Εκεί,ο πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και νυν...
σύμβουλος του κ. Γ. Παπανδρέου θα επισκεφθεί παλαιούς φίλους και- κυρίως- τη γερμανική καγκελαρία.Ο κ.Παπαδήμοςθα προσπαθήσει να βρει μια συμβιβαστική φόρμουλα με τους εκπροσώπους της κυρίας Μερκελ
για τον μηχανισμό με τη συμμετοχή ιδιωτών πιστωτών που προωθεί η Γερμανία. Το χρονοδιάγραμμα δράσης για την Αθήνα είναι άλλωστε στενό,καθώς πλησιάζει η κρισιμότατη Σύνοδος Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 16 και 17 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες.
Ηδη ο κ. Παπαδήμος είχε το τελευταίο διάστημα εκτενείς επαφές με τον πρόεδρο της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ (με τον οποίο διατηρεί άριστη προσωπική σχέση) και άλλα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ευρωτράπεζας. Ο πρώτος σταθμός του θα είναι λοιπόν η Φραγκφούρτη για συνομιλίες με τον κ. Τρισέ. Δεν θα περιοριστεί σε αυτό όμως, καθώς θα συναντηθεί και με ορισμένους καθηγητές πανεπιστημίου οι οποίοι είναι παράλληλα οικονομικοί σύμβουλοι της γερμανικής καγκελαρίας. Ο κ. Παπαδήμος αναμένεται επίσης την προσεχή εβδομάδα να επισκεφθεί και την ίδια την καγκελαρία στο Βερολίνο.
Οπως λένε οι συνομιλητές του, ο έμπειρος έλληνας τραπεζίτης έχει ξεκάθαρες απόψεις για το πώς θα έπρεπε να λειτουργήσει ένας μόνιμος μηχανισμός στήριξης της ευρωζώνης. Τις απόψεις αυτές φέρεται να έχει συζητήσει εκτενώς και με τον κ. Παπανδρέου, ο οποίος τις ασπάζεται. Ο κ. Παπαδήμος εκτιμά ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ), ως μια ένωση ανεπτυγμένων οικονομικά χωρών, έχει ανάγκη από έναν μηχανισμό που θα επιβεβαιώνει τη σταθερότητα του ενιαίου νομίσματος. Επομένως, προσθέτει, δεν μπορεί να ενσωματώνει προβλέψεις που θα ίσχυαν, π.χ., για χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπου υπάρχει παράδοση οικονομικής και νομισματικής αστάθειας.
Παράλληλα όμως ο πρωθυπουργικός σύμβουλος εκτιμά ότι στην παρούσα φάση η ΕΚΤ δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο στον νομισματικό ρόλο της. Πρέπει, σημειώνει, να δράσει πιο πολιτικά και ευέλικτα, και κυρίως να ασχοληθεί με την οικονομική ανάπτυξη. Πρόκειται για μια άποψη που βλέπει την ΕΚΤ να κινείται εγγύτερα στο μοντέλο της αμερικανικής Fed, η οποία ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης παρεμβαίνει ενεργά στην αγορά, όπως έδειξε και η πρόσφατη αγορά ομολόγων ύψους 600 δισ. δολαρίων.
Τι δεν θέλει η Αθήνα
Η στάση την οποία θα τηρήσει η ελληνική κυβέρνηση στις συζητήσεις επί ενός μόνιμου ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης κυριάρχησε στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον κ.Παπανδρέου.Σε αυτή συμμετείχαν ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, ο υπουργός Εξωτερικών κ. Δ.Δρούτσας, η αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών κυρία Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, ο επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) κ. Γ. Ζανιάς και ο κ. Παπαδήμος.
Σε αυτή τη συνάντηση τέθηκαν στο τραπέζι τα δεδομένα και τα ζητούμενα για την Αθήνα εν όψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου.Σύμφωνα με πληροφορίες,οι συμμετέχοντες κατέληξαν σε τρία βασικά συμπεράσματα:
Το πρώτο ήταν ότι πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία ο οποιοσδήποτε αιφνιδιασμός και να υπάρξει η κατάλληλη προεργασία του νέου μηχανισμού.Το δεύτερο ήταν ότι η αναθεώρηση των συνθηκών,την οποία επιδιώκει η Γερμανία ώστε να ξεπεράσει τις αντιρρήσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης,προϋποθέτει μια συμφωνία επί ενός μηχανισμού.Και το τρίτο,ότι η συζήτηση που έχει ξεκινήσει δεν θα πρέπει να συνδεθεί- καθ΄ οιονδήποτε τρόπο- με τις δημοσιονομικές προοπτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης (προϋπολογισμός,Ταμείο Συνοχής κτλ.).
