αισθάνθηκαν ή εξέφρασαν την επιθυμία για κάτι ανάλογο και στη χώρα μας. Σε μια δημοκρατία, όμως, η ανατροπή του πολιτικού σκηνικού μπορεί να έρθει μόνο με εκλογές. Επιπλέον, στην Ελλάδα το «καθεστώς» δεν είναι ένα πρόσωπο ή ένα κόμμα που να μπορεί να ανατραπεί με μια μεγάλη κινητοποίηση, αλλά ένα τεράστιο πλέγμα κατεστημένων συμφερόντων στο οποίο εμπλέκονται τα «τζάκια» που κυβερνούν τη χώρα εδώ και δεκαετίες, διαπλεκόμενοι μεγαλοεπιχειρηματίες, μεγαλογιατροί της μίζας, διεφθαρμένοι μικροδημοσιοϋπάλληλοι, βολεμένοι συνδικαλιστές και γενικότερα μεγάλη μερίδα της κοινωνίας.
Το «καθεστώς» δεν είναι τόσο συγκεκριμένα πρόσωπα αλλά αντιλήψεις και νοοτροπίες. Αλλαγή καθεστώτος σημαίνει επικράτηση στην ελληνική κοινωνία των υγιών της δυνάμεων με μια κυβέρνηση στην εξουσία που να τις στηρίζει.
Το σημερινό πολιτικό σκηνικό είναι άθλιο. Αναγνωρίζω ότι η κυβέρνηση διαθέτει κάποια καλά στελέχη που κάνουν φιλότιμες προσπάθειες, τις οποίες όλοι πρέπει να στηρίζουμε. Όμως διαφαίνεται πλέον ότι είναι κατώτερη των περιστάσεων. Στο φλέγον θέμα της οικονομίας, η κυβέρνηση ήταν πάντα πίσω από τις εξελίξεις. Ενώ θα έπρεπε από πέρυσι να αρχίσει να εξετάζει λεπτομερειακά τις κρατικές δαπάνες και να κάνει τολμηρές περικοπές, αυτή έδρασε άτολμα, επιλέγοντας την οριζόντια μείωση μισθών και την αύξηση των φόρων. Ακόμα και σήμερα βλέπουμε τεράστιες σπατάλες. Για μήνες ολόκληρους οι εφορίες ήταν χωρίς διευθυντές.
Παρά τις μεγαλόστομες διακηρύξεις του opengov, η κυβέρνηση εξακολούθησε να λειτουργεί επί το πλείστον στη λογική των «κολλητών». Όπως είπε πρόσφατα και ο Αλέκος Παπαδόπουλος, από τους σοβαρότερους και εντιμότερους πολιτικούς της μεταπολίτευσης, ο πρωθυπουργός είναι δέσμιος των λαϊκιστικών δυνάμεων με τις οποίες συμμάχησε από το 2004 και μετά.
Στο θέμα της κάθαρσης, οι εξεταστικές επιτροπές για τα σκάνδαλα ήταν μια κοροϊδία. Φυσικά, ήταν ποτέ δυνατόν να βγάλουν μόνοι τους τα μάτια τους; Πιστεύει κανείς ότι ο σημερινός πρωθυπουργός δεν γνώριζε για τις παράνομες χρηματοδοτήσεις του κόμματός του; Η απλή αλήθεια είναι ότι το υπάρχον πολιτικό σύστημα είναι πια τόσο διεφθαρμένο που δεν μπορεί να αυτοκαθαρθεί, αλλά μόνο να ανατραπεί.
