Γιατί το κολατσιό είναι τόσο απαραίτητο; Προτιμάμε το σπιτικό κολατσιό ή...
εμπιστευόμαστε αυτό του σχολικού κυλικείου;
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τα προϊόντα που πωλούνται στα κυλικεία. Τι αρέσει στα παιδιά, τι τα ωφελεί και τι μπορούμε εμείς να ετοιμάζουμε από το σπίτι, ώστε να παίρνουν μαζί τους στο σχολείο.
Κολατσιό, το απαραίτητο
Το κολατσιό, αυτό το συμπλήρωμα ανάμεσα στα κύρια γεύματα, είναι εξαιρετικής σημασίας καθώς αποτελεί μια σωστή λύση που καλύπτει το αίσθημα της πείνας και συμβάλλει στην πρόσληψη των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών που έχει ανάγκη ο παιδικός οργανισμός. Το σωστό κολατσιό πρέπει να συνδυάζει γάλα ή γιαούρτι με δημητριακά, ψωμί και φρούτα.
Σχολικά κυλικεία: Λύση ή πρόβλημα;
Είναι μια λύση για τους γονείς που δεν προλαβαίνουν να ετοιμάσουν κάτι για το κολατσιό του παιδιού. Γίνεται όμως πρόβλημα όταν τα προϊόντα που διατίθενται εκεί δεν είναι ωφέλιμα για τη διατροφή τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ελληνικό σχολικό κυλικείο, πάνω απ’ όλα και κυρίως πέρα από κάθε λογική, είναι μια ιδιωτική κερδοσκοπική επιχείρηση.
Ποια προϊόντα επιτρέπεται να διαθέτει ένα σχολικό κυλικείο:
Τυποποιημένα τοστ και σάντουιτς - με άσπρο ή ολικής άλεσης ψωμί, με τυρί ή με τυρί και γαλοπούλα. Από λαχανικά επιτρέπεται μόνο η ντομάτα. Απαγορεύεται η χρήση μαγιονέζας, ενώ το βούτυρο και η μαργαρίνη επιτρέπονται, με τον όρο η περιεκτικότητα της μαργαρίνης σε trans λιπαρά να είναι κάτω του 2%.
Απλά αρτοσκευάσματα - κουλούρια Θεσσαλονίκης, ψωμάκια και φραντζολάκια, φρυγανιές, κριτσίνια και παξιμάδια, σε ατομική συσκευασία και πάντα με τα trans λιπαρά να μην ξεπερνούν το 2%.
Διάφορα αρτοσκευάσματα - σταφιδόψωμο, μουστοκούλουρο, απλά μπισκότα, όλα σε ατομική συσκευασία και με τον ίδιο περιορισμό στα trans λιπαρά, καθώς και επιπλέον περιορισμούς σε αλάτι, ολικά λιπαρά και ζάχαρη.
Τυρόπιτα και σπανακόπιτα - με βάρος έως 200 γρ. και μόνο με κασέρι ή φέτα.
Φρέσκα φρούτα - καλά πλυμένα, σε ατομική συσκευασία.
Ξερά φρούτα - δαμάσκηνα, βερίκοκα κ.ά., χωρίς κουκούτσια και σε ατομική συσκευασία έως 50 γρ.
Γάλα πλήρες, γάλα light και γάλα με κακάο - χωρίς συνθετικά γλυκαντικά και με περιορισμούς στο βάρος.
Ρυζόγαλο και απλή κρέμα - σε συσκευασία έως 150 ml χωρίς πρόσθετα.
Φυσικοί χυμοί φρούτων - 100% φυσικοί χυμοί χωρίς ζάχαρη, σε συσκευασία έως 330 ml.
Εμφιαλωμένο νερό - μικρό μπουκάλι.
Καφές και αφεψήματα - μόνο για τους εκπαιδευτικούς.
Στα σχολικά κυλικεία γυμνασίων και λυκείων επιτρέπεται η διάθεση μερικών επιπλέον προϊόντων, όπως ατομικές συσκευασίες μελιού, σοκολάτες υγείας και γάλακτος, γιαούρτι και ανάλατοι ξηροί καρποί, συσκευασμένοι.
Επιτρεπόμενα προϊόντα και ανεπίτρεπτες πρακτικές
Σύμφωνα με καταγεγραμμένες καταγγελίες, πολλά σχολικά κυλικεία διαθέτουν μεγάλη ποικιλία μη επιτρεπόμενων προϊόντων, όπως παγωτά, γκοφρέτες, γαριδάκια, πατατάκια, σοκολάτες, έτοιμα γλυκά σνακ αμφιβόλου ποιότητος και αναψυκτικά. Οι τυρόπιτες με αληθινή φέτα είναι είδος ανύπαρκτο στα κυλικεία και τη θέση του εθνικού μας τυριού καταλαμβάνει εδώ και πολλά χρόνια το «εθνικό υποκατάστατο φέτας», ένα λιπαρό τρίμμα, που λόγω χαμηλού κόστους συμφέρει οικονομικά τους παρασκευαστές τυρόπιτας. Πολύ συχνά πωλούνται χυμοί που περιέχουν ζάχαρη (κοκτέιλ φρούτων), ενώ σπάνια θα βρει κανείς σε σχολικό κυλικείο φρούτα τυλιγμένα το καθένα σε μεμβράνη.