Η μεγαλύτερη ανησυχία της Αθήνας,την οποία όμως συμμερίζονται και άλλες χώρες,είναι ότι η συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών σε έναν μελλοντικό μηχανισμό θα μπορούσε να δημιουργήσει μια ευρωζώνη δύο ταχυτήτων.Κάτι τέτοιο θα χώριζε ουσιαστικά την ΕΕ σε «ανεπτυγμένο Βορρά» και «υπανάπτυκτο Νότο»,ενώ θα δημιουργούσε και μέτωπο μεγάλων εναντίον μικρότερων χωρών.Για την ελληνική κυβέρνηση,ο μηχανισμός θα πρέπει να έχει έναν «κουμπαρά».Γι΄ αυτό και, σύμφωνα με πληροφορίες,ο κ.Παπανδρέου σκέφτεται να προτείνει την έκδοση ευρωομολόγου και τη θέσπιση φόρου στις χρηματιστηριακές συναλλαγές ώστε να υπάρχουν χρήματα για να στηριχθούν οι ευάλωτες ευρωπαϊκές οικονομίες.
Πηγές από τις Βρυξέλλες πάντως μιλώντας προς «Το Βήμα» τονίζουν: «Το τοπίο παραμένει ακόμη αρκετά θολό.Και τούτο διότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει μια επίσημη πρόταση επί της οποίας να συζητήσουμε.Υπάρχουν απλώς διαρροές από διάφορες πλευρές,κυρίως από τη Γερμανία,ενώ και η Φινλανδία έχει καταθέσει ορισμένες προτάσεις».
Τι θέλει το Βερολίνο
Το γερμανικό σχέδιο θα υπερασπιστεί η Ανγκελα Μέρκελ Τις τελευταίες ημέρες έχουν υπάρξει αρκετές διαρροές από γερμανικής πλευράς για τα σχέδια του Βερολίνου επί του νέου μηχανισμού. Οι εργασίες στο υπουργείο Οικονομικών υπό τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και τον στενό συνεργάτη του Γιοργκ Ασμουσεν είναι πυρετώδεις.
Επιδιώκοντας να ομαδοποιήσει κάποιος τις γερμανικές ιδέες, όπως τουλάχιστον αναφέρονται σε non paper με ημερομηνία την 11η Νοεμβρίου, αυτές περιλαμβάνουν τα εξής:
Οι ιδιώτες επενδυτές θα πρέπει να αποδεχθούν το «κούρεμα» των ομολόγων ή την αναδιάρθρωση του χρέους με ισχύ από το 2013 και μετά.
Το κράτος που θα βρίσκεται σε αδυναμία πληρωμής και οι πιστωτές θα έρχονται σε διαπραγμάτευση με τη μεσολάβηση ενός ουδέτερου κριτή.Αναλυτές στις Βρυξέλλες έχουν επισημάνει ότι τον ρόλο αυτόν θα μπορούσε να τον διαδραματίσει το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Τα νέα ομόλογα που θα εκδοθούν από το 2013 θα περιλαμβάνουν ρήτρες συλλογικής δράσης (collective action clauses- CΑCs),οι οποίες θα επιτρέπουν στην πλειονότητα των πιστωτών να επιβάλλουν τους όρους της αναδιάρθρωσης.
Από το 2011 και ως το 2013 τα κρατικά ομόλογα των χωρών-μελών της ευρωζώνης θα συμπεριλαμβάνουν ρήτρες ευθύνης- επιβάρυνσης (liability) για τον ιδιωτικό τομέα.
Θα προβλέπεται συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ).
Ο νέος μηχανισμός θα μπορεί επίσης να παρέχει βοήθεια ρευστότητας στις χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το χρέος.Ουσιαστικά,θα μοιάζει με ένα «Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο».Οι πηγές των χρημάτων θα μπορούσαν να είναι δύο: Πρώτον,τα έσοδα από τα πρόστιμα που θα καταβάλλουν τα κράτη της ευρωζώνης που έχουν παραβιάσει το όριο του υπερβολικού ελλείμματος.
