Εξαιρετικά σπάνιοι -και πανάκριβοι- είναι πια οι ερυθροί τόνοι αυτού του μεγέθους. Ο εικονιζόμενος είχε βάρος 350 κιλά...
Βασιζόμενη σε νέες, ανησυχητικές εκτιμήσεις που δημοσιεύονται στο περιοδικό Science, η οργάνωση που εκδίδει την επίσημη Κόκκινη Λίστα των απειλούμενων ειδών αποφάσισε για πρώτη φορά να συμπεριλάβει στα είδη υπό κίνδυνο τα πέντε από τα οκτώ είδη τόνου.
Η απόφαση της IUCN (Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης) έρχεται λίγες ημέρες πριν από την κρίσιμη συνάντηση των πέντε «περιφερειακών οργανισμών διαχείρισης αλιευμάτων» (RFMO), των διακυβερνητικών οργανισμών που συστάθηκαν για να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα της εντατικής αλιείας.
Εδώ και χρόνια οι ιχθυολόγοι προειδοποιούν για επικείμενη κατάρρευση των αποθεμάτων, ωστόσο οι RFMO και οι κυβερνήσεις συχνά αγνοούν τις γνωμοδοτήσεις των ίδιων τους των επιστημονικών επιτροπών.
«Τα ευρήματα δεν πρέπει να αγνοηθούν με γνώμονα το βραχυπρόθεσμο όφελος» τονίζει στη δημοσίευσή της η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Μπρους Κολέτ, ερευνητή της αμερικανικής Εθνικής Υπηρεσίας Θαλάσσιων Αλιευμάτων και επικεφαλής της ειδικής ομάδας της IUCN για τους τόνους.
«Ο αποτελεσματικότερος τρόπος για την αποτροπή της κατάρρευσης είναι να σταματήσουμε εντελώς την αλιεία μέχρι να ανακάμψουν τα αποθέματα σε υγιή επίπεδα» γράφουν οι ερευνητές.
Στην καθομιλουμένη, ο όρος «τόνος» καλύπτει μια μεγάλη ποικιλία ψαριών, από επιστημονική άποψη όμως αφορά κυρίως τα οκτώ είδη στο γένος Thunnus. Πέντε από αυτά μπαίνουν τώρα στην Κόκκινη Λίστα:
- Ο νότιος ερυθρός τόνος (Thunnus maccoyii), ένα γιγάντιο ψάρι που ζει σε όλες τις θάλασσες του νότιου ημισφαίριου, αντιμετωπίζει «κρίσιμο κίνδυνο» εξαφάνισης, καθώς τα αποθέματά του έχουν καταρρεύσει με μικρές ελπίδες για ανάκαμψη.
- Ο ερυθρός τόνος του Ατλαντικού (Thunnus orientalis) κατατάσσεται στα είδη «σε κίνδυνο». Και τα δύο είδη ερυθρού τόνου είναι πλέον πανάκριβα και καταλήγουν σχεδόν αποκλειστικά σε πιάτα σούσι στην Ιαπωνία.
- Ο μεγαλόφθαλμος τόνος (Thunnus obesus) κατατάσσεται στα «ευάλωτα» είδη.
- Ο κιτρινόπτερος (Thunnus albacares) και ο μακρύπτερος (Thunnus alalunga) κατατάσσονται στα «σχεδόν απειλούμενα».
Δεδομένου ότι πρόκειται για μεγάλα αρπακτικά ψάρια στην κορυφή της τροφικής πυραμίδας, η εξαφάνισή τους είναι βέβαιο ότι θα είχε σημαντικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα.
Στην πραγματικότητα, πάντως, ο «τόνος» που αγοράζουμε σε κονσέρβες ανήκει συνήθως στο διαφορετικό είδος της παλαμίδας (Katsuwonus pelamis).
Η παλαμίδα αντιστοιχεί μάλιστα στο 60% της παγκόσμιας παραγωγής τόνου, που κυμαίνεται από 4,0 ως 4,5 εκατομμύρια τόνους το χρόνο.
