«συγχρονισμένα» για πρώτη φορά μετά την κρίση του 2007-2009. Ωστόσο, δεν έχει σημειωθεί συγχρονισμένη σκλήρυνση της νομισματικής πολιτικής φέτος και επιλέγοντας η αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα να συνεχίζει, μόνη αυτή, να αυξάνει τα επιτόκια δανεισμού ρισκάρει να επιταχύνει το τέλος αυτού του κύκλου. Η απόκλιση μεταξύ της Fed και των υπόλοιπων κεντρικών τραπεζών ενισχύει τη διαίρεση ακριβώς την πλέον ακατάλληλη στιγμή, όταν μαζεύονται τα σύννεφα του εμπορικού και του νομισματικού πολέμου στον ορίζοντα της παγκόσμιας οικονομίας. Το υψηλότερο κόστος δανεισμού στις ΗΠΑ και η ενίσχυση του δολαρίου, που είναι η άμεση συνέπεια, ισοδυναμούν με επιβολή αυστηρότερων όρων δανεισμού παγκοσμίως.
Η υποτίμηση του κινεζικού γουάν έχει προκαλέσει ανησυχία, η ινδική ρουπία έχει υποχωρήσει σε επίπεδο-ρεκόρ, η ρουπία Ινδονησίας βρίσκεται κοντά στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 20 ετών, οι μετοχές Κίνας και Βραζιλίας έχουν υποχωρήσει κατά περισσότερο από 20%. Και στον ανεπτυγμένο κόσμο υποχωρούν οι τραπεζικές μετοχές υπό το βάρος των χαμηλών αποδόσεων των ομολόγων, ενώ επιδεινώνονται οι προοπτικές για την ανάπτυξη. Βέβαια, πρέπει να ειπωθεί πως η Fed αυξάνει τα επιτόκια δανεισμού με πολύ αργό ρυθμό και πως η διαφορά στις συναλλαγματικές ισοτιμίες μεταξύ ανεπτυγμένου και αναπτυσσόμενου κόσμου θα περιορίσει το πλήγμα από την άνοδο του δολαρίου. Η συγχρονισμένη ανάπτυξη του 2017 έχει αρχίσει να ξεφτίζει, ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Οπότε, αν και η Fed έχει προχωρήσει πολύ περισσότερο στην εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής, σε σύγκριση με τις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες, είναι πιθανόν το χάσμα να διευρυνθεί ακόμη περισσότερο. Το ΔΝΤ τόνισε, στις αρχές της εβδομάδας, ότι η Fed θα πρέπει να συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια δανεισμού σταδιακά και να προσέχει μήπως προκαλεί προβλήματα στις υπόλοιπες οικονομίες. Προσέθεσε, ωστόσο, πως η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική Τραμπ πιθανότατα θα την αναγκάσει να αυξήσει ταχύτερα τα επιτόκια δανεισμού.
Ο Μπράιαν Κάρτερ, επικεφαλής ομολόγων αναδυόμενων αγορών στην BNP Paribas, επισημαίνει πως η Fed υπό τον νέο διοικητή της Τζερόμ Πάουελ είναι πλέον πολύ περισσότερο προσανατολισμένη στην αμερικανική οικονομία και πως η περιορισμένη μέριμνα που έδειχνε τα προηγούμενα χρόνια για την παγκόσμια οικονομία έχει πλέον εκλείψει. Το δολάριο έχει ενισχυθεί κατά 7% σε μόλις τρεις μήνες, καθώς η Fed ακολουθεί διαφορετικό δρόμο. Η Τράπεζα του Καναδά και η Τράπεζα της Αγγλίας έχουν αυξήσει και αυτές τα επιτόκια δανεισμού, αλλά πολύ λιγότερο από τη Fed, ενώ η ΕΚΤ έχει πει, ουσιαστικά, πως δεν θα τα αυξήσει για τουλάχιστον έναν χρόνο. Και οι τρεις αυτές κεντρικές τράπεζες επιθυμούν να θέσουν τέλος στη χαλαρή νομισματική πολιτική που εφαρμόζουν μετά την παγκόσμια κρίση. Ωστόσο, όλες τους καλωσορίζουν τις χαμηλότερες συναλλαγματικές ισοτιμίες που τους προσφέρει η Fed. Οι κεντρικές τράπεζες των αναδυόμενων αγορών βρίσκονται σε πολύ πιο δύσκολη θέση. Κυβερνήσεις και εταιρείες σε αυτές τις χώρες έχουν δανειστεί μεγάλα ποσά σε δολάρια, οπότε η υποτίμηση του τοπικού νομίσματος αυξάνει κατά πολύ το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους τους. Μόλις, όμως, αρχίσει η υποχώρηση του νομίσματος μιας αναδυόμενης αγοράς, είναι πολύ δύσκολο να τη σταματήσουν. Είναι δε πιθανόν να επιταχυνθεί λόγω της φυγής διεθνών και εγχώριων κεφαλαίων, και σε σπάνιες περιπτώσεις έχουν καταφέρει να την αντιστρέψουν οι κεντρικές τράπεζες. Μπορούν, βέβαια, να ακολουθήσουν τη Fed, αυξάνοντας τα επιτόκια δανεισμού, αλλά υπάρχει ο κίνδυνος να προκαλέσουν ύφεση της οικονομίας. Ολα αυτά δημιουργούν περιβάλλον γεμάτο κινδύνους για τις επενδύσεις. Επισημαίνοντας το «τριπλό σοκ» λόγω της σκλήρυνσης των όρων δανεισμού, των υψηλότερων τιμών του πετρελαίου και της απειλής του εμπορικού πολέμου, αναλυτές της HSBC επανέλαβαν ότι οι αποδόσεις των ομολόγων θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα.
JAMIE MCGEEVER / REUTERS
Πηγή
