γίνεται κάτι παραπάνω από ζωτική, γιατί η αφυδάτωση μπορεί να ανοίξει το δρόμο στη θερμοπληξία. Η ζέστη επηρεάζει με πολλούς τρόπους τον οργανισμό, ο οποίος δίνει μάχη για να διατηρήσει σταθερή την εσωτερική θερμοκρασία του. Η μάχη αυτή όμως μπορεί να χαθεί, αν […]
Όσο η περιβαλλοντική θερμοκρασία ανεβαίνει, η ανάγκη για σωστή και επαρκή ενυδάτωση γίνεται κάτι παραπάνω από ζωτική, γιατί η αφυδάτωση μπορεί να ανοίξει το δρόμο στη θερμοπληξία.
Η ζέστη επηρεάζει με πολλούς τρόπους τον οργανισμό, ο οποίος δίνει μάχη για να διατηρήσει σταθερή την εσωτερική θερμοκρασία του. Η μάχη αυτή όμως μπορεί να χαθεί, αν αναπτυχθεί αφυδάτωση.
«Το νερό αποτελεί βασικό συστατικό στο ανθρώπινο σώμα και είναι απαραίτητο για την επιβίωση», λέει ο κλινικός διαιτολόγος-βιολόγος Χάρης Δημοσθενόπουλος. «Για να λειτουργεί ομαλά, το σώμα των ενηλίκων πρέπει να αποτελείται σε ποσοστό 50-60% από νερό. Αν τα επίπεδα αυτά μειωθούν, το επακόλουθο είναι η αφυδάτωση».
Η αλήθεια είναι πως η αφυδάτωση είναι πιθανότερη σε ορισμένες ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Ωστόσο σε αυτές δεν ανήκουν μόνο οι ηλικιωμένοι και τα μωρά, αλλά και όσοι κάνουν βαριές δουλειές στη ζέστη. Έχει υπολογιστεί ότι με μία ώρα μέτριας έως σκληρής δουλειάς στη ζέστη μπορεί εύκολα να χάσει κάποιος 700-950 ml νερό από το σώμα του.
Αυξημένο κίνδυνος αφυδάτωσης διατρέχουν επίσης οι πάσχοντες από ορισμένα χρόνια νοσήματα (π.χ. αρρύθμιστο διαβήτη, νεφροπάθεια). Το ίδιο και όσοι παίρνουν φάρμακα όπως τα διουρητικά, αλλά και όσοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες με την κατάποση.
Δίψα σημαίνει αφυδάτωση
Ο περισσότερος κόσμος νομίζει πως μπορεί να αποφύγει την αφυδάτωση πίνοντας νερό κάθε φορά που διψάει. Στην πραγματικότητα, όμως, όταν αναπτυχθεί το αίσθημα της δίψας, ο οργανισμός είναι ήδη αφυδατωμένος.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν νιώθουν δίψα αν δεν χάσουν το περίπου 2% των υγρών από το σώμα τους. Σε αυτό το επίπεδο, όμως, έχουν ήδη ήπια αφυδάτωση», λέει ο Δρ. Δημοσθενόπουλος, ο οποίος είναι προϊστάμενος στο Τμήμα Διατροφής του Λαϊκού Νοσοκομείου. «Επομένως, όταν κάνει πολλή ζέστη πρέπει κανείς να αναπληρώνει τακτικά τα υγρά που χάνει με την εφίδρωση, ακόμα κι αν δεν διψάει».
Αυτό είναι απαραίτητο διότι, αν συνεχιστεί η αφυδάτωση και φθάσει στο 8% του σωματικού βάρους, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος θερμοπληξίας.
Η θερμοπληξία είναι μια απειλητική κατάσταση, διότι η εκδήλωσή της σημαίνει πως ο οργανισμός δεν μπορεί πια να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του.
Πόσα υγρά χρειαζόμαστε, όμως; «Η ποσότητα του νερού που πρέπει να λαμβάνει ένα άτομο εξαρτάται από πολλούς παράγοντες», απαντά ο Δρ. Δημοσθενόπουλος. «Ανάμεσα σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται η ηλικία, το φύλο, η δραστηριότητα, ο τρόπος ζωής και η φύση της εργασίας».