Σε ποσοστό ακολουθούν ο κιτρινόπτερος (24%), ο μεγαλόφθαλμος (10%) και ο μακρύπτερος (5%), ενώ οι ερυθροί τόνοι του Ατλαντικού είναι τόσο λίγοι ώστε αντιστοιχούν πλέον σε λιγότερο από 1%.
Η απόφαση της IUCN (Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης) έρχεται λίγες ημέρες πριν από την κρίσιμη συνάντηση των πέντε «περιφερειακών οργανισμών διαχείρισης αλιευμάτων» (RFMO), των διακυβερνητικών οργανισμών που συστάθηκαν για να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα της εντατικής αλιείας.
Εδώ και χρόνια οι ιχθυολόγοι προειδοποιούν για επικείμενη κατάρρευση των αποθεμάτων, ωστόσο οι RFMO και οι κυβερνήσεις συχνά αγνοούν τις γνωμοδοτήσεις των ίδιων τους των επιστημονικών επιτροπών.
«Τα ευρήματα δεν πρέπει να αγνοηθούν με γνώμονα το βραχυπρόθεσμο όφελος» τονίζει στη δημοσίευσή της η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Μπρους Κολέτ, ερευνητή της αμερικανικής Εθνικής Υπηρεσίας Θαλάσσιων Αλιευμάτων και επικεφαλής της ειδικής ομάδας της IUCN για τους τόνους.
«Ο αποτελεσματικότερος τρόπος για την αποτροπή της κατάρρευσης είναι να σταματήσουμε εντελώς την αλιεία μέχρι να ανακάμψουν τα αποθέματα σε υγιή επίπεδα» γράφουν οι ερευνητές.
Στην καθομιλουμένη, ο όρος «τόνος» καλύπτει μια μεγάλη ποικιλία ψαριών, από επιστημονική άποψη όμως αφορά κυρίως τα οκτώ είδη στο γένος Thunnus. Πέντε από αυτά μπαίνουν τώρα στην Κόκκινη Λίστα:
- Ο νότιος ερυθρός τόνος (Thunnus maccoyii), ένα γιγάντιο ψάρι που ζει σε όλες τις θάλασσες του νότιου ημισφαίριου, αντιμετωπίζει «κρίσιμο κίνδυνο» εξαφάνισης, καθώς τα αποθέματά του έχουν καταρρεύσει με μικρές ελπίδες για ανάκαμψη.
- Ο ερυθρός τόνος του Ατλαντικού (Thunnus orientalis) κατατάσσεται στα είδη «σε κίνδυνο». Και τα δύο είδη ερυθρού τόνου είναι πλέον πανάκριβα και καταλήγουν σχεδόν αποκλειστικά σε πιάτα σούσι στην Ιαπωνία.
- Ο μεγαλόφθαλμος τόνος (Thunnus obesus) κατατάσσεται στα «ευάλωτα» είδη.
- Ο κιτρινόπτερος (Thunnus albacares) και ο μακρύπτερος (Thunnus alalunga) κατατάσσονται στα «σχεδόν απειλούμενα».
Δεδομένου ότι πρόκειται για μεγάλα αρπακτικά ψάρια στην κορυφή της τροφικής πυραμίδας, η εξαφάνισή τους είναι βέβαιο ότι θα είχε σημαντικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα.
Στην πραγματικότητα, πάντως, ο «τόνος» που αγοράζουμε σε κονσέρβες ανήκει συνήθως στο διαφορετικό είδος της παλαμίδας (Katsuwonus pelamis).
Η παλαμίδα αντιστοιχεί μάλιστα στο 60% της παγκόσμιας παραγωγής τόνου, που κυμαίνεται από 4,0 ως 4,5 εκατομμύρια τόνους το χρόνο.
Σε ποσοστό ακολουθούν ο κιτρινόπτερος (24%), ο μεγαλόφθαλμος (10%) και ο μακρύπτερος (5%), ενώ οι ερυθροί τόνοι του Ατλαντικού είναι τόσο λίγοι ώστε αντιστοιχούν πλέον σε λιγότερο από 1%.
