θάλασσές της, αλλά και η γενέτειρα γη του Ναπολέοντα. Και αν πολλοί Κορσικανοί δεν αισθάνονται τον Γάλλο στρατηλάτη εντελώς δικό τους παιδί, οι Μανιάτες που ζουν στο νησί δεν έχουν κανένα πρόβλημα να τον θεωρούν άξιο πρόγονό τους. Λένε μάλιστα ότι διαθέτουν στοιχεία για την ελληνική καταγωγή του. Πάντως, όσοι βρίσκονται ακόμα στην ελληνική παροικία του χωριού Καργκέζε έχουν ιστορίες να διηγηθούν τόσο για τη γεμάτη αντιξοότητες επιβίωσή τους στο νησί, ως τις αρχές του 19ου αιώνα, όσο και για τον μεγάλο Ναπολέοντα Βοναπάρτη (ή Καλόμερο…).
Το «ιταλικό νησί” της Γαλλίας
Ο Μπαλζάκ την είχε περιγράψει ως το γαλλικό νησί που λούζεται από τον ιταλικό ήλιο. Η Κορσική, κουρνιασμένη ανάμεσα στη Γαλλία και την Ιταλία, έχει σαφώς τη δική της προσωπικότητα που όμως είναι επηρεασμένη από τις κουλτούρες και των δύο κρατών. Η ιταλική έβαλε τις πλούσιες πινελιές της στη γλώσσα (εμπνευσμένη από τη τοσκανική διάλεκτο), τους ισχυρούς οικογενειακούς δεσμούς (με την αμαυρωμένη τιμή να επισύρει μέχρι και βεντέτα – λέγεται πως σε κάποια μέρη της συνεχίζει να εφαρμόζεται η παράλογη αυτή πρακτική), την αρχιτεκτονική και την κουζίνα της, ενώ η γαλλική ορίζει το παρόν και το μέλλον της. Όχι άδικα λοιπόν πολλοί χαρακτηρίζουν την Κορσική «ιταλικό νησί» της Γαλλίας.
Η Κορσική είναι το τέταρτο σε μέγεθος νησί της Μεσογείου (μετά την Σικελία, τη Σαρδηνία και την Κύπρο). Μέχρι το 237 π.Χ. βρισκόταν υπό καρθαγενιακή κατοχή, μετά πέρασε στα χέρια των Ρωμαίων, των Βανδάλων κ.ά και τέλος της Βυζαντινής αυτοκρατορίας ως το 1282, οπότε την πήραν οι Γενοβέζοι που την πούλησαν τελικά στη Γαλλία το 1768.
Προστατευμένη ομορφιά
Με 1.000 χλμ. ακτογραμμής, περισσότερες από 200 παραλίες, δεκάδες βουνά, πυκνά δάση με βελανιδιές, πεύκα και άλλα είδη χαρακτηριστικά της χλωρίδας τόσο της νότιας όσο και της βόρειας Ευρώπης, ποτάμια, λίμνες, καταρράκτες και απότομους βράχους η Κορσική δελεάζει κάθε τύπο τουρίστα.
Η χερσόνησος στο ακρωτήριο Γκιρολάτα έχει χαρακτηριστεί από την Unesco ως μνημείο παγκόσμιας φυσικής κληρονομιάς. Περιλαμβάνει το φυσικό πάρκο Σκάντολα, έναν οικολογικό θησαυρό που καλύπτει 1.000 εκτάρια θαμνώδους έκτασης και θάλασσας. Το ακρωτήριο είναι σημαδεμένο με απίστευτα πέτρινα σχήματα που δημιούργησε η λάβα από την έκρηξη του ηφαιστείου στο βουνό Μόντε Τσίντο πριν από εκατομμύρια χρόνια.
Σε όλη αυτή την περιοχή φιλοξενούνται χιλιάδες σπάνια ζώα και φυτά. Στη στεριά θα συναντήσει κανείς το κόκκινο κορσικανικό ελάφι, ενώ στη θάλασσα δελφίνια, φώκιες, θαλασσοπούλια και μοναδικά θαλάσσια φυτά. Το φυσικό αυτό πάρκο προσεγγίζεται μόνο από θαλάσσης, με σκάφη που κάνουν μίνι κρουαζιέρες για να γνωρίσουν οι τουρίστες τοπία απαράμιλλης ομορφιάς.