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι υγρά δεν λαμβάνουμε μόνο από το νερό και τα άλλα ροφήματα που πίνουμε. Υπολογίζεται ότι από το συνολικό ποσό νερού που καταναλώνεται σε μια τυπική δυτική διατροφή, το 20-30% προέρχεται από τα τρόφιμα.
Τι να κάνετε
Ποιοι είναι λοιπόν οι καλύτεροι τρόποι ενυδάτωσης του οργανισμού και επομένως πρόληψης της αφυδάτωσης; Ο Δρ. Δημοσθενόπουλος συνιστά τους εξής:
* Να πίνετε υγρά με σταθερό ρυθμό. Αν εργάζεστε στη ζέστη ή ιδρώνετε πολύ, πρέπει είναι να καταναλώνετε συχνά μικρές ποσότητες υγρών. Παραδείγματος χάριν, ένα μικρό ποτήρι δροσερό (όχι παγωμένο) νερό κάθε μισή ώρα, θα ήταν ένας καλός ρυθμός.
Άλλα ροφήματα που συνιστώνται για καλή ενυδάτωση είναι το κρύο/ζεστό τσάϊ, καθώς και οι χυμοί φρούτων/λαχανικών και τα αναψυκτικά χωρίς προσθήκη ζάχαρης. Αντιθέτως, το αλκοόλ αντενδείκνυται, διότι έχει διουρητικές ιδιότητες.
Κατά μέσον όρο, οι άνδρες χρειάζονται το καλοκαίρι τουλάχιστον 3 λίτρα υγρών την ημέρα και οι γυναίκες τουλάχιστον 2,2 λίτρα.
* Να τρώτε πολλά φρούτα και λαχανικά. Τα τρόφιμα αυτά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό (φθάνει έως το 85-90% του βάρους τους). Καλές επιλογές είναι φράουλα, πεπόνι, γκρέιπφρουτ, σταφύλι, ροδάκινο, αχλάδι, πορτοκάλι, μήλο, αγγούρι, μαρούλι, σέλινο, ντομάτα, κολοκύθα, μπρόκολο, κρεμμύδι, καρότο, μπανάνα, πατάτες και καλαμπόκι.
Τα φρούτα και τα λαχανικά, πέρα από την ενυδάτωση που προσφέρουν αποτελούν και πηγές πολύτιμών βιταμινών και ινών. Προστατεύουν επίσης το γαστρεντερικό και το καρδιαγγειακό μας σύστημα και συμβάλλουν στη μακροβιότητα.
* Να τρώτε ζελέ (κατά προτίμηση χωρίς ζάχαρη). Το ζελέ είναι πλούσιο σε νερό και ταυτοχρόνως καλύπτει τις ανάγκες του οργανισμού για κάτι γλυκό.
* Προσθέστε λίγο αλάτι στο φαγητό σας. Αυτό ισχύει μόνον για όσους δεν έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας (π.χ. υπέρταση, πρόβλημα στα νεφρά). Λίγο περισσότερο αλάτι στη διατροφή αυξάνει την φυσική ανάγκη σε νερό και διεγείρει την κατανάλωσή του.
* Να καταναλώνετε καφεΐνη με μέτρο. Καφές, τσάι και κάθε είδους ροφήματα με καφεΐνη συνυπολογίζονται στις ποσότητες των υγρών που συμμετέχουν στην ενυδάτωση του οργανισμού. Ωστόσο αυτό ισχύει μόνο αν δεν γίνεται κατάχρηση, διότι η καφεΐνη σε μεγάλες δόσεις έχει διουρητικές ιδιότητες.
* Να προτιμάτε φαγητά με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό. Σούπες (λαχανικών ή κρέατος με ζυμαρικό), γάλα, γιαούρτι, ζυμαρικά, ψάρια και θαλασσινά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό (περίπου 65%).
