεία.
Η θρεπτική αξία των goji είναι αντιστρόφως ανάλογης της θερμιδικής του απόδοσης. Ενώ τα goji berries είναι χαμηλά σε θερμίδες και λιπαρά, είναι εξαιρετική πηγή φυτικών ινών και αποτελούν μια «βόμβα» αντιοξειδωτικών, περιέχοντας ένα ευρύ φάσμα φυτοθρεπτικών συστατικών, με σημαντική περιεκτικότητα σε περισσότερες από 20 διαφορετικές βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, καθώς σημαντικές ποσότητες από τα 9 απαραίτητα αμινοξέα. Το γεγονός αυτό τα καθιστά «άξια» να φέρουν το όνομα «superfood berries» από πολλούς ειδικούς στον τομέα της υγείας και της διατροφής, αφού καταναλώνοντας τα κανείς σε μικρή ποσότητα, μπορεί να λάβει πολλά θρεπτικά συστατικά και αντιοξειδωτικά με λίγες συγκριντικά θερμίδες.
Διατροφική Αξία:
Η σύσταση των μούρων goji πιστεύεται ότι ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με το τόπο καλλιέργειας, τον τύπο, του τρόπου συντήρησης και επεξεργασίας.
Ενδεικτικά:
Τα goji beries στην κλίμακα (ORAC) – η οποία μετρά την αντιοξειδωτική ικανότητα διαφόρων τροφίμων – έχουν υψηλή βαθμολογία 4.310, όταν ένα μήλο έχει βαθμολογία ORAC 2.568 και οι σταφίδες 3,406.
Μια μερίδα, μόλις ¼ του φλιτζανιού αποξηραμένα μούρων goji, περιέχει μόνο 90 θερμίδες. Προσφέρει 4 γραμμάρια πρωτεΐνης με καλή αναλογία στα απαραίτητα αμινοξέα, όταν άλλα φρούτα πχ. ένα μέτριο μήλο έχει 0,3γρ. πρωτεΐνης και ο μέσος υγιής ενήλικας πρέπει να καταναλώνει περίπου 60γρ. πρωτεΐνης ανά ημέρα. Περιέχει επίσης 4 γραμμάρια φυτικών ινών, δηλαδή το 19% της διαιτητικής πρόσληψης αναφοράς για υγιείς ενήλικες. Είναι μια τροφή είναι χαμηλή σε νάτριο, πλούσια σε κάλιο και πολύ χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη, γεγονός που τα καθιστά ιδανικό σνακ για άτομα με υπέρταση και καρδιαγγειακά. Αποτελεί επίσης καλή πηγή θειαμίνης και ριβοφλαβίνης, απαραίτητων βιταμινών για έναν γρήγορο μεταβολισμό, βιταμίνης Α για την διατήρηση της καλής όρασης, βιταμίνης C και ψευδαργύρου για την πρόληψη και την καταπολέμηση των ιώσεων, ασβεστίου για την διατήρηση της υγείας των οστών, σιδήρου κατά της αναιμίας, χαλκού, για την καλύτερη δράση της ινσουλίνης και σεληνίου για έναν υγιή θυρεοειδή.
Άλλες ουσίες στα goji berries:
Οι κύριες ενώσεις που απομονώνονται από τα goji berries περιλαμβάνουν τα: καροτενοειδή, βήτα-καροτένιο, λουτεΐνη, λυκοπένιο, ζεαξανθίνη, διπαλμιτική ζεαξανθίνη, πολυσακχαρίτες (που περιέχουν 30% πολτό), βιταμίνες (ασκορβικό οξύ, γλυκοπυρανοσυλικό ασκορβικό οξύ, τοκοφερόλη), λιπαρά οξέα, βεταϊνη πεπτιδογλυκάνες. (2)
Οι ουδέτερες πτητικές ενώσεις που έχουν ταυτοποιηθεί περιλαμβάνουν στεροειδή, γλυκολιπίδια (συμπεριλαμβανομένων των εγκεφαλοσίδων), γλυκοσίδες, γλυκοπυρανοσίδες και αλκαλοειδή (αλκαλοειδή σπερμίνης, πολυυδροξυλιωμένα αλκαλοειδή). Τα φλαβονοειδή, τα φαινολικά αμίδια, τα κυκλικά πεπτίδια και τα σεσκιτερπένια έχουν επίσης περιγραφεί. Επιπλέον, έχουν εντοπιστεί ρουτίνη, χλωρογενικό οξύ και λυσιτοσίδες στο φύλλο, και τα φαινολικά αμίδια στον φλοιό των ριζών.