Στο Αιάκειο όλα μιλούν για τον Ναπολέοντα
Πρωτεύουσα του νησιού είναι το Αιάκειο, όπου γεννήθηκε ο Ναπολέοντας. Χτισμένο σε έναν κόλπο στο δυτικό μέρος του νησιού σφύζει από ζωή. Φυσικά εκεί όλα περιστρέφονται γύρω από τον Γάλλο στρατηλάτη. Ο καθεδρικός ναός στον οποίο βαπτίστηκε, η κατοικία του, το μουσείο, τα αγάλματα και οι δρόμοι που φέρουν ονόματα της οικογένειάς του είναι από τα βασικά αξιοθέατα της πόλης. Πάντως, πολλοί Κορσικανοί δεν είναι ιδιαίτερα περήφανοι για το ότι έχουν δημιουργήσει τόσο μεγάλο ντόρο στο νησί τους για τον Ναπολέοντα, τον οποίο θεωρούν απλώς έναν Γάλλο κατακτητή.
Οι περιπέτειες των Μανιατών και το ελληνικό χωριό
Στην Κορσική μετανάστευσαν περίπου στα τέλη του 17ου αιώνα Έλληνες από το Βοίτυλο ή Οίτυλο της Λακωνίας. Μετά από πολλές ταλαιπωρίες έφτασαν στο νησί με τη βοήθεια των Γενοβέζων και τους παραχωρήθηκε η περιοχή Παόμια, όπου έμειναν για περισσότερο από 50 χρόνια έχοντας καλή σχέση με τους Κορσικανούς. Όλα αυτά ως την επανάσταση των ντόπιων κατά των κατακτητών Γενοβέζων. Τότε οι Μανιάτες αρνήθηκαν να πάρουν τα όπλα και να στραφούν κατά των ευεργετών τους, με αποτέλεσμα οι Κορσικανοί να τους θεωρήσουν προδότες και να τους επιτεθούν λεηλατώντας τις περιουσίες τους. Οι Έλληνες κατέφυγαν στο Αιάκειο, όπου έμειναν 44 χρόνια, ώσπου η Κορσική πέρασε στα χέρια των Γάλλων – οι οποίοι φρόντισαν πάλι να τους παραχωρήσουν την περιοχή Καργκέζε σε αντικατάσταση της χαμένης Παόμια. Οι σκληρές συγκρούσεις όμως με τους Κορσικανούς συνεχίζονταν και κατά τη διάρκεια της γαλλικής επανάστασης και οι ντόπιοι ανάγκασαν τους Έλληνες μετανάστες να επιστρέψουν στο Αιάκειο. Στο Καργκέζε γύρισαν τελικά το 1796 υπό την προστασία του Ναπολέοντα. Ακόμα και σήμερα υπάρχει ελληνική παροικία στο Καργκέζε, όπως και δρόμοι με ελληνικά ονόματα, ελληνικά μνημεία και βυζαντινή εκκλησία με εικόνες που έφεραν μαζί τους οι Μανιάτες. Έλληνες ζουν επίσης διασκορπισμένοι και σε άλλα μέρη του νησιού όπως στο Αιάκειο κ.α.
«… ο Κορσικανός ο έχων τον Ταΰγετον πατρίδα”
Οι Μανιάτες υποστηρίζουν ότι ο Μέγας Ναπολέων καταγόταν από τη Μάνη. Μάλιστα σε ένα αφιέρωμα του περιοδικού «Αδούλωτη Μάνη” (καλοκαίρι 1997) για τους Μανιάτες της Κορσικής αναφέρεται:
«Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, τα όσα αναφέρονται στην ελληνική καταγωγή του μεγάλου Στρατηλάτη, του Ναπολέοντος Βοναπάρτη, δεν είναι αποτέλεσμα νεοελληνικής ματαιοδοξίας…
… Οι Μανιάτες, ξεριζωμένοι από την Παόμια, ευρίσκονται για 44 χρόνια (1731 – 1775) στην πρωτεύουσα της Κορσικής Αιάκειο. Είναι τα χρόνια που γεννιέται και ανδρώνεται ο Μέγας Ναπολέων. Ο πατέρας του, Κάρολος Βοναπάρτης, έχει πολύ στενή φιλία με την οικογένεια της Πανώριας Στεφανοπούλου, χήρας Περμόν (προμηθευτή του γαλλικού στρατού). Ο ίδιος πεθαίνει στα χέρια της Πανώριας. Η κόρη της, Λάουρα Στεφανοπούλου – σύζυγος Junot, γνωστή ως δούκισσα D’ Abrantes, παραθέτει συγκλονιστικά στοιχεία στα περίφημα απομνημονεύματά της, τα οποία ουδέποτε διέψευσε ο ίδιος ο Ναπολέων!
… Στο σπίτι του Βοναπάρτη μιλούσαμε ελληνικά με τον πατέρα του Ναπολέοντα. (…) Πρόγονος του Βοναπάρτη ανήκε στην γενιά των Στεφανοπούλων και έφερε το όνομα Καλόμερος, o οποίος μετανάστευσε από το Αιάκειον στην Τοσκάνη της Ιταλίας. Εκεί το όνομα Καλόμερος πήρε την ιταλική του μορφή και έγινε Buona Parte (δηλ. καλό μέρος)…
Απόγονος των Βοναπαρτών αργότερα επέστρεψε από την Τοσκάνη στο Αιάκειον (…) κι έγινε γενάρχης της οικογένειας στην Κορσική”.
Και συνεχίζει η Λάουρα, δούκισσα D’Abrantes: «Μία άλλη περίπτωση αρκετά χαρακτηριστική είναι και η εξής: Οι Στεφανόπουλοι – Κομνηνοί, όταν μιλούν για τους Βοναπάρτες, χρησιμοποιούν πάντοτε στο ιδίωμά τους το ελληνικό επώνυμο Καλόμερος, Καλόμεροι ή Καλομεριανοί, αναλόγως των περιστάσεων, αν μιλούν για έναν ή για πολλούς”!
Η οικογένεια του Ναπολέοντα είχε φιλικές σχέσεις και με άλλες οικογένειες Μανιατών στο Αιάκειο. Μάλιστα πριν από την Γαλλική επανάσταση, όταν η οικογένεια Βοναπάρτη ήταν άσημη, ασχολήθηκε με την γενεαλογία της ένας Γάλλος καθηγητής και πρεσβευτής στο Μόναχο, ονόματι Hanin, ο οποίος από τότε γράφει για την ελληνική καταγωγή των Βοναπαρτών της Κορσικής.
Τα γεγονότα δεν σταματούν εδώ: Όταν ο Μέγας Ναπολέων, ορφανό παιδί 15 ετών, πρωτοπήγε στο Παρίσι για σπουδές, τον υποδέχτηκε μια μεγάλη μορφή της ελληνικής παρουσίας στην Κορσική και τη Γαλλία, ο αξιωματικός Δημήτριος Στεφανόπουλος – Κομνηνός, αδελφός της Πανώριας Στεφανοπούλου, επιστήθιος φίλος του Καρόλου Βοναπάρτη. Ο ίδιος ήταν ο κηδεμόνας του Ναπολέοντα, όταν φοιτούσε στην Στρατιωτική Σχολή του Μπριέν λε Σατώ. Μάλιστα η πρώτη πραγματεία του Μεγάλου Ναπολέοντος, η πρώτη του πνευματική εργασία, έφερε τον χαρακτηριστικό τίτλο «Memoires sur l’education des jeunes Maniotes” (δηλ., Απομνημονεύματα περί της αγωγής των νέων Μανιατών).
Ο Ναπολέων στα χρόνια της παντοδυναμίας του θα περιβάλει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τους Μανιάτες του νησιού, ενώ αντίθετα θα φανεί σκληρός με τους ντόπιους Κορσικανούς. Θα δείξει επίσης έντονο ενδιαφέρον για την σκλαβωμένη Ελλάδα.
Στη χώρα μας ο θρύλος για την καταγωγή του Ναπολέοντος διαδόθηκε κυρίως με τον Αλέξανδρο Σούτσο και το ποίημά του «Περιπλανώμενος”, όπου υπάρχουν και οι στίχοι:
Διετήρει αίματός σου εις
τας φλέβας του ρανίδα
ο Κορσικανός ο έχων
τον Ταΰγετον Πατρίδα
και εις μίαν μόνην ώρα
την γήν παίξας
την γήν χάσας
εις του Βατερλώ την χώραν!
Λέγεται πως κάποτε τέθηκε στον ίδιο τον Ναπολέοντα το ερώτημα περί της ταπεινής καταγωγής του κι αυτός απάντησε: «Η γενιά μου αρχίζει από μένα”! Και βέβαια ο καθένας αντιλαμβάνεται τι θα σήμαινε για την πορεία του στα γαλλικά πράγματα να παραδεχτεί την ελληνική καταγωγή του…”.
Πηγή
