Για την επιλόχειο αγχώδη διαταραχή, όμως, διαβάζουμε σαφώς σπανιότερα κι είναι πιθανό πολλές νέες μανούλες να συγχέουν αυτήν την παθολογία του ψυχισμού με την φυσιολογική ανησυχία της νέας μαμάς.
«Όσα θα ‘θελα να ξέρω για την αγχώδη διαταραχή μετά τη γέννα»
Οι διαφορές είναι μεγάλες και σημαντικές, ωστόσο, αφού στην περίπτωση αγχώδους διαταραχής, η νέα μαμά δεν νιώθει απλώς ανησυχία για το βρέφος της, αλλά αίσθημα διαρκούς άγχους, που δεν μπορεί να ελέγξει και που σκιάζει κάθε πτυχή της καινούριας της καθημερινότητας. Απλές ευθύνες και συνήθειες μοιάζουν βουνό και η εξάντληση και ο πανικός κυριαρχούν.
Μια μαμά που βίωσε και νίκησε την επιλόχειο αγχώδη διαταραχή, η Ashley Johnson, γράφει ένα κείμενο που συνοψίζει κάποια απ’ τα συμπτώματα και στοχεύει στο να ενημερώσει αλλά και να στηρίξει όσες μαμάδες αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα.
«Συγχαρητήρια! Έφτιαξες με επιτυχία έναν νέο άνθρωπο μέσα στο σώμα σου. Κατά τη διάρκεια της παραμονής σου στο μαιευτήριο και κατά τους πρώτους μήνες στο σπίτι, δώσε μεγάλη σημασία στο πώς νιώθεις. Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο να είσαι κουρασμένη και μπερδεμένη και στο να είσαι φοβισμένη κι εξαντλημένη. Τα δύο πρώτα είναι φυσικές συνέπειες της μητρότητας. Το πρόγραμμά σου αλλάζει εντελώς και πρέπει να μάθεις πώς θα φροντίζεις το μωρό σου. Είναι δύσκολο. Τα δεύτερα δύο, ωστόσο, ίσως υποδηλώνουν επιλόχειο αγχώδη διαταραχή και χρειάζεται να εντοπιστούν το συντομότερο δυνατό.
Πώς μπορείς να διαπιστώσεις τη διαφορά ανάμεσα στη φυσιολογική ανησυχία και την αγχώδη διαταραχή; Ακολουθούν μερικά παραδείγματα.
Μετά τον τοκετό (και χωρίς να έχουν παρουσιαστεί σοβαρές επιπλοκές):
α. Νιώθεις άνετα όταν φίλοι και οικογένεια σε επισκέπτονται στο μαιευτήριο
β. Βγάζεις τα ρούχα του νοσοκομείου και φοράς τα δικά σου
γ. Φεύγεις απ’ το κρεβάτι και κάθεσαι κάπου αλλού
Αν έκανες ή θα κάνεις κάτι απ΄ όλα αυτά ή όλα αυτά, κάνεις καλή δουλειά. Αν, αντιθέτως, ένιωσες την καρδιά σου να χτυπάει σαν τρελή και πανικό να σε κατακλύζει, όταν επισκέπτες έκαναν την εμφάνισή τους, σημείωσέ το. Αν η σκέψη και μόνο να φορέσεις τις δικές σου πιτζάμες σου φαινόταν βουνό, σημείωσέ το επίσης. Αν το να αφήσεις την ασφάλεια του νοσοκομειακού κρεβατιού έμοιαζε ή μοιάζει με εφιαλτικό σενάριο, είναι σημαντικό να το μοιραστείς. Όλα αυτά μπορεί να είναι πρόωρα σημάδια επιλόχειας αγχώδους διαταραχής.
Την πρώτη φορά που βγήκες βόλτα με το μωρό πώς ένιωσες;
α. Δεν ήταν σπουδαία υπόθεση. Έβαλα το μωρό στο κάθισμα/ καροτσάκι και κάναμε ό,τι είχαμε να κάνουμε.
β. Ήμουν λίγο νευρική, αλλά πήγαμε κανονικά στο ραντεβού μας.
γ. Ένιωθα ότι όλα διαρκούσαν έναν αιώνα. Ήθελα να κάνουμε στα γρήγορα ό,τι έπρεπε να γίνει και να επιστρέψουμε το συντομότερο δυνατόν στο σπίτι, χωρίς επιπλέον στάσεις ή διακοπές.
Κάποιες μαμάδες οργανώνουν τα του μωρού και συνεχίζουν τη ρουτίνα τους χωρίς έξτρα άγχος. Αν το μωρό πεινάει ή χρειάζεται άλλαγμα, το τακτοποιούν και συνεχίζουν κανονικά. Άλλες μητέρες είναι νευρικές, αλλά καταφέρνουν να πάνε το μωρό τους στον παιδίατρο ή όπου αλλού χρειάζεται χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Οι μαμάδες με αγχώδη διαταραχή συχνά νιώθουν πανικό σε κάθε λεπτό που περνάει έξω απ’ την ασφάλεια του σπιτιού τους. Το να πάνε οπουδήποτε με το μωρό τους είναι σαν να διασχίζουν ένα κατασκότεινο, κακόφημο στενό τα μεσάνυχτα.
Πώς είναι ο ύπνος του μωρού και ο δικός σας, μερικούς μήνες μετά τη γέννα;
α. Βάζω το μωρό για ύπνο και κοιμάμαι κι εγώ. Ξυπνάει ακόμη για να φάει μέσα στο βράδυ, οπότε σηκώνομαι, το ταΐζω και επιστρέφω στο κρεβάτι μου.
β. Κοιμάστε αρκετά καλά και οι δύο. Πότε-πότε ξενυχτάμε κι οι δυο και μπορεί να νυστάζω κάποιες μέρες, αλλά είμαι καλά.
γ. Μου είναι πολύ δύσκολο να πηγαίνω για ύπνο. Ανησυχώ μήπως το μωρό κρυώνει ή ζεσταίνεται. Ο πιο ασήμαντος ήχος μπορεί να με ξυπνήσει. Αν ξυπνήσω για να το ταΐσω, δεν μπορώ να ξανακοιμηθώ. Ξαγρυπνάω βλέποντας τηλεμάρκετινγκ.
Τα περισσότερα μωρά αργούν να μάθουν να κοιμούνται όλη τη νύχτα και οι γονείς τους είναι, τον πρώτο καιρό, πολύ κουρασμένοι. Ωστόσο, η έλλειψη ύπνου αποτελεί βασανιστήριο για κάποιο λόγο… Σε κάνει ράκος και καταστρέφει την ικανότητά σου να σκεφτείς. Αν δεν μπορείς να αποκοιμηθείς ή αν ξυπνάς διαρκώς επειδή σκέφτεσαι διαρκώς, είσαι κάτι περισσότερο από κουρασμένη.
Η αγχώδης διαταραχή μετά τη γέννα είναι σοβαρή και ο φόβος και η εξάντληση που νιώθετε δεν θα βελτιωθούν, αν συνεχίσετε να τα αγνοείτε. Είναι σημαντικό να μιλήσετε στον σύντροφο, την οικογένειά σας ή την καλύτερή σας φίλη για όσα νιώθετε. Αν πιστεύετε ότι θα είναι επικριτικοί ή απορριπτικοί, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας. Είναι δουλειά του να σας φροντίσει! Θέλει να βοηθήσει και θα είναι ο πρώτος που θα σας επιβεβαιώσει ότι κι άλλες μαμάδες παλεύουν μ’ αυτό. Δεν είσαι μόνη! Δεν είσαι κακή μαμά!
Πληροφορίες σαν αυτή ίσως με είχαν παρακινήσει να ζητήσω βοήθεια πιο γρήγορα. Θα είχα επίσης καταφέρει να ευχαριστηθώ περισσότερο τον πρώτο χρόνο ζωής του μωρού μου. Σπατάλησα τόσο χρόνο και ενέργεια ανησυχώντας για το πώς θα χειριστώ καθημερινές καταστάσεις, που έχασα την ομορφιά και την αστεία πλευρά τους. Κοιτάζοντας πίσω, συνειδητοποιώ ότι δεν υπάρχει πάνα αρκετά βρώμικη που να τεκμηριώνει τόσο πολύ φόβο.»
Πηγή
