Η τραγική κατάσταση του Μετοχικού Ταμείου Στρατού

του Μάνου Ηλιάδη
ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ
Η ασφάλιση των ένστολων στο έλεος του υπουργείου
Σε πλήρη αδυναμία να εκπλη­ρώσει ης υποχρεώσεις του, για καταβολή μερίσματος στους δικαιούχους του περιήλθε το κάποτε θαλερό Με­τοχικό Ταμείο Στρατού.
Και αυτό αποτελεί αποτέλε­σμα της ανεπάρκειας της πολιτικής ηγεσίας των τελευταίων (αρκετών) ετών, με συνέπεια να δημιουργείται έντονο πρόβλημα για τις χιλιάδες των συνταξιούχων του στρατού και της ΕΛ.ΑΣ., δεδομένου ότι το μέρισμα του ΜΤΣ λειτουργούσε κυρίως ως επικουρικό ταμείο. Η πορεία που ακολούθησε το ΜΤΣ, μέχρι να φτάσει στη σημερινή κατά­σταση αδυναμίας εκπληρώσεως των υποχρεώ! σεων του, έχει αρκετές ομοιότητες με την αντίστοιχη που α­κολουθήθηκε στην περίπτωση της ελ­ληνικής οικονομίας: έλλειψη πολιτι­κής, αναβλητικότητα, μετάθεση της ευ­θύνης επιλύσεως του προβλήματος στους επόμενους, αποφυγή καταβο­λής πολιτικού κόστους από την ε­φαρμογή της δεδομένης από ετών ορ­θής μοναδικής λύσεως και οι γνωστές εμβαλωματικές λύσεις.

Παροχές
Με ρίζες που ξεκινούν το 1852, όταν συνεστήθη ως «Ταμείο Χηρών και Ορφανών των Αξιωματικών του Στρα­τού, της Οροφυλακής και της Χωρο­φυλακής», το ΜΤΣ έχει ως αποστολή την οικονομική στήριξη των δικαιού­χων με την παροχή κύριας συντάξε­ως στους μόνιμους υπαλλήλους του ΜΤΣ και του ΝΙΜΤΣ (για όσους συ­νταξιοδοτήθηκαν μέχρι το 1992 – οι μετέπειτα συνταξιοδοτούνται από το ΙΚΑ), την παροχή οικονομικών ενι­σχύσεων υπό μορφή μηνιαίου μερί­σματος, εφάπαξ βοηθήματος λόγω θανάτου και την άσκηση κοινωνικής πρόνοιας (χορήγηση δανείων με ειδικούς όρÎ! �υς κλπ.). Το ΜΤΣ, το οποίο λειτουργεί ως ΝΠΔΔ και τελεί υπό την εποπτεία του ΥΠΕΘΑ (διά του ΓΕΣ), διοικείται από οκταμελές διοικητικό συμβούλιο και, αν και τυπικά δεν έχει υπαχθεί στον νόμο 2084/1992, έχει κριθεί με τε­λεσίδικες αποφάσεις του ΣτΕ (3764/2005 και 2161/2006) ως Τα­μείο Επικουρικής Συντάξεως.Το Ταμείο λειτουργούσε απρό­σκοπτα για το μόνιμο στρατιωτικό προσωπικό του Στρατού Ξηράς και της Χωροφυλακής, μέχρι που υπήχθη σε αυτό προ ετών και το 68% του αστυνομικού προσωπικού που εισέρ­χεται ετησίως στην ΕΛΑΣ., με το υ­πόλοιπο 32% να ασφαλίζεται στο Με­τοχικό Ταμείο Πολιτικών ΥπαÎ! �λήλÏ �ν.

ΠόροιΟι πόροι του Ταμείου προέρχονται α­πό εισφορές των εργαζομένων (4% επί του βασικού μισθού και του επι­δόματος χρόνου υπηρεσίας), από επιχειρηματική δραστηριότητα (ενοί­κια κτιρίων, τόκοι καταθέσεων κ.λπ.) και από κοινωνικούς πόρους (κρα­τήσεις από εξοπλισμούς, εκτέλεση έρ­γων κ.λπ.), οι οποίοι πρέπει να κα­λύπτουν το 46% των απαιτούμενων ε­ξόδων του Ταμείου. Για να δοθεί μία εικόνα του προβλήματος, παρατίθεται ο αριθμός μετόχων (εργαζομένων) και μερισματούχων (συνταξιούχων) του Σ.Ξ. και της ΕΛ.ΑΣ. (στο τέλος του 2008),

Κλάδος Μέτοχοι (εργαζόμενοι) Μερισματούχοι (συνταξιούχοι) Σύνολο Αναλογία
Σ.Ξ. 48.544 20.551 69.095 2,30:1
ΕΛ.ΑΣ 34.017 35.798 69.815 0,95:1

Το παράδοξο εδώ προκύπτει α­πό δύο στοιχεία: Πρώτον, τα μεν στελέχη του Σ.Ξ. με 48.544 εργα­ζομένους έχουν 20.551 συνταξιού­χους και τα στελέχη της ΕΛ-ΑΣ. με 34.017 εργαζομένους έχουν 35.798 συνταξιούχους (!). Και δεύτερον, παρά την άνιση αυτή διαφορά (βλ και σχέση εργαζομένων προς συ­νταξιούχους), η εισφορά της ΕΛ-ΑΣ. στα έσοδα ανέρχεται σε μόλις 20%, ενώ του Σ.Ξ. στο 80%!

Ιστορικό
Η εξέλιξη της πορείας μέχρι να φτά­σουμε στη σημερινή κατάσταση έ­χει αρκετές ομοιότητες με αυτήν, για να φτάσει κανείς στο… έμ­φραγμα, που ως γνωστόν χρειάζε­ται αρκετά χρόνια μέχρι να κατα­φέρουμε να το… επιτύχουμε. Στην περίπτωση του ΜΤΣ, ξεκίνη­σε το 1959, με την κατάργηση του ΑΝ. 2141/1939 για αναλογική κα­τανομή των κοινωνικών πόρων στα Ταμεία (ΜΤΣ, ΜΤΝ και ΜΤΑ). Το α­ποτέλεσμα αυτού ήταν το ΜΤΣ να α­δύνατεί έπειτα από λίγο να αντεπε­ξέλθει μόνο με τους κοινωνικούς πό­ρους του ΣΞ στις αυξημένες υπο­χρεώσεις του, λόγω και του μεγάλου αριÎ! �μού των συνταξιούχων της ΕΛΑΣ, οι οποίοι, πέραν της μικρής τους συμ­μετοχής στα έσοδα, ανέρχονται σή­μερα στο 65%, έναντι 35% των συνταξιούχων του Σ.Ξ.Ι
Η πρώτη ευκαιρία για τη θεραπεία του οφθαλμοφανούς προβλήματος χάθηκε το 1987, όταν -μετά την ενο­ποίηση της Χωροφυλακής (η οποία ασφαλιζόταν πάντα στο ΜΤΣ) με την Αστυνομία-, αντί να δημιουργηθεί ξε­χωριστό Ταμείο για την ΕΛΑΣ., α­ποφασίσθηκε (άγνωστο με ποια λο­γική) με Προεδρικό Διάταγμα ότι θα ασφαλιζόταν στο ίδιο Ταμείο το 68% των ανδρών που θα εισέρχονταν στην ΕΛΑΣ και το υπόλοιπο 32% στο Με­τοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων.

Αυτό που δεν έγινε το 1987 επι­χειρήθηκε να γίνει λίγο μετά, όταν ψηφίστηκε νόμος (ν. 1911, άρθρο 27) ο οποίος προέβλεπε τον δια­χωρισμό του ΜΤΣ σε δύο Ταμεία, με το ένα να υπάγεται στο ΥΠΕΘΑ και το άλλο στο υπουργείο Δημο­σίας Τάξεως. Εδώ, όμως, φάνηκε για μία ακόμα φορά η ανεπάρκεια της πολιτικής ηγεσίας να εφαρμόσει τον νόμο που η ίδια ψήφισε, δεδομένου ότι σχετικό Προεδρικό Διάταγμα προς τούτο δεν εξεδόθη ποτέ, λό­γω της έντονης αντιδράσεως του υ­πουργείου Δημοσίας Τάξεως, μπρο­στά στην οποία η κυβέρνηση, θέ­τοντας για μία ακόμα φορά το πο­λÎ! �τικό κόστος (απώλεια ψηφοφό­ρων της Αστυνομίας) υπεράνω της ευθύνης της να επιλύσει ένα προ­φανές πρόβλημα, έκανε πίσω…

Το αποτέλεσμα ήταν από εκεί και μετά, με την κατάσταση αυτή να συ­νεχίζεται, το ΜΤΣ να αρχίσει να που­λάει τις σάρκες του, εκποιώντας το ένα μετά το άλλο σημαντικά ακίνη­τα και ρευστοποιώντας συνεχώς με­τοχές της Γενικής Τράπεζας. Με την απώλεια του ελέγχου της τράπεζας, το ΜΤΣ έφτασε το 2004 να κατέχει μόνο το 10,4% των μετοχών της (α­πό 38,57% μέχρι τότε), για να έχει αμέσως μετά τη γνωστή τύχη των μειοψηφιών από τις διαδοχικές αυ­ξήσεις κεφαλαίου που ξεκίνησε η Societe Generale. To 2005 στην αύξηση κεφαλαίου που αποφάσισε η γαλλική τράπεζα το ΜΤΣ, προκειμ! ένου να διατηρήσει το ποσοστό του (10,44%), αναγκά­στηκε να δανειστεί από την Alpha Bank 10.400.000 ευρώ, ποσό που α­κόμη οφείλει. Το 2007, το ΜΤΣ δεν μπόρεσε να συμμετάσχει σε μία νέα αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας, με αποτέλεσμα το ποσο­στό της να πέσει στο 5,44%. Στην ε­πόμενη αύξηση του μετοχικού κεφα­λαίου, που αποφάσισε πάλι η Societe Generale, το ποσοστό του ΜΤΣ πε­ριορίσθηκε σε μόλις 1,6%…

Το 2006 έγινε μία πλήρης μελέτη από την εταιρεία Deloitte, με τις προ­τάσεις της οποίας η βιωσιμότητα του ΜΤΣ εξασφαλιζόταν μέχρι και το 2018. Από τότε και μέχρι σήμερα, το μόνο που έγινε ήταν αλλεπάλληλες συ­σκέψεις, χωρίς καμία κατάληξη ή α­πόφαση, με αποτέλεσμα το ΜΤΣ -που τα τελευταία 20 χρόνια επιβίωνε εκ­ποιώντας ακίνητα και κινητές του α­ξίες- να φτάσει στο σημερινό σημείο αδυναμίας ανταποκρίσεως σης υπο­χρεώσεις του έναντι των μετόχων του.

Τούτο οφείλεται στη συνεχή μείωση των εσόδων του (με την παύση των ε­ξοπλισμών απώλεσε σημαντικούς πό­ρους από κρατήσεις), στα οποία η ΕΛ.ΑΣ. συμμετέχει πλέον μόνο με 10% (!) και όλα αυτά, παρά τον δυ­σανάλογο με τη συνεισφορά της α­ριθμό συνταξιούχων, μικρότερο α­ριθμό εργαζόμενων και σχέση εργαζόμενων προς συνταξιούχους κάτω του 1:1. θα πρέπει, δε, να τονιστεί ε­δώ ότι παρά την άκρως άνιση αυτή σχέση μεταξύ στρατιωτικών και α­στυνομικών υπαλλήλων, το υπουρ­γείο Δημοσίας Τάξεως όχι μόνο ου­δέποτε ασχολήθηκε με την εξεύρεση κάποιας λύσεως, ! αλλά το μόνο που έκανε ήταν να επιμένει στη διατήρη­ση της σημερινής καταστάσεως.

Το 2008, η διοίκηση του Ταμείου υπέβαλε στην πολιτική και τη στρα­τιωτική ηγεσία συγκεκριμένες προ­τάσεις. Κεντρικό στοιχείο των προ­τάσεων ήταν η ένταξη του ΜΤΣ στο σύστημα επικουρικής ασφαλίσεως, με συμμετοχή του Δημοσίου ως ερ­γοδότη, και ενοποίηση των Ταμείων των Ε.Δ., όπως γίνεται με πλήθος ο­μοειδών Ταμείων. Σης προτάσεις αυτές περιλαμβα­νόταν επίσης η δημιουργία δύο νέων Ταμείων, Στρατού και Αστυνομίας, μία πρόταση που προβλέπει και η μελέτη της Deloitte, με αυτό του Στρατού να είναι αύταρκες με τους δικούς του πό­ρους και αυτό της ΕΛÎ! �Σ να χρειάζε­ται ενίσχυση από το κράτος, κάτι που θα οδηγούσε στη λύση της ενοποιή­σεως των Ταμείων των ΕΔ. Το μόνο που χρειάζεται προς τούτο είναι η έκδοση του Π.Δ. που προβλέπει ο νόμος 1911/1990, ο οποίος αναφέρεται στη δημιουργία δύο ξεχωριστών Ταμείων και φυσικά ισχύει ακόμη.

Τον Ιανουάριο του 2010, σε συνέ­ντευξη επί τη συμπληρώσει τριών μη­νών από της αναλήψεως της εξου­σίας από τη νέα κυβέρνηση, ο ΥΕΘΑ κ. Βενιζέλος ανέφερε ότι καταβάλ­λονται προσπάθειες για αναδιάρ­θρωση του συστήματος και ότι η λύ­ση ήταν αναμφίβολα ένα μετοχικό ταμείο των Ε.Δ. και ένα για το έν­στολο προσωπικό του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Και τούτο διότι, όπως ανέφερε, η «ανάμειξη της ΕΛΑΣ και του ΛΣ στα μετοχικά τα­μεία του Στρατού και του Ναυτικού δημιουργεί πολύ σοβαρά προβλήματα, τα οποία αποβαίνουν τελικά ας βάρος των ασφαλÎ! �σμένων».

Τι έγινε στη συνέχεια; ‘Έβαλαν τις φωνές οι της ΕΛΑΣ και για μία ακό­μα φορά ετηρήθη η παράδοση της ελ­ληνικής πολιτικής ηγεσίας να αναδι­πλώνεται μπροστά σία δύσκολα…