Στην αξιωματική αντιπολίτευση τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Επικρατεί εικόνα διάλυσης με έναν αρχηγό ανερμάτιστο που έχει παραδοθεί στον λαϊκισμό και μια τραγική απουσία ικανών στελεχών και ιδεών. Η παραδοσιακή αριστερά (ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ) είναι αναχρονιστική, λαϊκιστική, και ανεύθυνη. Η Δημοκρατική Αριστερά είναι ένα συμπαθές εγχείρημα που όμως δεν αναμένεται να έχει απήχηση μεγαλύτερη από αυτήν του πάλαι ποτέ ΚΚΕεσ. Η Δημοκρατική Συμμαχία είναι ένα αποτέλεσμα ματαίωσης αρχηγικών φιλοδοξιών. Αλίμονο αν κανείς πιστεύει ότι η ανατροπή του πολιτικού σκηνικού θα έρθει από την επιφανέστερη εκπρόσωπο της πολιτικής οικογενειοκρατίας στην Ελλάδα και σημαίνον μέλος μιας από τις πιο ανίκανες κυβερνήσεις που γνώρισε ο τόπος. Το ΛΑΟΣ έχει κερδίσει πόντους τελευταία από την υπεύθυνη στάση του στην οικονομική κρίση και τις ξεκάθαρες θέσεις του σε κάποια θέματα, αλλά οι τωρινές και παλαιότερες ακρότητες των στελεχών του και ο καιροσκοπισμός του προέδρου του βάζουν όρια στις προσδοκίες μας.
Οι Οικολόγοι-Πράσινοι είναι και αυτοί συμπαθείς αλλά με περιορισμένη ατζέντα και ένδεια στελεχών. Η Δράση είναι μια αξιόλογη προσπάθεια αλλά, για διάφορους λόγους, δεν φαίνεται να έχει και πολλές ελπίδες για δυναμική άνοδο. Γενικά, το ποιοτικό επίπεδο του πολιτικού προσωπικού είναι απελπιστικό. Σταδιακή αναβάθμιση (και όχι απλώς ανανέωση) του πολιτικού προσωπικού δυστυχώς δεν φαίνεται δυνατή μέσα από τους υπάρχοντες πολιτικούς σχηματισμούς. Χρειάζεται μια ανατροπή, που δεν μπορεί παρά να περάσει από τη δημιουργία ενός νέου πολιτικού φορέα. Ναι αλλά πώς;
Μια δυνατότητα είναι το «μοντέλο Ερντογάν»: Να δραστηριοποιηθούν επιτυχημένα και αδιάφθορα στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ένα παράδειγμα που μου έρχεται στο μυαλό είναι ο δήμαρχος Συκεών Θεσσαλονίκης Σίμος Δανιηλίδης, για τον οποίο έχω ακούσει τα καλύτερα λόγια χωρίς να τον γνωρίζω. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν επανειλημμένα υποβληθεί στην κρίση του λαού, έχουν τύχει της επιδοκιμασίας του, και διαθέτουν διοικητική εμπειρία. Οι περισσότεροι δεν είναι γνωστοί σε εθνικό επίπεδο, όμως αυτό μπορεί να αλλάξει εύκολα αν τα ΜΜΕ αποφασίσουν να αναδείξουν το έργο τους. (Τους Μπουτάρη και Καμίνη δεν θα συνιστούσα για το εγχείρημα διότι πρώτον δεν έχουν ακόμα δοκιμαστεί και δεύτερον έχουν πολλά προβλήματα αυτή τη στιγμή να αντιμετωπίσουν στους δήμους τους.)
Ιδεολογικά ο νέος φορέας θα πρέπει να κινείται στο χώρο που καλύπτουν σήμερα τα δύο μεγάλα κόμματα (που εξάλλου έχουν ελάχιστες πια διαφορές μεταξύ τους). Στον φορέα αυτό θα πρέπει να ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΕΙ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΝΥΝ ΚΑΙ ΤΕΩΣ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΥΡΓΩΝ (όποιος από αυτούς φυσικά θέλει μπορεί να βοηθήσει στο ρόλο συμβούλου, χωρίς προσδοκία θώκου μετεκλογικά). Ο φορέας θα πρέπει να προσπαθήσει να στρατολογήσει ό,τι καλύτερο υπάρχει στην ελληνική κοινωνία, μακριά από τη συνήθη λογική «αναγνωρισιμότητας»: Επιχειρηματίες, πανεπιστημιακούς, επαγγελματίες, εργαζομένους, οι οποίοι θα εργαστούν αμέσως για την κατάρτιση ενός προγράμματος ανασυγκρότησης της χώρας.
