Το βουνό είναι τόπος μαγικός. Το μάτι σου χάνεται στο πράσινο, νιώθεις τη φύση στα...
καλύτερά της, την εξερευνάς, την αγγίζεις, την ακούς, τη μυρίζεις, τη γεύεσαι. Ο χρόνος κυλάει διαφορετικά και η ξεκούραση είναι βαθιά και ουσιαστική. Μια εκδρομή στα ορεινά είναι δώρο προς τα παιδιά, καθώς τους δίνει την ευκαιρία να αναπνεύσουν οξυγόνο, να σκαρφαλώσουν στα δέντρα, να ψάξουν για ζώα και φυτά και να παίξουν ελεύθερα. Πάμε, λοιπόν, να ταξιδέψουμε πάνω από τα σύννεφα, στην Ορεινή Ναυπακτία, έναν –ακόμα- αγνό προορισμό, αυθεντικό και γενναιόδωρο, παραδομένο στους ρυθμούς της φύσης, που θα σας γοητεύσει αμέσως με την ομορφιά του. Τα πυκνά της δάση κατάμεστα από έλατα, οξιές και καστανιές, τα κρυστάλλινα τρεχούμενα νερά, τα βαθιά φαράγγια και η θέα από τις βουνοκορφές συνθέτουν ένα τοπίο που θα σας συναρπάσει. Η Ορεινή Ναυπακτία, στα Κράβαρα, όπως ονομάζονταν παλιότερα τα βουνά στα οποία απλώνεται, βρίσκεται ανάμεσα στην Πίνδο, την Οξιά, το Παναιτωλικό και τα Βαρδούσια, και αποτελεί ένα σκηνικό ειδυλλιακό για όσους θέλουν να ξεφύγουν από την φασαρία της πόλης.
Ελατού
Η βασική διαδρομή για τα σχεδόν αλπικά τοπία της Ναυπακτίας ξεκινά από την καστροπολιτεία της Ναυπάκτου και… τραβά την ανηφόρα. Το μεσογειακό τοπίο σταδιακά αλλάζει και καθώς το υψόμετρο αυξάνεται, τα πρώτα έλατα κάνουν την εμφάνισή τους! Τα κραβαρίτικα χωριά είναι κοντά. Πρώτη μας στάση η Ελατού! Σε ένα γύρισμα του δρόμου, στη ράχη του Κερασοβουνίου και σε υψόμετρο 950 μέτρων, κρυμμένες πίσω από τα έλατα, θα δούμε τις κεραμοσκεπές του όμορφου, σχεδόν εξαφανισμένου μέσα στο πράσινο, χωριού να κυριαρχούν στην πλαγιά, σαν σε πίνακα ζωγραφικής. Περπατήστε στις ανηφορικές γειτονιές του και χαθείτε στα όμορφα καλντερίμια που διατρέχουν δάση ελάτων και καστανιάς και αγκαλιάζουν από παντού αυτό τον αυθεντικό, σχεδόν ξωτικό τόπο. Διαβάστε παραμύθια με νεράιδες κι άλλα μαγικά πλάσματα και ξεχάστε τελείως την πόλη και τις έννοιες που κουβαλά…
Άνω Χώρα
Δεύτερη στάση, η Άνω Χώρα. Από την Ελατού ο δρόμος διασχίζει τον οικισμό και συνεχίζει με φιδίσιες στροφές, που παραδόξως δεν σε ζαλίζουν, διατρέχοντάς τοπία απαράμιλλης ομορφιάς για την Άνω Χώρα, γνωστή στους παλαιότερους ως Μεγάλη Λομποντινά. «Μαμά, είμαστε πάνω από τα σύννεφα», φωνάζουν τα παιδιά και φυσικά έχουν δίκιο! Το εντυπωσιακό αυτό κεφαλοχώρι με τα πλακόστρωτα σοκάκια και τα πετρόχτιστα σπίτια απλώνει τις γραφικές γειτονιές του σε ύψος 1.100 μέτρων, χτισμένο αμφιθεατρικά στη γεμάτη έλατα πλαγιά του Κόρακα. Το χειμώνα οι μόνιμοι κάτοικοι είναι ελάχιστοι, αλλά τα Σαββατοκύριακα και το καλοκαίρι το χωριό ζωντανεύει και κρατάει τα πρωτεία στον τουρισμό όλης της περιοχής. Στο κέντρο του, εκεί που τελειώνει ο εμπορικός δρόμος, με την κεντρική πλατεία, το Στέκι των φίλων του Στέλιου Καζαντζίδη (!) την αγορά με τα παραδοσιακά καφενεία και τις ταβέρνες με τα πιο νόστιμα φαγητά που έχετε φάει ποτέ, συναντάμε τον εντυπωσιακό ναό της Αγ. Παρασκευής με τα δύο καμπαναριά του. Λίγο πιο πέρα, κάτω από το στέγαστρο, μικροί και μεγάλοι εντυπωσιάζονται από την παλιά Μερσεντές, τον Καρνάβαλο, το θρυλικό λεωφορείο που εκτελούσε από τη δεκαετία του ’60 μέχρι το 1983 το δρομολόγιο Ναύπακτος – Ελατού – Άνω Χώρα. Σκύλοι και γάτες συμπληρώνουν τον παιδικό ενθουσιασμό!
