συμβιβαστεί με το Μεξικό και την ΕΕ για το εμπόριο και όχι με την Κίνα; Η απάντηση, εν συντομία, είναι ότι η διαμάχη του Trump με την Κίνα αφορά κάτι περισσότερο από το εμπορικό έλλειμμα της Αμερικής. Πρόκειται για μια μάχη σώμα με σώμα ανάμεσα σε μια εδραιωμένη υπερδύναμη και σε έναν ανερχόμενο διεκδικητή της οικονομικής εξουσίας, που τροφοδοτήθηκε από τη βαθιά πεποίθηση της ομάδας οικονομικής πολιτικής του Λευκού Οίκου ότι το πρόβλημα της Αμερικής με την Κίνα δεν είναι μόνο το εμπορικό έλλειμμα αλλά και η ίδια η οικονομική διάρθρωση της Κίνας, η οποία θέτει σε μειονεκτική θέση τις ξένες χώρες όχι μόνο στο εμπόριο, αλλά επίσης στις επενδύσεις και την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Κίνα και στρεβλώνει τον ανταγωνισμό των επιχειρήσεων προς όφελος των κινεζικών εταιρειών.
Στο στόχαστρο του Trump βρίσκεται η πρωτοβουλία Made in China 2025, η οποία ανακοινώθηκε το 2015 με στόχο την πλήρη αναβάθμιση της βιομηχανικής παραγωγής της Κίνας εντός διαστήματος 10 ετών, ιδιαίτερα στον τομέα της μεταποίησης, προκειμένου να κατατάσσεται μεταξύ των καλύτερων στον κόσμο. Συνεπώς η πρωτοβουλία θεωρείται ολοένα και περισσότερο από τις ΗΠΑ ως μια άμεση πρόκληση για την παγκόσμια οικονομική κυριαρχία τους. Το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, ένα αμερικανικό think tank, ανέφερε το 2018 ότι η πρωτοβουλία "[Made in China 2025] είναι μια πραγματική υπαρξιακή απειλή για την τεχνολογική ηγεσία των ΗΠΑ".
Η Κίνα πράγματι ακολουθεί κατά πόδας τις ΗΠΑ, μειώνοντας το χάσμα της τεχνολογίας. Σύμφωνα με την βάση δεδομένων για τις ανταγωνιστικές βιομηχανικές επιδόσεις της UNIDO, το μερίδιο των εξαγωγών που μπορεί να θεωρηθεί μέσης/υψηλής τεχνολογίας το 2016 ήταν 63% για τις ΗΠΑ και 58% για την Κίνα. Η τόσο μικρή διαφορά φέρνει σε δύσκολη θέση τις ΗΠΑ. Η Κίνα ξεκάθαρα έχει διανύσει πολύ δρόμο από την εποχή που εξήγε προϊόντα χαμηλής τεχνολογίας και εντάσεως εργασίας, όπως ρούχα και παπούτσια.
Ως εκ τούτου, ο εμπορικός πόλεμος του Trump με την Κίνα γίνεται στην πραγματικότητα για να ανακόψει, ή τουλάχιστον να επιβραδύνει, την τεχνολογική αναβάθμιση της Κίνας και την επέκταση της παγκόσμιας οικονομικής επιρροής της. Οι κινεζικές επενδύσεις στον τομέα της τεχνολογίας στις ΗΠΑ πλέον υπόκεινται σε αυστηρότερους ελέγχους και οι αμερικανικές κυβερνητικές υπηρεσίες είναι σε υψηλή επιφυλακή για τυχόν κινεζικές προσπάθειες βιομηχανικής κατασκοπείας. Η ρήτρα προστασίας της εθνικής ασφάλειας στον αμερικανικό νόμο περί εμπορίου του 1974 χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για την επιβολή νέων δασμών στις κινεζικές εισαγωγές και για να περιορίσει τις επιχειρηματικές συγχωνεύσεις και εξαγορές της Κίνας στις ΗΠΑ.
Ωστόσο, η τακτική με την οποία διεξάγεται ο εμπορικός πόλεμος του Trump εναντίον της τεχνολογικής προόδου της Κίνας θα αποτύχει. Ο Trump και οι οικονομικοί του σύμβουλοι έχουν κολλήσει στο παλιό πρότυπο της βιομηχανικής παραγωγής όπου τα εμπορικά και βιομηχανικά μυστικά καταγράφονταν σε μπλε σχέδια, οδηγίες και πρωτόκολλα που ήταν κλειδωμένα σε ασφαλές μέρος. Στη σημερινή σύγχρονη οικονομική παραγωγή, όσο πιο περίπλοκο και υψηλότερης προστιθέμενης αξίας είναι ένα εγχείρημα, τόσο πιο σημαντική είναι η σιωπηρή γνώση ή η τεχνογνωσία, η οποία υπάρχει μόνο στους ανθρώπινους εγκεφάλους, ειδικά στις βιομηχανίες έντασης γνώσης και κεφαλαίου όπως η τραπεζική και χρηματοπιστωτική, η βιοτεχνολογία, τη νανοτεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη.
