Οι 44 βιομηχανικές χώρες που περιλαμβάνονται στην έκθεση είναι οι 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης καθώς και η Αλβανία, Αυστραλία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, ο Καναδάς, η Κροατία, η Ισλανδία, η Ιαπωνία, η Δημοκρατία της Κορέας, το Λιχτενστάιν, το Μαυροβούνιο, η Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Σερβία , Ελβετία, Τουρκία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Η έκθεση ασχολείται με τις καινούργιες αιτήσεις ασύλου που υποβλήθηκαν το 2010 και δεν περιλαμβάνει στοιχεία σε πόσα άτομα χορηγήθηκε το καθεστώς του πρόσφυγα.
Σύμφωνα με την Υπάτη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, μεταξύ 2006 και 2010, οι αιτήσεις ασύλου στην Κύπρο ήταν 24,5 ανά 1000 κατοίκους, γεγονός που κατατάσσει την Κύπρο στην πρώτη θέση αιτήσεων ανάλογα με τον πληθυσμό της ανάμεσα στις 44 υπό έρευνα χώρες. Την Κύπρο ακολουθούν η Μάλτα με 19.1 αιτήσεις ανά 1000 κατοίκους, η Σουηδία με 15.2, το Λίχτενσταϊν με 14.2 και η Νορβηγία με 11.1 αιτήσεις ασύλου ανά 1000 κατοίκους. Συγκριτικά, οι ΗΠΑ δέχθηκαν την ίδια περίοδο 0.8 αιτήσεις ανά 1000 κατοίκους, η Ελλάδα 7.5, η Τουρκία 0.6 και η Αυστραλία 1.3 αιτήσεις.
Τα στοιχεία για το 2010 κατατάσσουν την Κύπρο δεύτερη ανάμεσα στις 44 χώρες σε αιτήσεις ανά 1000 κατοίκους, με πρώτη χώρα τη Σουηδία. Το 2010 η Κύπρος δέχθηκε 3.3 αιτήσεις ανά 1000 κατοίκους και η Σουηδία 3.4 αιτήσεις. Συγκριτικά, οι ΗΠΑ το 2010 δέχθηκαν 0.2 αιτήσεις ανά 1000 κατοίκους, η Τουρκία 0.1, η Ελλάδα 0.9 και η Αυστραλία 0.4 αιτήσεις ανά 1000 κατοίκους.
Πτωτική τάση παρουσιάζουν ωστόσο οι πραγματικοί αριθμοί αιτητών ασύλου στην Κύπρο με εξαίρεση το 2007 και τους μήνες Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου 2010, όπου παρατηρείται αύξηση. Συγκεκριμένα, οι αιτήσεις το 2006 ήταν 4,550, το 2007 ήταν 6,790, το 2008 έπεσαν στις 3,920, το 2009 στις 3,200 και το 2010 στις 2.860 αιτήσεις. Οι αιτήσεις στην Κύπρο μεταξύ 2006-2010 έφθασαν τις 21.320, σημειώνοντας μείωση μεταξύ 2009 και 2010 της τάξης του 11%.
Ωστόσο, αύξηση της τάξης του 39% παρουσιάζουν οι αιτήσεις του Νοεμβρίου σε σχέση με το Δεκέμβρη του 2010, σύμφωνα με τα μηνιαία στοιχεία αιτήσεων ασύλου το 2010 για την Κύπρο. Συγκεκριμένα, ενώ το Νοέμβριο οι αιτήσεις ήταν 350, αυξήθηκαν σε 485 το Δεκέμβριο του 2010. Τα στοιχεία που έδωσαν οι κυπριακές Αρχές στην Υπάτη Αρμοστεία για το 2010 έχουν ως εξής: Γενάρης 207 αιτήσεις, Φεβρουάριος 212, Μάρτης 192, Απρίλης 178, Μάης 211, Ιούνης 233, Ιούλης 213, Αύγουστος 172, Σεπτέμβρης 189, Οκτώβρης 217, Νοέμβρης 350 και Δεκέμβρης 485 αιτήσεις.