Δεύτερον,τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης θα καταβάλλουν μερίδιο στο νέο ταμείο,πιθανότατα βάσει των μετοχών που κατέχουν στην ΕΚΤ.
για τον μηχανισμό με τη συμμετοχή ιδιωτών πιστωτών που προωθεί η Γερμανία. Το χρονοδιάγραμμα δράσης για την Αθήνα είναι άλλωστε στενό,καθώς πλησιάζει η κρισιμότατη Σύνοδος Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 16 και 17 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες.
Ηδη ο κ. Παπαδήμος είχε το τελευταίο διάστημα εκτενείς επαφές με τον πρόεδρο της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ (με τον οποίο διατηρεί άριστη προσωπική σχέση) και άλλα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ευρωτράπεζας. Ο πρώτος σταθμός του θα είναι λοιπόν η Φραγκφούρτη για συνομιλίες με τον κ. Τρισέ. Δεν θα περιοριστεί σε αυτό όμως, καθώς θα συναντηθεί και με ορισμένους καθηγητές πανεπιστημίου οι οποίοι είναι παράλληλα οικονομικοί σύμβουλοι της γερμανικής καγκελαρίας. Ο κ. Παπαδήμος αναμένεται επίσης την προσεχή εβδομάδα να επισκεφθεί και την ίδια την καγκελαρία στο Βερολίνο.
Οπως λένε οι συνομιλητές του, ο έμπειρος έλληνας τραπεζίτης έχει ξεκάθαρες απόψεις για το πώς θα έπρεπε να λειτουργήσει ένας μόνιμος μηχανισμός στήριξης της ευρωζώνης. Τις απόψεις αυτές φέρεται να έχει συζητήσει εκτενώς και με τον κ. Παπανδρέου, ο οποίος τις ασπάζεται. Ο κ. Παπαδήμος εκτιμά ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ), ως μια ένωση ανεπτυγμένων οικονομικά χωρών, έχει ανάγκη από έναν μηχανισμό που θα επιβεβαιώνει τη σταθερότητα του ενιαίου νομίσματος. Επομένως, προσθέτει, δεν μπορεί να ενσωματώνει προβλέψεις που θα ίσχυαν, π.χ., για χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπου υπάρχει παράδοση οικονομικής και νομισματικής αστάθειας.
Παράλληλα όμως ο πρωθυπουργικός σύμβουλος εκτιμά ότι στην παρούσα φάση η ΕΚΤ δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο στον νομισματικό ρόλο της. Πρέπει, σημειώνει, να δράσει πιο πολιτικά και ευέλικτα, και κυρίως να ασχοληθεί με την οικονομική ανάπτυξη. Πρόκειται για μια άποψη που βλέπει την ΕΚΤ να κινείται εγγύτερα στο μοντέλο της αμερικανικής Fed, η οποία ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης παρεμβαίνει ενεργά στην αγορά, όπως έδειξε και η πρόσφατη αγορά ομολόγων ύψους 600 δισ. δολαρίων.
Τι δεν θέλει η Αθήνα
Η στάση την οποία θα τηρήσει η ελληνική κυβέρνηση στις συζητήσεις επί ενός μόνιμου ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης κυριάρχησε στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον κ.Παπανδρέου.Σε αυτή συμμετείχαν ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, ο υπουργός Εξωτερικών κ. Δ.Δρούτσας, η αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών κυρία Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, ο επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) κ. Γ. Ζανιάς και ο κ. Παπαδήμος.
Σε αυτή τη συνάντηση τέθηκαν στο τραπέζι τα δεδομένα και τα ζητούμενα για την Αθήνα εν όψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου.Σύμφωνα με πληροφορίες,οι συμμετέχοντες κατέληξαν σε τρία βασικά συμπεράσματα:
Το πρώτο ήταν ότι πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία ο οποιοσδήποτε αιφνιδιασμός και να υπάρξει η κατάλληλη προεργασία του νέου μηχανισμού.Το δεύτερο ήταν ότι η αναθεώρηση των συνθηκών,την οποία επιδιώκει η Γερμανία ώστε να ξεπεράσει τις αντιρρήσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης,προϋποθέτει μια συμφωνία επί ενός μηχανισμού.Και το τρίτο,ότι η συζήτηση που έχει ξεκινήσει δεν θα πρέπει να συνδεθεί- καθ΄ οιονδήποτε τρόπο- με τις δημοσιονομικές προοπτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης (προϋπολογισμός,Ταμείο Συνοχής κτλ.).