Οι συνολικές τιμές φαινολικού περιεχομένου των εκχυλισμάτων φρούτων goji καλλιεργημένα στην Κρήτη κυμαίνονταν από 14,13 έως 109,72 mg GAE / g ξηρού εκχυλίσματος. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δείχνουν ότι η κατανάλωση φρούτων goji berry θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πιθανή πηγή φυσικών αντιοξειδωτικών ενώσεων και ότι τα φαινολικά εκχυλίσματα goji berry μπορούν να χρησιμοποιηθούν για φαρμακευτικούς σκοπούς διατροφής. (3)
Ποσότητα ατροπίνης που υπάρχει στα μούρα, παρατηρήθηκε μόνο σε ίχνη και σε επίπεδα που θεωρούνται ασήμαντα (μέχρι το μέγιστο 19 ppb w / w). (2)
Τα goji μπορούν να καταναλωθούν όπως άλλα ξερά φρούτα. Ανακατέψτε τα σε δημητριακά για το πρωινό ή στο γιαούρτι, προσθέστε τα στο μείγμα ξηρών καρπών σας ή πιείτε τα σαν χυμό ή τσάι. Δοκιμάστε τα σε σαλάτες, αλλά και μαζί με κρέας ή ψάρι, προσθέτοντας μια πικάντικη γλυκύτητα στο πιάτα, αλλά και για να αυξήσετε την απορρόφηση του σιδήρου χάρη στην περιεκτικότητα τους σε βιταμίνη C.
Οφέλη για την υγεία:
Τα περισσότερα οφέλη για την υγεία που προσφέρουν τα goji, προέρχονται από τα άφθονα αντιοξειδωτικά που περιέχουν. Τα αντιοξειδωτικά της τροφής βοηθούν τον οργανισμό να εξουδετερώσει τις ελεύθερες ρίζες από το περιβάλλον ή τον μεταβολισμό, συμβάλλοντας στην πρόληψη, ακόμα και στην καταπολέμηση χρόνιων ασθενειών, όπως των νευροεκφυλιστικών νοσημάτων και του Αλτσχαιμερ, των καρδιαγγειακών νοσημάτων, του καρκίνου και του σακχαρώδους διαβήτη.
Έχει καταδειχθεί ισχυρή αντιοξειδωτική ικανότητα του εκχυλίσματος πολυσακχαρίτη από μούρα Goji. Μάλιστα, η δραστικότητα 500 mg του εκχυλίσματος πολυσακχαρίτη από μούρα Goji εκτιμάται ότι είναι μεγαλύτερη από 500 mg βιταμίνης C. (6)
Πειράματα δείχνουν ότι η κατανάλωση goji φαίνεται να βοηθά:
Αντιοξείδωση και προστασία του εγκεφάλου, του ήπατος και της καρδιάς, υποστηρίζοντας την παραδοσιακή αντιγηραντική του δράση. (6)
Τα μούρα goji είναι πλούσια σε ζεαξανθίνη και πράγματι αυξάνουν τα επίπεδα ζεαξανθίνης στο πλάσμα μετά την κατανάλωσή τους. (6)
Μελέτες σε πειραματόζωα έδειξαν το εκχύλισμα πολυσακχαρίτη των μούρων αναστέλλει την απόπτωση των κυττάρων και αναστρέφει τη μορφολογική βλάβη του DNA (7)
Έχουν αποδειχθεί επίσης αντιοξειδωτικές επιδράσεις σε ανθρώπινες σειρές από ινοβλάστες του δέρματος. (8)
Μελέτες σε «διαβητικά» πειραματόζωα, έδειξαν υπογλυκαιμική και υπολιπιδαιμική δράση. (9)
Παρατηρήθηκε βελτίωση της αντοχής στην ινσουλίνη. (10)
Η λήψη εκχυλίσματος των φρούτων μείωσε τα επίπεδα ηπατικών ενζύμων και τις ιστολογικές αλλαγές (11).
Εντοπίστηκαν ενώσεις των goji berries με πιθανές ηπατοπροστατευτικές (πιθανώς αντιοξειδωτικές) επιδράσεις. (11)
Πειράματα με goji berry στη θεραπεία του καρκίνου δείχνουν αύξηση στο βάρος του θύμου αδένα και του σπλήνα και αυξημένη δραστηριότητα των μακροφάγων. (12, 13)
Αυξημένη δραστικότητα του κυτταροτοξικού Τ λεμφοκυττάρου και του παράγοντα νέκρωσης όγκου έχει συμβεί σε πειράματα σε ζώα και σε ανθρώπινα μονοπύρηνα κύτταρα in vitro. (12),
Έχει αναφερθεί προστασία από τις επιδράσεις της μυελοκαταστολής . (14)
Τα εκχυλίσματα goji φαίνεται ότι αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό και προκαλούν απόπτωση καρκινικών κυττάρων σε ηπατοκυτταρικό καρκίνο σε αρουραίους και σε ανθρώπινα κύτταρα. (15, 16).