Το νέο κόμμα θα μπορούσε να κατέλθει στις επόμενες εκλογές με συγκεκριμένες δεσμεύσεις, μεταξύ των οποίων οι εξής:
- Να καταργήσει την ασυλία των πολιτικών προσώπων και κάθε άλλο αθέμιτο προνόμιό τους.
- Να οδηγήσει στη Δικαιοσύνη τους πολιτικούς υπεύθυνους των σκανδάλων των τελευταίων ετών (Ζήμενς, υποβρύχια, κ.ά.).
- Να ελέγξει άμεσα το πόθεν έσχες όλων των πρώην υπουργών, ακολούθως αυτό των βουλευτών και μετά όλων των στελεχών του δημοσίου που ήταν σε θέση να χρηματιστούν: Διευθυντές του ΕΣΥ, πολεοδομίες, εφορίες. Όλα τα εισοδήματα που δεν μπορούν να δικαιολογηθούν να κατασχεθούν.
- Να πατάξει τη διαφθορά στο δημόσιο τομέα.
- Να προωθήσει μια σημαντική αναθεώρηση του Συντάγματος προς την κατεύθυνση της ευκρινέστερης διάκρισης εξουσιών.
- Να καταργήσει τις κάθε μορφής καταχρήσεις εξουσίας εκ μέρους των κομμάτων και των μελών τους (κομματοκρατία).
- Να περάσει κάθε κρατική δαπάνη από κόσκινο.
- Να ενισχύσει τις επιχειρήσεις που έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό και να προσανατολίσει το εργατικό δυναμικό προς τέτοιες οικονομικές δραστηριότητες.
Παρά τις δυσκολίες, το παραπάνω σενάριο φαίνεται εφικτό. Αρκεί οι αληθινοί πατριώτες στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης να αναλάβουν τώρα πρωτοβουλία.
Το «καθεστώς» δεν είναι τόσο συγκεκριμένα πρόσωπα αλλά αντιλήψεις και νοοτροπίες. Αλλαγή καθεστώτος σημαίνει επικράτηση στην ελληνική κοινωνία των υγιών της δυνάμεων με μια κυβέρνηση στην εξουσία που να τις στηρίζει.
Το σημερινό πολιτικό σκηνικό είναι άθλιο. Αναγνωρίζω ότι η κυβέρνηση διαθέτει κάποια καλά στελέχη που κάνουν φιλότιμες προσπάθειες, τις οποίες όλοι πρέπει να στηρίζουμε. Όμως διαφαίνεται πλέον ότι είναι κατώτερη των περιστάσεων. Στο φλέγον θέμα της οικονομίας, η κυβέρνηση ήταν πάντα πίσω από τις εξελίξεις. Ενώ θα έπρεπε από πέρυσι να αρχίσει να εξετάζει λεπτομερειακά τις κρατικές δαπάνες και να κάνει τολμηρές περικοπές, αυτή έδρασε άτολμα, επιλέγοντας την οριζόντια μείωση μισθών και την αύξηση των φόρων. Ακόμα και σήμερα βλέπουμε τεράστιες σπατάλες. Για μήνες ολόκληρους οι εφορίες ήταν χωρίς διευθυντές.
Παρά τις μεγαλόστομες διακηρύξεις του opengov, η κυβέρνηση εξακολούθησε να λειτουργεί επί το πλείστον στη λογική των «κολλητών». Όπως είπε πρόσφατα και ο Αλέκος Παπαδόπουλος, από τους σοβαρότερους και εντιμότερους πολιτικούς της μεταπολίτευσης, ο πρωθυπουργός είναι δέσμιος των λαϊκιστικών δυνάμεων με τις οποίες συμμάχησε από το 2004 και μετά.
