την βιοποικιλότητα της υδάτινης ζωής. Πώς γίνεται αυτό; Ένας τεράστιος αριθμός γοπών καταλήγει στους ωκεανούς.
Στην Γαλλία, περίπου δύο εκατομμύρια γόπες (350 τόνοι) συλλέγονται κάθε χρόνο στο Παρίσι, 500 εκατομμύρια στην Μασσαλία και 200 εκατομμύρια στο Μπορντό. Τα στοιχεία του υπουργείου Οικολογίας και Αλληλεγγύης δίνουν μια ιδέα της οικολογικής καταστροφής που αυτή η αστική ρύπανση επιφέρει. Ο λόγος; Πολλά από αυτά τα τοξικά απόβλητα καταλήγουν στον ωκεανό και στον βυθό της θάλασσας. Και όμως αυτό που δεν ξέρουμε είναι ότι μια γόπα τσιγάρου είναι ικανή να οδηγήσει στην καταστροφή της θαλάσσιας ζωής.
Το ταξίδι της καταστροφής της θαλάσσιας ζωής ξεκινάει μόλις η γόπα πέσει στο πάτωμα
Μόλις ο καπνιστής ρουφήξει τελευταία φορά το τσιγάρο του, το πετάει στο πεζοδρόμιο. Μόλις το τσιγάρο πέσει στο πεζοδρόμιο ξεκινάει το μακρινό του ταξίδι. Κάποιες γόπες δεν καταφέρνουν να ξεφύγουν από τις ηλεκτρικές σκούπες των μηχανήματων αστικού καθαρισμού. Όσο για τις γόπες γόπες που ξεφεύγουν, η βροχή μπορεί να τις οδηγήσει στα φρεάτια παρά τα πλέγματα που υπάρχουν σε ορισμένα από αυτά. Αυτά τα πλέγματα μπορεί να μειώνουν σημαντικά την συγκέντρωση των αποβλήτων αλλά αφήνουν κάποιες διόδους για τα απόβλητα να εισχωρήσουν μέσα σε αυτά. Μόλις οι γόπες διαφύγουν μέσα στις αποχετεύσεις, το πεπρωμένο των γοπών εξαρτάται από το είδος του δικτύου αποχέτευσης των υδάτων και από το που θα καταλήξουν.
Το ενιαίο σύστημα αποχέτευσης μεταφέρει τα οικιακά ύδατα και τα νερά βροχής στην ίδια μονάδα επεξεργασίας. Σχεδόν όλα τα παλιά ιστορικά κέντρα έχουν ένα μοναδικό δίκτυο.
Η περίπτωση της Γαλλίας
Στο Παρίσι ισχύει αυτή ακριβώς η περίπτωση. Τα τσιγάρα μεταφέρονται στη μονάδα επεξεργασίας τους, όμως η πορεία τους σταματάει λίγο πριν φτάσουν στο σημείο που πηγαίνουν τα ύδατα. Στις μονάδες αυτές πρώτα γίνεται μια διαλογή στον νερό, για να αφαιρεθούν όλες οι βλαβερές ουσίες. Από εκεί αφαιρούνται και οι γόπες και όλα τα άλλα αποθέματα που υπάρχουν (πλαστικά κατάλοιπα, βαμβακερά επιχρίσματα κ.τ.λ). Όλα αυτά καταλήγουν να καίγονται ή σε κάποιο κέντρο υγειονομικής ταφής απορριμμάτων.
Τα πράγματα περιπλέκονται σε περιπτώσεις βαριάς βροχόπτωσης. Όταν ένα μεγάλο ποσοστό νερού φτάνει, το πλεόνασμα αποθηκεύεται σε δεξαμενές. Αλλά όταν αυτές οι δομές είναι παλιές, τότε, η υπερχείλιση αντί να απορρίπτεται σε κάποια δεξαμενή καταλήγει στο νερό. Στο Παρίσι, αυτά τα μη επεξεργασμένα νερά καταλήγουν στο Σηκουάνα , μαζί με τις γόπες.
Οι σηπτικές δεξαμενές από την άλλη, αποχετεύουν τα οικιακά ύδατα και τα νερά των βροχών μέσω ξεχωριστών καναλιών. Οι καινούργιες γειτονίες ή οι επεκτάσεις των κεντρικών πόλεων είναι σχεδόν όλες εξοπλισμένες με σηπτικές δεξαμενές. Σε αυτό το σύστημα μόνο το οικιακό νερό επεξεργάζεται στις μονάδες επεξεργασίας. Το βρόχινο νερό, μαζί με τα σκουπίδια του, απορρίπτεται σε ρεύματα νερού που δεν υφίστανται γενικά επεξεργασία.