Μια μελέτη παρατήρησης ανέφερε όφελος για τους ασθενείς με καρκίνο που λαμβάνουν πολυσακχαρίτες του goji. (17)
Τα πειράματα έχουν βρει αυξημένη αυθόρμητη ηλεκτρική δραστηριότητα στον ιππόκαμπο και μειωμένο δείκτη εγκεφαλικού επεισοδίου και νευρολογικής βαθμολογίας σε μοντέλα ισχαιμίας και επαναιμάτωσης. (7)
Μελέτη υποδηλώνει ένα σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του Alzheimer. (18)
Έχει καταδειχθεί η συμβολή του εκχυλίσματος σε νευροεκφυλιστική νόσο και τη γήρανση. (19)
Οι επιδράσεις του goji στον οφθαλμό θεωρούνται ότι σχετίζονται με την αντιοξειδωτική δράση. (20)
Μόλις 15γρ. μούρα goji ανά ημέρα, για 28 συνεχείς ημέρες, αύξησαν τα ολικά επίπεδα και τα επίπεδα λιποειδούς ζεαξανθίνης στο πλάσμα με ευεργετικό αποτέλεσμα στο γλαύκωμα. Το αποτέλεσμα δεν φαίνεται να εξαρτάται από τη δόση και επιδείχθηκε διατήρησή του για 4 εβδομάδες. (6)
Τα οφέλη του μούρου Goji περιλαμβάνουν επίσης προστασία από τον εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας, την κύρια αιτία τύφλωσης στους ηλικιωμένους ενήλικες. (6)
Αποτελούν μια «φυσική θεραπεία» για τον εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας και είναι ευεργετικά για την όραση, λόγω των υψηλών επιπέδων αντιοξειδωτικών (ιδιαίτερα της ζεαξανθίνης). (6)
Μπορούν να βοηθήσουν στον περιορισμό της βλάβης από την έκθεση σε υπεριώδες φως, ελεύθερες ρίζες και άλλες μορφές οξειδωτικού στρες. (6)
Μία μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Optometry & Vision της Αμερικανικής Ακαδημίας Οπττομετρίας διαπίστωσε ότι η κατανάλωση χυμού Goji Berry καθημερινά ως συμπλήρωμα διατροφής για 90 ημέρες αυξάνει σημαντικά τα επίπεδα ζεαξανθίνης και αντιοξειδωτικών στο πλάσμα, τα οποία προστατεύουν τα μάτια από τον υποχρωματισμό και τη συσσώρευση οξειδωτικών λόγω στρες στην ωχρά κηλίδα. (22)
Άλλες μελέτες δείχνουν ότι το μούρο goji ωφελεί την υγεία των ματιών, προστατεύοντας τον αμφιβληστροειδή και τα γαγγλιακά κύτταρα, έτσι ώστε τα αντιοξειδωτικά του goji να λειτουργούν ως φυσική θεραπεία για το γλαύκωμα. (23)
Τα μούρα goji είναι φορτωμένα με βήτα-καροτίνη, που συμβάλλει στην προαγωγή της υγιούς επιδερμίδας και ακόμη αποτελεί μια «φυσική θεραπεία» κατά του καρκίνου του δέρματος. (7)
Σε μια μελέτη, η κατανάλωση 5% χυμού goji παρείχε αντιοξειδωτική δράση, που προσέφερε σημαντική προστασία από δερματικές διαταραχές και υπεροξείδωση λιπιδίων από φθορά λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας. (7)
Δύο γνωστά ενδογενή αντιοξειδωτικά του δέρματος είναι παρόντα στα μούρα goji και φαίνεται να εμπλέκονται στην προστασία των κυττάρων. (7)
Ο χυμός από τα μούρα goji αυξάνει την προστασία από τις ελεύθερες ρίζες του ήλιου.
Τα Gojis παρέχουν πρόσθετη φωτοπροστασία για άτομα, που είναι ευαίσθητα στον καρκίνο του δέρματος και άλλες δερματικές διαταραχές.
