Η Άνω Μεριά είναι ο δεύτερος μεγάλος οικισμός της Φολεγάνδρου. Τα διάσπαρτα λιγοστά σπιτάκια του βρίσκονται κατά μήκος της βορειοδυτικής άκρης του νησιού. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για σπιτάκια, αλλά για αναπαλαιωμένες θεμωνιές.
Έτσι έλεγαν οι ντόπιοι τις αρχαίες κατοικίες των αγροτών και των κτηνοτρόφων που ζούσαν και ζουν ακόμη και σήμερα. Ήταν οι κατοικίες που έβρισκαν καταφύγιο στην περίοδο της καλλιέργειας ή την περίοδο που είχαν αυξημένες υποχρεώσεις ώστε να μην χάνουν χρόνο στο ανεβοκατέβασμα στη Χώρα.
Σε κάποιες περιπτώσεις οι θεμωνιές αποτελούσαν και την κύρια κατοικία τους.
Οι ανωμερίτες ζουν παρέα με το σφύριγμα του ανέμου. Για να προφυλαχθούν από τη μανία του, τα σπίτια τους έχουν μικρά παράθυρα. Το ένα σπίτι μακριά από το άλλο.
Και αυτό, γιατί οι ανωμερίτες έμαθαν να ικανοποιούν τις ανάγκες της ζωής τους, στηριγμένοι στις δικές τους δυνάμεις. Κάθε σπίτι είναι αυτόνομο, έχοντας το φούρνο του, το κελάρι του, το αλώνι του, τον κήπο με τα δέντρα και τα λαχανικά του.
Κάθε ανωμερίτικο νοικοκυριό θα προετοιμαστεί για τη χρονιά. Θα σπείρουν το κριθάρι για τα ζώα τους, θα εκμεταλλευτούν το πιο μικρό –και δυσεύρετο– κομμάτι καλλιεργήσιμης γης για τα κηπευτικά της οικογένειας.
Ακόμη και σήμερα, στους δρόμους της Άνω Μεριάς θα συναντήσετε ντόπιους που έρχονται από τα κοπάδια ή τα μποστάνια τους καβάλα στα γαιδουράκια τους. Πάντα χαμογελαστοί χαιρετούν τους επισκέπτες που φτάνουν εδώ με τα αστραφτερά αυτοκίνητα τους.
Τους κορνάρουν και αυτοί ατάραχοι βγαίνουν χωρίς να βιαστούν από την μέση του δρόμου. Γιατί να ταραχτούν άραγε. Ξέρουν ότι το χωριό τους θα προσφέρει στους επισκέπτες υπέροχη θέα, αυθεντικές γεύσεις Ελλάδας και την ησυχία που λείπει από την Χώρα στην καρδιά του καλοκαιριού.
Στο χωριό αυτό βρίσκεται και το Λαογραφικό Μουσείο που δεν είναι τίποτα άλλο από μια θεμωνιά του 19ου αιώνα. Στους χώρους της θα δείτε το τυπικό αγροτικό νοικοκυριό, όπως αυτό λειτουργούσε μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα. (Είναι ανοιχτό το καλοκαίρι, καθημερινά 5-8 μ.μ. τηλ.: 2286041370)
Αν έχετε χρόνο να περπατήσετε μέχρι το Φάρο της Ασπρόπουντας. Ο Φάρος χτίστηκε το 1919 σε ύψος 58 μ. πάνω από τη θάλασσα και το φανάρι του έχει ύψος 11 μ. Το φως του είναι ορατό σε απόσταση 17 ν.μ. και λειτουργεί με ηλιακή ενέργεια. Στο φάρο θα φθάσετε με τα πόδια είτε από το Λιβαδάκι (15′) είτε από την Άνω Μεριά.
Πηγή
