Στη διελκυστίνδα κυβέρνησης-θεσμών μπαίνει από αυτή την εβδομάδα ξανά το ασφαλιστικό...
Συγκεκριμένα, το αν θα περικοπούν οι συντάξεις το 2019 θα αποτελέσει αντικείμενο συζητήσεων στις συναντήσεις μεταξύ τεχνικών κλιμακίων των δανειστών και εκπροσώπων της κυβέρνησης αυτή την εβδομάδα στην Αθήνα. Είναι η πρώτη φορά που εκπρόσωποι των θεσμών έρχονται στη χώρα μας, μετά την ολοκλήρωση του 3ου Προγράμματος Προσαρμογής με στόχο τον μετα-μνημονιακό έλεγχο των συμφωνηθέντων κυβέρνησης-δανειστών. Σε κάθε περίπτωση οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν το αργότερο έως το Νοέμβριο.
Βούληση της κυβέρνησης, στο μέτωπο του ασφαλιστικού, όπως διατυπώθηκε δημοσίως από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, κ. Αλέξη Τσίπρα χθες και προχθές από το βήμα της 83ης ΔΕΘ είναι να μην εφαρμοσθούν οι περικοπές έως 18% στις συντάξεις από την Ιανουαρίου 2019, όπως αυτές έχουν ψηφισθεί από την ίδια πριν δύο χρόνια.
Βασικό πλεονέκτημα της κυβέρνησης -σύμφωνα με τον κ. Τσίπρα- προς αυτήν την κατεύθυνση είναι ότι μπορούν να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι του 2019, χωρίς περικοπές στις συντάξεις.
Φέτος, στο Υπ. Εργασίας προσδοκούν πλεόνασμα στα ταμεία από 1,5 έως ακόμα και 2,2 δισ. ευρώ, αν και για την ώρα το πλεόνασμα ανέρχεται μόλις σε 1,1 -1,2 δισ. ευρώ έναντι 1,5 δισ. ευρώ που είναι η επίσημη πρόβλεψη.
Με άλλα λόγια, εκτιμάται ότι από φέτος τα ταμεία θα πετύχουν χωρίς τις περικοπές των συντάξεων το στόχο του 2019, όπως αυτός έχει προβλεφθεί με την εφαρμογή των περικοπών στις συντάξεις.
Αυτό είναι το δυνατό σημείο της ελληνικής πλευράς στην επικείμενη διαπραγμάτευση.
Βασικό μειονέκτημα, όμως, της κυβερνητικής θέσης είναι οι συνέπειες της μη εφαρμογής των περικοπών των ήδη καταβαλλομένων συντάξεων πάνω στις συντάξεις οι οποίες έχουν ήδη εκδοθεί με βάση το νέο τρόπο υπολογισμού, αλλά και σε εκείνες που θα εκδοθούν από εδώ και στο εξής.
Με άλλα λόγια, η μη –περικοπή των καταβαλλομένων κατά τη 12η Μαΐου 2016 (σ.σ. έναρξη ισχύος νόμου Κατρούγκαλου) συντάξεων θα μπορούσε να οδηγήσει στην αμφισβήτηση των περικοπών των συντάξεων που εκδόθηκαν από αιτήσεις οι οποίες κατατέθηκαν από τη 13η Μαΐου 2016 και έπειτα, δηλαδή τις λεγόμενες νέες συντάξεις.
Διαφορετικά, θα υπάρξει ζήτημα διαφορετικής αντιμετώπισης των συντάξεων, καθώς στους παλιούς δεν θα μειωθούν στις συντάξεις, ενώ στους νέους μειώνονται. Κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να γίνεται δεκτό από Βρυξέλλες και Βερολίνο, σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr. H δε ΕΚΤ θεωρεί αναγκαία την εφαρμογή των ψηφισμένων μεταρρυθμίσεων, αλλά και τη θέσπιση νέων. Οι ίδιοι κύκλοι δεν φαίνονται αρνητικοί σε μέτρα "ουδετεροποίησης" των περικοπών στις συντάξεις, εφόσον αυτές γίνουν το 2019, μέσω της παροχής ενός εφάπαξ επιδόματος το Δεκέμβριο του 2018 σε όσους συνταξιούχους πληγούν πολύ.
Αν δεν κοπούν οι παλιές συντάξεις, σύμφωνα με στελέχη των ταμείων, θα τεθεί θέμα αναδρομικής επιστροφής των ποσών που κόπηκαν στους έως τώρα νέους συνταξιούχους, αλλά και μη περικοπής των μελλοντικών συνταξιούχων, με απρόβλεπτες αρνητικές επιδράσεις στον προϋπολογισμό των ασφαλιστικών ταμείων, αλλά και του κράτους άμεσα και μεσοπρόθεσμα.
Αυτό είναι το αδύνατο σημείο της ελληνικής διαπραγματευτικής θέσης περί μη περικοπής των παλιών συντάξεων.
Κοντά σε αυτό, τίθεται και το θέμα ότι ακύρωση, με τροπολογία, των περικοπών των συντάξεων θα ανέτρεπε την ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού δημοσίου χρέους, σύμφωνα με δημοσίευμα του Capital.gr.
Αυτός είναι άλλος ένας λόγος που συντείνει στην υλοποίηση του σεναρίου της αναστολής και όχι της ακύρωσης (με την ψήφιση σχετικής τροπολογίας) των περικοπών.
Χρονικό ορόσημο για την υλοποίηση του ενός ή του άλλου σεναρίου είναι τα τελικά στοιχεία της Eurostat για την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού το 2018 τον Απρίλιο του 2019, όπως έχει επισημάνει έγκαιρα το Capital.gr.
Συγκεκριμένα, στο σχετικό δημοσίευμα αναφερόταν πως "το τρίτο σενάριο (…) προβλέπει αναστολή των περικοπών τουλάχιστον έως τον Ιούλιο του 2019 (αντί της εφαρμογής του στα τέλη Δεκεμβρίου του 2018/αρχές 2019), προκειμένου προηγουμένως, δηλαδή τον Απρίλιο, να οριστικοποιηθεί από την Eurostat το ελληνικό πρωτογενές πλεόνασμα και έτσι να υπάρξει καθαρό το πεδίο" (σ.σ. της διαπραγμάτευσης κυβέρνησης-θεσμών).
Το ορόσημο, όμως, του Απριλίου δεν είναι μόνο "διαδικαστικό" με την έννοια ότι τότε θα υπάρξει πλήρης εικόνα για τη δημοσιονομική πορεία της χώρας όχι μόνο για το 2018, αλλά, παράλληλα, εν μέρει και για το 2019, πρωτίστως πολιτικό.
Κυβερνητικοί κύκλοι επισημαίνουν στο Capital.gr πως στα τέλη Μαΐου θα διεξαχθούν οι ευρωεκλογές, αλλά και οι δημοτικές–περιφερειακές εκλογές στην Ελλάδα.
Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, πως είναι μάλλον πολιτικά αδύνατο να αποδεχθεί η κυβέρνηση τον ερχόμενο Απρίλιο να λάβει οποιαδήποτε απόφαση περικοπή στις συντάξεις τον Ιούλιο του 2019 ή αργότερα. Και αυτό καθίσταται "απαγορευτικό" ενόψει της τριπλής εκλογικής δοκιμασίας που ακολουθεί αμέσως μετά, δηλαδή το Μάιο.
Εξάλλου σε ανώτερους πολιτικούς κύκλους των Βρυξελλών και του Βερολίνου διαμορφώνεται σταδιακά η αντίληψη πως δεδομένης της αλματώδους ανόδου της ακροδεξιάς (βλ. Γερμανία) κάθε άλλο παρά βοηθούσε μία κοινωνική αναταραχή στην Ελλάδα στο διάστημα μεταξύ Δεκεμβρίου 2018 –Μαΐου 2019 με επίκεντρο τις συντάξεις...
Εξάλλου, λίγο νωρίτερα από τον κρίσιμο Απρίλιο, δηλαδή γύρω στο Φεβρουάριο –Μάρτιο του 2019 αναμένεται (εφόσον προχωρήσει η σχετική διαδικασία και στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας) να έλθει η συμφωνία Τσίπρα –Ζάεφ για το ονοματολογικό της γειτονικής χώρας προς έγκριση στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Με δεδομένο ότι κυβερνητικοί κύκλοι εκτιμούν, με βάση τα τρέχοντα δεδομένα, πως η συμφωνία αυτή γίνει δεκτή και από το δικό μας κοινοβούλιο, σε καμία περίπτωση η κυβέρνηση δεν τίναζε στον αέρα (δεχόμενη, έστω και με καθυστέρηση 6 μηνών) μία τέτοια πολιτική "κατάκτηση" μέσω της αρνητικής απόφασης για το μέλλον των συντάξιμων αποδοχών.
Επειδή, όμως, εξαιρετικά δύσκολα θα πέρναγε από Βρυξέλλες και ιδίως το Βερολίνο η ακύρωση (με ειδική τροπολογία) των περικοπών, σαν πιο πιθανό σενάριο θα πρέπει να αρχίσει να θεωρείται η σταδιακή εφαρμογή του σε βάθος χρόνου, όπως έχει αποκαλύψει το Capital.gr.
Ωστόσο εκκρεμεί ακόμα ο χρόνος κήρυξης των εθνικών εκλογών. Συνεπώς, δεν θα πρέπει να αποκλείεται ακόμα και ο Σεπτέμβρης του 2019 (δηλαδή με την ολοκλήρωση της 4ετούς θητείας).
Έτσι εκτιμάται –από καλά πληροφορημένες πηγές του Capital.gr σε κυβερνητικούς κύκλους- ότι ο χρόνος έναρξης των όποιων αισθητών παρεμβάσεων στις συντάξεις θα μετακινηθεί πιθανότατα από την 1η Ιανουαρίου 2020 και έπειτα.
Αν , μάλιστα, αμφισβητηθεί η κυβέρνηση στις ευρωκάλπες του 2019, αλλά όχι σε σημείο να τεθεί θέμα παραίτησης της, τότε από ορισμένους κυβερνητικούς κύκλους θεωρούνται πιθανές "μεταβατικές" λύσεις έως το Σεπτέμβριο (οπότε τ' αργότερο πρέπει να γίνουν εθνικές εκλογές), που κάθε άλλο παρά θα επιτρέπουν τη λήψη αποφάσεων για το συνταξιοδοτικό πριν το τέλος του 2019.
Πηγή