Αμπελακιώτισσα
Από την Άνω Χώρα, με μια σύντομη παράκαμψη μόλις 14 χιλιομέτρων, φτάνουμε στο χωριό Αμπελακιώτισσα, παλαιότερα γνωστή ως Κοζίτσα. Ο δρόμος περνάει μέσα από υπέροχα δάση, διασχίζει τη γέφυρα του ποταμού Κάτσαλου και συνεχίζει ανηφορικά. Εκεί βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγιάς της Αμπελακιώτισσας που χτίστηκε στη θέση όπου το 1455 βρέθηκε, σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο, η εικόνα της Θεοτόκου κρεμασμένη σ’ ένα δέντρο. Η θρησκευτική παράδοση αναφέρει ότι προέρχεται από τα γνωστά Αμπελάκια της Θεσσαλίας και έφτασε εδώ με θαυματουργό τρόπο όταν οι Οθωμανοί κατέλαβαν το χωριό και πέταξαν το εικόνισμα στον Πηνειό. Κατά την επίσκεψη στο Μοναστήρι αξίζει να θαυμάσετε το ξυλόγλυπτο εικονοστάσι που χρονολογείται από την ανακαίνιση του ναού το 1847 καθώς και τις χρωματιστές παραστάσεις στις πλευρές του ναού. Η εξωτερική πλευρά των τοίχων είναι διακοσμημένη με ανάγλυφα στολίδια στις πέτρες, όπως ανθρώπινα κεφάλια, δένδρα, λιοντάρια και άλλα ζώα. Το εσωτερικό του ναού είναι λιτό χωρίς τοιχογραφίες. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του με τις απλές διακοσμητικές παραστάσεις, όπου κυριαρχεί το σύμβολο της κληματαριάς με τα σταφύλια, χρονολογείται από το 1847, όποτε και έλαβε χώρα η ανακαίνιση της μονής. Το Μοναστήρι κοσμεί, επίσης, ο Επιτάφιος, σπάνιο έργο τέχνης που κεντήθηκε το 1735 από την περίφημη «κεντήστρα της Κωνσταντινούπολης», τη Μαριόρα. Αξίζει να αναφερθεί πως εκεί σώζεται επίσης, βιβλιοθήκη με συγγράμματα ιστορικής αξίας.
Πλάτανος
Πάμε τώρα στην άλλη μεριά του χάρτη, στα 40 χιλιόμετρα από την Άνω Χώρα, και στα 880 μ. υψόμετρο, στις ανατολικές πλαγιές του όρους Αλωνάκι. Ο Πλάτανος, το ιστορικό και ζωντανό κεφαλοχώρι, εντυπωσιάζει με τον παραδοσιακό χαρακτήρα του και την ηπειρωτική αρχιτεκτονική των σπιτιών. Η μεγάλη πλατεία, από τις ωραιότερες της περιοχής, με τον τεράστιο πλάτανο, που έχει βαπτίσει το χωριό, να δεσπόζει πάνω από παραδοσιακά καφενεία και ταβερνάκια, συγκεντρώνει ντόπιους και επισκέπτες και τα παιδιά θα παίζουν για ώρα όσο εσείς απολαμβάνετε τον καφέ σας. Αξίζει, επίσης, να δοκιμάσετε, αν δεν οδηγείτε, το εντόπιο κρασί, αλλά και τσίπουρο με μέλι. Πάνω στο μεγάλο δέντρο ταμπέλα μάς ενημερώνει πως το κλίμα στο χωριό είναι υγιεινό. Το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης, το Λαογραφικό Μουσείο, με τον αργαλειό και τη γιδοκουρεύτρα, και η κεντρική εκκλησία του Αγίου Νικολάου με το μεγαλόπρεπο δίδυμο καμπαναριό και την ξεχωριστή εικόνα, είναι μερικά από τα αξιοθέατα που αξίζει να επισκεφτείτε. Μην παραλείψετε ακόμα μια επίσκεψη στα κοντινά χωριά Πέρκο και Περίστα, όπου θα μαγευτείτε από το άγριο μεγαλείο της ναυπακτιανής ορεινής γης. Πάρτε καλάθι γεμάτο προμήθειες και τραπεζομάντιλο και κάντε πικνίκ στο περίφημο δάσος με τα σπάνια είδη δέντρων.
