Από αρχαιοτάτων χρόνων ο άνθρωπος αναζητούσε μέσω της παρατήρησης του ουρανού και των πλανητών όπως η γη και η σελήνη να εξηγήσει τα καιρικά φαινόμενα και τις εποχές του χρόνου.
Με την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους και των δραστηριοτήτων του άρχισε να γίνεται επιτακτική η ανάγκη για μέτρηση του χρόνου… μία ανάγκη που μέσα από μία πορεία χιλιάδων ετών μας οδηγεί στα σύγχρονα ρολόγια.
Για το ποιος υπήρξε ο πρώτος και απόλυτος εφευρέτης του ρολογιού δεν είναι σήμερα πλέον ξεκάθαρο καθώς το ρολόι πέρασε από αμέτρητες μορφές εξέλιξης που χάνονται στα βάθη των αιώνων.
Ας δούμε σε μία επιγραμματική χρονολογική αναδρομή στο παρελθόν τους σημαντικότερους σταθμούς στην ιστορία του ρολογιού….
Προϊστορία και Αρχαιότητα
3.761 πΧ Στις 7 Οκτωβρίου ξεκινά η μέτρηση του Ιουδαϊκού ημερολογίου.
3.000 πΧ Οι Σουμέριοι χρησιμοποιούν το χρόνο κύλισης του νερού σαν μονάδα μέτρησης του χρόνου.
2.679 πΧ Στην Κίνα εμφανίζονται τα πρώτα ηλιακά ρολόγια.
Το Ηλιακό Ρολόϊ δεν ήταν τίποτε άλλο από ένα δοκάρι στερεωμένο πάνω σε μία επίπεδη διαιρεμένη σε χρονικά διαστήματα επιφάνεια και μετρούσε το χρόνο βάσει της σκιάς που έπεφτε με τη βοήθεια του ήλιου πάνω στην επιφάνεια αυτή
2.000 πΧ Οι Βαβυλώνιοι κάνουν για πρώτη φορά χρήση του εξηνταδικού συστήματος που φυσικά βασίζεται στον αριθμό 60 και αποτελεί τον προπομπό του μεταγενέσερου δωδεκαδικού συστήματος στο οποίο και θα βασιστεί η κατανομή των ωρών.
Οι Σουμέριοι χρησιμοποιούν το σεληνιακό ημερολόγιο.
1.530 πΧ Κάνουν στην Αίγυπτο την πρώτη εμφάνισή τους εξελιγμένες κλεψύδρες με νερό.
Καθότι τα ηλιακά ρολόγια είχαν το μεγάλο μειονέκτημα να εξαρτώνται από την ηλιοφάνεια και η χρήση τους δε μπορούσε να γίνει αφότου ο ήλιος έδυε, κατασκευάζονται και χρησιμοποιούνται οι πρώτες κλεψύδρες, δηλ. ένα κάθετο σύστημα με δύο χώρους που συγκοινωνούσαν μεταξύ τους μέσω στενού ισθμού. Ο ένας από τους δύο χώρους περιείχε ποσότητα νερού (εδώ μάλλον ανάγεται και η έκφραση «ο χρόνος κυλάει») ή και άμμου, που έπεφτε στο χώρο που βρισκόταν κάτω από τον πρώτο μέσα σε ένα σταθερό χρονικό διάστημα.
Χρήση κλεψύδρων κάνουν πέρα των Αιγυπτίων, οι Βαβυλώνιοι και φυσικά οι Αρχαίοι Έλληνες
1.400 πΧ Επί βασιλείας του Αμενόφη Γʼ στην Αίγυπτο γίνεται χρήση κλεψύδρας νερού που σήμερα μπορεί να τη θαυμάσει κανείς στο Μουσείο του Καϊρου.
776 πΧ Οι Αρχαίοι Έλληνες ξεκινούν την μέτρηση των ημερολογιακών ετών βάσει των ανά τετραετία διεξαγόμενων Ολυμπιακών Αγώνων.
700 πΧ Οι Ασσήριοι χρησιμοποιούν το σεληνιακό ημερολόγιο
585 πΧΟ Θαλής ο Μιλήσιος εικάζεται πως είναι ο πρώτος που μπορούσε να προβλέψει τις ηλιακές εκλείψεις.
550 πΧ Ο μαθητής του Αναξίμανδρος διακρίνεται στην κατασκευή των περίφημων ηλιακών του ρολογιών
380 πΧ Ο Πλάτων τοποθετεί στον κήπο της Ακαδημίας κλεψύδρα νερού που μέσω πίεσης του αέρα σφυρίζει αχνά σαν ήχος φλογέρας
300 πΧ Ο Αρίσταρχος ο Σάμιος διαπιστώνει πως η Γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο
263 πΧ Το πρώτο Δημόσιο ηλιακό ρολόϊ στήνεται από τον PAPIRIUS CURSOR στη Ρώμη
150 πΧ Ο Κτησίβιος εξ Αλεξανδρίας κατασκευάζει στην Ελλάδα μία αυτόματη κλεψύδρα που για εισροή και εκροή νερού χρησιμοποιεί τροχούς.