Στο θέμα της κάθαρσης, οι εξεταστικές επιτροπές για τα σκάνδαλα ήταν μια κοροϊδία. Φυσικά, ήταν ποτέ δυνατόν να βγάλουν μόνοι τους τα μάτια τους; Πιστεύει κανείς ότι ο σημερινός πρωθυπουργός δεν γνώριζε για τις παράνομες χρηματοδοτήσεις του κόμματός του; Η απλή αλήθεια είναι ότι το υπάρχον πολιτικό σύστημα είναι πια τόσο διεφθαρμένο που δεν μπορεί να αυτοκαθαρθεί, αλλά μόνο να ανατραπεί.
Στην αξιωματική αντιπολίτευση τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Επικρατεί εικόνα διάλυσης με έναν αρχηγό ανερμάτιστο που έχει παραδοθεί στον λαϊκισμό και μια τραγική απουσία ικανών στελεχών και ιδεών. Η παραδοσιακή αριστερά (ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ) είναι αναχρονιστική, λαϊκιστική, και ανεύθυνη. Η Δημοκρατική Αριστερά είναι ένα συμπαθές εγχείρημα που όμως δεν αναμένεται να έχει απήχηση μεγαλύτερη από αυτήν του πάλαι ποτέ ΚΚΕεσ. Η Δημοκρατική Συμμαχία είναι ένα αποτέλεσμα ματαίωσης αρχηγικών φιλοδοξιών. Αλίμονο αν κανείς πιστεύει ότι η ανατροπή του πολιτικού σκηνικού θα έρθει από την επιφανέστερη εκπρόσωπο της πολιτικής οικογενειοκρατίας στην Ελλάδα και σημαίνον μέλος μιας από τις πιο ανίκανες κυβερνήσεις που γνώρισε ο τόπος. Το ΛΑΟΣ έχει κερδίσει πόντους τελευταία από την υπεύθυνη στάση του στην οικονομική κρίση και τις ξεκάθαρες θέσεις του σε κάποια θέματα, αλλά οι τωρινές και παλαιότερες ακρότητες των στελεχών του και ο καιροσκοπισμός του προέδρου του βάζουν όρια στις προσδοκίες μας.
Οι Οικολόγοι-Πράσινοι είναι και αυτοί συμπαθείς αλλά με περιορισμένη ατζέντα και ένδεια στελεχών. Η Δράση είναι μια αξιόλογη προσπάθεια αλλά, για διάφορους λόγους, δεν φαίνεται να έχει και πολλές ελπίδες για δυναμική άνοδο. Γενικά, το ποιοτικό επίπεδο του πολιτικού προσωπικού είναι απελπιστικό. Σταδιακή αναβάθμιση (και όχι απλώς ανανέωση) του πολιτικού προσωπικού δυστυχώς δεν φαίνεται δυνατή μέσα από τους υπάρχοντες πολιτικούς σχηματισμούς. Χρειάζεται μια ανατροπή, που δεν μπορεί παρά να περάσει από τη δημιουργία ενός νέου πολιτικού φορέα. Ναι αλλά πώς;
Μια δυνατότητα είναι το «μοντέλο Ερντογάν»: Να δραστηριοποιηθούν επιτυχημένα και αδιάφθορα στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ένα παράδειγμα που μου έρχεται στο μυαλό είναι ο δήμαρχος Συκεών Θεσσαλονίκης Σίμος Δανιηλίδης, για τον οποίο έχω ακούσει τα καλύτερα λόγια χωρίς να τον γνωρίζω. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν επανειλημμένα υποβληθεί στην κρίση του λαού, έχουν τύχει της επιδοκιμασίας του, και διαθέτουν διοικητική εμπειρία. Οι περισσότεροι δεν είναι γνωστοί σε εθνικό επίπεδο, όμως αυτό μπορεί να αλλάξει εύκολα αν τα ΜΜΕ αποφασίσουν να αναδείξουν το έργο τους. (Τους Μπουτάρη και Καμίνη δεν θα συνιστούσα για το εγχείρημα διότι πρώτον δεν έχουν ακόμα δοκιμαστεί και δεύτερον έχουν πολλά προβλήματα αυτή τη στιγμή να αντιμετωπίσουν στους δήμους τους.)
