Τότε, στο μουσείο Τέχνης Νέλσον - Άτκινς, στο Κάνσας Σίτι, βρέθηκε μια μικρή ακρίδα, παγιδευμένη εδώ και 128 χρόνια σε έναν από τους πίνακες της σειράς "Ελαιόδεντρα" του Βίνσεντ βαν Γκογκ. Σήμερα είναι η σειρά μιας άλλης αποκάλυψης σε πίνακα του Πικάσο στο Τόκιο.
Με τη βοήθεια της τεχνολογίας υπέρυθρης απεικόνισης, ερευνητές αναγνώρισαν κάτω από την επιφάνεια ενός πίνακα του Πικάσο, που βρίσκεται σε μουσείο της Ιαπωνίας, μια σελίδα εφημερίδας --ανακάλυψη που επιτρέπει να αποσαφηνιστούν οι συνθήκες δημιουργίας του έργου "Maternite au bord de la mer" που δείχνει μια μητέρα να κρατά στην αγκαλιά το παιδί της στην ακτή.
"Προσανατoλίσαμε την κάμερα της υπέρυθρης απεικόνισης στο πρόσωπο της μητέρας και προς μεγάλη μου έκπληξη είδα αμέσως να φαίνεται ένα κείμενο εφημερίδας", διηγείται ο Τζον Ντιλέινι, ερευνητής της Εθνικής Πινακοθήκης της Ουάσινγκτον.
Ο Ντιλέινι διεξήγαγε τη μελέτη με την Κέικο Ιμάι, διευθύντρια του μουσείου Pola στην περιοχή Χακόνε, δυτικά του Τόκιο, όπου εκτίθεται ο πίνακας της μπλε περιόδου του καλλιτέχνη έως τον Αύγουστο. Προσεχώς ο πίνακας θα δοθεί με δανεισμό στο μουσείο Ορσέ στο Παρίσι (από τον Σεπτέμβριο του 2018 έως τον Ιανουάριο του 2019).
Για να διαπιστώσουν την προέλευση αυτού του κειμένου, οι ερευνητές κατέφυγαν στα αρχεία της γαλλικής λογοτεχνικής, καλλιτεχνικής και πολιτικής εφημερίδας "Le Journal", της οποίας ο Πικάσο (1881-1973) ήταν συχνός αναγνώστης.
Οι ερευνητές βρήκαν ένα φύλλο της εφημερίδας της 18ης Ιανουαρίου 1902 που ανταποκρινόταν ακριβώς στο κείμενο που διακρινόταν στον πίνακα. Στο κείμενο γίνεται λόγος για τις συζητήσεις στο βρετανικό κοινοβούλιο και για τη δημιουργία έκθεσης Ζωγραφικής και Γλυπτικής στη Λέσχη Αυτοκινήτου της Γαλλίας.
Η ανακάλυψη των άρθρων αυτών δείχνει ότι ο πίνακας φιλοτεχνήθηκε μετά την ημερομηνία αυτή στη Βαρκελώνη, όπου ο Πικάσο είχε εγκατασταθεί στις αρχές Ιανουαρίου προερχόμενος από τη γαλλική πρωτεύουσα.
Ο λόγος της παρουσίας αυτού του φύλλου της εφημερίδας παραμένει μυστήριο. Εικάζεται ωστόσο ότι μπορεί να χρησιμοποιήθηκε από τον Πάμπλο Πικάσο για να καλύψει προηγούμενες στρώσεις χρωμάτων, πριν ο καλλιτέχνης ζωγραφίσει μια καινούργια στρώση ή ίσως την τελική σύνθεση του πίνακα, μια πρακτική που συνήθιζε άλλωστε.
Η τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε προσέφερε επίσης στους ερευνητές ακριβέστερες εικόνες μιας άλλης σύνθεσης που είναι παρούσα κάτω από την επιφάνεια του πίνακα και η οποία είχε εντοπισθεί στη διάρκεια προηγούμενων ερευνών με χρήση ακτίνων Χ. Στη σύνθεση αυτή διακρίνεται ένα έπιπλο πάνω στο οποίο κάθεται μια γυναίκα έχοντας δίπλα της ένα ποτήρι με αψέντι.
Ένα έντομο έργο τέχνης
Με αίτημά του ο Βαν Γκογκ έζησε από τον Μάιο του 1889 μέχρι τον Μάιο του 1890 στο άσυλο Σεν Πωλ ντε Μοζόλ ζωγραφίζοντας τους κήπους του και, όταν είχε άδεια έκανε αποδράσεις σε ελαιώνες, χωράφια σιταριού και περιοχές με κυπαρίσσια.
Την ανακάλυψη, 128 χρόνια μετά τη δημιουργία του πίνακα ζωγραφικής, έκανε η συντηρήτρια έργων τέχνης, Μέρι Σέιφερ, σύμφωνα με ανακοίνωση του Μουσείου.
Μπορεί να φαίνεται περίεργη η ανακάλυψη αυτού του πλάσματος μέσα σε έναν πίνακα ζωγραφικής, αλλά είναι γνωστό ότι ο Βαν Γκογκ ζωγράφιζε στην ύπαιθρο.
"Δεν είναι ασυνήθιστο να βρίσκονται έντομα ή φυτικά υλικά σε έργα τέχνης που ολοκληρώνονται σε εξωτερικούς χώρους" δήλωσε η Μέρι Σέιφερ. "Αλλά σε αυτή την περίπτωση, ήμασταν περίεργοι αν η ακρίδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προσδιορίσει τη συγκεκριμένη εποχή, κατά την οποία δημιουργήθηκε το έργο αυτό" τόνισε.
Δυστυχώς, μετά από διαβούλευση με έναν παλαιοεντομολόγο, δεν μπόρεσε να συναγάγει τον ακριβή χρόνο δημιουργίας του έργου. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι η ακρίδα ήταν νεκρή όταν βρέθηκε στον καμβά, γεγονός που κάνει την εμφάνισή της ακόμη πιο μυστήρια.
Δεν υπάρχει αμφιβολία όμως η παρουσία της ακρίδας, ήταν κάτι που θα είχε αγκαλιάσει ο Βαν Γκογκ, καθώς ο ζωγράφος είχε αναφερθεί προηγουμένως και σε άλλα έντομα που συγκέντρωνε στους καμβάδες του.
Όταν βγαίνεις έξω και ζωγραφίζεις στο ίδιο σημείο, είχε γράψει στον αδελφό του Τεό σε επιστολή που χρονολογείται από το 1885, όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση του Μουσείου, "τότε όλα τα πράγματα, όπως τα ακόλουθα συμβαίνουν - πρέπει να έχω μαζέψει εκατό και περισσότερες μύγες από τους τέσσερις καμβάδες για να μην αναφέρω τη σκόνη και την άμμο...".
Πηγή
