η οποία πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά πριν δύο χρόνια στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου, στα Χανιά, έχει μεταφερθεί εδώ και λίγο καιρό στην Αθήνα σημαντικά εμπλουτισμένη και επιμερισμένη σε δύο αλληλένδετες ενότητες.
Η πρώτη ενότητα εκτίθεται στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς και περιλαμβάνει το μελετημένο και πραγματοποιημένο έργο των δύο αρχιτεκτόνων, καθώς και μία ειδική αναφορά στο έργο του δημιουργού του αρχιτεκτονικού γραφείου και ιστορικού μέλους της αρχιτεκτονικής πανεπιστημιακής κοινότητας, Κυπριανού Μπίρη, στον οποίο και είναι αφιερωμένη η έκθεση.
Η δεύτερη ενότητα εκτίθεται στο ιστορικό κτίριο της Πρυτανείας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.) και περιλαμβάνει το διδακτικό έργο του Τάσου Μπίρη και του Δημήτρη Μπίρη και είναι αφιερωμένη στον πρόωρα χαμένο Δημήτρη Μπίρη (1944-2002).
Το περασμένο Σάββατο στο πλαίσιο της έκθεσης πραγματοποιήθηκε ανοικτή συζήτηση για το έργο των αδελφών Μπίρη, την αρχιτεκτονική και την διδασκαλία της.
Συμμετείχαν ο αρχιτέκτονας καθηγητής του ΕΜΠ Διονύσης Ζήβας -ο οποίος αναφέρθηκε στο διδακτικό έργο του Τάσου Μπίρη- και οι αρχιτέκτονες Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας (ο οποίος μίλησε για τη συμμετοχή του αρχιτεκτονικού γραφείου Μπίρη στο διεθνή διαγωνισμό για το Μουσείο της Ακρόπολης), Βασίλης Γκανιάτσας, Τάκης Κουμπής και Πάνος Τσακόπουλος
Ο Πάνος Τσακόπουλος στην εισήγησή του αναφέρθηκε στην εξέλιξη του αρχιτεκτονικού χρόνου και τόνισε ότι: «Από τα τέλη της δεκαετίας του '90 η αρχιτεκτονική παραγωγή του γραφείου που προκύπτει από τις συνεργασίες με νεότερους αρχιτέκτονες μαθητές των αδελφών Μπίρη, φαίνεται να συντονίζεται πιο πολύ από ποτέ με την διεθνή προβληματική. Στην προσφιλή στον Τάσο Μπίρη, συζυγία των αντιθέσεων, εδώ εσωστρέφειας -εξωστρέφειας, η δεύτερη κερδίζει περισσότερο χώρο. Αξιοσημείωτη είναι και η ανανέωση της διδασκαλίας στην Αρχιτεκτονική Σχολή με την είσοδο νέων διδασκόντων μετά το 1990».
Σύμφωνα με τον Τάσο Μπίρη «Το βασικό χαρακτηριστικό της έκθεσης είναι η ταυτόχρονη παρουσίαση του επαγγελματικού έργου μελέτης και εφαρμογής και του διδακτικού έργου δηλαδή η δράση του γραφείου Μπίρη σ' αυτά τα δύο επίπεδα. Το ενδιαφέρον έγκειται στο ότι είναι σαν συγκοινωνούντα δοχεία όπου το ένα τροφοδοτεί το άλλο, το ένα επιβεβαιώνει το άλλο. Η διδασκαλία πρέπει να αξιοποιήσει τη γνώση και την εμπειρία και να τη μεταδώσει στο σπουδαστή».
Σχολιάζοντας την οικονομική κρίση που περνάει η χώρα μας τόνισε ότι «η οικονομική κρίση επιτείνει το αρχιτεκτονικό μας πρόβλημα, επιδεινώνει τα προβλήματα που είχε η αρχιτεκτονική στη χώρα μας. Η κρίση τα ανέτρεψε όλα . Έτσι κι αλλιώς δεν βρισκόμαστε σε περίοδο αρχιτεκτονικής άνθισης.
Η αρχιτεκτονική των τελευταίων 10-12 χρόνων ήταν αρχιτεκτονική έξω από τα μέτρα μας, μια προσπάθεια μίμησης ξένων με τις πραγματικές ανάγκες του τόπου. Θα την χαρακτήριζα μεγαλομανή. Θυμίζει την περίπτωση μιας συγκεκριμένης ομάδα αρχιτεκτόνων στο Ντουμπαϊ που έχτισαν έξω από τον τόπο τους. Περιοχές που μοιάζουν κρανίου τόπος και δοκιμάζονται πρωτότυπες λύσεις και επαναστατικές μέθοδοι. Αυτές οι χώρες το πληρώνουν σήμερα ακριβά.
Κάναμε μια πανάκριβη αρχιτεκτονική για λίγους και μακριά από τις πραγματικές ανάγκες του τόπου, μόνο για το θεαθήναι, για την δημιουργία εντυπώσεων. Αυτό συνέβη από την εποχή των Ολυμπιακών αγώνων που ήταν το προοίμιο αυτής της κατάστασης, και ταυτόχρονα δηλώνει την αδυναμία αυτής της αρχιτεκτονικής να λύσει τα προβλήματά μας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα το στέγαστρο του Καλατράβα: ένα κομψοτέχνημα που πρέπει να κριθεί ανεξάρτητα από τον χώρο που έγινε. Η τεχνολογία του θυμίζει διαστημόπλοιο που έγινε με την τελευταία λέξη της διεθνούς τεχνολογίας. Μπορεί όμως αυτό να γενικευθεί ως μέθοδος χτισίματος στον τόπο μας, από άποψη κόστους αλλά και δυνατότητας να το κατασκευάσεις με εγχώριες δυνάμεις. Τώρα που τα οικονομικά του τόπου μας είναι πολύ περιορισμένα πρέπει να σκεφτούμε ποιά πρέπει να είναι η αρχιτεκτονική του μέλλοντός μας».
Η έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς διαρκεί ως την Κυριακή 20 Μαρτίου και στο κτίριο της πρυτανείας του Πολυτεχνείου θα διαρκέσει από τις 28 Μαρτίου έως τις 8 Μαΐου.