Η τεχνογνωσία είναι όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε, αλλά βρίσκουμε δύσκολο να εξηγήσουμε. Το σκι χρειάζεται τεχνογνωσία. Μαθαίνουμε πώς να κάνουμε σκι, κάνοντας σκι δίπλα σε καλούς σκιέρ, όχι μελετώντας τη φυσική του σκι. Ο μόνος τρόπος για να αποκτήσετε τεχνογνωσία είναι να έχετε την ευκαιρία να εργαστείτε δίπλα σε ανθρώπους που έχουν ήδη τέτοια τεχνογνωσία. Στο πλαίσιο αυτό, καθώς ο εμπορικός πόλεμος του Trump καθιστά ολοένα και πιο δύσκολες τις εξαγωγές των αμερικανικών επιχειρήσεων στην Κίνα, θα χρειαστεί να μεταφέρουν περισσότερες δραστηριότητες στην Κίνα για να παράγουν τοπικά, προκειμένου να πουλήσουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους σε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες καταναλωτικές αγορές στον κόσμο. Και αυτό σημαίνει ότι περισσότεροι Αμερικανοί με υψηλή τεχνογνωσία τεχνικής και διαχειριστικής φύσεως θα ξοδεύουν περισσότερο χρόνο στην Κίνα, προσφέροντας περισσότερες ευκαιρίες στους Κινέζους συναδέλφους και υπαλλήλους τους να εργάζονται δίπλα τους και να αποκτήσουν την τεχνογνωσία τους.
Το 2017, η αξία των προϊόντων που οι αμερικανικές εταιρείες κατασκεύασαν και πούλησαν στην Κίνα εκτιμήθηκε στα 250 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό περίπου διπλάσιο σε σχέση με τις αμερικανικές εξαγωγές προς την Κίνα, σύμφωνα με τη Διεύθυνση Στατιστικών Εμπορίου του ΔΝΤ. Πρόκειται για μια αγορά καταναλωτών που αυξάνεται κατά 14% κάθε χρόνο, περίπου τέσσερις φορές ταχύτερα από ό,τι η αντίστοιχη αγορά των ΗΠΑ. Στα επόμενα χρόνια, πρόκειται να ξεπεράσει την αμερικανική για να γίνει η μεγαλύτερη καταναλωτική αγορά στον κόσμο. Αυτή δεν είναι μια αγορά που οι παγκόσμιες εταιρείες μπορούν να αγνοήσουν. Εάν ο μόνος τρόπος να πουλήσουν περισσότερο σε αυτή την αγορά είναι να μετακινήσουν μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής τους εκεί λόγω του εμπορικού πολέμου του Trump, αυτό θα κάνουν οι πολυεθνικές. Και αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι θα δώσουν πολλές περισσότερες ευκαιρίες στην Κίνα να αποκτήσει πολύτιμη αμερικανική τεχνογνωσία που είναι κρίσιμη για την αναβάθμιση της τεχνολογίας της Κίνας, βοηθώντας το Made in China 2025 να πετύχει.
Ο μόνος τρόπος για τον Πρόεδρο Trump να σταματήσει την Κίνα από την απόκτηση αμερικανικής τεχνολογικής τεχνογνωσίας είναι να απαγορεύσει σε όλους τους Αμερικανούς να ταξιδεύουν και να εργάζονται στην Κίνα. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Ο εμπορικός του πόλεμος καθιστά πιο απαραίτητο για περισσότερους αμερικανικούς εγκεφάλους που διαθέτουν την τεχνογνωσία που χρειάζεται η Κίνα χρειάζεται να περάσουν χρόνο εκεί. Έχουμε μάθει να πιστεύουμε ότι η ηγεσία είναι κρίσιμη όταν οι χώρες ανεβαίνουν και πετυχαίνουν. Το γεγονός είναι ότι η ηγεσία είναι εξίσου σημαντική όταν οι χώρες αποτυγχάνουν και υποχωρούν. Ο Πρόεδρος Trump θα μείνει στην ιστορία ως ο καθοριστικός ηγέτης που υπονόμευσε σοβαρά την Αμερική στον αγώνα της εναντίον της Κίνας για παγκόσμια οικονομική κυριαρχία.
Πηγή