Τα goji berries φαίνεται ότι είναι ευεργετικά για την ανδρική αναπαραγωγή αυξάνοντας την ποιότητα, την ποσότητα και την κινητικότητα του σπέρματος, βελτιώνοντας τη σεξουαλική απόδοση και προστατεύοντας τους όρχεις από τις τοξικές προσβολές. (24)
Αντιμυκητιακές (Candida albicans) και αντιμικροβιακές (ανθεκτικές στην μεθικιλλίνη Staphylococcus aureus) ιδιότητες έχουν περιγραφεί για εκχυλίσματα του φλοιού ρίζας. (25,26)
Μελέτη σε ανθρώπους έδειξε ότι η καθημερινή κατανάλωση goji berries μόλις για 14 ημέρες αυξάνει το υποκειμενικό αίσθημα γενικής ευημερίας και βελτιώνει τις νευρολογικές / ψυχολογικές επιδόσεις και τις γαστρεντερικές λειτουργίες. (27)
Τα σύγχρονα φαρμακολογικά πειράματα έχουν αποδείξει ότι ο πολυσακχαρίτης των goji είναι ένα από τα κύρια συστατικά που είναι υπεύθυνα για τις βιολογικές δραστηριότητες του. (28)
Έχει αποδειχθεί ότι οι πολυσακχαρίτες του goji berry είχαν διάφορες σημαντικές βιολογικές δραστικότητες, όπως αντιοξειδωτικό, ανοσοδιαμορφωτικό, αντινεοπλασματικό, νευροπροστατευτικό, ακτινοπροστατευτικό, αντι-διαβητικό, ηπατοπροστατευτικό, ενώ βοηθά στην πρόσληψη της οστεοπόρωσης και στην κόπωση. (28)
Προφυλάξεις:
Αν επιλέξετε αποξηραμένα goji επιλέξτε αυτά που αναγράφουν ότι δεν περιέχουν ζάχαρη ή θειώδη, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση σε μερικούς ανθρώπους.
Τα μούρα Goji θεωρούνται ασφαλή για τους περισσότερους ανθρώπους. Παρόλα αυτά μερικοί άνθρωποι αναφέρουν ήπια πεπτικά προβλήματα, εξαιτίας των φυτικών ινών που περιέχουν σε μεγάλη αναλογία, ειδικά όταν η συνήθης δίαιτα είναι χαμηλή σε φυτικές ίνες. Σε αυτή την περίπτωση προτείνεται η λήψη να ξεκινήσει σε μικρή ποσότητα και να αυξάνεται σταδιακά με παράλληλη αυξημένη πρόσληψη υγρών. Δεν αναφέρεται επίδραση σε κύηση ή θηλασμό. Επίσης, άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή, καλό θα ήταν να είναι προσεκτικά με την κατανάλωση goji. (2)
Συμπερασματικά:
Η απομόνωση και η διερεύνηση νέων συστατικών από φυσικές πηγές με βιολογικές δραστηριότητες και επιδράσεις στον τομέα της υγείας έχουν προσελκύσει μεγάλη προσοχή. Ο καρπός του goji berry δεν μπορεί να αποτελεί εξαίρεση, καθώς είναι γνωστό «φάρμακο» για την κινεζική βοτανοθεραπεία και πολύτιμο θρεπτικό τονωτικό, που έχει χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά ως αντιπυρετικός, αντιφλεγμονώδης και αντιγηραντικός παράγοντας εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Οι αυξανόμενες ενδείξεις από προκλινικές και κλινικές μελέτες υποστηρίζουν τις προστατευτικές αλλά και θεραπευτικές επιδράσεις της κατανάλωσης goji berries για την υγεία. Σαφώς και απαιτούνται περαιτέρω κλινικές μελέτες σε ανθρώπους για να καθοριστούν οι απαιτούμενες δόσεις και το προφίλ ασφάλειας των goji.
Η κατανάλωση των μούρων goji, στο πλαίσιο ενός ισορροπημένου τρόπου ζωής, διατροφής και άσκησης μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην διατήρηση της καλής υγείας. Μάλιστα, ο συνδυασμός εκχυλίσματος goji berries σε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, τον «βασιλιά» της πιο υγιεινής διατροφής στον κόσμο, της Μεσογειακής δίαιτας, αφενός βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση των βιοδραστικά λιποδιαλυτών ουσιών και αφετέρου εκτοξεύει το αντιοξειδωτικό περιεχόμενο του σκευάσματος, καθιστώντας το πραγματικό «φάρμακο» ασπίδα για την υγεία μας.
Πηγή