Ιδεολογικά ο νέος φορέας θα πρέπει να κινείται στο χώρο που καλύπτουν σήμερα τα δύο μεγάλα κόμματα (που εξάλλου έχουν ελάχιστες πια διαφορές μεταξύ τους). Στον φορέα αυτό θα πρέπει να ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΕΙ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΝΥΝ ΚΑΙ ΤΕΩΣ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΥΡΓΩΝ (όποιος από αυτούς φυσικά θέλει μπορεί να βοηθήσει στο ρόλο συμβούλου, χωρίς προσδοκία θώκου μετεκλογικά). Ο φορέας θα πρέπει να προσπαθήσει να στρατολογήσει ό,τι καλύτερο υπάρχει στην ελληνική κοινωνία, μακριά από τη συνήθη λογική «αναγνωρισιμότητας»: Επιχειρηματίες, πανεπιστημιακούς, επαγγελματίες, εργαζομένους, οι οποίοι θα εργαστούν αμέσως για την κατάρτιση ενός προγράμματος ανασυγκρότησης της χώρας.
Το νέο κόμμα θα μπορούσε να κατέλθει στις επόμενες εκλογές με συγκεκριμένες δεσμεύσεις, μεταξύ των οποίων οι εξής:
- Να καταργήσει την ασυλία των πολιτικών προσώπων και κάθε άλλο αθέμιτο προνόμιό τους.
- Να οδηγήσει στη Δικαιοσύνη τους πολιτικούς υπεύθυνους των σκανδάλων των τελευταίων ετών (Ζήμενς, υποβρύχια, κ.ά.).
- Να ελέγξει άμεσα το πόθεν έσχες όλων των πρώην υπουργών, ακολούθως αυτό των βουλευτών και μετά όλων των στελεχών του δημοσίου που ήταν σε θέση να χρηματιστούν: Διευθυντές του ΕΣΥ, πολεοδομίες, εφορίες. Όλα τα εισοδήματα που δεν μπορούν να δικαιολογηθούν να κατασχεθούν.
- Να πατάξει τη διαφθορά στο δημόσιο τομέα.
- Να προωθήσει μια σημαντική αναθεώρηση του Συντάγματος προς την κατεύθυνση της ευκρινέστερης διάκρισης εξουσιών.
- Να καταργήσει τις κάθε μορφής καταχρήσεις εξουσίας εκ μέρους των κομμάτων και των μελών τους (κομματοκρατία).
- Να περάσει κάθε κρατική δαπάνη από κόσκινο.
- Να ενισχύσει τις επιχειρήσεις που έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό και να προσανατολίσει το εργατικό δυναμικό προς τέτοιες οικονομικές δραστηριότητες.
Παρά τις δυσκολίες, το παραπάνω σενάριο φαίνεται εφικτό. Αρκεί οι αληθινοί πατριώτες στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης να αναλάβουν τώρα πρωτοβουλία.
Του Θέμη Λαζαρίδη aixmi.gr
*Ο Θέμης Λαζαρίδης είναι χημικός μηχανικός και διδάσκει στο τμήμα Χημείας του City College της Νέας Υόρκης
*Ο Θέμης Λαζαρίδης είναι χημικός μηχανικός και διδάσκει στο τμήμα Χημείας του City College της Νέας Υόρκης
