Είναι ένα σύστημα στο οποίο όλα τα αγαθά και οι υπηρεσίες είναι διαθέσιμα χωρίς τη χρήση χρημάτων, πίστωσης, αντιπραγματισμού ή οποιουδήποτε άλλου συστήματος χρέους ή υποτέλειας. Όλοι οι πόροι γίνονται κοινή κληρονομιά όλων των ανθρώπων, όχι μόνο μιας μερίδας ανθρώπων. Η υπόθεση στην οποία βασίζεται αυτό το σύστημα είναι ότι η Γη είναι γεμάτη με άφθονους πόρους: η πρακτική όμως τού καταμερισμού των πόρων μέσω των χρηματοπιστωτικών μεθόδων είναι άνευ σημασίας και αντιπαραγωγική για την επιβίωσή μας.
Η σύγχρονη κοινωνία έχει πρόσβαση σε εξαιρετικά προηγμένη τεχνολογία και μπορεί να διαθέσει τροφή, ρουχισμό, κατοικία, ιατρική περίθαλψη· να αναβαθμίσει το εκπαιδευτικό μας σύστημα· και να αναπτύξει απεριόριστη παροχή ανανεώσιμης, μη-μολυντικής ενέργειας. Με την παροχή μιας αποδοτικά σχεδιασμένης οικονομίας, ο καθένας μπορεί να απολαύσει ένα πολύ υψηλό βιοτικό επίπεδο με όλες τις ανέσεις μιας υψηλής τεχνολογικά κοινωνίας.
Η οικονομία βασισμένη στους πόρους θα αξιοποιήσει τους υπάρχοντες πόρους από ξηρά και θάλασσα, φυσικό εξοπλισμό, βιομηχανικές εγκαταστάσεις κ.λ.π., για τη βελτίωση της ζωής τού συνολικού πληθυσμού. Σε μια οικονομία βασισμένη στους πόρους και όχι στα χρήματα, θα μπορούσαμε εύκολα να παράγουμε όλα τα αναγκαία της ζωής και να παρέχουμε ένα υψηλό επίπεδο διαβίωσης για όλους.
Σε μια οικονομία βασισμένη στους πόρους όλοι οι πόροι του πλανήτη γίνονται κοινή κληρονομιά όλων των ανθρώπων της Γης, και έτσι τελικά ξεπερνάμε την ανάγκη για τα τεχνητά σύνορα που διαχωρίζουν τους ανθρώπους. Αυτή είναι και η ενωτική συνταγή.
Πρέπει να τονίσουμε ότι αυτή η προσέγγιση για παγκόσμια διακυβέρνηση δεν έχει απολύτως κανένα κοινό με τους παρόντες στόχους μιας ελίτ για το σχηματισμό παγκόσμιας κυβέρνησης, με τον εαυτό τους και τις μεγάλες εταιρείες στο τιμόνι, και με τη συντριπτική πλειοψηφία τού πληθυσμού τού πλανήτη "υπηρέτες" τους. Το όραμά μας για "παγκοσμιοποίηση" εξουσιοδοτεί τον κάθε άνθρωπο στον πλανήτη να είναι ο καλύτερος που μπορεί να είναι, και όχι να ζει σε συνθήκες απόλυτης υποταγής σε ένα εξουσιάζον εταιρικό καθεστώς.
Οι προτάσεις μας δεν θα συνεισφέρουν μόνο στην ευημερία των ανθρώπων, αλλά θα παρέχουν επίσης τις αναγκαίες πληροφορίες που θα τους επιτρέπουν να συμμετέχουν σε οποιοδήποτε πεδίο των ικανοτήτων τους. Το μέτρο της επιτυχίας θα είναι με γνώμονα την ικανοποίηση των ατομικών επιδιώξεων του καθενός και όχι με την απόκτηση πλούτου, ιδιοκτησίας και εξουσίας.
