ορυκτών. Αυτές είναι οι βασικές αρχές της ρωσικής εκστρατείας, του «deal» για την ενίσχυση της επιρροής του Κρεμλίνου στην Αφρική. Η Ρωσία επιδίδεται σε έναν ξέφρενο αγώνα, ακολουθώντας την Κίνα, με τις δύο αναδυόμενες υπερδυνάμεις να φιλοδοξούν να εκτοπίσουν τη Δύση - ή τουλάχιστον να περιορίσουν την επιρροή της - στην αφρικανική ήπειρο.
Η Ρωσία υπέγραψε πλήθος στρατιωτικών συμφωνιών το τρέχον έτος. Πιο πρόσφατη ήταν αυτή που ανακοινώθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου, μετά από εννέα μήνες διαπραγματεύσεων, για τη εγκατάσταση μιας ρωσικής βάσης στην Ερυθραία, που δίνει πρόσβαση στη Μόσχα στην Ερυθρά Θάλασσα. Η ενίσχυση της ρωσικής παρουσίας, συμπίπτει με την απόφαση των ΗΠΑ να αποσύρουν στρατεύματα από την ευρύτερη περιοχή.
Σύμφωνα με αναλυτές, που επικαλείται ο Guardian, οι ρωσικές κινήσεις επιταχύνθηκαν το 2018, καθώς ανώτεροι ρώσοι αξιωματούχοι έχουν εγκατασταθεί σε διάφορες Αφρικανικές πρωτεύουσες και διαπραγματεύονται συμφωνίες για πώληση όπλων και για προσφορά στρατιωτικών υπηρεσιών, επιζητώντας κυρίως διπλωματική υποστήριξη και κάποιες δυνητικά κερδοφόρες συμβάσεις για εξόρυξη ορυκτών.
Η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (CAR) αποτελεί πλέον ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα, με την παρουσία ρωσικού στρατιωτικού προσωπικού και Ρώσων μισθοφόρων. «Η επίσημη αφήγηση είναι πως η Ρωσία και η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία έχουν μια μακροχρόνια συνεργασία», σχολιάζει ένας διεθνής αξιωματούχος που παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία από τη στιγμή που Ρώσοι αξιωματούχοι άρχισαν να εγκαθίστανται στη χώρα. «Αλλά ειλικρινά, πριν από ένα χρόνο, κανείς δεν θα μπορούσε να υποστηρίξει κάτι τέτοιο», σημειώνει.
«Όλοι έχουν εντυπωσιαστεί από την ταχύτητα που συμβαίνει αυτό», σχολίασε ένας αναλυτής στον Guardian. Δεν είναι όμως μόνο η πώληση όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού. Η Ρωσία είχε παίξει το ρόλο του μεσολαβητή στις συνομιλίες μεταξύ της κυβέρνησης της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας και των επαναστατικών ένοπλων ομάδων. Υπήρξαν μάλιστα κατηγορίες πως υπονόμευσε τη μεσολάβηση της ίδιας την Αφρικανικής Ένωσης, θέλοντας να χρησιμοποιήσει τις επαφές για να διαπραγματευτεί την πρόσβαση σε διαμάντια, χρυσό και ουράνιο, οι πηγές των οποίων βρίσκονται σε περιοχές που ελέγχονται από τους επαναστάτες.
Δεν είναι όμως μόνο η περίπτωση της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας, όπου η Ρωσία έχει παραγκωνίσει τη Δύση. Ανώτεροι Ρώσοι αξιωματούχοι, όπως ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και η πρόεδρος της Ρωσικής Βουλής, Βαλεντίνα Ματβιένκο, στενή συνεργάτης του Βλαντιμίρ Πούτιν, έχουν υπογράψει σημαντικές στρατιωτικές και οικονομικές συμφωνίες με χώρες της Αφρικής, όπως η Αγκόλα, η Ναμίμπια, η Μοζαμβίκη, η Αιθιοπία και η Ζιμπάμπουε. Τον Ιούλιο ήταν η σειρά του Ντμίτρι Σουγκάεφ, επικεφαλής της Ρωσικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Στρατιωτικής και Τεχνικής Συνεργασίας. Ο Σουγκάεφ, στο περιθώριο της Συνόδου της BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) ανακοίνωσε την υπογραφή ενός μνημονίου συνεργασίας με την Νότια Αφρική στον τομέα των ενόπλων δυνάμεων και της εκπαίδευσης.
Αναλυτές επισημαίνουν πως το ξαφνικό ενδιαφέρον της Ρωσίας για την Αφρική προκαλείται από μια σειρά παραγόντων. Ένας από τους λόγους είναι ο κίνδυνος της διπλωματικής απομόνωσης της Ρωσίας στη διεθνή κοινότητα εξαιτίας της ισχυρής εξωτερικής πολιτικής που έχουν αναπτύξει εδώ και δεκαετίες οι ΗΠΑ και η ΕΕ. Η Μόσχα αντιμετώπισε αυτό το πρόβλημα τόσο στον πόλεμο της Συρίας, όσο και στην κρίση της Ουκρανίας, και πλέον αναζητά συμμάχους, κυρίως για στήριξη των θέσεών της στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.
Επιπλέον «η Ρωσία θεωρεί πως η επιρροή της στην Αφρική έχει μια ιστορική παράδοση με αναφορές στη Σοβιετική Ένωση και την τότε υποστήριξη απελευθερωτικών κινημάτων», σημειώνει στον Guardian ο Paul Stronsk, του «Carnegie Endowment for International Peace», ενός εκ των ισχυρότερων think tank παγκοσμίως και προσθέτει: «Όμως όταν αποφάσισε να επιστρέψει στην Αφρική, τα τελευταία δύο χρόνια δηλαδή, διαπίστωσε πως η θέση της ήταν οικτρή, ιδιαίτερα σε σύγκριση με την Κίνα. Γνωρίζει πως δεν μπορεί να προσφέρει καταναλωτικά αγαθά όπως το Πεκίνο, όμως μπορεί να προσφέρει όπλα ίσως και κάποιες διευκολύνσεις σε οικονομικά ζητήματα, όπως το χρέος. Αυτό λοιπόν που παρατηρούμε είναι μια Ρωσία που επιστρέφει στην Αφρική και αναζητά τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, τους τομείς που μπορεί να ανταγωνιστική. Ο βασικός τομέας είναι η πολεμική βιομηχανία της».
Πηγή
