επιβραδυνθεί σημαντικά πριν από το τέλος του 2019. Η επιβράδυνση αυτή ίσως αποδειχθεί αναγκαία για να ανακοπεί η ανοδική πορεία των τιμών του πετρελαίου. Στην τελευταία έκθεσή του για την παγκόσμια οικονομία, το ΔΝΤ προβλέπει πως θα σημειώσει ανάπτυξη 3,9% τόσο φέτος όσο και το 2019. Θα αναπτυχθεί δηλαδή με ελαφρώς υψηλότερους ρυθμούς από το 3,7% που σημείωσε το 2017.
Εκτός από τους αριθμούς, όμως, η έκθεση του ΔΝΤ παραθέτει έναν μακρύ κατάλογο αποσταθεροποιητικών παραγόντων όπως ο εμπορικός πόλεμος, η αύξηση των επιτοκίων και η πολιτική αβεβαιότητα. Επίσης, ο ΟΟΣΑ παραθέτει οικονομικούς δείκτες που από τις αρχές του έτους υποχωρούν και κατατείνουν σε χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης για τους επόμενους έξι με εννέα μήνες. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η ανάπτυξη τείνει να παραμείνει σταθερή στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία αλλά επιβραδύνεται σε Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Καναδά. Σε παγκόσμιο επίπεδο η ανάπτυξη μοιάζει να βρίσκεται σε ώριμο στάδιο, με τις τιμές των εμπορευμάτων και τα επιτόκια σε ανοδική πορεία, και ορισμένοι τομείς να έχουν εξαντλήσει την παραγωγική τους δυνατότητα.
Οι βιομηχανίες αεροδιαστημικής, Boeing και Airbus, για παράδειγμα, αγωνίζονται να παραδώσουν εγκαίρως τις παραγγελίες τους καθώς δεν μπορούν να αυξήσουν την παραγωγή τους. Παράλληλα, οι αεροπορικές εταιρείες στις ΗΠΑ ετοιμάζονται να καταργήσουν δρομολόγια για να προσαρμοστούν στο υψηλό κόστος των καυσίμων. Στις ΗΠΑ η οικονομία αναπτύσσεται συνεχώς εδώ και πάνω από εννέα χρόνια, σύμφωνα με το Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών. Πρόκειται για τη δεύτερη πιο μακροσκελή περίοδο ανάπτυξης στην Ιστορία.
Ωστόσο, οι τιμές καταναλωτή αυξάνονται με τον ταχύτερο ρυθμό από τις αρχές του 2012, εξουδετερώνοντας τις αυξήσεις των μισθών. Εν ολίγοις είναι πολλά τα στοιχεία που καταδεικνύουν πως η περίοδος της ανάπτυξης πλησιάζει στην κορύφωσή της και ακολουθεί επιβράδυνση. Η παγκόσμια οικονομία δεν έχει μεγάλες δυνατότητες για αύξηση της παραγωγικής δυνατότητας και αυτό είναι εμφανέστατο στην αγορά πετρελαίου. Η ανεκμετάλλευτη παραγωγική δυνατότητα της αγοράς πετρελαίου βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα πολλών δεκαετιών επειδή έχει αυξηθεί η κατανάλωση και έχει διακοπεί η προσφορά από Βενεζουέλα, Λιβύη και άλλες χώρες. Η κατανάλωση πετρελαίου αυξάνεται κατά 1,7 εκατ. βαρέλια την ημέρα ετησίως τα τελευταία τρία χρόνια και αναμένεται να αυξηθεί αναλόγως τόσο φέτος όσο και το 2019. Και οι τιμές του πετρελαίου έχουν αυξηθεί 75% μέσα στο τελευταίο έτος, εντείνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις.
Στο παρελθόν τα τελευταία στάδια μιας περιόδου ανάπτυξης συνέπιπταν με την αύξηση των τιμών του πετρελαίου και την υποχώρησή τους στην επιβράδυνση που ακολουθούσε. Δεδομένου ότι τείνει να εξαντληθεί η ανεκμετάλλευτη παραγωγική δυνατότητα της αγοράς πετρελαίου, φαίνεται πως η παγκόσμια οικονομία θα διολισθήσει σε ύφεση τους επόμενους 18 μήνες. Ισως η επόμενη επιβράδυνση να έχει χαρακτηριστικό μια «παύση» της ανάπτυξης παρά μια υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας. Και ίσως να μην είναι παγκόσμια. Ορισμένες περίοδοι επιβράδυνσης περιορίζονται σε συγκεκριμένες κατηγορίες χωρών, όπως έγινε, για παράδειγμα, στην κρίση των ασιατικών οικονομιών της διετίας 1997-98. Σίγουρα, όμως, η παγκόσμια οικονομία και η αγορά πετρελαίου δείχνουν να βρίσκονται σε μια πορεία που δεν είναι βιώσιμη.
JOHN KEMP / REUTERS
Πηγή