Η μεγαλύτερη ανησυχία της Αθήνας,την οποία όμως συμμερίζονται και άλλες χώρες,είναι ότι η συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών σε έναν μελλοντικό μηχανισμό θα μπορούσε να δημιουργήσει μια ευρωζώνη δύο ταχυτήτων.Κάτι τέτοιο θα χώριζε ουσιαστικά την ΕΕ σε «ανεπτυγμένο Βορρά» και «υπανάπτυκτο Νότο»,ενώ θα δημιουργούσε και μέτωπο μεγάλων εναντίον μικρότερων χωρών.Για την ελληνική κυβέρνηση,ο μηχανισμός θα πρέπει να έχει έναν «κουμπαρά».Γι΄ αυτό και, σύμφωνα με πληροφορίες,ο κ.Παπανδρέου σκέφτεται να προτείνει την έκδοση ευρωομολόγου και τη θέσπιση φόρου στις χρηματιστηριακές συναλλαγές ώστε να υπάρχουν χρήματα για να στηριχθούν οι ευάλωτες ευρωπαϊκές οικονομίες.
Πηγές από τις Βρυξέλλες πάντως μιλώντας προς «Το Βήμα» τονίζουν: «Το τοπίο παραμένει ακόμη αρκετά θολό.Και τούτο διότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει μια επίσημη πρόταση επί της οποίας να συζητήσουμε.Υπάρχουν απλώς διαρροές από διάφορες πλευρές,κυρίως από τη Γερμανία,ενώ και η Φινλανδία έχει καταθέσει ορισμένες προτάσεις».
Τι θέλει το Βερολίνο
Το γερμανικό σχέδιο θα υπερασπιστεί η Ανγκελα Μέρκελ Τις τελευταίες ημέρες έχουν υπάρξει αρκετές διαρροές από γερμανικής πλευράς για τα σχέδια του Βερολίνου επί του νέου μηχανισμού. Οι εργασίες στο υπουργείο Οικονομικών υπό τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και τον στενό συνεργάτη του Γιοργκ Ασμουσεν είναι πυρετώδεις.
Επιδιώκοντας να ομαδοποιήσει κάποιος τις γερμανικές ιδέες, όπως τουλάχιστον αναφέρονται σε non paper με ημερομηνία την 11η Νοεμβρίου, αυτές περιλαμβάνουν τα εξής:
Οι ιδιώτες επενδυτές θα πρέπει να αποδεχθούν το «κούρεμα» των ομολόγων ή την αναδιάρθρωση του χρέους με ισχύ από το 2013 και μετά.
Το κράτος που θα βρίσκεται σε αδυναμία πληρωμής και οι πιστωτές θα έρχονται σε διαπραγμάτευση με τη μεσολάβηση ενός ουδέτερου κριτή.Αναλυτές στις Βρυξέλλες έχουν επισημάνει ότι τον ρόλο αυτόν θα μπορούσε να τον διαδραματίσει το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Τα νέα ομόλογα που θα εκδοθούν από το 2013 θα περιλαμβάνουν ρήτρες συλλογικής δράσης (collective action clauses- CΑCs),οι οποίες θα επιτρέπουν στην πλειονότητα των πιστωτών να επιβάλλουν τους όρους της αναδιάρθρωσης.
Από το 2011 και ως το 2013 τα κρατικά ομόλογα των χωρών-μελών της ευρωζώνης θα συμπεριλαμβάνουν ρήτρες ευθύνης- επιβάρυνσης (liability) για τον ιδιωτικό τομέα.
Θα προβλέπεται συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ).
Ο νέος μηχανισμός θα μπορεί επίσης να παρέχει βοήθεια ρευστότητας στις χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το χρέος.Ουσιαστικά,θα μοιάζει με ένα «Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο».Οι πηγές των χρημάτων θα μπορούσαν να είναι δύο: Πρώτον,τα έσοδα από τα πρόστιμα που θα καταβάλλουν τα κράτη της ευρωζώνης που έχουν παραβιάσει το όριο του υπερβολικού ελλείμματος.
Δεύτερον,τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης θα καταβάλλουν μερίδιο στο νέο ταμείο,πιθανότατα βάσει των μετοχών που κατέχουν στην ΕΚΤ.
tovima.gr