Η έκθεση δίνει και στοιχεία για την προέλευση εκείνων που ζητούν άσυλο (πρώτες δέκα χώρες προέλευσης). Για την Κύπρο αναφέρει ότι η προέλευση των πλείστων αιτητών ασύλου είναι το Ιράκ με 343 αιτήσεις. Ακολουθούν 318 άτομα από την Ινδία, 227 από το Βιετνάμ, 211 από την Αίγυπτο, 187 από τη Σρι Λάνκα, 155 από το Πακιστάν, 148 από το Μπαγκλαντές, 133 από τη Νιγηρία, 123 από την Κίνα και 121 από το Νεπάλ.
Σε ό,τι αφορά τις γενικότερες διεθνείς τάσεις, η έκθεση συμπεραίνει ότι το 2010 οι αιτήσεις ασύλου μειώθηκαν σχεδόν στο ήμισυ σε σχέση με το 2001. Ο αριθμός των αιτούντων άσυλο στις βιομηχανικές χώρες συνέχισε να μειώνεται το 2010, σε επίπεδα 50% χαμηλότερα από εκείνα στις αρχές της νέας χιλιετίας.
Σύμφωνα με την έκθεση, 358.800 αιτήσεις ασύλου υποβλήθηκαν στις βιομηχανικές χώρες το περασμένο έτος – αυτό συνιστά μείωση 5% σε σχέση με το 2009, και περίπου 42% μείωση σε σχέση με το 2001, όπου οι αιτήσεις ασύλου είχαν φτάσει στο υψηλότερό τους επίπεδο, στις 620.000.
«Η παγκόσμια δυναμική του ασύλου αλλάζει. Ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου στις βιομηχανικές χώρες βρίσκεται σε πολύ χαμηλότερα από ότι πριν από μία δεκαετία, ενώ από χρόνο σε χρόνο οι αιτήσεις αυξάνονται μόνο σε λίγες χώρες», δήλωσε ο Υπατος Αρμοστής για τους Πρόσφυγες, Αντόνιο Γκουτέρες.
«Θα πρέπει να μελετήσουμε τις αιτίες αυτής της πτώσης προκειμένου να διαπιστώσουμε αν η πτώση οφείλεται στο ότι έχουν μειωθεί οι παράγοντες προώθησης ανθρώπων σε χώρες της ευρύτερης περιοχή καταγωγής τους ή στο ότι υπάρχει αυστηρότερος έλεγχος της μετανάστευσης στις χώρες ασύλου», συνέχισε.
Κατά την περσινή χρονιά, ο συνολικός αριθμός νέων αιτήσεων ασύλου ήταν ο τέταρτος χαμηλότερος στην τελευταία δεκαετία. Από έτος σε έτος, καταγράφηκαν μειώσεις στις περισσότερες περιοχές, περιλαμβανομένων της Ευρώπης, Βόρειας Αμερικής και της Βόρειας Ασίας.
Στην Ευρώπη, η μεγαλύτερη μείωση παρατηρήθηκε στη νότια Ευρώπη, όπου οι αιτήσεις μειώθηκαν κατά 33% σε σύγκριση με το 2009. Σύμφωνα με την έκθεση, αυτό οφειλόταν κυρίως στο γεγονός ότι όλο και λιγότεροι άνθρωποι ζήτησαν προστασία στη Μάλτα, την Ιταλία και την Ελλάδα. Ωστόσο, η μείωση αυτή αντισταθμίστηκε από την αύξηση σε άλλες χώρες, κυρίως στη Γερμανία (49%), Σουηδία (32%), Δανία (30%), Τουρκία (18%), Βέλγιο (16%) και η Γαλλία (13%).
Στις σκανδιναβικές χώρες, οι αυξήσεις στη Δανία και στη Σουηδία αντισταθμίστηκαν από σημαντικές μειώσεις στη Νορβηγία (-42 τοις εκατό) και τη Φινλανδία (-32 τοις εκατό).