Και μόλις οι γόπες βρεθούν σε κάποιο ρεύμα, δεν εμποδίζεται με κανέναν τρόπο η πορεία τους προς τον ωκεανό.
Επικίνδυνα απόβλητα
Μόλις οι γόπες αρχίσουν να αποσυντίθενται μέσα στο φυσικό περιβάλλον, τότε η απελευθέρωση βλαβερών ουσιών είναι άμεση. Μια πρόσφατη μελέτη που διεξάχθηκε στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου εκτιμά ότι μια γόπα μπορεί να μολύνει μέχρι και 1,000 λίτρα νερού. Ένα αποτέλεσμα που σίγουρα σοκάρει αρκετά.
Τα τσιγάρα αποτελούνται από ένα κοκτέιλ χημικών στοιχείων. Μέσα σε αυτά τα στοιχεία συμπεριλαμβάνονται και τα βαρέα μέταλλα (κάδμιο, μόλυβδος, χρώμιο, υδράργυρος). Και φυσικά η γόπα αποτελείται από νικοτίνη και πίσσα. Χωρίς να ξεχνάμε βέβαια, ότι η ίδια η γόπα του τσιγάρου είναι συχνότερα κατασκευασμένη από οξική κυτταρίνη, ένα μη βιοδιασπώμενο πλαστικό υλικό.
«Η νικοτίνη», λέει η γερμανική μελέτη, «έχει χρησιμοποιηθεί ως εντομοκτόνο από τον 15ο αιώνα. Η χρήση του ως φυτοφαρμάκου είναι πολύ συχνή στης Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και την Ευρώπη, λόγω της τοξικότητάς του στην υδατική βιοποικιλότητα. Αυτή η ουσία είναι πολύ εύκολο να διαλυθεί στο νερό. Τον Σεπτέμβριο του 2017, μια έκθεση μελέτης από το INERIS – εθνικό οργανισμό της Γαλλίας σε θέματα χωροταξίας και περιβάλλοντος- ταξινόμησε τις γόπες ως άκρως επικίνδυνα απόβλητα. Αυτό που ανέφερε η έκθεση συγκεκριμένα είναι ότι « η περιεκτικότητα σε νικοτίνη, η ουσία που αναλύεται κατά την διάρκεια των ερευνών και η οποία την οδηγεί σε ταξινόμηση των γοπών στην κατηγορία HP6 ( οξεία τοξικότητα)».
Τα ψάρια και οι υδρόβιοι μικροοργανισμοί, παθητικοί καπνιστές
Η μελέτη του INERIS υπογραμμίζει ιδιαίτερα την τοξικότητα που έχουν οι γόπες στους υδρόβιους οργανισμούς (βακτηρίδια, μικρά κυστοειδή, μικρά φύκια) από τις αξιολογήσεις που έγιναν μέσω δοκιμών. Ορισμένα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους. Ένας μικρός κυστοειδής με την ονομασία Ceriodaphnia dubia μετά από 96 ώρες δεν μπορεί να αναπαραχθεί σε περίπτωση που το 0,06% των εκχυλισμάτων από βλαβερές ουσίες μιας γόπας μολύνει την περιοχή που βρίσκεται. Από την άλλη η ανάπτυξη μικρών φυκιών παραλύεται μετά από 72 ώρες επαφής τους με το 0,77% του εκχυλίσματος. Αυτές οι οικοτοξικολογικές δοκιμές οδηγούν επίσης στο συμπέρασμα ότι οι γόπες εγκυμονούν τον κίνδυνο HP14 (οικοτοξικό).
Τα ψάρια είναι επίσης θύματα αυτής της ρύπανσης των υδάτων. Μια μόνο γόπα τσιγάρου μπορεί να είναι ικανή να αποδεκατίσει τον μισό πληθυσμό ψαριών που κολυμπούν σε ένα λίτρο νερό. Αυτό ανακάλυψαν οι ερευνητές του κρατικού πανεπιστημίου του Σαν Ντιέγκο , το 2011, σε μελέτη θαλάσσιων ψαριών αλλά και ψαριών του γλυκού νερού.
Οι τρόποι εξάλειψης της ρύπανσης των υδάτων από τσιγάρα, είναι αμελητέες και πολύ λίγες. Αλλά το θέμα αρχίζει και γίνεται ολοένα και πιο σημαντικό για την επιστημονική κοινότητα. Και όπως συμπεραίνει κάποιος εύκολα το κάπνισμα δεν είναι μόνο επιβλαβές για τον άνθρωπο αλλά είναι και καταστροφικό για την υδάτινη ζωή. Προσοχή λοιπόν, μια και μόνο γόπα μπορεί να καταστρέψει την υδάτινη ζωή.
Πηγή
