«Είναι άντρας ή γυναίκα;», «Πότε και πού γεννήθηκε;», «Γιατί αποφεύγει να μιλά για το παρελθόν της;», «Είναι αλήθεια ότι δούλευε σε καμπαρέ τραβεστί πριν γίνει διάσημη;».
Αυτά τα ερωτήματα συνόδευαν ανέκαθεν το όνομα «Αμάντα Ληρ».
Ένα όνομα που έγραψε τη δική του ιστορία στη Γαλλία και την Ευρώπη ολόκληρη, κάνοντας τους πάντες να αναρωτιούνται πώς μια γυναίκα που ανέκαθεν φημολογούταν πως είχε γεννηθεί με ανδρικά γεννητικά όργανα, μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα είδωλο που χιλιάδες αρσενικά ερωτεύτηκαν.
Τελικά ποια είναι η εκκεντρική Αμάντα, το κορίτσι που ερωτεύτηκαν ο Ντέιβιντ Μπόουι, ο Σαλβαδόρ Νταλί και ο Μπράιαν Φέρι των Roxy Music, ο οποίος την αρραβωνιάστηκε κιόλας, παρότι γνώριζε ότι η ίδια διατηρούσε παράλληλα δεσμό με τον Μπόουι;
Σύμφωνα με την ίδια, γεννήθηκε στο Χονγκ Κονγκ, από πατέρα Βρετανό αξιωματικό και μητέρα με ρίζες από την Γαλλία και την Ασία. Την ακριβή ημερομηνία την κρύβει επιμελώς όλα αυτά τα χρόνια, με την ηλικία της να υπολογίζεται προσεγγιστικά γύρω στα 75 – 80 έτη.
Υπάρχουν, βέβαια, δεκάδες άλλες εκδοχές για την ηλικία, την καταγωγή και το όνομά της που ποτέ δεν επιβεβαιώθηκαν.
Οι καλλιτέχνες που μοιράστηκαν την ίδια γυναίκα
Όλοι προσπάθησαν να λύσουν το αίνιγμα «Αμάντα», κανείς μέχρι σήμερα δεν τα κατάφερε.
Το μόνο που μπορεί κανείς να πει με βεβαιότητα είναι πως το «Ληρ» είναι το όνομα που πήρε από τον πρώτο της σύζυγο, έναν φοιτητή αρχιτεκτονικής τον οποίο παντρεύτηκε το 1965.
Ο μοναδικός που θα είχε κάτι παραπάνω να σου πει για εκείνη ήταν ο Νταλί, με τον οποίο η ίδια ύστερα από διάστημα έντονου φλερτ σύναψε ερωτική αλλά και επαγγελματική σχέση, με την ίδια να εξελίσσεται σε περίφημη μούσα του.
Η γνωριμία τους λέγεται πως έλαβε χώρα το 1967 στο club «Castel» του Παρισιού, στο οποίο ο εκκεντρικός καλλιτέχνης αποτελούσε τακτικό θαμώνα, την εποχή που εκείνη εργαζόταν ως μοντέλο του Οίκου Paco Rabanne. Ως επάγγελμα, συνήθιζε να δηλώνει ζωγράφος.
Πέρασε όμως από κάθε γωνιά της τέχνης: Από τη στιχουργική και το τραγούδι μέχρι τη μικρή οθόνη και το θεατρικό σανίδι. Τα πρώτα της βήματα στη μουσική, πάντως, τα οφείλει στον Μπόουι.
Κι αυτό διότι επί της ουσίας χάρη σε εκείνον κατάφερε να ηχογραφήσει τον πρώτο της δίσκο το 1977, έχοντας πρώτα δεχτεί τη «χορηγία» του. Ήταν εκείνος που πλήρωνε τα δίδακτρα για τα μαθήματα φωνητικής και χορού που το αστέρι «Αμάντα» έκανε…
Με τον Νταλί, από την άλλη, διατηρούσε μία παράξενη σχέση για περισσότερα από 15 χρόνια.
«Υπέκυψα αμέσως στη γοητεία αυτού του τύπου που μου απήγγειλε στίχους του Λόρκα και με συνέκρινε με τον πίνακα «Melencolia Ι» του Άλμπρεχτ Ντύρερ. Ήταν ένας υπέροχος κύριος, ο οποίος αμέσως μόλις σε έβλεπε ανακοίνωνε ότι ήταν σεξουαλικά ανίκανος», λέει η Αμάντα Ληρ στο Vanity Fair.
