Τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων αν μη τι άλλο αποτέλεσαν, τουλάχιστον για μένα, τροφή για σκέψη.
Δολοφόνησαν έναν δημοσιογράφο. Έκλεισε το troktiko. Δημιουργήθηκε το tromaktiko. Γράφτηκαν πολλά, ειπώθηκαν ακόμα περισσότερα. Και τώρα, δύο εβδομάδες μετά την δολοφονία που αποτέλεσε το πρώτο κομμάτι ενός ντόμινο, ακόμα δεν έχω καταλάβει ποιο είναι το συμπέρασμα. Οι ερωτήσεις πολλές. Γιατί δολοφονήθηκε ο Σωκράτης Γκιόλιας; Ήταν αμερόληπτος ή εξυπηρετούσε συμφέροντα; Τι σκοπό είχε η Σέχτα; Ποιοι ήταν πίσω από το troktiko και γιατί έκλεισε; Ποιοι και γιατί δημιούργησαν το tromaktiko; Ποιος, πώς, πού, πότε και γιατί. Για μένα όλες αυτές οι ερωτήσεις κρύβουν από πίσω τους μία βασικότερη: Υπάρχει αληθινή δημοσιογραφία στην Ελλάδα;
Τι εννοώ με τον χαρακτηρισμό «αληθινή»; Εννοώ την μετάδοση των γεγονότων χωρίς σκοπιμότητες και συμφέροντα, χωρίς απόκρυψη ή/και παραποίηση πληροφοριών.
Θυμάμαι κάποιες χολιγουντιανές ταινίες, όπου ένας δημοσιογράφος ερευνά κάποιο σκάνδαλο ή κάποια περίπτωση διαφθοράς. Προσπαθούν οι «κακοί» της υπόθεσης να του κλείσουν το στόμα με σφαίρες, εκρήξεις και απειλές. Στο τέλος όμως, αυτός καταφέρνει να
φτάσει στην λύση του αινίγματος και να αποκαλύψει την αλήθεια. Κάτι τέτοιο είχα πάντα εγώ στο μυαλό μου ως δημοσιογράφο. Κατά προτίμηση χωρίς τις σφαίρες και τις εκρήξεις.
Ίσως αυτή η ηρωική μορφή να είναι υπερβολική, αφού δεν χρειάζεται κάθε δημοσιογράφος να αποκαλύπτει σκάνδαλα και διαφθορές. Εξ’ άλλου ήρωας είναι και ο δημοσιογράφος που βρίσκεται σε κάποια εμπόλεμη ζώνη. Ένας ορισμός της δημοσιογραφίας είναι: «Δημοσιογραφία είναι η συγκέντρωση ειδήσεων και πληροφοριών και η διάδοση τους μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης με στόχο την πληροφόρηση των πολιτών». Δεν περιλαμβάνει ούτε ηρωισμούς ούτε σφαίρες. Μόνο την πληροφόρηση του ευρέως κοινού. Αν και μάλλον ο ορισμός αυτός δεν με βοηθά να στηρίξω τα περί αληθινής δημοσιογραφίας, αφού δεν αναφέρει πουθενά την έλλειψη σκοπιμοτήτων. Μπορεί αυτός που τον έγραψε να θεωρούσε ότι η αμεροληψία εννοείται. Μπορεί και όχι. Εξάλλου, η δημοσιογραφία μπορεί να είναι υποκειμενική, αφού ο κάθε δημοσιογράφος μπορεί να εκφράσει την άποψη του για το θέμα που παρουσιάζει. Άλλο όμως υποκειμενική και άλλο διεφθαρμένη. Ιδιαίτερα εφόσον τα ΜΜΕ θεωρούνται η τέταρτη εξουσία, θα έπρεπε οι δημοσιογράφοι να συνειδητοποιήσουν ότι έχουν ευθύνη και κατά κάποιο τρόπο επιτελούν κοινωνικό έργο, αφού η ενημέρωση της κοινής γνώμης εξαρτάται από αυτούς.
Δυστυχώς, βλέποντας ειδήσεις στην τηλεόραση, μπορεί κανείς να καταλάβει ότι τα λόγια των δημοσιογράφων συχνά εξυπηρετούν κάποια συμφέροντα. Πολλές ειδήσεις δεν προβάλλονται καθόλου, ενώ δίνεται έμφαση σε άλλες, η οποίες εμφανίζονται για πολλές συνεχόμενες μέρες στα παράθυρα των δελτίων, όπου ακούγονται οι ίδιες γνώμες και ερμηνείες των γεγονότων κάθε φορά. Το τι θα προβληθεί στην τηλεόραση, θα ακουστεί στο ραδιόφωνο ή θα γραφτεί σε μία εφημερίδα εξαρτάται από διάφορους παράγοντες.
Δεν συμβαίνει το ίδιο όμως και με την νεότερη μορφή των ΜΜΕ, το internet. Εκεί, ο καθένας γράφει ό,τι θέλει είτε επώνυμα είτε ανώνυμα χωρίς να ελέγχεται από κανέναν. Τα blogs, σελίδες που ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει και στις οποίες μπορεί να εκφράσει την άποψή του, έχουν παρουσιάσει μία κατακόρυφη αύξηση τα τελευταία χρόνια. Η ανωνυμία που προσφέρουν έχει τόσο τα πλεονεκτήματα, όσο και τα μειονεκτήματά της. Δίνει την ελευθερία στον καθένα να γράψει οτιδήποτε χωρίς να φοβάται αντιδράσεις και κριτική. Αυτή η ίδια ελευθερία όμως, πολύ συχνά καταχράται, αφού γράφονται ψεύδη, συκοφαντίες και ύβρεις, χωρίς καμία απολύτως συνέπεια. Έτσι, η ενημέρωση μέσω του internet χάνει την ποιότητα της. Μπορείς να διαβάσεις διάφορες γνώμες, να δεις διάφορες απόψεις των γεγονότων. Δύσκολα όμως θα ξέρεις ποια είναι αληθινή και αμερόληπτη, και ποια όχι. Το πρόβλημα αυτό της αναγνώρισης του αληθινού από την απάτη αποτελεί ένα από τα κυριότερα προβλήματα του internet και απαιτεί τόσο εμπειρία όσο και εξυπνάδα για να λυθεί.
Απαντώ λοιπόν στην ερώτηση μου. Ναι, υπάρχει αληθινή δημοσιογραφία.newspapers Με την βοήθεια του internet, πλέον η μετάδοση των γεγονότων δεν εξαρτάται μόνο από ελεγχόμενα μέσα. Θέτω όμως μία άλλη ερώτηση: Μπορούμε να την αναγνωρίσουμε από την δημοσιογραφία των συμφερόντων; Σίγουρα αυτή η ερώτηση δεν μπορεί να έχει μία απλή απάντηση. Δεν ξέρω αν το troktiko εξυπηρετούσε συμφέροντα. Δεν ξέρω αν ισχύει κάτι τέτοιο για κάποιο από τα υπόλοιπα blogs ειδήσεων. Ξέρω μόνο ότι θα διαβάζω, θα σκέφτομαι και θα κρίνω, όπως πάντα, αλλά χάρη στο internet, με την ελπίδα ότι η αλήθεια υπάρχει κάπου εκεί μέσα.
Βασιλική Πάρρυ
Σουρτα- Φερτα
