Πριν από δύο χρόνια, ο πυρηνικός επιστήμονας Michael Pravikoff, ένας πρώην Αμερικανός υπάλληλος που εργάζεται στη Γαλλία, ψωνίζοντας στο τοπικό σούπερ μάρκετ βρήκε μερικά μπουκάλια Cabernet της κοιλάδας Napa. Αυτό οδήγησε σε ένα συναρπαστικό πείραμα που οδήγησε στην ανακάλυψη ραδιενεργών ισότοπων που δημιουργήθηκαν από την πυρηνική καταστροφή της Fukushima Daiichi το 2011 στα κρασιά της Καλιφόρνια. (Πλήρως αβλαβή επίπεδα ραδιενεργών ισοτόπων, πιο συγκεκριμένα.)
Ο Pravikoff και οι συνεργάτες του στο Centre d'Etudes Nucleires de Bordeaux Gradignan (CENBG) εργάστηκαν με μια μοναδική μέθοδο πιστοποίησης σπάνιων και ακριβών οίνων. Ένας από τους συναδέλφους του Pravikoff, ο φαρμακολόγος Philippe Hubert, είχε ανακαλύψει το 2001 ότι μπορούσε να ελέγξει την ημερομηνία σε μη ανοιγμένες φιάλες κρασιού, ελέγχοντας τις για το καίσιο-137.
Το καίσιο-137 είναι ένα ραδιενεργό ισότοπο του στοιχείου του καισίου το οποίο δεν απαντάται στη φύση. Οποιοσδήποτε οίνος που περιέχει το καίσιο-137 θα έπρεπε να έχει δημιουργηθεί μετά τα μέσα του 20ού αιώνα, όταν ξεκίνησε η πυρηνική δοκιμή του Ψυχρού Πολέμου. Επομένως, η παρουσία του καίσιο-137 μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης ταυτοποίησης όταν παράγεται ένα κρασί.
Οι επιφανειακές πυρηνικές δοκιμές ανήκουν στο παρελθόν, αλλά δύο γεγονότα που συνέβησαν τις τελευταίες δεκαετίες πρόσθεσαν στην ατμόσφαιρα το καίσιο 137: η καταστροφή του πυρηνικού εργοστασίου του Τσερνομπίλ το 1986 και το γεγονός του Fukishima το 2011. Μελέτες διαπίστωσαν ότι σύννεφα ραδιενεργών ισοτόπων μεταφέρθηκαν από τη Φουκουσίμα στον Ειρηνικό Ωκεανό και έπεσαν στη Βόρεια Αμερική. Ο Pravikoff αναρωτήθηκε αν τα κρασιά της Καλιφόρνιας στο κατάστημα θα φέρουν τον δείκτη της ακτινοβολίας της Φουκουσίμα.
Στο πείραμά τους, οι ερευνητές εξέτασαν 18 μπουκάλια California Cabernet Sauvignon και Grenache rosé από το καλοκαίρι μεταξύ 2009 και 2015. Τα Cabs ήρθαν ως επί το πλείστον από την κοιλάδα Napa, ενώ το rosé προήλθε από την κοιλάδα Livermore και την καρδιά της Central Valley.
Βρήκαν αυξανόμενα επίπεδα καίσιου-137 σε εκείνους τους οίνους που παράχθηκαν μετά την καταστροφή της Φουκουσίμα. Τα επίπεδα του ισότοπου στα Cabernets ήταν περισσότερο από διπλάσια σε σχέση με αυτά που βρέθηκαν στο ροζέ, πιθανώς λόγω της αυξημένης επαφής με την φλούδα των σταφυλιών.
Ωστόσο, οι λάτρεις του κρασιού δεν πρέπει να ανησυχούν. Οι ποσότητες από καίσιο-137 που βρέθηκαν στους οίνους της Καλιφόρνιας ήταν πολύ χαμηλές για να προκαλέσουν βλάβη. Στην πραγματικότητα, ήταν τόσο χαμηλές που ο Pravikoff και οι συνάδελφοί του έπρεπε να επινοήσουν μια νέα μέθοδο δοκιμών για να το αναζητήσουν. Ο Hubert είχε καταφέρει να μετρήσει τις ακτίνες γάμμα που εκπέμφθηκαν από το καίσιο 137 στα κρασιά, ενώ ήταν ακόμα στο μπουκάλι. Αλλά τα επίπεδα ήταν τόσο χαμηλά στην περίπτωση που οι ερευνητές άνοιξαν τα μπουκάλια και "μαγείρεψαν" τα κρασιά, μετατρέποντας τα σε τέφρα, και έπειτα μπόρεσαν να μετρήσουν τις ποσότητες καίσου-137 στις στάχτες.
Η ποσότητα ακτινοβολίας που υπάρχει σε όλους τους οίνους που δοκιμάστηκαν από το εργαστήριό τους είναι πολύ μικρή για να βλάψει την υγεία ενός ατόμου. "Εάν καταναλώσετε οποιοδήποτε κρασί από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, θα υπάρξει εκατοντάδες φορές περισσότερη ραδιενέργεια από ό, τι σε αυτά τα κρασιά Fukushima - αποτέλεσμα των πυρηνικών δοκιμών από εκείνες τις εποχές", δήλωσε ο Andrew Waterhouse, πρώην διευθυντής αμπελοκαλλιέργειας και ονοματολογίας στο Πανεπιστήμιο Την Καλιφόρνια στο Ντέιβις και το νεοδιορισμένο διευθυντή σχολής του Ινστιτούτου Robert Mondavi. Χαμηλά επίπεδα ακτινοβολίας παρόμοια με εκείνα των οίνων της Καλιφόρνιας έχουν επίσης βρεθεί στα γαλλικά κρασιά τα έτη μετά το Τσερνομπίλ.
Τα ευρήματα αυτά ίσως να έχουν μεγαλύτερη θετική σημασία για τους συλλέκτες των εκλεκτών κρασιών, αφού τα ευρήματα των επιστημόνων ενισχύουν τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η δοκιμή για ραδιενεργά ισότοπα μπορεί να αποδείξει αν είναι πλαστές ή όχι φιάλες κρασιού που θεωρείται ότι έγιναν τα χρόνια προ-πυρηνικής ενέργειας.