Προς το παρόν, έχουμε αρκετούς υλικούς πόρους για να παρέχουμε ένα πολύ υψηλό βιοτικό επίπεδο για όλους τους κατοίκους της Γης. Μόνο όταν ο πληθυσμός υπερβαίνει την φέρουσα δυνατότητα της γης προκύπτουν πολλά προβλήματα όπως η απληστία, η εγκληματικότητα και η βία. Ξεπερνώντας την ανεπάρκεια, τα περισσότερα από τα εγκλήματα, αλλά ακόμη και οι φυλακές τής σημερινής κοινωνίας δεν θα είναι πλέον αναγκαίες.
H οικονομία βάσει πόρων θα καταστήσει δυνατή τη χρήση της τεχνολογίας για την αντιμετώπιση πόρων που είναι σε έλλειψη, με την εφαρμογή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη μηχανογράφηση και αυτοματοποίηση παραγωγής και αποθεμάτων, τον σχεδιασμό ασφαλών, ενεργειακά αποδοτικών πόλεων και προηγμένων συστημάτων μεταφοράς, την παροχή καθολικής υγειονομικής περίθαλψης και μίας πιο σχετικής εκπαίδευσης, και πάνω από όλα τη δημιουργία ενός νέου συστήματος παροχής κινήτρων με βάση το ενδιαφέρον για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι υπάρχει πάρα πολύ τεχνολογία στον κόσμο σήμερα, και ότι η τεχνολογία είναι η κύρια αιτία ρύπανσης τού περιβάλλοντός μας. Αυτό όμως δεν ισχύει. Η κατάχρηση και η κακή χρήση τής τεχνολογίας είναι αυτό που θα πρέπει να είναι κύριο μέλημά μας. Σε ένα πιο ανθρώπινο πολιτισμό, αντί τα μηχανήματα να αντικαθιστούν τα άτομα, θα έπρεπε να μειώσουν τις ώρες εργασίας, να αυξήσουν τη διαθεσιμότητα αγαθών και υπηρεσιών και να επιμηκύνουν τον χρόνο διακοπών. Αν αξιοποιήσουμε τη νέα τεχνολογία για την αύξηση τού βιοτικού επιπέδου για όλους τους ανθρώπους, τότε η εισροή της μηχανικής τεχνολογίας δε θα είναι πλέον απειλή.
Μια παγκόσμια οικονομία βασισμένη στους πόρους θα περιλαμβάνει επίσης όλες τις προσπάθειες για την ανάπτυξη νέων, καθαρών και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας: γεωθερμική ενέργεια· ελεγχόμενη σύντηξη· ηλιακή· φωτοβολταϊκή· αιολική· κυματική και παλιρροϊκή ενέργεια· ακόμη και καύσιμα από τους ωκεανούς. Θα είμαστε τελικά σε θέση να έχουμε ενέργεια σε απεριόριστη ποσότητα που θα μπορούσε να "ωθήσει" τον πολιτισμό για χιλιάδες χρόνια. Μια οικονομία βασισμένη στους πόρους πρέπει επίσης να είναι αφοσιωμένη στον ανασχεδιασμό των πόλεών μας, των συστημάτων μεταφοράς και βιομηχανικών μονάδων, επιτρέποντάς τις να είναι ενεργειακά αποδοτικές, καθαρές, άνετες και να εξυπηρετούν τις ανάγκες όλων των ανθρώπων.
Τι άλλο θα μπορούσε να σημαίνει μια οικονομία βασισμένη σε πόρους; Τεχνολογία έξυπνη και αποτελεσματική, εξοικονόμηση ενέργειας, μείωση των αποβλήτων, και παροχή περισσότερου ελεύθερου χρόνου. Με μια αυτοματοποιημένη καταγραφή σε παγκόσμια κλίμακα, θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε μια ισορροπία μεταξύ παραγωγής και διανομής. Μόνο θρεπτικές και υγιεινές τροφές θα είναι διαθέσιμες και η προγραμματισμένη βραχυβιότητα θα είναι περιττή και ανύπαρκτη σε μια οικονομία βασισμένη σε πόρους.
