οι οφειλές συσσωρεύονται. Ένας στους τέσσερις Κύπριους αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στην πληρωμές, είτε για λογαριασμούς δημοσίων υπηρεσιών ή για αποπληρωμή δανείων. Στην Κύπρο υπερδιπλασιάστηκε το ποσοστό του πληθυσμού που έμεινε πίσω όχι μόνο στις τραπεζικές δόσεις αλλά και στις πληρωμές των ενοικίων τους.
Τα κυπριακά νοικοκυριά έχουν το δεύτερο ψηλότερο μερίδιο καθυστέρησης σε πληρωμές ενοικίου μετά την Ελλάδα. Τα στοιχεία της Eurostat για το 2016 δείχνει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα κυπριακά νοικοκυριά με αποτέλεσμα να βρίσκονται στην τρίτη θέση από το τέλος της ευρωπαϊκής κατάταξης. Στην Ελλάδα περίπου το 47,9% των πολιτών καθυστερούσε να πληρώσει το ενοίκιο, το στεγαστικό δάνειο, τους λογαριασμούς ή άλλες υπηρεσίες, το 2016.
Αντίστοιχες δυσκολίες παρατηρήθηκαν και στο ένα τρίτο του πληθυσμού στη Βουλγαρία (34,2%), και πάνω από το ένα τέταρτο στην Κύπρο (26,6%) και στην Κροατία (26,4%). Για το 2017 η εκτίμηση είναι ότι το 25,6% των πολιτών αδυνατούν να πληρώσουν τα χρέη σημειώνοντας μια μικρή βελτίωση. Στην Κύπρο η κατάσταση ήταν καλύτερη το 2008 όταν μόνο το 14,1% των πολιτών καθυστερούσε να πληρώσει τα χρέη του. Το 2009 το ποσοστό αυξήθηκε στο 23,3%, το 2010 η άνοδος των νοικοκυριών που δεν μπορούσαν να πληρώσουν τα χρέη τους ήταν ακόμη μεγαλύτερη φθάνοντας το 28%. Το 2011 η κατάσταση παρέμεινε στα ίδια επίπεδα με το ποσοστό των νοικοκυριών που αδυνατεί για τις υποχρεώσεις του να είναι στο 28,4%. Από το 2012 μέχρι το 2015 αυξάνονται οι πολίτες που είχαν ληξιπρόθεσμες οφειλές. Το 2012 είναι η χρονιά που η οικονομία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα και ακολουθεί η περίοδος του μνημονίου. Το ποσοστό των Κυπρίων που καθυστερούσε να πληρώσει το ενοίκιο, το στεγαστικό δάνειο, τους λογαριασμούς ή άλλες υπηρεσίες αυξήθηκε στο 31,5%, το 2013 στο 33,6%, το 2014 στο 34,2% και το 2015 στο 31,6%.
Στο αντίποδα τα μικρότερα ποσοστά πολιτών που καθυστέρησαν στην πληρωμή των οφειλών τους καταγράφτηκαν στην Ολλανδία (5%), στην Τσεχία (4,4%) και στη Γερμανία 4,2%. Γενικότερα, σχεδόν στους μισούς πολίτες της ΕΕ ποσοστό μικρότερο από το 10% του πληθυσμού είχε ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις σε ενοίκιο ή στεγαστικό δάνειο.
Το ψηλότερο μερίδιο καθυστέρησης σε πληρωμές ενοικίου, εξαιρουμένων των λογαριασμών κοινής ωφέλειας ή των πληρωμών με δόσεις το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ καταγράφηκε στην Ελλάδα, όπου το 15,3% του συνολικού πληθυσμού είχε εκκρεμή χρέη. Αυτό ήταν σημαντικά υψηλότερο από ό,τι σε οποιοδήποτε από τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Το επόμενο μεγαλύτερο ποσοστό καταγράφηκε στην Κύπρο (8,6%). Σε σύγκριση με το 2008, το ποσοστό του πληθυσμού που έμεινε πίσω με τις υποθήκες ή τις πληρωμές μισθωμάτων σχεδόν τριπλασιάστηκε στην Ελλάδα από 5,5% σε 15,3%, ενώ υπερδιπλασιάστηκε στην Κύπρο (από 3,4% το 2008 σε 8,6% το 2016 ), καθώς και στο Λουξεμβούργο (από 1,1% έως 2,7%) και στην Πολωνία (από 0,6% έως 1,3%). Ωστόσο, για το Λουξεμβούργο και την Πολωνία, το συνολικό μερίδιο των καθυστερημένων ατόμων παραμένει χαμηλό σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.
Αντίθετα, σε επτά κράτη μέλη το ποσοστό αυτών των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων ήταν κάτω του 2%, και συγκεκριμένα στην Εσθονία (1,8%), στη Γερμανία (1,6%), στις Ιρλανδία και Λιθουανία (1,4%), Κροατία και Πολωνία (1,3%) και Ρουμανία (0,9%). Αυτά τα χαμηλά επίπεδα μπορεί να σχετίζονται εν μέρει με το μικρό ποσοστό του πληθυσμού που είχε υποθήκη υποδεικνύοντας ότι είχαν ήδη πληρώσει την υποθήκη τους ή δεν πληρώνουν ενοίκιο σε τιμές αγοράς.
ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΝ ΤΑ ΈΚΤΑΚΤΑ ΕΞΟΔΑ
Σε ολόκληρη την ΕΕ, το μερίδιο του πληθυσμού που δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τα απροσδόκητα οικονομικά έξοδα αυξήθηκε κατά 2,1 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ του 2008 και του 2016. Ένα παρόμοιο πρότυπο –δηλαδή η αύξηση του μεριδίου του πληθυσμού που δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει απροσδόκητα οικονομικά έξοδα– επαναλήφθηκε σε 15 από τα κράτη μέλη της ΕΕ, με το μερίδιο αυτό να αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς σε δύο από τα κράτη μέλη που πλήττονται περισσότερο από τη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση, την Ελλάδα (27,0 μονάδες) και την Κύπρο (16,5 μονάδες). Οι διψήφιες αυξήσεις σημειώθηκαν επίσης στη Λιθουανία, τη Ρουμανία, την Πορτογαλία και την Εσθονία. Μεταξύ των κρατών μελών στα οποία το 2016 παρουσίασε μικρότερο ποσοστό του πληθυσμού που αντιμετωπίζει τους κινδύνους αυτούς σε σχέση με το 2008, η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στην Ουγγαρία, όπου το μερίδιο του πληθυσμού που δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει απροσδόκητα οικονομικά έξοδα μειώθηκε από 67,6% σε 50,8%. Σημειώθηκαν επίσης διψήφιες πτώσεις στην Πολωνία και τη Μάλτα.
Ευάλωτα στις πληρωμές πολλά νοικοκυριά
Αυτό το μοτίβο αναφέρει η Eurostat, οι άνθρωποι που κερδίζουν λιγότερο από το 60% του μέσου ισοδύναμου εισοδήματος είναι πιο πιθανό να έχουν καθυστερήσεις στις πληρωμές τους. Περισσότερο από τα δύο τρίτα (68,5%) του πληθυσμού που ζει κάτω από το κατώτατο όριο της φτώχειας στην Ελλάδα ανέφεραν ότι ήταν είχαν καθυστερήσεις για τέτοιες πληρωμές.
Το ποσοστό αυτό ξεπερνά το ήμισυ (53,4%) στη Βουλγαρία και πάνω από 40% είναι στην Ουγγαρία και την Κύπρο. Αντίθετα, το μερίδιο του πληθυσμού που ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας και είχε καθυστερήσεις στην πληρωμή μισθώματος, λογαριασμούς κοινής ωφέλειας ή πληρωμές με δόσεις αγοράς ήταν 15,0% ή λιγότερο στη Δανία, την Τσεχία, την Εσθονία, τη Σουηδία και στη Γερμανία καταγράφηκε το χαμηλότερο ποσοστό 10,3%.
Ενώ το χαμηλό εισόδημα (τόσο σε σχετικούς όσο και σε απόλυτους όρους) αποτελεί αναμφισβήτητα σημαντικό παράγοντα για την εξήγηση του ποσοστού του πληθυσμού που έχει καθυστερήσει στις πληρωμές του, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα για την εξυπηρέτηση του χρέους τους και άλλων τακτικών δαπανών. Ένα από αυτά είναι η δομή ή η σύνθεση των νοικοκυριών. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι που ζουν σε νοικοκυριά ενός ατόμου με εξαρτώμενα παιδιά ή νοικοκυριά με τρία ή περισσότερα εξαρτώμενα παιδιά είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν οικονομική ανασφάλεια από ό,τι ο πληθυσμός στο σύνολό του.
Πηγή