Σε επίπεδο ηπείρων, μόνο στην Αυστραλία παρατηρήθηκε αύξηση αιτήσεων ασύλου σε σύγκριση με το 2009. Η Αυστραλία έλαβε 8.250 αιτήσεις, παρουσιάζοντας αύξηση 33%. Ωστόσο, οι αιτήσεις στην Αυστραλία βρίσκονται συγκριτικά με άλλες βιομηχανικές και μη βιομηχανικές χώρες σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα και μειώθηκαν κατά περισσότερο από ένα τρίτο σε σχέση με το 2001.
Σε επίπεδων χωρών, οι ΗΠΑ παραμένει η μεγαλύτερη χώρα υποδοχής για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά. Στις ΗΠΑ σημειώθηκε αύξηση με 6.500 αιτήσεις, εν μέρει λόγω της αύξησης του αριθμού των αιτούντων άσυλο από Κίνα και Μεξικό.
Η Γαλλία βρίσκεται σε δεύτερη θέση ως χώρα υποδοχής καινούργιων αιτούντων άσυλο, με 47.800 άτομα το 2010, σε μεγάλο βαθμό από τη Σερβία, Ρωσία και Κόνγκο. Η Γερμανία είναι η τρίτη χώρα υποδοχής, με άνοδο 49 %, γεγονός που μπορεί εν μέρει να αποδοθεί στην αύξηση των αιτούντων άσυλο από τη Σερβία και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Η εξέλιξη αυτή σε μεγάλο βαθμό αποδίδεται στην εισαγωγή πολιτικής εισόδου χωρίς βίζας (visa free entry) στην Ευρωπαϊκή Ενωση για τους υπηκόους των δύο αυτών χωρών από το Δεκέμβριο του 2009.
Η Σουηδία και ο Καναδάς βρίσκονται στην τέταρτη και πέμπτη αντίστοιχα. Συνολικά, οι πέντε πρώτες χώρες ασύλου αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ (56 τοις εκατό) του συνόλου των αιτήσεων ασύλου που καλύπτονται στην παρούσα έκθεση.
Οσον αφορά τις χώρες προέλευσης, η μεγαλύτερη ομάδα αιτούντων άσυλο το 2010 ήταν από τη Σερβία (28.900, περιλαμβανομένου του Κοσσυφοπεδίου). Σε σχέση με το 2009 παρατηρήθηκε αύξηση 54 %. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο αριθμός των αιτήσεων ασύλου το 2010 ήταν σε παρόμοια επίπεδα με το 2001, λίγο μετά την κρίση του Κοσσυφοπεδίου.
Το Αφγανιστάν υποχώρησε στη δεύτερη θέση με μείωση της τάξης του 9% σε σύγκριση με το προηγούμενο χρόνο. Σε αντίθεση με το 2009, όταν αιτήσεις ασύλου Αφγανών υποβάλλονταν κυρίως στη Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο, το 2010 οι περισσότερες αιτήσεις υποβλήθηκαν στη Γερμανία και τη Σουηδία.
Οι Κινέζοι αιτούντες άσυλο αποτέλεσαν την τρίτη μεγαλύτερη ομάδα αιτούντων άσυλο το 2010, εν μέρει λόγω σημαντικής μείωσης του αριθμού των νέων αιτήσεων από το Ιράκ και τη Σομαλία. Για πρώτη φορά από το 2005, το Ιράκ δεν ήταν μία από τις δύο πρώτες χώρες καταγωγής των αιτούντων άσυλο. Επεσε στην τέταρτη θέση, και ακολουθούν η Ρωσική Ομοσπονδία. Η Σομαλία, η οποία βρισκόταν στην τρίτη θέση το 2009, έπεσε στην έκτη το 2010.
Προσεγγίζοντας τα τελευταία στατιστικά στοιχεία από τη σκοπιά των πρόσφατων κρίσεων στην Ακτή του Ελεφαντοστού και της Λιβύης, ο Γκουτέρρες σημείωσε ότι «γενικά, οι αναπτυσσόμενες χώρες εξακολουθούν να υποδέχονται το μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων. Παρά τις πολλές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, χώρες όπως η Λιβερία, η Τυνησία και η Αίγυπτος έχουν κρατήσει τα σύνορά τους ανοιχτά σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Καλώ όλες τις χώρες να τις υποστηρίξουν''.