Ο γύρος της Λίμνης Ευήνου
Έχοντας ως αφετηρία τον Πλάτανο μπορείτε να κατευθυνθείτε προς το φράγμα και την τεχνητή λίμνη του Εύηνου. Το Νεοχώρι, η Αράχοβα (όχι η γνωστή), η Περδικόβρυση (να φάτε στην ταβέρνα της Μαρίας) και τα Κλεπά προσφέρουν μαγευτική θέα στην Ευηνολίμνη, μια από τις ομορφότερες γωνιές της ορεινής Ελλάδας. Τις όχθες του Εύηνου, στο στενότερο σημείο του ποταμού, στεφανώνει το μονότοξο γεφύρι της Αρτοτίβας ή «Καμάρα». Αποτελεί σημείο αναφοράς για τους ντόπιους και είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορία, την οικονομία και την κοινωνική ζωή του τόπου. Αν και τεχνητή, η λίμνη δημιουργεί ένα ελκυστικό φυσικό τοπίο, συνθέτοντας ένα κάδρο απαράμιλλης ομορφιάς που συνδυάζει το υγρό στοιχείο με την πυκνή ορεινή βλάστηση. Κάντε το γύρο της λίμνης και επισκεφτείτε τα χωριουδάκια της περιοχής. Ξαποστάστε στα παραδοσιακά καφενεία, πιάστε κουβέντα με τους ντόπιους και ζητήστε από τους ταβερνιάρηδες να σας ξεναγήσουν σε παραδοσιακές γεύσεις, με πίτες και ντόπια κρέατα! Η διαδρομή είναι απολαυστική από κάθε άποψη, ενώ η φύση πότε άγρια- πότε ήρεμη, σάς αποκαλύπτεται σταδιακά, σαν μαγεμένη…
Φθινοπωρινή Απόδραση
Μια από τις πιο κατάλληλες εποχές για το ταξίδι στην Ορεινή Ναυπακτία, στο κρυστάλλινο βουνό, είναι το δίχως άλλο το Φθινόπωρο. Το τρίτο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου, στην Άνω Χώρα, αναβιώνει με μεράκι και ενθουσιασμό η Γιορτή του Κάστανου και του Τσίπουρου, από τα παλιότερα και ομορφότερα έθιμα του χωριού. Ο καστανόλογγος στήριζε την οικονομία του χωριού από τα χρόνια του Βυζαντίου. Έτσι, οι καστανιές καλλιεργούνται αιώνες τώρα στο χωριό, ενώ οι άγριες κοσμούν τις γύρω βουνοπλαγιές ανάμεσα στα έλατα. Όσο για το παραδοσιακό τσίπουρο, παράγεται από την απόσταξη της περίφημης Μαλαγουζιάς, της τοπικής ποικιλίας σταφυλιών που καλλιεργείται στα ορεινά Κράβαρα εδώ και αιώνες. Ήδη από το απόγευμα της Παρασκευής στο χωριό επικρατεί οργασμός προετοιμασίας: τα καζάνια για την απόσταξη του τσίπουρου και οι φουφούδες για το ψήσιμο του γλυκού καρπού παίρνουν τις θέσεις τους στο ύπαιθρο. Το ξημέρωμα του Σαββάτου βρίσκει το χωριό αγκαλιασμένο από μυρωδιές. Το ίδιο απόγευμα οι νοικοκυρές του χωριού σερβίρουν λιχουδιές όπως τηγανίτες, πίτες, λουκουμάδες αλλά και παραδοσιακά μαγειρευτά φαγητά. Τα ποτήρια γεμίζουν από το “λουλά” όπου το αχνιστό, μερακλήδικο τσίπουρο ρέει άφθονο! Όλο το χωριό γίνεται μία μεγάλη παρέα, οι ντόπιοι σέρνουν τον χορό και ο αέρας μοσχοβολάει φρεσκοψημένο κάστανο. Το γλέντι έχει αρχίσει… και τα μάγια δεν λύνονται ωσότου ξημερώσει το πρωινό της Κυριακής!