Χρησιμοποιούνται οι πρώτοι αστρολάβοι, ατρονομικό όργανο παρατήρησης του Ήλιου και των αστέρων με μεγάλη μεταγενέστερη εξέλιξη. Η εφεύρεσή τους αποδίδεται στον Έλληνα Ίππαρχο τον 2ο αι. π.Χ και αποτελεί προπομπό του Μηχανισμού των Αντικυθήρων ενός εξαιρετικού πιο πολύπλοκου και εξελιγμένου οργάνου που χρονολογείται στον 1ο αι. πΧ
46 πΧ. Ο Ιούλιος Καίσαρας εισάγει με η βοήθεια των αστρονόμων του το περίφημο Ιουλιανό Ημερολόγιο.
Εποχή μ.Χ. και Μεσαίωνας
725 Στην Κίνα κατασκευάζεται από τους HSING και LΙAN LINGΗ TSAN το πρώτο ρολόι με escapement = σύστημα διαφυγής.
1090 Ο SU SUNG κατασκευάζει για τη Khai-Sung, πρωτεύουσα του Βασιλείου Sung μία αστρονομική κλεψύδρα με γρανάζια.
1168 Στη Δαμασκό τοποθετείται η περίφημη κλεψύδρα στην ανατολική Πύλη της πόλης.
1170 Εμφανίζεται στην Κολωνία το επάγγελμα "Urluge"
1284 Το πρώτο μηχανικό μεγάλο ρολόι λειτουργεί στον καθεδρικό Ναό του Exeter (England).
1288 Το Westminster Hall (London) αποκτά μηχανικό Clock Τower
1300 Ξεκινά μία περίοδος όπου τα μεγάλα μηχανικά ρολόγια με γρανάζια κατασκευάζονται συνεχώς και κοσμούν εκκλησίες , δημαρχεία και πύργους.
Αναγέννηση
1509 O PETER HENLEIN κατασκευάζει πρώτος στη Νυρεμβέργη «φορητά» ρολόγια τσέπης.
1525 Εμφανίζονται τα πρώτα επιτραπέζια ρολόγια και ακολουθούν τα ρολόγια τοίχου
1550 Κατασκευάζονται ρολόγια τσέπης οβάλ σχήματος γνωστά και ως «αυγά Νυρεμβέργης»
1555 Στη Γενεύη εμφανίζονται ρολόγια τσέπης με κινητές φιγούρες
1573 Εισάγεται για πρώτη φορά ο λεπτοδείκτης
1582 Εισάγεται το Γρηγοριανό Ημερολόγιο
1584 Ο JOST BUERGI κατασκευάζει στο Kassel τα πρώτα ρολόγια ακριβείας
1600 Δημοσιεύονται οι δύο νόμοι του Kepler , ο τρίτος θα ακολουθήσει 1619
1638 Ο GALILEO GALILEI δημοσιεύει τους νόμους του για το εκκρεμές.
Baroque & Rokoko
1773 Ο CHRISTIAN HUYGENS περιγράφει την κατασκευή ενός βελτιωμένου εκκρεμούς με ώρες, λεπτά και δευτερόλεπτα
1675 Η κυκλοειδής φόρμα γραναζιών είναι αυτή που αναγνωρίζεται πλέον ως η καταλληλότερη για τα ρολόγια. Ιδρύεται το Αστεροσκοπείο του Greenwich (England) που από το 1844 θα ορίζει τον μηδενικό μεσημβρινό
1680 Η αυξανόμενη ακρίβεια των εκκρεμών επιβάλλουν πλέον το λεπτοδείκτη στη μέση της πλάκας-καντράν των ρολογιών.
1680 Ο Γερμανός BECHER κατσκευάζει ένα βαρομετρικό ρολόι.
1681 Ο DANIEL JEAN RICHARD κατασκευάζει ρολόγια τσεέπης στη Neuenburger Jura (Ελβετία). Από εδώ θα ξεκινήσει αργότερα η παγκοσμίως γνωστή και κυρίαρχη ελβετική Ωρολοβιομηχανία.
1690 Ο JACOB ENDERLEIN κατασκευάζει ρολόγια τσέπης με αυτονομία μηχανισμού 8 ημερών.
1695 Ο THOMAS TOMPION (London) εφευρίσκει το cylinder escapement για τα ρολόγια τσέπης
1724 Ο Γάλλος Ωρολογοποιός JEAN BAPTISTE DUTERTRE κατασκευάζει το Duplex watch escapement (που τα στοιχεία του είχε ήδη περιγράψει από το 1690 ο Dr. ROBERT HOOKE).
1730 Ο FRANZ ANTON KETTERER από το Schoenwald (στο Schwarzwald =Μέλανα Δρυμό) κατασκευάζει τον πρώτο Κούκο.
1740 Τα χρυσά ρολόγια τσέπης έρχονται στη μόδα
1741 Ο JOHN HARRISON ολοκληρώνει και το τρίτο του marine timekeeper.