Σε ποιο βαθμό εφαρμόζονται οι υγειονομικές διατάξεις;
Το αν, λόγου χάρη, τα γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν συντηρηθεί σε σωστές θερμοκρασίες, αν τα πλαστικά καλαμάκια πωλούνται σε ατομικές νάιλον συσκευασίες είναι κάτι που επαφίεται στην ατομική ευθύνη του κάθε υπευθύνου κυλικείου, ο οποίος μάλιστα, προκειμένου να αποκτήσει την άδεια λειτουργίας του κυλικείου, πρέπει να διαθέτει Ατομικό Βιβλιάριο Υγείας για τον ίδιο και τους τυχόν υπαλλήλους του. Όσοι εργάζονται στο κυλικείο πρέπει να φορούν σκούφο και γάντια, εικόνα που δεν συναντάμε σε κανένα σχολικό κυλικείο, ενώ συχνά ο μισθωτής υπενοικιάζει το κυλικείο σε τρίτο πρόσωπο.
Ποιος ελέγχει τη λειτουργία των σχολικών κυλικείων;
Οι έλεγχοι πραγματοποιούνται από τις Διευθύνσεις Υγείας των νομαρχιών καθώς και από τον ΕΦΕΤ και την αστυνομία, κατόπιν καταγγελίας, με κάθε φορέα να είναι αρμόδιος για διαφορετικά θέματα. Οι έλεγχοι δεν είναι συχνοί και πραγματοποιούνται κυρίως στην περιφέρεια και όχι τόσο στα μεγάλα αστικά κέντρα. Οι παραβάσεις που διαπιστώθηκαν (σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΕΤ) αφορούσαν πώληση μη ασφαλών τροφίμων, προβλήματα αδειοδότησης, παραβιάσεις κανόνων υγιεινής και διάθεση μη επιτρεπόμενων προϊόντων.
Όλα αρχίζουν από το σπίτι
Η εκπαίδευση των παιδιών αρχίζει από το σπίτι. Ο καθημερινός βομβαρδισμός τους από τηλεοπτικές διαφημίσεις, ο μιμητισμός και οι διατροφικές συνήθειες των γονιών επηρεάζουν καθοριστικά τη διατροφική συμπεριφορά τους.
Πρόγευμα: το σημαντικότερο γεύμα της ημέρας
«Πρωταθλητές» στην παράλειψη του προγεύματος, οι Ελληνες μεταδίδουν στα παιδιά τους την ίδια κακή συνήθεια. Ενα παιδί που φτάνει νηστικό στο σχολείο, μοιραία θα καταφύγει στο κυλικείο για να ικανοποιήσει την πείνα του με κακής -κατά κανόνα- ποιότητας προϊόντα.
Αντίθετα, το καλό πρόγευμα «αφυπνίζει» το μεταβολισμό μετά τον νυχτερινό ύπνο, προσφέρει στα παιδιά τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται για την έντονη σχολική δραστηριότητα και εξισορροπεί τη λήψη τροφής για την υπόλοιπη ημέρα. Επίσης, το πρωινό φαίνεται πως ενεργοποιεί τις εγκεφαλικές λειτουργίες και την πνευματική διαύγεια στη διάρκεια του μαθήματος. Ενα χορταστικό και ευεργετικό πρόγευμα για παιδιά σχολικής ηλικίας μπορεί να περιλαμβάνει συνδυασμό από τα παρακάτω τρόφιμα:
Φρέσκα φρούτα της εποχής, κατά προτίμηση βιολογικά (πλούσια στις ωφέλιμες φυτικές ίνες) ή, αν το παιδί δεν αρέσκεται στο φρούτο, φρεσκοστυμμένοι χυμοί από ένα ή περισσότερα φρούτα - δημητριακά ολικής άλεσης - γάλα πλήρες, με ή χωρίς κακάο (όχι σοκολατούχο) - 1 τοστ με ψωμί ολικής άλεσης, ζαμπόν γαλοπούλας και τυρί (προσοχή, όχι σε παρασκευάσματα τυριού) - γιαούρτι με φρέσκα φρούτα - φρυγανιές ή παξιμάδι ή καλής ποιότητας ψωμί από το φούρνο, με σπιτική (ή έτοιμη, βιολογική) μαρμελάδα - σπιτικά κουλουράκια ή μπισκότα - μέλι.
Ποιοτικά σνακ για το σχολείο
Τα παιδιά θα πρέπει να μπορούν να έχουν διαθέσιμα σνακ για να καταναλώνουν στο διάλειμμα, όπως σπιτικά βουτήματα και μπισκότα (γλυκά ή αλμυρά), μπάρες δημητριακών, μικρά σάντουιτς σπιτικά, με καλής ποιότητας υλικά. Δεν ξεχνάμε το απογευματινό κολατσιό! Στο διάλειμμα του απογευματινού διαβάσματος ή μετά τις εξωσχολικές δραστηριότητες, τα παιδιά χρειάζονται κάτι να τσιμπολογήσουν. Χυμός, μία φέτα σπιτικό κέικ ή τάρτα, φρουτοσαλάτα, γιαούρτι, κουλουράκια και βουτήματα, γάλα, ακόμη και 1 κουταλιά μέλι, αντί για κάποιο έτοιμο γλυκό.
Πηγή