Ο Νταλί (;) χτίζει τον μύθο της Ληρ
«Όταν ξεκίνησα την καριέρα μου, μου είπε πως έχω απαίσια φωνή και πως αν θέλω να πουλήσω δίσκους θα πρέπει να βρω κάτι πέρα από τη μουσική για να τραβήξω το ενδιαφέρον. Έτσι, φτιάξαμε μαζί την αινιγματική προσωπικότητα της Αμάντα Ληρ, η οποία γνώρισε τεράστια επιτυχία.
Ο Νταλί ήταν η ιδιοφυΐα και εγώ τον άκουγα», είπε η ίδια όταν για πολλοστή φορά ρωτήθηκε αν… γεννήθηκε άντρας, υποστηρίζοντας πως όλο αυτό δεν ήταν παρά ένα διαφημιστικό τρικ που αποτέλεσε έμπνευση δική του, διαψεύδοντας ωστόσο λίγο αργότερα η ίδια τον εαυτό της αποδίδοντας το «κόλπο» στον Μπόουι.
Μετά τη γνωριμία τους και ενώ οι δυο τους είχαν συνάψει σχέση, γνώρισε και την «επίσημη» αγαπημένη και μάνατζέρ του, Γκαλά. Μια ιδιόρρυθμη περσόνα –ποια άλλη θα άντεχε τη συμβίωση με τον αλλοπρόσαλλο Νταλί;- που πόζαρε δεκάδες φορές για τους πίνακες – διαμάντι που αγαπημένου της.
Ο Σαλβαδόρ είχε προειδοποιήσει την Αμάντα για το τι θα αντιμετώπιζε:
«Η σύζυγός μου δεν είναι εύκολη γυναίκα. Θα πρέπει να της κάνεις καλή εντύπωση. Βάψε τα μάτια σου βιολέ, κάνε έναν κότσο – μπανάνα, φόρα μια κοντή φούστα», φέρεται να της είχε ζητήσει ο Ισπανός καλλιτέχνης.
«Σου ζητώ να παντρευτείς τον άντρα μου»
Η σχέση των δύο γυναικών εξελίχθηκε σε βαθιά φιλία, με τη Γκαλά να φτάνει στο σημείο προς το τέλος της ζωής της να ζητά από την ερωμένη του συντρόφου της να… τον παντρευτεί μετά τον θάνατό της.
«Ένιωθα σα να ήταν τη γιαγιά μου. Ανησυχούσε για τα ερωτικά μου, μου πλήρωνε τα αεροπορικά εισιτήρια και μου έλεγε τα χαρτιά. Μια μέρα μου εξομολογήθηκε ότι είχε κουραστεί επί 50 χρόνια να ανέχεται αυτό τον γέρο που δεν ήξερε να κάνει τίποτα.
Ένιωθε ότι το τέλος πλησίαζε. Με έβαλε να ορκιστώ στην μαύρη Παρθένο του Καζάν ότι θα παντρευόμουν τον Νταλί μετά τον θάνατό της. Αρνήθηκα. Είχα την καριέρα μου να σκεφτώ και μια ζωή να ζήσω», δήλωσε αργότερα η Ληρ, που για ακόμα μία φορά σχολιάστηκε για τον κυνισμό της.
Πράγματι, η Γκαλά πέθανε λίγο καιρό αργότερα, το 1982, με τον Σαλβαδόρ να την ακολουθεί 7 χρόνια πιο μετά, έχοντας υπάρξει παντρεμένος μαζί της επί 24 χρόνια. Ως ζευγάρι είχαν συμπληρώσει 53 χρόνια κοινής πορείας.
Οι φήμες περί της πραγματικής ταυτότητας της Ληρ δεν σταμάτησαν ούτε μετά τον θάνατο του άντρα που υποτίθεται πως… την επαναδημιούργησε ως τρανσέξουαλ.
Όσα ακούγονταν, πάντως, περί της προτροπής του Νταλί να αλλάξει φύλο δεν ευσταθούν, καθώς εκείνος τη γνώρισε γυναίκα. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, πολλοί υποστηρίζουν πως εκείνος πλήρωσε για την εγχείρηση αλλαγής φύλου, κάτι που δεν στέκει χρονικά.
«Ήταν στρίπερ στο Παρίσι, την έλεγαν Αλέν»
Η ανδρική φύση της Ληρ, όμως, εν μέρει επιβεβαιώθηκε. Όχι λόγω ύψους –ήταν 1,78!- ή βαριάς φωνής, μα βάσει μαρτυριών.