1755 Ο JEAN ROMILLY κατασκευάζει στο Παρίσι ρολόγια τσέπης «8 ημερών
», με escapement μίας ταλάντωσης ανά δευτερόλεπτο.
1760 Ο THOMAS MUDGE (London) εφευρίσκει το free anchor escapement
1760 O FERDINAND BERTHOUD και PIERRE LE ROY (Paris) δημοσιεύουν την έρευνά τους για το Chronometer escapement.
1761 O FERDINAND BERTHOUD (Paris) ολοκληρώνει το πρώτο γαλλικό Marinechronometer. Ενώ ο JOHN HARRISON (London) βραβεύεται για το 4ο marine timekeeper του από το αγγλικό Κοινοβούλιο
1764 Ο JOHN ARNOLD (London) κατασκευάζει τον κύλινδρο του cylinder escapement από αυθεντικό ρουμπίνι.
1766 Ο PIERRE LE ROY (Paris) βελτιώνει το μηχανισμό του HARRISON.
Ο JACQUES FREDERIC HOURIET (Le Locle) κατασκευάζει σφαιρικά σπιράλς.
1720 Ο GEORGE GRAHAM βελτιώνει το μηχανισμό του THOMAS TOMPION που γίνεται γνωστός ως cylinder escapement.
1770 A. L. PERRELET (Eλβετία) βάζει αυτόματους μηχανισμούς σε ρολόγια τσέπης που αργότερα θα βελτιωθούν από τον BREQUET
1775 Ο JOHN ARNOLD κατασκευάζει το κυλινδρικό σπιράλ
1777 Ο JEAN MOISE POUZAIT εφευρίσκει το Seconde morte, με το οποίο ο δευτερολεπτοδείκτης “πηδάει” μία θέση ανά δευτερόλεπτο.
1782 Ο JOHN ARNOLD κατασκευάζει ένα Chronometer escapement και το πατεντάρει
1800 Ο ABRAHAM LOUlS BREGUET (Paris) χρησιμοποιεί για πρώτη φορά στριφτά σπιράλς.
1801 Ο ABRAHAM LOUlS BREGUET εφευρίσκει το Tourbillon
1805 Η προστασία του μηχανισμού από χτυπήματα και τραντάγματα γίνεται εφικτή από τον ABRAHAM LOUlS BREGUET μέσω του "parachute" όπως ονομάζει την κατασκευή του
1810 Ο δανός LOUIS URBAN JUERGENSEN βελτιώνει το cylinder escapement.
1815 O RAMIS κατασκευάζει το πρώτο ηλεκτροκίνητο ρολόι
Νεότερη Εποχή
1831 Ο Γάλλος JOSEPH WINNERL εμφανίζει το Seconde rattrapante
1845 Ο FERDINAND ADOLF LANGE ιδρύει στην πόλη Glashuette στη Δρέσδη εργοστάσιο κατασκευής ρολογιών ακριβείας
1860 Έχει ήδη αρχίσει η βιομηχανοποιημένη κατασκευή ρολογιών και μειώνεται η κατασκευή στο χέρι. Πλέον χειρονακτικά γίνεται κυρίως η συντήρηση και επισκευή
1867 Ο Γάλλος GUILMETIN εφευρίσκει το ελεύθερο εκκρεμές Pendule balancier libre
1878 Ιδρύεται η γερμανική σχολή Ωρολογοποιίας στη Glashuette που το1951 μπαίνει στη Σχολή Μηχανικών
1911 Την 1. Μάη εκπέμπονται από τον Πύργο του Άιφελ τα πρώτα χρονικά σήματα ώρας στην Ευρώπη (στην Αμερική είχε ήδη γίνει) μέσω πομπού κατασκευής του GUSTAVE FERRIE. Οριστικοποιείται το Greenwich ως μηδενικός μεσημβρινός
Μοντέρνοι Καιροί
1916 Στην Ιρλανδία εφευρίσκεται η καλοκαιρινή ώρα
1921 Χρησιμοποιούνται οι πρώτοι κρύσταλλοι quartz
1928 Στην Αμερική δουλεύει το πρώτο ρολόι Quartz. O Warren A. Marrison το κατασκευάζει ως "Cristal Clock“ στα Bell Telephone Laboratories στη Νέα Υόρκη.
1930 Αρχίζει η μαζική βιομηχανοποιημένη παραγωγή ρολογιών χειρός αφήνοντας για πάντα πίσω την εποχή όπου κάθε ρολόι ήταν μόνο ένα ξεχωριστό κομμάτι.
1948 Οι αμερικανοί φυσικοί WALTER HOUSER BRATTAIN και JOHN BARDEEN κατσκευάζουν τρανζίστορες που θα βάλουν τις βάσεις αργότερα για τα ηλεκτρονικά ρολόγια.
1952 Τα πρώτα ηλεκρονικά ρολόγια εμφανίζονται
1969 Μέσω της τεχνικής Low-Power τα Quartz ρολόγια χειρός καταναλώνουν λιγότερο ρεύμα και πλέον οι μπαταρίες έχουν διάρκεια 1 χρόνο.
p.p