Καθώς ξεπερνάμε την ανάγκη για επαγγέλματα που βασίζονται στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, όπως δικηγόροι, τραπεζίτες, ασφαλιστικοί πράκτορες, προσωπικό τού μάρκετινγκ και της διαφήμισης, πωλητές και χρηματιστές, ένα σημαντικό ποσό σπατάλης θα εξαλειφθεί. Σημαντικά ποσά ενέργειας θα μπορούσαν επίσης να σωθούν με την εξάλειψη της αναπαραγωγής πανομοιότυπων ανταγωνιστικών προϊόντων όπως εργαλεία, σκεύη φαγητού, κατσαρολικά και ηλεκτρικές σκούπες. Το να έχεις επιλογή είναι καλό. Όμως, αντί για εκατοντάδες διαφορετικά εργοστάσια κατασκευής μαζί με όλη τη γραφειοκρατεία και το προσωπικό που απαιτείται για να παραχθούν πανομοιότυπα προϊόντα, μόνο λίγα και της υψηλότερης ποιότητας θα ήταν αναγκαία για την εξυπηρέτηση ολόκληρου τού πληθυσμού. Η μόνη μας έλλειψη είναι η έλλειψη δημιουργικής σκέψης και ευφυΐας στους εαυτούς μας και τους εκλεγμένους ηγέτες μας για την επίλυση αυτών των προβλημάτων. Το πιο πολύτιμο, αναξιοποίητο πράγμα σήμερα είναι η ανθρώπινη επινοητικότητα.
Με την εξάλειψη του χρέους, ο φόβος τής απώλειας εργασίας τού ατόμου δεν θα είναι πλέον απειλή. Η διαβεβαίωση αυτή, σε συνδυασμό με την εκπαίδευση σχετικά με το πώς να σχετιζόμαστε μεταξύ μας με έναν πολύ πιο ουσιαστικό τρόπο, θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τόσο το ψυχικό όσο και το σωματικό στρες(άγχος), και να μας αφήσει ελεύθερους να διερευνήσουμε και να αναπτύξουμε τις ικανότητές μας.
Αν η σκέψη για την κατάργηση των χρημάτων σάς προβληματίζει ακόμα, σκεφτείτε το εξής: Εάν μια ομάδα ανθρώπων με χρυσό, διαμάντια και χρήματα ήταν αποκλεισμένοι σε ένα νησί που δεν είχε πόρους, όπως τροφή, καθαρό αέρα και νερό, ο πλούτος τους δε θα είχε καμία σημασία για την επιβίωσή τους. Μόνο όταν είναι περιορισμένοι οι πόροι μπορούν τα χρήματα να χρησιμοποιηθούν για τον έλεγχο τής διανομής τους. Δεν θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, να πουλήσουμε τον αέρα που αναπνέουμε και το νερό που ρέει άφθονο από μια πηγή στο βουνό. Ενώ ο αέρας και το νερό είναι πολύτιμα, δεν μπορούν να πωληθούν όταν είναι σε αφθονία.
Το χρήμα είναι σημαντικό σε μια κοινωνία όταν ορισμένοι πόροι για την επιβίωση πρέπει να καταμεριστούν και οι άνθρωποι αποδέχονται τα χρήματα ως ένα μέσο για την ανταλλαγή πόρων σε σπανιότητα.
Το χρήμα είναι μια κοινωνική σύμβαση, μια συμφωνία αν θέλετε. Δεν είναι ούτε φυσικός πόρος ούτε επίσης αντιπροσωπεύει κάποιον πόρο.
Δεν είναι απαραίτητο για την επιβίωση, παρά μόνο αν το έχουμε αποδεχθεί ως κάτι τέτοιο.
*Jacque Fresco - Κοινωνικός μηχανικός, βιομηχανικός σχεδιαστής, συγγραφέας, ομιλητής, οραματιστής, εφευρέτης, δημιουργός και Διευθυντής του The Venus Project.
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ
