Σηκώνουν τείχη σε πιθανό τσουνάμι

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου του υπ. Παιδείας που ήδη κατατέθηκε στη Βουλή, το Εθνικό Κέντρο Προειδοποίησης για το τσουνάμι, το οποίο υπάγεται στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Αστεροσκοπείου Αθηνών, θα καλύπτει ένα σημαντικό κενό στον τομέα αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών στη χώρα.
Πόσο χρήσιμο είναι ένα κέντρο πρόληψης τσουνάμι σε μια χώρα σαν την Ελλάδα; «Η Μεσόγειος είναι τελείως απροστάτευτη. Μας ενδιαφέρει να υπάρχει ένα τέτοιο κέντρο. Ως σεισμογενής χώρα, έχουμε τον μεγαλύτερο κίνδυνο στην Ευρώπη. Ας μην ξεχνάμε το 1956 το τσουνάμι της Αμοργού», επισημαίνει ο κ. Κώστας Συνολάκης, καθηγητής φυσικών καταστροφών στο Πολυτεχνείο Κρήτης και διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου Τσουνάμι στο Πανεπιστήμιο της Ν. Καλιφόρνια.


«Ολοι οι σεισμοί δεν προκαλούν τσουνάμι. Ενας σεισμός κάτω από 40 χλμ. εστιακό βάθος μπορεί να έχει τέτοιο αποτέλεσμα. Επίσης, δονήσεις 7-7,5 Ρίχτερ και πάνω μπορούν να προκαλέσουν παλιρροϊκά κύματα. Το Κέντρο θα δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζουμε εάν ο σεισμός μπορεί να οδηγήσει σε τσουνάμι, ποιες περιοχές διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, ενώ θα γίνεται ανίχνευση με πλωτήρες-σημαδούρες που θα πιστοποιούν εάν διαπιστώθηκε τέτοιο φαινόμενο.
Στόχος μας είναι η ανίχνευση στο πρώτο δεκάλεπτο. Στην Ελλάδα ο χρόνος θα είναι πολύτιμος σε ένα πιθανό τσουνάμι. Για παράδειγμα, η Χαβάη, όταν επλήγη από τσουνάμι, εκκενώθηκε μέσα σε 12 ώρες. Εδώ, είμαστε μικρή χώρα, οι χρόνοι είναι ελάχιστοι και όλα θα πρέπει να γίνουν πολύ γρήγορα. Γι' αυτό το κομμάτι της εκπαίδευσης είναι σημαντικό.
Καταγραφή
Το Κέντρο, το οποίο θα λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα, θα πρέπει να εξοπλιστεί με ειδικούς πλωτήρες που θα τοποθετηθούν κοντά στη στεριά λίγο κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας για να μετρούν και να καταγράφουν τις διαφορές στην πίεση του νερού», επισημαίνει ο κ. Συνολάκης.
Η ομάδα που θα αναλάβει τη λειτουργία του Κέντρου έχει ήδη ετοιμάσει πιθανά σενάρια για τσουνάμι. «Οι χάρτες επικινδυνότητας, οι πλωτήρες και το ειδικευμένο προσωπικό είναι τα 3 σημαντικότερα εφόδια για την επιτυχή λειτουργία του Κέντρου», τονίζει ο κ. Συνολάκης.
Για την καλύτερη λειτουργία του Κέντρου είναι απαραίτητη η συνεργασία με τη Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας και το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών. Οσον αφορά τη χρηματοδότησή του, αρχικά είχε γίνει μια πρόταση να δοθεί από την ΕΕ το ποσό των 200.000 ευρώ, «κάτι που δεν προχώρησε», όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου και του Κέντρου Πρόληψης για το τσουνάμι, Κώστας Μακρόπουλος.
«Στόχος μας είναι να πάρουμε κάποια χρηματοδότηση μέσω προγραμμάτων της ΕΕ». Οπως εξηγεί ο ίδιος, τώρα που το Κέντρο θεσμοθετήθηκε, είναι πλέον εφικτό να συνεργαστεί με τα υπόλοιπα Κέντρα της Ευρώπης στην Ιταλία, τη Γαλλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία.
Ασκηση
«Στο πλαίσιο προγράμματος της ΕΕ, τον επόμενο χρόνο θα διεξαχθεί στην Κρήτη αντισεισμική άσκηση, αφού εκεί έχει γίνει ο μεγαλύτερος σεισμός, 8,5 Ρίχτερ, το 325 μ.Χ.», λέει κ. Μακρόπουλος.
Πώς θα λειτουργεί και ποιοι το «τρέχουν»
Μόλις ανιχνευτεί ένας υποθα­λάσσιος σεισμός και υπολογιστεί το εστιακό βάθος, μέσα από ένα δίκτυο ειδικών συσκευών που θα τοποθετηθούν σε παράκτιες περιοχές, η βάρδια του Κέντρου θα βλέπει τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο μέσα από οθόνες -τους χάρτες επικινδυνότητας συγκε­κρι­μένα- και θα υπολογίζει σε πόση ώρα και σε ποιες περιοχές θα χτυπήσει τσουνάμι.
Σε δεύτερη φάση, στόχος του Κέντρου είναι να γίνονται εκτιμή­σεις του ύψους του τσουνάμι σε συγκεκριμένες περιοχές με τη βοήθεια των πλωτήρων-σημαδού­ρων, τους οποίους θα προμη­­θευ­τούν -αν υπάρξει στήριξη από την πολιτεία- στον επόμενο χρόνο. Πρόεδρος του Κέντρου είναι ο πρόεδρος του Γεωδυναμι­κού Ινστιτούτου, Κώστας Μακρόπουλος.
Τη δικτύωση με το σύστημα παλιρ­ροϊγράφων έχει αναλάβει ο σεισμολόγος στο Γεω­­­δυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστερο­σκοπείου Νίκος Μελής, ενώ σημαντική θα είναι η συνεισφορά του καθηγητή Κώστα Συνολάκη, διευθυντή του Κέντρου Ερευνας Τσουνάμι του Πανεπι­στημίου της Νότιας Καλιφόρνια.
ΤΣΟΥΝΑΜΙ ΕΙΚΟΣΙ ΜΕΤΡΩΝ ΣΤΗΝ ΑΜΟΡΓΟ ΤΟ 1956
Το 1956 σημειώθηκε στην Αμοργό ο μεγαλύτερος σεισμός που έχει καταγραφεί τον προηγούμενο αιώνα στην Ελλάδα (7,8 Ρίχτερ), και προκάλεσε τσουνάμι με απολογισμό 53 θανάτους. Η αναρρίχηση του κύματος που προκλήθηκε τότε ξεπερνούσε τα 20 μέτρα (συγκεκριμένα 20 μέτρα στην Αμοργό και 14,5 μέτρα στη Φολέγανδρο). Το θαλάσσιο κύμα έφτασε τότε μέσα σε 5 λεπτά στην Ανάφη και μέσα σε 18 λεπτά στην Κρήτη.

Ματίνα Δεμελή