Πρώτη η διάσημη τρανσέξουαλ και μοντέλο Έιπριλ Άσλεϊ, η οποία ουδέποτε έκρυψε την ταυτότητά της, ανέφερε στην αυτοβιογραφία της «Η Οδύσσεια της Έιπριλ Άσλεϊ», την ιστορία «μιας τραβεστί ονόματι Αλέν Ταπ η οποία έγινε αργότερα διάσημη σε ολόκληρο τον κόσμο ως Αμάντα Ληρ». Όπως έγραψε, οι δυο τους εργάζονταν μαζί ως στρίπερ στο Παρίσι, συγκεκριμένα στα γνωστά καμπαρέ για τραβεστί «Madame Arthur» και «Le Carrousel». Είπε, μάλιστα, ότι χειρουργήθηκε το 1963 στην Καζαμπλάνκα. Ανήκε σε εκείνους που πίστευαν ότι γι’ αυτό πλήρωσε ο Νταλί…
Κάτι ανάλογο υποστήριξε και η Γαλλίδα τραγουδίστρια Régine.
Εκείνη, «απαντώντας» κατά κάποιο τρόπο στις αρνήσεις της Ληρ για την ανδρική της φύση, δήλωσε πως την είχε γνωρίσει την εποχή που κυκλοφορούσε ως τραβεστί.
«Εγώ τη γνώρισα ως αγόρι. Τραγουδούσε τότε σε μικρά μπιστρό. Ένα βράδυ του είπα ‘Έλα να φάμε, έχω φακές με λουκάνικο’. Κι εκείνος μου απάντησε ‘Τέλεια, θα θυμηθώ την εποχή που ήμουν φαντάρος!’».
Η καλλιτέχνιδα υποστήριξε πως οι δυο τους είχαν γίνει φίλοι τότε, ωστόσο μετά τις συγκεκριμένες δηλώσεις κανείς δεν ξέρει πώς εξελίχθηκαν οι μεταξύ τους σχέσεις.
Η Ληρ ως… αγόρι
Το κερασάκι στην τούρτα έκανε την εμφάνισή του στο διαδίκτυο το 2011.
Δημοσίευμα ιταλικής εφημερίδες που έφερε στο φως μια φωτογραφία της Ληρ από την εποχή που ήταν αγόρι –ή έτσι τουλάχιστον την πλάσαρε-, αναρτήθηκε και διαδικτυακά μαζί με το πιστοποιητικό γέννησής της, ως Αλέν Μορίς Λουί Ρενέ Ταπ. «Γεννημένος στις 18 Ιουνίου του 1939 στη Σαϊγκόν».
Η Αμάντα Ληρ δεν επιβεβαίωσε ποτέ την εγκυρότητα του εγγράφου. Για την ακρίβεια, διέψευσε τα πάντα. Τακτική που ακολούθησε στο ξεκίνημα της καριέρας της και συνεχίζει να ακολουθεί μέχρι σήμερα.
Ίσως τη δική της αλήθεια να μην ήθελε να την εκφράσει με λόγια μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες, μα μέσα από την τέχνη της.
Πολλοί κάνουν λόγο για άσκοπες αναλύσεις, θεωρώντας πως η Γαλλίδα – σύμβολο του εκκεντρικού και του «απαγορευμένου» έχει πει την αλήθεια της μέσα από το κομμάτι της «Fabulous (Lover, Love Me)», που κυκλοφόρησε το 1979.
«Οι χειρουργοί με έχτισαν τόσο άρτια που κανείς δεν μπορεί να πει πως κάποτε ήμουν κάποιος άλλος», την ακούμε να ερμηνεύει με την αισθησιακή, μπάσα φωνή της, κάνοντας μας να αφήσουμε σε δεύτερη μοίρα το θρυλικό «Give a bit of hmm to me» που απογείωσε τη φήμη της το 1978.
80 χρόνια… ψέμα (;)
Ξανθιά, ψηλή, αισθησιακή και με τον μύθο του διαφορετικού να ακολουθεί το όνομά της, για κάποιους θα είναι για πάντα η βασίλισσα της ευρωπαϊκής ντίσκο. Για άλλους, μία ακόμα αμφιλεγόμενη περσόνα. Εκείνη, όμως, βλέπει πολύ διαφορετικά τα πράγματα.
«Είμαι γνωστή. Στην Ιταλία επειδή είναι μανιακοί με το σεξ. Στη Γερμανία, επειδή περίμεναν πώς και πώς να βρεθεί μία καινούρια Μαρλέν Ντίτριχ. Και έχω κερδίσει τους γκέι, που είναι άκρως απαραίτητοι, γιατί έχουν τις καλύτερες ντίσκο, εξαιτίας των εξωπραγματικών μύθων που έχουν βγει για μένα», σχολιάζει για τη διασημότητα και την υποστήριξη του κοινού που κέρδισε σε χρόνο – ρεκόρ.
Σήμερα, πλησιάζει τα 80 της χρόνια. Και είναι η Αμάντα. Η διάσημη Αμάντα Ληρ. Είτε γεννήθηκε πράγματι ως Αλέν είτε όχι.
